Welke schaaf gebruiken?

GillesT

Actieve deelnemer
13 jan 2019
82
20
Wijk bij Duurstede
Dag allen,

ik ben begonnen met de voorbereidingen om een mooie werkbank te maken, d.w.z. ik ben ruwe eiken balken aan het bewerken op mijn VVD-bankje. Dit lukt behoorlijk (daar dit formaat eigenlijk net wat groot is), toch blijft er in het midden van de balken 1-2 mam kromming op een lengte van 2m in zitten. Op zich niet slecht, maar zou ze nog net iets vlakker hebben.

Machinaal krijg ik dit niet voor elkaar, ik denk dat ik dit het beste met een handschaaf kan doen. Heb zitten pluizen op internet, maar goede adviezen zijn lastig te vinden.

De balken zijn Amerikaans eiken, ca 2000 x 150 x 60 mm. Een deel hiervan moet het blad vormen van ca 600mm diep.

Wie kan mij advies geven t.a.v. een juiste schaaf?

Dank en groeten,
Gilles
 

Bijlagen

  • 441285C9-9B6E-46AE-B0E1-1A31E16CE152.jpg
    441285C9-9B6E-46AE-B0E1-1A31E16CE152.jpg
    25 KB · Weergaven: 325

primera

Actieve deelnemer
13 jul 2010
298
0
Waarom geen houten 2dehandse nieuw leven inblazen. Net zo goed. Makelijker in te stellen . En eventueel zelf op te knappen.
 
J

joso

Guest
Gebruik al jaren een Hong Kong Style high angel = 60 graden schaaf om hard hout zonder tear out te kunnen schaven. Onlangs een nieuwe werkbank van eiken gemaakt en de schaaf is daarbij onmisbaar. Dit soort schaven worden in diverse lengtes verkocht, maar vreemd genoeg zijn ze niet zomaar in Europa te koop. De mijne van Mujingfang ooit bij Ruthlands Engeland gekocht. Je kunt eens googelen op deze informatie. HNT Gorden maakt fantastische schaven voor hardhout, met een navenant prijs en het bedrijf is in Australië. De importheffing valt wel mee, maar niet de BTW = 20 %.
Ander voorbeeld, ook Australië, maar stuk goedkoper
https://www.finetools.com.au/products/mujingfang-hk-style-shungee-rosewood-mid-sized-polishing-plane
 
Laatst bewerkt door een moderator:

Don_Paul

Actieve deelnemer
3 apr 2008
229
19
Gouderak
ik denk dat als dit je eerste ervaring met een schaaf wordt, het nog wel een uitdaging gaat worden om een milimeter weg te halen. Een hoop werk ook, trouwens.

Denk een aan eerst verlijmen en dan met een frees vlakken (genoeg video's te vinden). Daarna alleen nabewerken met een schaaf.
Als eerste schaaf zou ik voor een stalen gaan, en dan gewoon een no. 5 van een gerenommeerd merk. Je moet eerst voelen hoe eea werkt voordat je met houten schaven ed. aan de gang gaat (mijn mening).
 
V

Verwijderd lid 23711

Guest
Dag Gilles,
Op je foto's zie ik dat je erg onrustig hout hebt gekocht. Het draadverloop is erg krom. Dat betekent dat er ook veel spanning in het hout zit en dat het ook in de toekomst zal blijven werken.
Wil je nochtans proberen om de balken vlak te schaven, dan is het merk van de schaaf onbelangrijk, evenals het type. De enige twee belangrijke dingen: de schaaf moet ècht vlijmscherp zijn (dus je moet zelf kunnen slijpen en wetten), en je moet slim en nauwkeurig werken.

Succes,
Wim.
 

Wim Kluck

Oud hout
28 feb 2010
10.582
2.502
Gaanderen
Het is niet zo dat je een schaaf pakt en even enkele mm weg schaaft. Dat weg schaven lukt iedereen wel. Maar of het dan vlak is?? Het kan inderdaad met handschaven. Hierboven werden al enkele merken genoemd. M.i. is Stanley geen A merk meer met de meeste schaven. (sweetheart's zijn nog wel ok). Die moet je dan nog wel kunnen slijpen anders kom je niet ver. Eiken is een harde houtsoort en vereist echt scherp gereedschap. Wil je jouw conditie verbeteren schaven leren en eindigen met een dunner blad ga dan schaven met de hand. Wil je het makkelijker doen Neem dan de raad aan van Don Paul. De bovenfrees en youtube. Heb je geen frees kan je natuurlijk altijd vragen of een forumlid in jouw buurt dit wil vlakken. Het is wel makkelijk als je jouw locatie even geeft. Ook een timmerbedrijf in jouw buurt doet dit meestal wel voor een vergoeding.
 

Bert Vanderveen

Oud hout
1 sep 2015
2.726
707
Enschede, Twente
Als voorbereiding voor verdere verwerking op een vlakbank is een roffelschaaf een prima hulpmiddel. Het scheelt veel verloren afname als je de extremen daar mee weghaalt.

(Een roffelschaaf heeft een licht gebogen schaafeinde en neemt relatief makkelijk veel materiaal weg — het is niet bedoeld om een vlak eindresultaat op te leveren. Ik geloof dat Paul Sellers er eens een filmpje over gemaakt heeft.)
 

BossyRangs

Post veel
30 nov 2015
1.495
343
Torhout, België
Zoals Don_Paul al zegt, als je nog nooit met een schaaf gewerkt hebt, moet je toch even je tijd ervoor nemen om er mee te leren werken. Koop een schaaf (nieuw of tweedehands) en oefen eerst wat op reststukjes tot je het onder de knie hebt. Zoals Bert al aangaf, legt Paul Sellers het allemaal goed uit. Slijpen en schaaf instellen:
https://www.youtube.com/watch?v=gE4yVgdVW7s
Dat slijpen doet hij met de hand op diamantstenen. Die zijn nogal prijzig, maar recent blogde hij dat chinese "stenen" ook goed voldoen:
https://paulsellers.com/2020/03/edge-sharpening-under-10/
Je moet ze dan wel op een multiplexplaat kleven, want anders zijn ze te dun. Hier de links voor resp. korrel 240, 600 en 2000:
https://www.aliexpress.com/snapshot...erId=8011755771105533&productId=4000036437562
https://www.aliexpress.com/snapshot...erId=8011755771095533&productId=4000036437562
https://www.aliexpress.com/snapshot...erId=8011755771085533&productId=4000036437562
Het leren slijpen is echt essentieel als je een handschaaf wil leren gebruiken. Met deze slijpstenen kost het je iets van een 10 euro als je er zo lang op kan wachten.

Voor jouw doel zou ik een stalen nr.5 schaaf aanraden. Die is voldoende lang om vlak resultaat te garanderen, zonder echt lomp te zijn. In het Engels heet deze lengte een "jack plane" naar "jack of all trades", omdat hij zo veelzijdig is. Met een lange regel moet je wel nog af en toe je vooruitgang controleren.
Hier 2 links naar nieuwe nr.5 schaven:
https://www.baptist.nl/houtbewerkers/schaven/peaktool-schaven-en-meer/peaktool-basic-bankschaaf-5
https://www.baptist.nl/houtbewerkers/schaven/peaktool-schaven-en-meer/peaktool-voorloper-5
Beide komen uit dezelfde fabriek, maar de 2de is iets verfijnder afgewerkt. Tweedehands kopen kan ook, maar dan zul je wellicht nog beetje moeten restaureren ook (en misschien heb je daar nu geen tijd voor). Dit wordt ook goed uitgelegd door Paul Sellers:
https://www.youtube.com/watch?v=RYyV6IUpsYk&t=1341s

Succes!
 

LeonvB

Post veel
23 nov 2014
867
183
Voor jouw doel zou ik een stalen nr.5 schaaf aanraden.
De enige stalen schaven zijn de Stanley S4 en S5. De rest is gietijzer, soms aluminium (Stanley A-serie: vermijden) of brons (bijv. enkele modellen van Lie-Nielsen). De S4 en S5 zijn prima schaven, maar relatief duur. Die zou ik dus niet aanraden, want net als de Stanley Bedrock schaven zijn dit door hun relatief hoge prijs meer verzamelobjecten dan echte werkpaarden.

De juiste schaven voor dit soort werk zijn de 5 1/2 en de 8, met als laatste de 4 1/2. Meer werk heb je met de 5, 7 en 4 want deze zijn smaller. Een roffelschaaf is niet nodig, want je zit op maar 1-2 mm. Je begint met een middellang model met een vrij dikke instelling omdat deze redelijk vlakt, maar nog wel goed de contouren kan volgen. De lange schaaf gebruik je erna met een fijnere instelling om de lange stukken 100% vlak te krijgen. De korte schaaf gebruik je om de laatste dunne krullen eraf te halen, zodat je een spiegelglad oppervlak krijgt. Daarna schuur je e.e.a. om het oppervlak ruwer te krijgen zodat je afwerking er beter intrekt.
En ja: je kunt eventueel alles met 1 schaaf doen. Maar dan ben je wel veel langer bezig.

Voor het aanschaffen van een handschaaf geldt een eenvoudige vuistregel: koop ofwel nieuw en ga dan voor een van de betere merken (Veritas, Lie-Nielsen, Clifton) ofwel koop een oude tweedehands (Nooitgedagt, Record, Stanley, etc) die nog wel in redelijk goede staat en koop een goed mes (bijv. Hock of Veritas) erbij. In bijna alle andere gevallen krijg je een stuk gereedschap waar eerst wat tijd in moet worden gestoken om deze echt 100% bruikbaar te maken. De beitel is bij de bekende Peaktool en andere merken is meestal wel scherp, maar niet gewet. Dat kan eigenlijk ook niet met die prijzen. Tweedehands is overigens alleen aan te raden als het echt een ouder exemplaar is, dus uit de tijd dat er nog echt met de hand geschaafd werd. Exemplaren uit de jaren 70 zijn vaak al van veel minder goede kwaliteit, en nog latere exemplaren zijn soms ronduit verschrikkelijk (met name Stanley).
 

GillesT

Actieve deelnemer
13 jan 2019
82
20
Wijk bij Duurstede
Dag Gilles,
Op je foto's zie ik dat je erg onrustig hout hebt gekocht. Het draadverloop is erg krom. Dat betekent dat er ook veel spanning in het hout zit en dat het ook in de toekomst zal blijven werken.
Wil je nochtans proberen om de balken vlak te schaven, dan is het merk van de schaaf onbelangrijk, evenals het type. De enige twee belangrijke dingen: de schaaf moet ècht vlijmscherp zijn (dus je moet zelf kunnen slijpen en wetten), en je moet slim en nauwkeurig werken.

Succes,
Wim.

Hallo Wim,

Het hout heb ik zelf gezaagd in een familiebos in het Dwingeloo en laten zagen (allround zagerij Dwingeloo) voor een balkendak van mijn schuurtje. De balken die je op de foto ziet zijn “over” maar ruim voldoende om mooie dingen van te maken. De schoonheidsfoutje neem ik dan maar op de kop toe..
 

Bijlagen

  • B13AF2CE-1DB0-454E-AD57-0699D19254B0.jpg
    B13AF2CE-1DB0-454E-AD57-0699D19254B0.jpg
    21,9 KB · Weergaven: 151
  • 552C7510-569C-49C2-B4E5-F7FFAD7E8012.jpg
    552C7510-569C-49C2-B4E5-F7FFAD7E8012.jpg
    20 KB · Weergaven: 152

GillesT

Actieve deelnemer
13 jan 2019
82
20
Wijk bij Duurstede
ik denk dat als dit je eerste ervaring met een schaaf wordt, het nog wel een uitdaging gaat worden om een milimeter weg te halen. Een hoop werk ook, trouwens.

Denk een aan eerst verlijmen en dan met een frees vlakken (genoeg video's te vinden). Daarna alleen nabewerken met een schaaf.
Als eerste schaaf zou ik voor een stalen gaan, en dan gewoon een no. 5 van een gerenommeerd merk. Je moet eerst voelen hoe eea werkt voordat je met houten schaven ed. aan de gang gaat (mijn mening).


Hallo Don_Paul,

niet helemaal eerste ervaring, maar wel nieuw met deze afmetingen. De methode met de frees vlakken heb ik van’t zomer gedaan (https://www.woodworking.nl/showthre...advies-t-a-v-goede-vlakfrees&highlight=Gilles) en is me matig bevallen, met name in de enorme rommel die het geeft....

Ik zou het nu eens op een andere manier willen proberen.
 

GillesT

Actieve deelnemer
13 jan 2019
82
20
Wijk bij Duurstede
Het is niet zo dat je een schaaf pakt en even enkele mm weg schaaft. Dat weg schaven lukt iedereen wel. Maar of het dan vlak is?? Het kan inderdaad met handschaven. Hierboven werden al enkele merken genoemd. M.i. is Stanley geen A merk meer met de meeste schaven. (sweetheart's zijn nog wel ok). Die moet je dan nog wel kunnen slijpen anders kom je niet ver. Eiken is een harde houtsoort en vereist echt scherp gereedschap. Wil je jouw conditie verbeteren schaven leren en eindigen met een dunner blad ga dan schaven met de hand. Wil je het makkelijker doen Neem dan de raad aan van Don Paul. De bovenfrees en youtube. Heb je geen frees kan je natuurlijk altijd vragen of een forumlid in jouw buurt dit wil vlakken. Het is wel makkelijk als je jouw locatie even geeft. Ook een timmerbedrijf in jouw buurt doet dit meestal wel voor een vergoeding.


Hoi Wim, ik woon in Wijk bij Duurstede trouwens
 

Don_Paul

Actieve deelnemer
3 apr 2008
229
19
Gouderak
Die rommel, dat kan ik onderschrijven - heb hier een houten tafelblad met 2 cm 'verdunt' met de bovenfrees. Vuilniszakken vol met schaafsel....

Maar als er 1-2 mm af moet, dan zal het wel meevallen. Kijk, schaven geeft zeker meer voldoening (en meer conditie :)), maar over een grote lengte vlak schaven is gewoon nog niet zo eenvoudig. En dat wordt ook al snel een doos van Pandora... een nieuwe Veritas schaaf, slijpstenen erbij, voor het gemak/snelheid ook nog een roffelschaaf (ken ik als scrub plane, handig als je op Youtube zoekt) erbij - je bent zo 500 euro verder.

Aan de andere kant heb ik mezelf hierdoor natuurlijk niet tegen laten tegenhouden, al heb ik zelf oude schaven gekocht en opgeknapt. Veel mensen hebben als doel meubels maken en kopen daar gereedschap voor, mijn doel is meer om veel gereedschap te hebben, en als excuus moet ik dan af en toe wat maken...
 

GillesT

Actieve deelnemer
13 jan 2019
82
20
Wijk bij Duurstede
De enige stalen schaven zijn de Stanley S4 en S5. De rest is gietijzer, soms aluminium (Stanley A-serie: vermijden) of brons (bijv. enkele modellen van Lie-Nielsen). De S4 en S5 zijn prima schaven, maar relatief duur. Die zou ik dus niet aanraden, want net als de Stanley Bedrock schaven zijn dit door hun relatief hoge prijs meer verzamelobjecten dan echte werkpaarden.

De juiste schaven voor dit soort werk zijn de 5 1/2 en de 8, met als laatste de 4 1/2. Meer werk heb je met de 5, 7 en 4 want deze zijn smaller. Een roffelschaaf is niet nodig, want je zit op maar 1-2 mm. Je begint met een middellang model met een vrij dikke instelling omdat deze redelijk vlakt, maar nog wel goed de contouren kan volgen. De lange schaaf gebruik je erna met een fijnere instelling om de lange stukken 100% vlak te krijgen. De korte schaaf gebruik je om de laatste dunne krullen eraf te halen, zodat je een spiegelglad oppervlak krijgt. Daarna schuur je e.e.a. om het oppervlak ruwer te krijgen zodat je afwerking er beter intrekt.
En ja: je kunt eventueel alles met 1 schaaf doen. Maar dan ben je wel veel langer bezig.

Voor het aanschaffen van een handschaaf geldt een eenvoudige vuistregel: koop ofwel nieuw en ga dan voor een van de betere merken (Veritas, Lie-Nielsen, Clifton) ofwel koop een oude tweedehands (Nooitgedagt, Record, Stanley, etc) die nog wel in redelijk goede staat en koop een goed mes (bijv. Hock of Veritas) erbij. In bijna alle andere gevallen krijg je een stuk gereedschap waar eerst wat tijd in moet worden gestoken om deze echt 100% bruikbaar te maken. De beitel is bij de bekende Peaktool en andere merken is meestal wel scherp, maar niet gewet. Dat kan eigenlijk ook niet met die prijzen. Tweedehands is overigens alleen aan te raden als het echt een ouder exemplaar is, dus uit de tijd dat er nog echt met de hand geschaafd werd. Exemplaren uit de jaren 70 zijn vaak al van veel minder goede kwaliteit, en nog latere exemplaren zijn soms ronduit verschrikkelijk (met name Stanley).

Hallo Leon,

Dank voor je uitgebreide toelichting. Uit jouw uitleg en die van anderen concludeer ik dat idd met 1 schaaf niet volstaan kan worden. Mooie, maar wezenlijke investering is nodig om het goede gereedschap te gebruiken.

Maar dan ben ik er nog niet, want dan is techniek en goede bewerking noodzakelijk, en repeteerbaar niet te vergeten, want het zijn meerdere balken.

Met een freesbak vlakken wil ik niet nog een keer doen.

Hmmm... misschien dan overwegen om iemand met een grotere VVD-bank te zoeken?
 

tuoh

Oud hout
Wat is er nu juist aan de hand met dat geschaafde hout? De balken staan een 2mm krom in de lengte gezien?
Is dat op het breedste vlak of op de zijkanten gezien?

Op het breedste vlak een lichte kromming is geen issue, leg tijdens het lijmen de balken afwisselend met de holle of bolle kant naar boven.
Het ene heft het andere grotendeels op op deze manier. Werkt het best als op de lijmvlakken ook dominos of iets dergelijks mee ingewerkt worden.
Een (valse) veer kan ook.

Staan de zijkanten hol/bol, leg dan twee stukken naast elkaar, klem ze vast in deze positie en loop er eens met de zaag door, resultaat is dan een sluitende voeg.

Bij deze opties heb je zelfs geen handschaaf nodig:p
 

Infinity

Actieve deelnemer
26 sep 2019
220
26
Twente
Op elkaar aan laten sluiten kun je ook met je invalzaag, balken tegen elkaar en dan er tussendoor zagen, dan zijn beide kanten parallel aan elkaar.
 

primera

Actieve deelnemer
13 jul 2010
298
0
De meeste zijn hier zo verwend, maar met 1 houten rijschaaf waarvan de zool recht en vlak is. Kan je de tafel perfect glad en vlak schaven.
Het duurt alleen langer. Want vlak schaven is moeilijker dan even arm schaven.

Het is een kwestie van oefenen.
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.