De restauratie van mijn antieke lintzaagmachine.

[trigger]

Velen van jullie hebben het reilen en zeilen meegemaakt van mijn zoektocht naar een betaalbare lintzaag.
Mijn centjes gingen voornamelijk op aan een nieuwe VVD maar de zaag stond toch wel direct daaronder op mijn wensenlijstje voor de werkplaats. Ik ben als een kind zo blij met mijn aanwinst en gelukkig is de zaag reeds in goed werkende en gangbare staat.
Dit wist de verkoper mij ook te tonen toen ik de zaag kwam halen:

Nu heb ik dus een zaag, maar hoe nu verder? Het ding is dan wel 'goed', hij is ook vreselijk smerig, en de houten aanbouwdelen die veiligheid zouden moeten bieden zijn eigenlijk gewoon versleten, bovendien is de beveiliging naar hedendaagse standaarden incompleet. Ook loopt er vocht/roest/vet uit de as van het onderste wiel, ondanks dat deze soepel lijkt te lopen moet ik dit wel addresseren. Het frame bevat weinig roest behalve aan de onderzijde (de helft daarvan heb ik reeds verwijderd en met hammerite behandeld toen de zaag op de kar lag, maar de helft moet dus nog). Verder vind ik vooral roest op enkele schuivende/bewegende delen en de zaagtafel. Dat gaat dus allemaal verwijderd worden.

Ik ben dus begonnen met foto's maken vanuit alle hoeken, en heb de maten van de houten delen erop gekalkt met stift zodat de foto's behulpzaam worden bij het uittekenen straks.



Ik maak ook foto's van de diepte van sommige metalen aanbouwdelen om straks de constructie van de nieuwe houten delen te bepalen:



En nu dat ik alles (niet hier weergegeven) gedocumenteerd heb, is het tijd het hout te verwijderen...



het houten gedeelte dat met de hoogteverstelling mee beweegt zat met 4 bouten en vierkante moeren vast, doch de bouten draaiden mee en moesten dus geklemd worden vooraleer ik de moeren kon lossen. Dat leverde niet heel veel problemen op. De achterzijde had echter één vierkante moer die compleet vastgeroest was op de bout. Die heb ik dus voorzichting losgeslepen met de slijptol zonder het frame te raken.





Ik bewaar de delen om deels als sjabloon te gebruiken zodra de zaag opnieuw opgebouwd gaat worden. Volgende stap is eerst om wéér foto's te gaan maken, ditmaal van de metalen aanbouwdelen, en het demontageproces vast te leggen zodat ik alles in volgorde heb. Daarbij ga ik pogen alle originele bouten en moeren te preserveren. Demontage is nodig om alle lagers te kunnen controleren, smeren, en sommige delen van smeer/troep en roest te ontdoen. In principe ga ik terug naar een kaal frame.

Dan blijft nog de motor en electra:



de motor werkt vooralsnog prima, maar wellicht is een revisie geen slecht plan om eventuele problemen voor te zijn. Ook moet ik ontcijferen hoe de bedrading loopt.
De grijze doos was de originele aan/uit schakelaar, de witte plastic schakeling is er later aan toegevoegd. Er lopen echter twee hele dikke kabels van en naar de motor vanuit deze constructie, en ik heb geen idee waarom. Ook is de bedrading van de binnenzijde van de plastic opbouw compleet zwart, uitgezonderd de bedrading die naar de motor lijkt te lopen - deze heeft echter maar 4 van de 5 draden (aarde, blauwe fase, bruin en zwart) en ontbeert de grijze draad die ik gewend ben van krachtstroom, maar ik ben daarin nog een redelijke beginner en ga dit zeker uitvogelen.

Als de zaag straks terug een kaal frame is kan ik nadenken over een kleurtje. Ik heb geen sterke drang naar 'originaliteit' - de machine staat in het hier en nu en krijgt een make-over. De electra word herzien alsmede de veiligheid. Dan is een nieuwe kleur niet zo'n raar idee. Momenteel lijkt het me wel gaaf om de zwarte onderzijde te behouden (uiteraard opnieuw zwart maken) en dan het mintgroene te vervangen voor brandweerrood, of misschien oud geel. Iets opvallends, zodat de zaag er echt uit springt.

Ik zal het proces hier met foto's blijven documenteren over de komende maanden . Alle waardevolle tips en overwegingen die ik van jullie gewend ben zijn zeer welkom .

 

[thomasz]

Wat een project joh. Mooi dat je de moeite neemt om zo'n oude machine met vast een hele geschiedenis weer op te knappen.
Is de houten constructie aan de zijkant er niet bij geknutseld om ervoor te zorgen dat de zaag niet omvalt?
Waarmee ik wil zeggen dat je die misschien weg kan laten als je onder de zaag een brede voetplaat monteert.

 

[trigger]

Nope, de balk was niet dragend, deze diende alleen voor het houden van de 'deur' waar het lint achter schuilgaat. Er komt een nieuwe, maar dan ook over het onderwiel. Dat is immers net zo gevaarlijk.

 

[trigger]

Ik loop reeds tegen mijn eerste vraag aan!



beide wielen zitten geborgd met deze moer, welke waarschijnlijk los/vast geslagen moet zijn/worden. Ik heb geen luchtgereedschap, maar wel een grote beitel en een moker. Ik heb hem enkele tikjes in elke richting gegeven, maar het ding komt niet van zijn plek. Is dit een draads of een tegendraadse moer? Iemand een idee? Ik gok tegendraads, omdat het wiel zoals hier bezien rechtsom draait.

 

[The Boktor]

Ik zou een reststuk plat metaal nemen (rond kan ook) of anders een zéér botte beitel.
Ook regelmatig voor de aankomende nacht ff kruipolie tussen spuiten.

Mss kan je het nog net zien welke kant de draad op gaat in het stukje moer wat je nog net kan zien.
Ik verwacht echter een normale rechtse draad omdat de as en wiel tov elkaar geborgd zullen zijn met een spie, dus geen kans op losdraaien.

 

[trigger]

Enkele iets fermere tikken verder heb ik mijn eigen vraag reeds beantwoord.



Het was dus gewoon 'lefty loosy' zoals normaal. Ik zie ook geen lagers zitten, maar gewoon staal op staal met een (hele) dikke laag stevig vet ertussen, het soort dat ik gelukkig voldoende op voorraad heb (zo'n gele bus van dat spul dat ze ook op schotels van vrachtwagens smeren).

Ik zou een reststuk plat metaal nemen (rond kan ook) of anders een zéér botte beitel.
Ook regelmatig voor de aankomende nacht ff kruipolie tussen spuiten.

Mss kan je het nog net zien welke kant de draad op gaat in het stukje moer wat je nog net kan zien.
Ik verwacht echter een normale rechtse draad omdat de as en wiel tov elkaar geborgd zullen zijn met een spie, dus geen kans op losdraaien.

Ik heb inderdaad een hele oude (zeer) botte beitel gebruikt. Aan het wiel zitten ook nog 3 inbus spie's die je ook nog moet lossen, los van de borgmoer. Ik zie echter geen (kogel)lagers zitten, jij wel? De as is tevens conisch en loopt nauw toe richting de voorzijde, zodoende word het wiel vanzelf gecentreerd met het vastdraaien.

 

[Jurriaan]

de 2 draden naar de motor zullen zijn, gezien het vermogen van de motor, een indicatie dat je een ster/driehoek schakelaar hebt. Dit is om de aanloopstroom van de motor bij het starten te begrenzen. Zie verder Ster-driehoekschakeling - Wikipedia

Overigens verwacht ik bij een lintzaag van deze leeftijd geen kogellagers, maar glijlagers. Waarschijnlijk geen staal op staal, maar staal op brons of staal op Babbittmetaal (Zie Babbittmetaal - Wikipedia). Als alles nu goed en soepel loopt, zou ik even goed nadenken of je wel iets aan de lagers moet doen. Een beetje schoonmaken van buiten zou dan toch voldoende moeten zijn?

 

[trigger]

de 2 draden naar de motor zullen zijn, gezien het vermogen van de motor, een indicatie dat je een ster/driehoek schakelaar hebt. Dit is om de aanloopstroom van de motor bij het starten te begrenzen. Zie verder Ster-driehoekschakeling - Wikipedia

Overigens verwacht ik bij een lintzaag van deze leeftijd geen kogellagers, maar glijlagers. Waarschijnlijk geen staal op staal, maar staal op brons of staal op Babbittmetaal (Zie Babbittmetaal - Wikipedia). Als alles nu goed en soepel loopt, zou ik even goed nadenken of je wel iets aan de lagers moet doen. Een beetje schoonmaken van buiten zou dan toch voldoende moeten zijn?

Als ik dat zo lees denk ik dat het inderdaad glijlagers zijn. En vanbinnen ziet het er als nieuw uit, eerlijk gezegd.
Ik zal dan ook niks 'doen' aan de lagers behalve mezelf ervan verzekeren dat de vetnippels niet verstopt zitten - dan kan ik ze tijdig smeren wanneer weer in bedrijf.

Desalniettemin moet de boel wel uit elkaar om de boel goed schoon te maken, te ontroesten en te spuiten. Dat ben ik nu zo voorzichtig mogelijk aan het doen.





ik verwacht dat zonder alle aanbouwdelen het frame 'licht' genoeg zal zijn om zonder issues met de kraan te kunnen tillen. Dat vergemakkelijkt het plaatsen op het nog te bouwen houten frame.

@Jurriaan die schakeling is mij niet bekend, maar nu ben ik ook geen expert in elektronica. Is zoiets eenvoudig aan mij uit te leggen, en wat kan ik hier het beste mee doen? De aanloopstroom is voor mijn installatie waarschijnlijk niet zo'n issue (de installatie is ooit aangelegd vanwege laswerkzaamheden en ik kan prima de vandiktebank aanzwengelen zonder dat de stoppen eruit vliegen).

 

[fantic]

De witte kast is een nullast schakelaar, oftewel de aan uit, het grijze kastje is zee waarschijnlijk een Ster/Driehoek schakelaar, je hebt dan 3 pahsen (plus aarde) van de witte naar de grijze kast en 2 x 3 van de grijze kast naar de motor (plus aarde).
Even simpel gezegd, een ster direhoek schakeling zet de motro eerst in een Ster schakeling, waarbij de 3 spoelen in de motor in het midden met elkaar verbonden zijn en op de uiteinden staan dan de 3 phasen, vandaar de naam Ster, in deze vorm heeft elke spoel ongeveer 230Volte te verwerken.
In de andere stand van de schakelaar staan de 3 spoelen in de motor tussen de onderlinge phasen geschakeld waardoor er ongeveer 400 volt over de spoel komt te staan. Hierbij is dus wel van blang dat de aansluitingen die op de motor zitten (de 6 draden van de 3spoelen) echt 1 op 1 op de schakelaar worden aangesloten. Op de oudere motoren waren die aangeduid met R S T en U V W, de nieuwere motoren hebben iets andere aanduidingen erop staan.
Maar let er dus op dat de volgorde van R S en T plus U W en V exact overgenomen worden op de schakelaar.

 

[Athanor]

Dat wordt een mooi project! Als je inspiratie zoekt en een bron van kennis en restauratie-oplossingen, adviseer ik je om de filmpjes van Keith Rucker te kijken. Hieronder een eerste over lintzaagwielen.

Succes! Fons

 

[trigger]

Er zit bovenaan een constructie die ik niet doorzie. Het gaat om het kantelmechanisme waarmee je de zaaglinten op spanning zet, en in het spoor laat lopen.



dit is de 'achterzijde' van de bovenwiel-as, bezien van de bovenkant. Je ziet links een draadeind uitsteken.



over dat draadeind zat dan weer een holle bout geschroefd die e.e.a. daarbinnen tegenhoud, maar het draadeind zelf kan er niet uit, en daarmee kun je dus ook de as van het wiel niet uit de houder tillen. Aan de wiel-kant lukt dat overigens óók niet (geen idee hoe dat verzonnen zit). Bij twijfel niet aan klooien, dus ik heb de hele as-houder maar gewoon van de nek getild:



dan kan ik er later nog eens rustig naar kijken op de grond.

De volgende uitdaging word geleverd door het onderste wiel. Deze heeft een borgmoer, zoals de bovenste, maar geen 'spie-inbusjes' waarmee het wiel op de as zit. Na het lossen van de borgmoer zit het wiel dan ook nog steeds muurvast. Dat wil zeggen, het draait wel soepel, maar wil niet van de as schieten.



uiteraard een heen en weer wiebelende beweging gemaakt, maar zelfs als ik zo hard wiebel het frame ook meewiebelt, geen beweging in te krijgen. Iemand een ingeving?

 

[chevy66]

De grijze kast heeft een drie standenschakelaar , dat witte kastje heeft iemand later in de voedingskabel geplaatst. Als je de machine aanzette, bediende je dan alleen het witte kastje?

 

[trigger]

De grijze kast heeft een drie standenschakelaar , dat witte kastje heeft iemand later in de voedingskabel geplaatst. Als je de machine aanzette, bediende je dan alleen het witte kastje?

Om eerlijk te zijn - geen idee. Hij heeft de machine bediend en gedemonstreerd.

 

[chevy66]

Dat onderste wiel zit gewoon op de as . Die kan je er met een poelietrekker van af trekken. De lagering van de onderste as zit niet in het wiel, maar in de voet. Dat draadeind zit geborgd met dat schroefje wat je aan de bovenkant ziet zitten.

 

[chevy66]

Voor die bovenste moer kan je het beste een passende haaksleutel regelen. Daarmee moet je na de montage de speling van je babbitlager afstellen. Dit luistert vrij nauw. Als hij iets te strak staat, loopt hij vast als hij warm wordt.

 

[trigger]

Ok, ik moet een poelietrekker regelen dus. Is al de zoveelste keer dat ik er tegenaan loop dat ik die 'mis', dus nu moet het er maar een keer van komen. Ik zie ook nu (dankzij google) wat een haaksleutel is. En met babbitlager bedoel je de glijlagers zelf? Hoe zou ik erachter kunnen komen wat een 'juiste' afstelling is?

 

[houtdraaierke65]

Velen van jullie hebben het reilen en zeilen meegemaakt van mijn zoektocht naar een betaalbare lintzaag.
Mijn centjes gingen voornamelijk op aan een nieuwe VVD maar de zaag stond toch wel direct daaronder op mijn wensenlijstje voor de werkplaats. Ik ben als een kind zo blij met mijn aanwinst en gelukkig is de zaag reeds in goed werkende en gangbare staat.
Dit wist de verkoper mij ook te tonen toen ik de zaag kwam halen:

Nu heb ik dus een zaag, maar hoe nu verder? Het ding is dan wel 'goed', hij is ook vreselijk smerig, en de houten aanbouwdelen die veiligheid zouden moeten bieden zijn eigenlijk gewoon versleten, bovendien is de beveiliging naar hedendaagse standaarden incompleet. Ook loopt er vocht/roest/vet uit de as van het onderste wiel, ondanks dat deze soepel lijkt te lopen moet ik dit wel addresseren. Het frame bevat weinig roest behalve aan de onderzijde (de helft daarvan heb ik reeds verwijderd en met hammerite behandeld toen de zaag op de kar lag, maar de helft moet dus nog). Verder vind ik vooral roest op enkele schuivende/bewegende delen en de zaagtafel. Dat gaat dus allemaal verwijderd worden.

Ik ben dus begonnen met foto's maken vanuit alle hoeken, en heb de maten van de houten delen erop gekalkt met stift zodat de foto's behulpzaam worden bij het uittekenen straks.

Bekijk bijlage 90894

Ik maak ook foto's van de diepte van sommige metalen aanbouwdelen om straks de constructie van de nieuwe houten delen te bepalen:

Bekijk bijlage 90895

En nu dat ik alles (niet hier weergegeven) gedocumenteerd heb, is het tijd het hout te verwijderen...

Bekijk bijlage 90896

het houten gedeelte dat met de hoogteverstelling mee beweegt zat met 4 bouten en vierkante moeren vast, doch de bouten draaiden mee en moesten dus geklemd worden vooraleer ik de moeren kon lossen. Dat leverde niet heel veel problemen op. De achterzijde had echter één vierkante moer die compleet vastgeroest was op de bout. Die heb ik dus voorzichting losgeslepen met de slijptol zonder het frame te raken.

Bekijk bijlage 90897

Bekijk bijlage 90898

Ik bewaar de delen om deels als sjabloon te gebruiken zodra de zaag opnieuw opgebouwd gaat worden. Volgende stap is eerst om wéér foto's te gaan maken, ditmaal van de metalen aanbouwdelen, en het demontageproces vast te leggen zodat ik alles in volgorde heb. Daarbij ga ik pogen alle originele bouten en moeren te preserveren. Demontage is nodig om alle lagers te kunnen controleren, smeren, en sommige delen van smeer/troep en roest te ontdoen. In principe ga ik terug naar een kaal frame.

Dan blijft nog de motor en electra:

Bekijk bijlage 90899

de motor werkt vooralsnog prima, maar wellicht is een revisie geen slecht plan om eventuele problemen voor te zijn. Ook moet ik ontcijferen hoe de bedrading loopt.
De grijze doos was de originele aan/uit schakelaar, de witte plastic schakeling is er later aan toegevoegd. Er lopen echter twee hele dikke kabels van en naar de motor vanuit deze constructie, en ik heb geen idee waarom. Ook is de bedrading van de binnenzijde van de plastic opbouw compleet zwart, uitgezonderd de bedrading die naar de motor lijkt te lopen - deze heeft echter maar 4 van de 5 draden (aarde, blauwe fase, bruin en zwart) en ontbeert de grijze draad die ik gewend ben van krachtstroom, maar ik ben daarin nog een redelijke beginner en ga dit zeker uitvogelen.

Als de zaag straks terug een kaal frame is kan ik nadenken over een kleurtje. Ik heb geen sterke drang naar 'originaliteit' - de machine staat in het hier en nu en krijgt een make-over. De electra word herzien alsmede de veiligheid. Dan is een nieuwe kleur niet zo'n raar idee. Momenteel lijkt het me wel gaaf om de zwarte onderzijde te behouden (uiteraard opnieuw zwart maken) en dan het mintgroene te vervangen voor brandweerrood, of misschien oud geel. Iets opvallends, zodat de zaag er echt uit springt.

Ik zal het proces hier met foto's blijven documenteren over de komende maanden . Alle waardevolle tips en overwegingen die ik van jullie gewend ben zijn zeer welkom .

Dat van die blauwe draad is een dikwijls weerkerend isue. En de blauwe is eigenlijk de nuldraad die gebruikt wordt als fazedraad. Eigenlijk mag je die niet gebruiken en gebruik je , zoals je zelf opmerkt, de grijze.

 

[trigger]

Dat van die blauwe draad is een dikwijls weerkerend isue. En Blauwe is eigenlijk de nuldraad die gebruikt wordt als fazedraad? Eigenlijk mag je die niet gebruiken en gebruik je , zolas je zelf opmerkt, de grijze.

Ok, ik heb van de electra-man (die hier de meterkast op orde heeft gebracht) begrepen dat 'zolang de blauwe fase en de aarde maar op de juiste plek zitten' het niet zoveel uitmaakt in welke volgorde ik de bruine, zwarte en grijze aansluit - zij bepalen echter wel de draaistroom. Zo moet ik de aansluiting van mijn VVD aanpassen omdat ze initïeel achteruit draaide.

Heb jij wijsheden te delen over het uit elkaar halen van de machine tot nu toe? Ik wil geen technische revisie toepassen aangezien alles prima lijkt te werken, maar wel alle vuil overal van tussen trekken en de verflaag opnieuw aanbrengen.

 

[chevy66]

Gezien de leeftijd gok ik dat er helemaal geen grijze draad in die kabels naar de motor zitten. Als je het wiel weer monteert met vet op de babbit, draai je de moer aan totdat het wiel zwaarder gaat lopen. Dan los je de moer een halve slag en laat je de zaag lopen . Je kan met je hand voelen of het lager warm wordt. In jouw geval zou ik daar de zaag even voor stilzetten. Als je lager niet warmer wordt dan handwarm en in warme toestand geen speling heeft, zit je goed.

 

[trigger]

Gezien de leeftijd gok ik dat er helemaal geen grijze draad in die kabels naar de motor zitten. Als je het wiel weer monteert met vet op de babbit, draai je de moer aan totdat het wiel zwaarder gaat lopen. Dan los je de moer een halve slag en laat je de zaag lopen . Je kan met je hand voelen of het lager warm wordt. In jouw geval zou ik daar de zaag even voor stilzetten. Als je lager niet warmer wordt dan handwarm en in warme toestand geen speling heeft, zit je goed.

Dat klinkt als iets wat ik wel kan! . En inderdaad, ik heb geen grijze draad aangetroffen - alleen aarde, blauw, bruin en zwart.