Werkbank
Na het nodige Youtube-filmpjes kijken en lezen gekozen voor de hier op woodworking vaker genoemde anarchist’s workbench (bv.
Dirk's anarchisten werkbank van
@Dirkie) van Christopher Schwarz (
The Anarchist's Workbench (signed by the author)) als basis. Zoals wellicht bekend bestaat het anarchisme van Schwarz niet uit een revolutie maar het zelf maken ipv kant en klaar kopen = zijn reactie op het consumentisme van de huidige maatschappij. Waar hij zijn hout (Yellow pine) koopt, ga ik hier nog een stapje verder in door de werkbank te bouwen van resthout (een gesloopte hardhout tuinbank, overgebleven hardhout palen en verder vooral veel pallethout).
De benodigde verbindingspennen (ronde beuken stok van 10 mm) koop ik dan wel weer omdat ik mijzelf nog geen pennen zie maken die goed genoeg zijn. Ik heb ze hier
OPITEC is uniek techniek beeldende vormgeving schilderen besteld. Voor wie hier ook wil bestellen: lees voor zachthout
dennen/naaldhout en voor hardhout
beuken.
Deze plannen zijn voor mij een uitgangspunt, niet het definitieve eindpunt. Het is goed mogelijk dat vanwege de soms weerbarstige praktijk, adviezen van jullie kant, veranderde inzichten, etc. de plannen veranderen en een andere invulling krijgen.
In het 1e plaatje
van de inrichting van mijn 10 m2 werkplaats dacht ik de Aluca ladekast in de werkbank in te bouwen. Daarvoor moet ik hem van de verhoging (1) af halen en de bovenkant (3) er af schroeven.
De overblijvende ladekast (2) is één geheel en 85 cm hoog, 175 breed en 34 cm diep. En daarmee ontstaat dan meteen een probleem: met de aanbevolen werkbladdikte van 12,5 cm en 2 lagen draagplanken (3-4 cm) onder de ladekast kom ik dan op een hoogte van rond de 100 cm. Bijkomende aandachtspunten: zonder overhangend werkblad is er dan geen ruimte om de voeten tijdens het werken onder de werkbank kwijt te kunnen. Iets wat in het boek toch sterk wordt aangeraden. En met een overhangend deel is het achterste deel van de bovenste lade minder goed toegankelijk.
Ook is er geen ruimte voor holdfasts boven de kasten (want: max. 12,5 cm) en kan zich schaafsel e.d. verzamelen in de benchdog gaten waarvoor geen afvoer voorzien is. De laatste 2 problemen zouden betekenen dat ofwel de dikte van het werkblad kleiner moet worden (of de werkbank (nog) hoger moet worden. Optie
verhogen wordt hem niet: ik heb proefondervindelijk vastgesteld dat 100 cm in een aantal gevallen (bv. schuren) praktisch is, maar hoger moet het voor mij (1.83 m) niet worden. Optie
dunner werkblad kan: er zit het nodige gewicht in de ladekast dat het verminderde gewicht compenseert). Bezwaar
geen ruimte voor holdfast blijft daarmee. Overigens heb ik nog nooit met holdfasts gewerkt, maar ze lijken mij in de praktijk erg praktisch. Maar daar zijn zo nodig ook alternatieve varianten voor., zoals deze 2
Op dit moment neig ik er naar om de ladekast toch buiten de werkbank te laten en een werkbank te maken met een hoogte tussen 90 en 95 cm (ons aanrecht is 92 cm hoog en ook de tijdelijke werkbank gebruik ik doorgaans op die hoogte. Er is altijd een verhoging te maken voor werkzaamheden waarvoor een hogere werkhoogte prettig(er) is.
Qua plaats in de werkplaats denk ik aan een van deze varianten:
1) Achterin, tegen de afscheiding aan of
2) Middenin de werkplaats (naast de ladekast
Optie 1 ben ik momenteel aan het uitproberen, zij het met een kortere (de tijdelijke) werkbank. Bij het verlijmen kom ik vanzelf op optie 2 (middenin de tijdelijke werkbank, aan beide kanten de workmates en daarbovenop een Ikea-plank, met dank aan de hergebruikbak bij de uitgang) en kan ik ervaren of er voldoende loopruimte om de werkbank heen over blijft.
Mochten jullie argumenten hebben voor inbouw of andere ideeën om de genoemde problemen te omzeilen dan hoor ik die graag.
Verder heb ik de volgende modificaties op het basis idee van Schwarz in gedachten
- Werkblad
Het werkblad maken van een bovenlaag van rond 2,5 cm hardhout en een onderlaag van rond 10 cm van pallet en/of resthout. Breedte 180 – 200 cm.
Daarbij zit ik met de vraag wat praktischer is: indelen in kleinere blokken (van bv. 40 – 60 cm breed en 20 – 30 cm diep; dit maakt het verlijmen makkelijker haalbaar – zeker omdat ik niet met dikke balken maar dunne latjes (0,5 – 3 cm) werk). Of toch de gehele breedte in één keer doen, desnoods minder diepte, bv. 10 cm.
Keuze voor kortere blokken lijkt mij praktischer bij het schaven.
Andere praktische vraag: onder- en bovenlaag gescheiden maken en uiteindelijk aan elkaar lijmen? Of ook dat in blokken op bouwen en die aan elkaar bevestigen? Als ik onder- en bovenlaag op elkaar bevestig en de diepte beperk tot max 30 cm kan ik ze (theoretisch – geen idee of dat met een kleine 2 m praktisch is) nog door de vandiktebank halen.
Iemand al eens zoiets gedaan en tips of doe-het-niet-zo?
Verlijmen
Het klemmen wil ik doen zoals bij de eerdere verlijmingen (met benchdogs en wiggen - zie hierboven). In plaats van de plastic benchdogs van de workmates wil ik gebruik gaan maken van stukken CLS van 15 cm met daaronder (op afstand van 2 dogholes = 7,5 cm) 2 stukken van een stok (diepte 5 cm zodat ze bij de nieuwe werkbank extra steun hebben).
Voor de benchdogs heb ik bij het eerder genoemde Opitec beuken stokken van 50 cm lang en 20 mm doorsnee gevonden. Tussen de te lamineren planken kan ik dan dikkere wiggen gebruiken wat (denk ik) het aandrukken ten goede komt.
- Zijblad
Zijblad zoals gemaakt door hookedonwood (5:34), maar dan opklapbaar met ondersteuning via opklapbare planken (zoals hier is te zien van 8:30 – 12:00). Ook hier geldt: andere suggesties welkom.
Doelstelling hiervan is het vergroten van het werkblad wanneer nodig. En uiteraard het weer weg kunnen halen wanneer de klus klaar is, zodat er nog genoeg ‘leefruimte’ in de werkplaats over blijft.
- (Nog) geen bankschroef aan de voorkant
Eerst de werkbank maar eens realiseren en een bankschroef is bovendien achteraf altijd nog aan te brengen.
- Dubbele bankschroef achtige achterkant
waarvoor een deel van een oude workmate wordt gebruikt. Consequentie is dat hetzij het werkblad 70 cm diep moet worden (workmate deel is 68 cm) of dat ik de stalen balk die de 2 gewinden verbind er tussen uit moet halen. Gezien het blad rond 12,5 cm wordt moet ik nog nagaan of ik dan de onderkant van de workmate nog wel goed kan bevestigen.
Het te gebruiken deel van de workmate is het deel waarop het bovenblad is bevestigd
Het deel in de rode rechthoek kan zo nodig verwijderd worden. Daarmee vervallen wel 2 extra functies, namelijk het via het (nu kapotte) plastic lint parallel aandraaien van beide spindels (heet dat zo?). Gezien het toegenomen gewicht verwacht ik dat deze functionaliteit sowieso niet meer zal functioneren. En de mogelijkheid om het voorste deel omhoog te klappen waardoor van bovenaf geklemd kan worden. Een optie die ik in ruim 30 jaar nog niet gebruikt heb.
Het werkblad is aan de onderkant aan het stalen onderstuk bevestigd met een soort moer.
en aan de bovenkant met een bout
Voor bevestiging aan het 15 cm blad vind ik dit geen geschikte manier. Een praktische oplossing hiervoor lijkt mij het aanbrengen van een inboor houtmoer (ook wel rampa moer, zo een dus)
en vervolgens een bout vanaf de onderkant (dus precies andersom als nu).
Ik hoor graag jullie mening over de haalbaarheid hiervan. Ik twijfel met name vanwege de toegenomen hoogte van het werkblad waardoor de werking anders wordt dan waarvoor het voorzien is.
- Dogholes
Dogholes in zijkant workmate/bankschroef en in zijkant werkblad.
En uiteraard ook in het werkblad zelf, maar daarbij twijfel ik nog tussen ‘zo weinig mogelijk’ (Schwarz-stijl), gatenkaas (MFT-stijl) of een tussenvorm. Reden voor de twijfel: bij gebruik van de workmate miste ik vaak gaten op ‘de juiste plek’ om iets goed in te kunnen spannen. Maar bij mijn huidige (al wat grotere) tijdelijke werkbank kom ik er achter dat het ook teveel van het goede kan zijn, o.a. door de rommel die ontstaat doordat het niet goed schoon te vergen is: het meeste verdwijnt bij het schoonvegen via de dogholes.