welke schaaf(beitel)?

BossyRangs

Post veel
30 nov 2015
1.496
344
Torhout, België
Ik gebruik een nr. 5 als roffelschaaf om veel ineens te kunnen afnemen, gevolgd door een nr. 4 zoetschaaf. Beide tweedehands gekocht en zelf opgelapt. Is die nr. 5 lang genoeg om voor lange balken een perfect vlak resultaat te krijgen? Nee, maar daarom controleer je af en toe met een lange rei (in mijn geval een hoekijzer van aluminium). Laat je niet gek maken door alle commercie rond schaven. Een low angle jack plane ga je niet nodig hebben.
 
  • Leuk
Waarderingen: Paul90

chevy66

Oud hout
19 jul 2013
8.103
2.612
Je hoeft niet perse een stanley no 8 van voor de jaartelling te hebben om voor de hobby wat houtjes vlak te schaven. Koop voor een paar euro een nette houten rijschaaf met een goed schaaf mes en leer daar mee werken.
 
  • Leuk
Waarderingen: Paul90

Paul90

Actieve deelnemer
25 jan 2021
363
122
Eens met bovenstaande, laat je niet gek maken.
Een schaaf kan in theorie twee keer z'n lengte vlakken.
Hoe vaak komt de situatie voor waar de vlakheid zo nauwkeurig moeten zijn over dusdanig lange lengte dat je een voorloper van 70 cm nodig hebt? Niet zo vaak. Een goede houten voorloper is prima en voor weinig te vinden.
 

hans81

Actieve deelnemer
30 dec 2020
240
19
Hoi, hoewel het al weer even geleden is dat ik dit topic startte, blijft het voor mij nog niet helemaal duidelijk welke schaaflengte je nodig hebt en toepast op welk moment: zo gebruikt Paul Sellers voor de bouw van zijn werktafel een blok / roffelschaaf #4, welke duidelijk korter is dan een reischaaf en voorloper, terwijl de lengte van het hout veel groter is dan de lengte van de zool van de schaaf. Zelf begreep ik dat een schaaf tot ongeveer twee maal zijn zoollengte kon vlakken, wat betekent dat een #4 blokschaaf veel te kort is om een werktafel te maken van bijv. 200 cm lengte. Ik zou het daarom logischer vinden dat je zo'n werktafel met de langst mogelijke schaaf, dus een reischaaf van bijv. 80 cm zou maken.

Of is het zo, dat je ook kortere schaven kunt gebruiken, zolang je maar controleert met de twee latjes zoals Paul doet, en dan kijkt naar hoge / lage plekken, en deze dan vlak schaaft?
 

knotwilg

Post veel
17 apr 2011
1.237
535
Eanske
ingoogni.nl
Of is het zo, dat je ook kortere schaven kunt gebruiken, zolang je maar controleert met de twee latjes zoals Paul doet, en dan kijkt naar hoge / lage plekken, en deze dan vlak schaaft?

Een mogelijkheid waarom hij hier een #4 gebruikt kan zijn omdat dat is wat men waarschijnlijk al thuis heeft liggen, die oude uit de schuur van opa bijvoorbeeld.

Ik snap niet echt waarom hij een afgeronde beitel in z'n schaaf gebruikt, tenzij hij de balken (uit de "fabriek") heel erg ongelijk tegen elkaar lijmt. Als je dat een beetje netjes doet kun je meteen naar een rijschaaf. Eerst diagonaal/schuin over het blad heen en dan een passage of twee met de nerf mee. In principe is het dan klaar, glad en vlak voor een werkbank.

T.a.v. de roffelschaaf, die gebruik je vooral als planken gebruikt die door het splijten van de stam verkregen worden, in plaats van door zagen. Voor gezaagde planken is er, in ieder geval in Duitsland, een smalle rechte 35 mm schaaf met een grote mondopening om veel af te nemen.

Met een kleine schaaf, of zelfs een beitel, kun je in principe het werkblad ook vlak krijgen. Stalen vlakplaten werden (vroeger?) ook met de hand en een "beitel" en een kleine zeer nauwkeurige waterpas gevlakt. Je zet op de plaat een raster uit en gebruikt de waterpas om de pieken te vinden, die steek je dan af. Dit blijf je herhalen tot de plaat vlak is binnen de eisen.
 

hans81

Actieve deelnemer
30 dec 2020
240
19
@knotwilg Dank voor je reactie! Dus een betaalbare houten reischaaf zou voor dit geval afdoende moeten zijn, het vlakken van een werkbank?

Omdat de op elkaar gelijmde balken een afronding hebben, moet Paul er relatief veel af schaven. Kan het zijn dat hij daarom die roffelschaaf gebruikt? In dat laatste geval zou ik denken, dat je eerst met een roffelschaaf, bijv. blokschaaf #4 met afgeronde beitel zoals Paul Sellers doet, de eerste +/- 1 a 2 mm van het oppervlak verwijderd zodat de rondingen uit de balken verwijderd zijn, en vervolgens ga je of met een blokschaaf #4 verder waarbij je iets meer moeite moet doen om de vlakheid te controleren, of je gaat verder met een reischaaf waarbij het wat makkelijker is om het blad goed vlak te krijgen?
 
Laatst bewerkt:

knotwilg

Post veel
17 apr 2011
1.237
535
Eanske
ingoogni.nl
Ah, ronding van de balken, niet aan gedacht. Dan koop je toch met een hoekje ;) Of je gaat er voor het lijmen met je rijschaaf overheen.

Er is ronding en ronding. In een roffelschaaf, of schrupphobel, is die heel sterk. Een rijschaaf zou je een heel lichte ronding kunnen geven als het hout nog met een zoetschaaf oid wordt nabewerkt. Maar de ronding past niet echt bij het doel van de schaaf. Als je de rijschaaf voor het lijmen van planken gebruikt zeker niet doen. Het staat je natuurlijk vrij meerder rijschaven, of schaafijzers, voor een verschillend doel te hebben.

Een leuk stukje, hier wordt de zijkant van een plank gevlakt met de "raubank" en daarna gaat er een veel kortere "doppelhobel" overheen. Je ziet dat de zijkant daarna niet meer vlak is.

 

chevy66

Oud hout
19 jul 2013
8.103
2.612
De goedkoopste reischaaf op marktplaats, die er knap uit ziet , moet 5 euro kosten. Gewoon mee aan de gang gaan.
 
  • Leuk
Waarderingen: Wim Kluck

Wim Kluck

Oud hout
28 feb 2010
10.703
2.570
Gaanderen
Als je maar zorgt dat de schaaf goed vlak is en de beitel goed scherp. Niet alle houten schaven zijn na jaren nog vlak. Dat is met schuurpapier en een vlakke plaat weer te herstellen.
Vind je het leuk dan koop je een Lie Nielsen rijschaaf. Begin van een verzameling.
 

hans81

Actieve deelnemer
30 dec 2020
240
19
Dank weer voor alle reacties, en ook dank voor het verhelderende filmpje! Tot nu toe gebruikte ik steeds een blokschaaf #4 om bijv. de veer van een vloerdeel af te schaven. Ik bedenk mij nu dat zodra ik een reischaaf heb, dat daar eens mee ga proberen, omdat je de plank dan denk ik nog makkelijker vlak krijg. Maar tot nu toe red ik mij wel met de #4.
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.