Ontwerp van een ouderwetsche houtwerckplaats

trigger

Oud hout
15 jun 2020
2.579
1.797
Emmen
bigbeardbuilds.nl
Beste liefhebbers,

ik ben nu bijna 4 jaar onderweg in deze hobby, en heb ondertussen mijn 'vibe' wel zo'n beetje gevonden. Alhoewel er vele types en variaties zijn in de houtbewerking van pennen draaien via instrumenten bouwen, langs meubels ontwerpen naar hele boten fabriceren, allemaal even gaaf en bijzonder, ligt mijn voorliefde vooral in houtgeschiedenis en vroege houtbewerkingsmachines. Mijn meubels zijn niet zozeer heel spannend of bijzonder, maar de manier waarop ik ze maak geeft mij heel veel plezier.

Ik wil dus ook verdiepen in die richting. Mij word hierin een kans geboden via een klacht danwel verzoek van mijn vrouw, en dat is namelijk dat onze fietsenschuur op instorten staat en haar toch al een doorn in het oog was, want ze moet half de tuin doorbaggeren om er iets uit te halen. Mijn werkplaats (wat voormalig de autogarage bij ons huis was) staat natuurlijk gewoon aan het eind van de oprit en heeft zelfs een heuse automatische roldeur, iets waar ik graag gebruik van maak maar niet heel 'traditioneel' is. Nu zal ik voor sommige projecten gewoon moderne machines blijven gebruiken dus die werkplaats blijft, maar ik heb voorgesteld aan mijn vrouw om voorin bij de roldeur een deel in te richten voor fietsen en tuinspullen met een stuk afdak buiten waar ze gauw te stallen en mee te nemen zijn in de zomer. Dat lijkt haar veel prettiger.

De schuur zelf moet dus vervangen worden - de dakspanten worden al sinds we hier wonen met spanband bij elkaar gehouden, de houten bedekking begint af te kruimelen en de pannen zijn heel broos. Ik wil dus deze zomer beginnen aan de bouw van wat nieuws. Voor een impressie, dit is het huidige gebouwtje:

1709562798231.png

de huidige maten zijn wat bescheiden - 8 bij 4 meter met een daknok op 3 meter 50, de dakrand begin bij ongeveer 2m35. Dit ga ik in de lente slopen en kijken of er nog goed bruikbaar hout bij is.

Mijn huidige idee is om achterkant iets naar achter te verplaatsen (hooguit en centimeter of 20, om wat loze ruimte achter de schuur in te nemen) en de voorkant iets naar voren te halen - op die manier zou ik de diepte van ±4 naar ongeveer 5 tot 5.5 meter kunnen vergroten. De lengte van 8 meter zou mooi zijn, maar we willen wel het overdekte gedeelte erin houden om in de zomer enigzins beschut te kunnen zitten. Mijn huidige plan (moet nog door de commissie goedgekeurd worden) is dus om de lengte wat op te rekken (naar zeg ongeveer 12 meter) zodat het afgedekte gedeelte nog steeds 4 meter kan bedragen, maar het schuurgedeelte dus groter word.

De nok van het dak wil ik iets scherper maken zodat er meer bruikbare ruimte ontstaat. Ik besef me terdege dat ik eerst moet gaan checken of e.e.a. niet onder een vergunning hoort te vallen, dus het uiteindelijk bouwplan ga ik nog even via de gemeente checken, maar dan moet ik dus wel eerst een bouwplan hebben.

Ik heb dus zegge en schrijve, als het allemaal goedgekeurd word door de officiele instantie en de gemeente, 4x8 = 32 tot 42 vierkante meter om mee te werken. Uiteraard ga ik niet mijn hele werkplaats hierheen verplaatsen. De moderne machines, de grote lintzaag en de moderne gereedschappen zullen allemaal in de garage blijven. Eigenlijk alles wat lawaai maakt dus. Dit moet een ambachtelijke (hand)werkplaats worden. Er komt dus een werkbank, ik zal de houten voetaangedreven draaibank hier plaatsen, wellicht het kleine lintzaagje (hier ben ik nog niet zeker over, zie verderop) en verder vooral handgereedschap. Verwarming zal komen van een houtkachel (reeds in bezit). Ik wil alles aan het gebouw zelf bouwen, en zo dicht mogelijk benaderen hoe een traditionele houtwerkplaats er medio 1900 uitgezien zou hebben, maar ook hij gebouwd zou zijn. Pen en gat verbindingen in de gebinten, houten kozijnen, houten vloer en uiteraard een handgemaakte houten deur: voorin een normale deur zoals er nu ook aanwezig is, maar rechts wil ik twee openslaande houten deuren maken naar de overkapping toe zodat je in de zomer ook 'buiten' kunt werken, ook handig als je een keer wat langer hout wilt verwerken en handig om het zaagsel naar buiten te kunnen vegen :).

Nu ben ik te jong om die tijd meegemaakt te hebben en ondanks dat er wat oud hout rondrent (hobbelt) hier op het forum, jullie zijn ook allemaal van na die tijd :). Ik zoek naar informatie om mijn ontwerp compleet te maken. Ik ga wel enkele 'moderne' concepten implementeren vanuit een stukje comfort, zoals dubbel glas (daar zie je bijna niks van immers) en de vloer, wanden + het dak zullen geisoleerd worden (wederom, een maatregel die je achteraf niet meer ziet maar veel gemak zal geven). Er komt ook een CO detector voor de houtkachel en een brandblusser ergens (lijkt me nogal wiedes) maar ik vind vast een manier om dat de estethiek niet te laten verstoren.

Ik weet een smid in de buurt die waarschijnlijk wel te porren is om een paar echte scharnieren te smeden voor de deuren en het gereedschap dat ik nog zou willen verzamelen moet ik her en der bij elkaar sprokkelen, maar de gatensteek en bepaalde basiszaken heb ik al. Stroom is op locatie momenteel aanwezig, maar ik twijfel nog of ik daar iets mee zal doen of dat we het alleen laten liggen voor buitengebruik. In de jaren 1900 was stroom nog maar net in opkomst en de meeste mensen draaien nog op gas, olie en/of kaarsen. Ik snap dat stroom niet overwegen/aanleggen een stevige beperking op de bruikbaarheid van de werkplaats zal zijn (vooral in de winter) maar mijn doel is een plek te creeëren die authentiek is, gewoon meubels maken kan ik in mijn huidige werkplaats immers ook al zonder al die extra moeite. En als ik zie dat @Handtools only het kan... ;).

Mijn reden/doel? Lol hebben, de enige valide reden waarom velen hier zich met deze hobby bezighouden. Ik wil een echte originele werkplaats bouwen om meer te leren over hoe je zoiets aanvliegt, waar mensen destijds zoals tegenaan liepen en uiteindelijk een plek hebben waar ik mij in mijn eigen mini museum waan en waar ik ook helemaal tot rust kan komen, al was het alleen maar om er simpelweg met een boek en een kop warme chocola te zitten. Als ik er per jaar 2 krukjes en een kistje produceer is het al druk zat. Ja, ik heb kort overwegen mijn hoofdwerkplaats aan te passen maar dat is een modern gebouw met plastic kozijnen, een elektrische deur, stalen versterking en betonnen vloer. Daar valt weinig eer aan te behalen en die modernere machines ga ik niet zomaar van de hand doen, bovendien moet ik toch ergens de moderne spullen opbergen zoals grasmaaier, tuingereedschap etc.


Dus, wat voor input zoek ik van jullie? Overwegingen, advies, bronmateriaal, ondersteuning bij de constructie, zo'n beetje elke vorm van hulp is welkom. Misschien heb je wel foto's of documenten waar ik info uit kan halen over hoe destijds kleine gebouwen gemaakt werden, wat voor gereedschap gangbaar was, wat een goeie vorm van dakbedekking zal zijn, hoe ik de dakconstructie het beste aan kan pakken... alles tot en met randzaken zoals wel/geen stroom, waar ik mijn licht op kan steken (pun intended) voor meer ideeën/inspiratie of welke houtsoorten ik moet overwegen (momenteel denk ik gewoon vuren voor de constructie want dan voldoet al honderen jaren voor gebouwen).

Ben benieuwd waar jullie mee komen :).
 

hansth

Actieve deelnemer
10 nov 2019
259
108
Noardeast-Fryslân
Wat een geweldig leuk idee. En met de beste motivatie die er is!

Om te beginnen zou ik inspiratie op doen bij openlucht musea voor zowel bouw als inrichting.

Erve Kots bv. in Lievelde, bij Groenlo (achterhoek). Was 60 jaar geleden (kom uit de achterhoek) al interessant.

In de ambachtstraat zijn werkplekken van handwerklui te zien: de mandenvlechter, de klompenmaker, de timmerman en de smid.

Het openlucht museum Arnhem heeft een ambachtenwerkplaats.

Als laatste een thuiswedstrijd: het Veenpark in Barger-Compascuum.

Bargermond 1920; een dorp in het veen met kerk, kroeg en school. Je ziet iedereen aan het werk: de molenaar, de bakker, de smid en de klompenmaker.

Wellicht zijn er nog meer.
 
  • Leuk
Waarderingen: trigger

Ruben houtklusser

Bezig met hout
6 jul 2020
478
717
Zuid West Drenthe
Ik begrijp je plannen volledig.
Helaas ben ik zelf te laat om het helemaal goed te kunnen doen en heb geen erf meer over om te bouwen:cry:

Grote raampartijen waren vroeger belangrijk in de werkplaats, liefst op het noorden.
Voor enkele stopcontacten zou je kunnen kiezen voor bakkelieten uitvoering die tegenwoordig weer gemaakt worden.
Heb ze zelf ook in mijn kantoor en geeft wel de goede sfeer, vooral de schakelaars
In mijn werkplaats heb ik totaal 6 stopcontacten waarvan er maar 1 word gebruikt voor een lampje boven mijn draaibank:)
Wat betreft constructie, in Drenthe staan nog genoeg oude boerderijen en werkplaatsen uit die periode voor wat inspiratie.
 
  • Leuk
Waarderingen: trigger

michelb_ww

Actieve deelnemer
1 feb 2022
79
34
Waddinxveen
Ik zou wel elektra aanbrengen. Rond 1900 was de ARBO wetgeving nog niet zo ver en gebeurde er ongelukken die met wat extra licht al voorkomen had kunnen worden, zeker in de winter.

Misschien zijn er nog gloeilampen van Thomas Edison te koop ;)
 
  • Leuk
Waarderingen: trigger

trigger

Oud hout
15 jun 2020
2.579
1.797
Emmen
bigbeardbuilds.nl
Een voorlopige check lijkt uit te wijzen dat een bouwvergunning niet nodig is, het geheel blijft onder de 5 meter en staat op wat hier 'achtererf' heet, maar ik heb het toch maar even bij de gemeente gelegd. Leuke ideeën zo ver, bakelieten stopcontacten had ik al gevonden op MP inderdaad, het zou voor het kleine lintzaagje wel praktisch zijn (die is al helemaal 'periode-correct' gerestaureerd) maar het zou dan vooral voor verlichting zijn inderdaad.

Ouderwetsche gloeilampen kun je tegenwoordig ook heel goed in 'led namaak' krijgen inclusief 'gloeidraad' enzo :).
 

ccrider

Actieve deelnemer
24 jan 2011
178
17
Beusichem (Betuwe)
Een voorlopige check lijkt uit te wijzen dat een bouwvergunning niet nodig is, het geheel blijft onder de 5 meter en staat op wat hier 'achtererf' heet, maar ik heb het toch maar even bij de gemeente gelegd. Leuke ideeën zo ver, bakelieten stopcontacten had ik al gevonden op MP inderdaad, het zou voor het kleine lintzaagje wel praktisch zijn (die is al helemaal 'periode-correct' gerestaureerd) maar het zou dan vooral voor verlichting zijn inderdaad.

Ouderwetsche gloeilampen kun je tegenwoordig ook heel goed in 'led namaak' krijgen inclusief 'gloeidraad' enzo :).
Met betrekking tot een eventuele vergunning: wacht met slopen tot je zeker weet wat er wel en niet mag. ook vergunningvrij. Vervangen of "renoveren" kan vaak alleen als er ten tijde van een aanvraag nog een gebouw staat. Weg is weg en dan wordt het soms een hele toer om er iets vergelijkbaars voor in de plaats te kunnen bouwen.
 
  • Leuk
Waarderingen: trigger

trigger

Oud hout
15 jun 2020
2.579
1.797
Emmen
bigbeardbuilds.nl
Met betrekking tot een eventuele vergunning: wacht met slopen tot je zeker weet wat er wel en niet mag. ook vergunningvrij. Vervangen of "renoveren" kan vaak alleen als er ten tijde van een aanvraag nog een gebouw staat. Weg is weg en dan wordt het soms een hele toer om er iets vergelijkbaars voor in de plaats te kunnen bouwen.

Oh, dat is zeker goed advies. Voorlopig ga ik eerst de oude zooi eruit ruimen, en de lege ruimte dan tijdelijk als 'gasruimte' benutten om twee oude stukken te behandelen met anti houtwork middel - dan kan het daar lekker een tijd uitdampen zonder dat mens of dier er last van heeft (ja, buiten eventuele houtworm dan).
 

trigger

Oud hout
15 jun 2020
2.579
1.797
Emmen
bigbeardbuilds.nl
Nou, contact met de gemeente gehad, ik mag vergunningsvrij bouwen. Ik moet de omgevingswet site nog even opnieuw invullen (ik had een fout gemaakt door de zolder die erin komt onterecht als bouwlaag aan te merken) en dan mag ik los. En dan mag ik inderdaad ook gaan vergroten qua oppervlakte, indien mijn vrouw ook akkoord gaat wil ik dus naar 12 meter lengte gaan waarvan 8 meter gebouw bij een diepte van 5.5 meter.

De gemeente schrijft voor dat je 3 meter hoog mag bouwen, +47cm extra voor elke meter dan de daknok van de erfgrens staat, tot een maximum van 5 meter hoogte. Als ik iets meer dan 3 meter uit de grens blijf met die nok mag ik dus gewoon tot 4.5m bouwen, en dan heb ik toch een praktische nok waar een klein zoldertje in past.

Ik ga ook volgende maand met een collega een dagje Arnhem Openluchtmuseum doen (sowieso al jaren mijn favoriete museum) en dan even extra op bouwstijlen letten en veel foto's maken voor mijn tekeningen.
 
  • Leuk
Waarderingen: Ruben houtklusser

chevy66

Oud hout
19 jul 2013
8.099
2.609
Mag je geen veranda over de hele lengte aan bouwen? Dan kan je verder een rechthoekige schuur bouwen. Dan kan je ook je dak hoek flauwer maken, waardoor je zolderruimte groter wordt. De meerkosten zijn op zo'n project verwaarloosbaar.
 

trigger

Oud hout
15 jun 2020
2.579
1.797
Emmen
bigbeardbuilds.nl
Dat kan, maar dan moet ik wel het terras verbreden. Dat zou niet zo'n ramp zijn en misschien ook best mooi, maar het plan moet nog door de hoogste instantie goedgekeurd worden.... :). Het is wel ons huis en tuin, niet het mijne en zij moet het ook een prettige plek vinden.
 

chevy66

Oud hout
19 jul 2013
8.099
2.609
Je krijgt een grotere bruikbare buitenruimte. Je hebt meer plek voor een buiten zit, waar je ook als het wat minder droog is lekker kan zitten. Je kan er ook je was te drogen hangen. Als je kinderen wat groter zijn, hebben ze een mooie stek om met vriendjes, vriendinnetjes te chillen. Er kan een mooie buiten haard tegen de gevel geplaatst worden, zodat je lekker met een wijntje buiten kan zitten, als het wat kouder wordt. Zo uit de losse pols wat argumenten, waarom het een goed idee is.
 

chevy66

Oud hout
19 jul 2013
8.099
2.609
Koop een houtkachel die zijn verbrandingslucht van buiten aanzuigt. Dan hoef je je ook niet zo te bekommeren om co. Heb je al een kachel die je wil gebruiken, maak daar dan een aanzuigopening voor verse lucht, direct achter de kachel.
 

chevy66

Oud hout
19 jul 2013
8.099
2.609
Ik weet niet hoe je kavel is gelegen ten opzichte van de zon. Ik zou de veranda 2 x zo diep maken. Dan heb je er in ons klimaat veel meer aan. Als het mogelijk is, maak dan de grote ramen voor lichttoetreding op het noorden. En de veranda op het zuiden. Als je je schuur goed isoleert, wordt het met directe zon een bakoven.
 

trigger

Oud hout
15 jun 2020
2.579
1.797
Emmen
bigbeardbuilds.nl
De ligging is daarvoor niet ideaal. Uiteraard kan ik overal op mijn kavel bouwen, maar hier ligt toevallig al een terras en dat is dus minder voorwerk. De huidige schuur ligt met de dakzijdes oost-west, dus overdag kantelt de zon van achter naar voor waarbij de meeste beschutting overdag rechts (op de foto) nodig is, vandaar dat je daar nu overkapping hebt. Als ik een veranda aan de voorzijde maak heb je daar 's avonds inderdaad minder aan als hij niet diep genoeg is, maar heel veel dieper maken gaan dan wel ten koste van de tuin, moet ik even goed overleggen met vrouwlief.

Technisch gezien is er niks wat me tegenhoud het hele terras te nivelleren tot grasweide en de werkplaats elders te bouwen, maar we gaan het eerst maar eens tekenen.
 

chevy66

Oud hout
19 jul 2013
8.099
2.609
Als je de ruimte hebt, zou ik het gebouw zo gunstig mogelijk neerzetten. Je gaat er toch een hoop poen in steken, dus ik zou het zo veel mogelijk optimaliseren. Je kan er volgens mij van alle kanten bij, dus een lokale loonwerker heeft het grondwerk zo klaar.
 
  • Leuk
Waarderingen: Count Chocula en trigger

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.