Ondertussen zijn de lagers en lagerblokken besteld.
Een weinig opwindend stuk van deze restauratie is het ontroesten.
Aanvankelijk was ik van plan om de grote stukken (bijv omkasting en frame) en alle stukken met veel moeilijk bereikbare hoekjes (bijv. de wielen) te laten stralen en spuiten met een grondverflaag en de kleinere stukken zelf te ontroesten en te schilderen
Maar voor het zelf ontroesten van de vele kleinere stukken had ik al zo veel (types) schuurmateriaal, bakken voor petroleumbad, zuurbad en spoelwater gekocht dat de meerkosten en de extra tijd om alles zelf te doen me relatief gering leken. Bovendien waarschuwden sommigen ervoor dat de dunne plaatdelen van de omkasting door stralen misschien zouden gaan bobbelen (hoe heet dat in goed Nederlands?).
Ofschoon ik bij het ontroesten niet echt nieuwe inzichten heb opgedaan is het misschien toch een net voldoende interessant om hier op een rijtje te zetten hoe ik het tenslotte heb aangepakt en met welk resultaat:
Het proces:
1. Na de volledige demontage de delen schoon gemaakt in een petroleumbad en nagespoeld in heet water bad.
2. Delen met grotere vlakken verf met een afbijtmiddel .... behandeld en afgespoeld/geborsteld in (stromend) water
3. Met reinigingsschijf zo veel mogelijk roest en restverf verwijderd. Ik gebruikte daarvoor aanvankelijk de cleanslijpschijf van HBM; zie afbeeldingen). Een schijf met soort harde Scotch brite. Werkt goed maar heeft een korte standtijd voor deze klus. Ik stapte daarom over op de iets duurdere maar duurzamere type . Beide types zijn vriendelijk voor staal maar hard voor verf, vuil en roest. Beviel mij goed.
afb. 01: Cleanslijpschijf
afb. 02. De zo genoemde duurzame versie cleanslijpschijf.
4. Vervolgens in zuurbad.
Aanvankelijk was mijn plan de kleine delen in een citroenzuurbad te ontroesten en de grotere delen in te smeren met Rustyco-gel. Maar ik vond de Rustyco-gel geklieder en zodra het was opgedroogd werkte het niet meer. Om dat opdrogen te vertragen kun je het verpakken in plastic folie. Wat een geklieder en gedoe. Ik heb er toen nog een grote plastic bak bijgekocht en voor een 20% citroenzuur oplossing . Ik maakte de citroenzuur aan in heet water en dompelde daarin de te ontroesten delen. Vervolgens afdekken en af laten koelen. Begintemperatuur van bad ong. 50 graden. Deze "citroenzuurbad-methode" gaf minder geklieder en leek ook effectiever dan Rustyco. Maar heb het niet echt onderzocht. Een grote verwarmingsplaat die het bad op bijv. 50 graden houdt zou het nog effectiever maken. (tenzij het zuur bij een verhoogde temp. onevenredig sterker aan het staal begint te vreten)
5. Borstelen met de hand en spoelen met water.
Beoordelen of het terug moet in het zuurbad of naar een volgende stap kan
6. Spoelen met heet water, laten drogen.
7. Borstelen met de staalborstels op haakse slijper (type op afb 3 en 4) en op moeilijk bereikbare plekken met een klein borsteltje op de boormachine.
afb. 03: radiale borstel 125 mm
afb.04: komborstel 65 mm
Opm: blanke delen die niet door het zuur aangetast mogen worden zoals de asgaten in de wielen en asdelen vooraf afgedekt met tape, krimpkous of rubber pakkingen.
8. Grondverflaag aanbrengen met kwast en roller.
Dit is niet een meest optimale methode. Het is een proces dat gaandeweg is ontstaan en al doende is bijgesteld. Is de zaag de inspanning waard? Tja., dat moet nog
blijken.
met groet,
Klaas