Japanse schaven; zool niet vlak?

borre

Actieve deelnemer
14 jun 2008
538
63
munstergeleen (Lb)
Als je schaaft zonder de strook af te maken langs een kant, word de lengte van de zool gekopiert plus de diepte van de beitel holler. als je vervolgens een volle afname neemt dan kopiert de schaaf precies de zool. een vlakke schaaf maakt de kant dan vlak, maar dat is een beetje optimistisch want vlak is nooit vlak vandaar dat iets bol de schaaf in iedergeval niet hol maakt en voor continue afname zord waardoor er snel en efficient gewerkt kan worden, dat is waar het om gaat weet je.

Aldus Johan Cruijff.:confused::confused:

Voor de meelezende beginners lijkt dit me toch niet meer te volgen...........:)
 

Steven Gauwberg

Post veel
9 feb 2011
941
3
Stekene
www.houtentiek.be
Mij lijkt het anders toch ook dat die nagga dai kanna niet vlak kan schaven, tenzij je niet aan het begin van je stuk inzet. Maar dan snap ik niet waarom de 'verhoging' van de zool vlak voor de beitel niet aansluit, terwijl dit toch zowat het belangrijkste punt is om uitbreeksels te voorkomen.
Met een schaaf met holle zool kan je mijns inziens nooit vlak schaven, enkel bol.

Caspar krijgt er precies een beetje de zenuwen van, maar sinds ik de schaafcursus bij hem volgde ging ik plots wel met sprongen vooruit (hoewel m'n schaafje al heel goed z'n werk deed). Mijn meest gebruikte schaaf is een ouwe Stanley nr 5 die me 2 eurootjes kostte op de rommelmarkt. Met een degelijke afstelling haal je hiermee fantastische resultaten!

Over Japanse schaven kan ik niet echt meepraten, maar dat je net voor de schaafmond met je schaaf moet raken lijkt me basiskennis. Je kan ook nooit een lichte holte schaven met een holle schaaf, ik kan de uitleg van Cas dus zeker wel volgen.

Volgens mij windt Caspar zich een beetje op uit ongeduld, hij wil vooral gewoon duidelijk maken dat er veel onzin gepubliceerd wordt door zelfverklaarde experts, terwijl je met heel eenvoudige ingrepen een schaaf functioneel en dan vooral efficiënt kunt maken. Je kunt je ook afvragen in hoeverre dat extreme fine-tunen nodig is bij een materiaal dat 'leeft', en waar een tiende van een millimeter praktisch geen verschil uitmaakt in het resultaat... Ook zien mensen op den duur door de bomen het bos niet meer, en alle gepubliceerde onzin (probeer er zonder ervaring maar eens uit te filteren wat klopt en wat bullshit is) maakt dat de leek helemaal niet meer weet wie of wat hij moet geloven;-).


Groeten,
Steven
 
Laatst bewerkt:

Caspar Labarre

Actieve deelnemer
4 okt 2008
677
0
Ok voor dat iemand gaat steigeren over mijn sterke toon, even wat mijn zenuwen dan zo laten nerveren zoals Stef dat zo mooi op z'n Belgisch kan zeggen hé..

Ik heb het gevoel dat als er elke keer als ik iets probeer uit te leggen over basis technieken, die voor een beginner, die geen traditionele scholing heeft gehad toch echt wel handig zijn kan. Komt er weer iemand met een artikel van een of andere amerikaan die het zo zegt. Hoe in cruiff..s.naam moet er dan een idee ontstaan voor een beginner wat er nou eigenlijk aan de hand is als je schaaft. Ik bedoel dat oeverloze gelul over handvaten en glimmertjes...het lijkt af en toe wel een visserscluppie vol van visserslatijn!

Laat mij maar lekker schreeuwen, de zot maakt zich druk!
 

Seek

Oud hout
10 mei 2009
2.679
4
:eek:

Caspar, je weet het mooi te brengen!

Natuurlijk heeft Caspar gewoon gelijk. Als je je schaaf zool hol maakt, dan krijg je bolle planken. En dan gaat het over die drie raakpunten, die moeten gewoon in 1 vlak liggen. Als het raakpunt vlak voor de beitel een stukkie hoger staat, wordt het gewoon moeilijk om een vlakke plank te maken.

Bij een westerse schaaf is ook zelden de hele zool vlak. Vaak zie ik flinke holtes voor en achter de beitel. Maar dat maakt niet uit, als die drie raakpunten maar in 1 vlak liggen.

Een westerse schaaf met maar twee raakpunten is lastiger omdat je een westerse schaaf nu eenmaal anders op het hout duwt. Je duwt hem aan de achterkant of aan de voorkant omlaag met de twee handvaten.
 

David80

Actieve deelnemer
25 nov 2009
461
1
Als je met een vlakke metalen bankschaaf maar genoeg keren volledige stroken van de zijkant van een plank neemt, dan eindig je op den duur ook met een bolle plank heb ik ondervonden. Dus een fractie bolle schaaf, zoals Caspar zegt, zou in theorie sneller rechte planken opleveren.

Verder ben ik deze week met mijn japanse schaaf aan het spelen geweest, Mijn doel was de zijkant van een plank vlak te schaven van voor naar achter in komplete halen:

1. De schaafzool was al opgezet als smoother. Dus 2 raakpunten, 1 vlak voor de mond en 1 vooraan de schaaf. Daartussen een lichte holling. Achter de mond tot achterkant helemaal vrijzwevend. De beitel 'pakt' prima in het hout en glijd heel soepel. Echter zodra het voorste raakpunt van de schaaf over de rand van het werkstuk komt gaat het mis. Hij schaaft hier dus telkens teveel hout weg en het eind van het werkstuk wordt dus ronder en ronder. Vervolgens tussen bij de mond en beitel 'klapt' de schaaf naar beneden en eindig je dus telkens met een klein hapje. Waarschijnlijk laat m'n techniek mij hier in de steek. Maar voor mij is deze setup niet logisch.

2. Vervolgens heb ik de de zool van mijn japanse schaaf vlak gemaakt. En inderdaad schaven ging niet echt lekker. Een lange krul van begin tot eind produceren was er niet bij. Stukken doorglijden en hard op de schaaf moeten drukken. Je voelt dat de beitel niet lekker in het hout 'pakt'. Na controlle met een haarlineaal bleek de zool licht bol te zijn ipv. vlak.

3. Daarna zo veel mogelijk vlak gemaakt, geen verbetering.

4. Toen met een schraper de zool van voor tot achter licht hol gemaakt. De vervloekte nagai-dai-kanna opzet zegmaar. Maar ik moet zeggen dat het schaven wel stukken lichter en lekkerder gaat met deze opzet. De beitel 'pakt' goed in het hout en volledige afname van begin tot eind. En ja, op den duur eindig je dus met een bolle plank. Om dit tegen te gaan schaafde ik eerst alleen het midden en met 1 of 2 volledige stroken eindigen.

Ik wil niet beweren dat ik de wijsheid in pacht heb (verre van), maar voor mij is het een kwestie van uitproberen en op basis hiervan zal het toch een compromis worden tussen hoe fijn een soepel een schaaf werkt en de uiteindlijke vorm waarnaar (hol of bol) waarnaar het geschaafde oppervlak neigt.
 
Laatst bewerkt:

Caspar Labarre

Actieve deelnemer
4 okt 2008
677
0
David!

Een schaafzool liegt niet. Als je een volle krul van de rand van een plank schaaft is deze rand het negatief van de schaafzool

Soepel schaven dank je vooral aan een scherpe beitel en eventueel wat kaarsvet op de zool, pas wel op dat je niet uitgleid!
 
Laatst bewerkt:

borre

Actieve deelnemer
14 jun 2008
538
63
munstergeleen (Lb)
@ Caspar,

Deze kan ik wel openen. Bedankt !
Zo te zien voel je je gelukkig niet beledigd over mijn kwinkslag naar ons "nationale orakel" ;)
Ik krijg trouwens ook wel eens de zenuwen van sommige zelfbenoemde heiligen in wat voor vakgebied dan ook.

Gr Ed
 

David80

Actieve deelnemer
25 nov 2009
461
1
David!

Een schaafzool liegt niet. Als je een volle krul van de rand van een plank schaaft is deze rand het negatief van de schaafzool

Helemaal mee eens, kan niet anders concluderen. Maar als je zoals ik zei, eindigd met max. 1 of 2 volle halen is het resultaat voor mijn toepassing, vlak genoeg.

Soepel schaven dank je vooral aan een scherpe beitel en eventueel wat kaarsvet op de zool, pas wel op dat je niet uitgleid!

Als dit waar is, vanwaar deze dicussie over 2 of 3 losse raakvlakken om weerstand te verminderen? In mijn beleving moet ik bij een geheel vlakke of licht bolle zool veel harder op de schaaf drukken om de beitel te laten snijden. Schiet mij maar lek...
 

Caspar Labarre

Actieve deelnemer
4 okt 2008
677
0
Het is volgens mij wat ik zeg, gelul.

3 raakvlakken maken het mogelijk om uberhaubt handmatig een vlakte te maken van je schaafzool. als je geen machinetafel hebt met een strook schuurpapier. Het is een traditionele techniek.
Als je zool om wat voor reden dan ook bol is en je gaat hem "vlakken" op een machinentafel met schuurpapier Blijft hij bol (schommel maar lekker!!!)

Waarom word het nog steeds toegepast...?
Het geeft je een idee wat je aan het doen bent. Om een hogere precisie en controle over de afname te krijgen ( niet om de vlakheid van het oppervlakte)
Doordat het de vlakten minimaliseerd, weet je waar je iets weg moet nemen om te corrigeren. Kodama heeft hier heel duidelijk op gewezen in zijn bericht
Het maken van een zoete afname word hierdoor mogelijk.

Bij het vlakken en strijken is dit helemaal niet zo belangerijk en serieus kun je die configuratie van mij door de plee spoelen. let wel op deze...Probeer eens met een hand een 30mm dik vierkante eiken poot in een futselplank haaks te schaven...........................................................................................................................................................................nu word het opeens belangerijk om een hele zoete afname te kunnen maken.......of schaaf eens wat Jatoba...
 
Laatst bewerkt:

Caspar Labarre

Actieve deelnemer
4 okt 2008
677
0
Goed dat je het filmpje ff erbij zet!

Ik ken hem al jaren, vind het echt een pannekoek die Fox.

Hoop steeds dat Roy een schaafje laat vallen, je ziet dat ie er moeite mee heeft als hij iets pakt echt ongemakkelijk...

vind die smid aflevering leuker, das een toffe gast die nieuwe, waar ze bankhaken aan het smeden zijn
 

Caspar Labarre

Actieve deelnemer
4 okt 2008
677
0
Met een duure schaaf doel ik op een stalen model van een bekend merk. Het spijt me dat ik alle schaven als hetzelfde zie, dat zie jij duidelijk anders. Ik denk namelijk dat je bij duw schaven net zo makkelijk licht bol ( 2 contactpunten) wat het zelfde is, kunt toepassen. Je moet wel op de voorkant drukken als je schaaft, maar je slaagt hier met een spookschaaf ook in dus waarom zou het dan onmogelijk zijn om de 5cm voor de beitel als belangerijkste drukpunt te gebruiken tijdens de schaafstrook?

Ik weet hoe bijzonder japans staal is, ik bezit zelf 3 redelijk geprijsde handgesmeden beitels die ik jaren geleden uit amerika kocht. Ik gebruik ze nu als praktisch mijn enige schaven omdat ik er aan toe ben goed staal te gebruiken. Het is echt een wereld van verschil, maar wel voor iemand die heel goed kan slijpen en dat kan ik vind ik. Voor een beginner zal het verschil niet te merken zijn behalve het gewicht van het anker ijzer dat in de beitels is verwerkt.
Zo merk ik dat een losse pols vanaf aoto een licht bolle vouw maakt die exreem veel langer stand houd dan een preciezer vlakke. licht bol is ook wat er altijd al gedaan werd, voordat er van die mechanische idioten gingen speculeren over vlak en microns en shit.
Als je echte japanse vakmensen aan het werk ziet, rammen ze hun beiteltje tijdens het werken om de zoveel tijd op een droge steen met een hand. Sommige zijn preciezer dan andere, maar dat maakt ze niet beter, enkel preciezer.
Precies waar nodig dat is wat ik leer van die japanners op youtube en ik ben er helemaal wild van. Dat is echt handwerk.
Ikzelfs kan mij daar niet toe rekenen, ik ben ook veel bezig met kleine dingetjes, maar zie die als mijn keuze en mijn fetisch. Zeker niet als een betere techniek.

Bovendien zal ik nooit een ambachtsman zijn, daarvoor sta ik veel teveel stil bij wat ik doe
Voor een Ambachtsman is duidelijk wat hij moet doen en wat er van hem verwacht word, zoals bij een elektricien of een loodgieter of een japanner die tempelzuilen schoon schaaft




Eerst even dit ter verduidelijking.


Bij een Japanse schaaf (kanna) is de voorzijde (dai gashira) de kant die van je weg wijst als je de schaaf naar je toetrekt. De achterkant (dai jiri) is de kant die naar je toewijst. Dit is het tegenovergestelde als bij een westerse schaaf.

Caspar, ik ben het grotendeels met je eens maar
"3 punten is gewoon omdat vlak nooit vlak is, behalve als je een hele duure schaaf hebt ( hoop ik!) en dus de enige methoden om een vlakte te krijgen omdat 3 punten makkelijker bij te werken zijn dan een hele vlakte."
Een kanna, duur of niet behoeft altijd regelmatig onderhoud om de zool vlak te houden ook als deze nieuw is.
Drie contactpunten worden meestal gebruikt bij lange schaven zoals naga dai kanna (te vergelijken met een rijschaaf). Of bij schaven waarbij je vooral op korte stukken werkt zodat je op het laatste niet iedere keer meer hout wil wegschaven. Je kan dit naar je eigen voorkeur ook bij andere schaven doen maar voor het fijnste resultaat zijn twee contactpunten beter mijn inziens.

Vier contactpunten zoals in Odate's boek kom je enkel en alleen bij naga dai kanna tegen omdat door de lengte van de dai hij anders in het midden zal doorbuigen door de druk die je uitoefent. Zoals ik al zei vind ik ook daar de illustraties verwarrend, het lijkt soms of er een contactpunt is ACHTER de schaafbeitel en dit wil je zeker ten allen tijde vermijden!

Ornament,
Een interessant vraag. Een tijdje geleden heb ik een westerse houten blokschaaf afgesteld volgens de Japanse methode. En het verbeterde de werking enigszins. Dit is echter wel relatief WANT vermits je deze schaaf duwt werkt de bovengenoemde afstelling waarbij je twee contactpunten hebt niet. Deze bevinden zich namelijk voor de schaafbeitel en vooraan de schaaf en vermits je een westerse schaaf duwt zou je dan de voorkant optillen en dat wil je niet. Drie contactpunten zijn dan aan te raden en vooral je techniek aanpassen zodat je enkel druk uitoefent voor de schaafbeitel en niet erachter.
Voor een stanley zou ik dus drie contactpunten verkiezen omdat je door de locatie van de handgreep bijna niet kan vermijden dat je achter de schaafbeitel neerwaartse druk uitoefent.
Het zou een interessant experiment zijn, laat me weten als je er iets mee doet.

Ik heb vandaag nog enkele schaven bijgewerkt. Hier een afbeelding.
Bekijk bijlage 4398

Het kleurverschil zie je duidelijk omdat de twee contactpunten gepolijst worden door het gebruik. Als je dus na verloop van tijd ziet dat er glimmende plekken komen op andere plaatsen, wat dus wil zeggen dat de dai daar je hout raakt werk je deze even bij met een schraap schaaf en merk je onmiddellijk het verschil door een betere prestatie. Ik houd daarom ook graag de hoek van de achterzijde (dai jiri) en de kops kant heel scherp, dit helpt om er voor te zorgen dat er geen fijn stof onder de dai komt wat ook de werking benadeelt. Soms wordt er geopperd om de dai in te oliën wat volgens mij ook een slecht idee is omdat stofdeeltjes dan gemakkelijk aan de onderzijde hechten.
 
Laatst bewerkt:

kodama

Actieve deelnemer
Ik merk op dat de discussie in een richting gaat waar ik mij niet meer aangesproken voel om er aan deel te nemen. Er zijn veel uitgesproken meningen waaronder die van mezelf maar ik mis een rode draad.
Het zou interessanter zijn mocht er één welbepaald, duidelijk omschreven type schaaf worden besproken voor een omschreven taak. Zo kan men misschien tot een constructieve conclusie komen en dat hoeft niet één enkele stelling te zijn, vaak zijn er verschillende opties. Doorbreek de vaagheid. Er is zoveel te vertellen dat er over schrijven altijd beperkt blijft.

En dan nadat er uitvoerig gediscussieerd werd kan de proef op de som worden genomen. Of nog beter, maak er een dag van, breng al je schaven mee en illustreer en demonstreer je werkwijze. Slechts één dag is uiteraard niet genoeg maar iedereen kan wel iets leren zo.
 
Laatst bewerkt:

WR1944

Oud hout
Ook al raakt me het niet direct, ik probeer wel de discussie een beetje te volgen uit pure technische interesse. Pas na het filmpje van Roy Underhill kreeg ik een goed duidelijk beeld van waar het over ging, ook al is Roy wat corny.
Als we het voorbeeld van Roy met de trekschaaf nemen met een draagpunt aan het begin van de schaaf en vlak voor de beitel dan zal de schaaf heel licht naar beneden kantelen als het eerste draagpunt het te schaven hout verlaat. Dan zal de beitel heel licht naar boven scharnieren. Is dit meetbaar of waarneembaar of zit ik te theoretisch te bazelen?
 

Caspar Labarre

Actieve deelnemer
4 okt 2008
677
0
Ik merk op dat de discussie in een richting gaat waar ik mij niet meer aangesproken voel om er aan deel te nemen. Er zijn veel uitgesproken meningen waaronder die van mezelf maar ik mis een rode draad.
Het zou interessanter zijn mocht er één welbepaald, duidelijk omschreven type schaaf worden besproken voor een omschreven taak. Zo kan men misschien tot een constructieve conclusie komen en dat hoeft niet één enkele stelling te zijn, vaak zijn er verschillende opties. Doorbreek de vaagheid. Er is zoveel te vertellen dat er over schrijven altijd beperkt blijft.

En dan nadat er uitvoerig gediscussieerd werd kan de proef op de som worden genomen. Of nog beter, maak er een dag van, breng al je schaven mee en illustreer en demonstreer je werkwijze. Slechts één dag is uiteraard niet genoeg maar iedereen kan wel iets leren zo.


Das jammer, ik dacht toch een aardig grondige rode draad te volgen
 

Donald Duck

Actieve deelnemer
9 mrt 2010
147
1
Hoboken
Of nog beter, maak er een dag van, breng al je schaven mee en illustreer en demonstreer je werkwijze. Slechts één dag is uiteraard niet genoeg maar iedereen kan wel iets leren zo.

Dat zou een interessant meeting/workshop zijn:D Deze discussie is erg interessant maar toch ook wel verwarrend om te volgen zonder dat je dat eens in het echt kan zien.
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.