welke schaaf(beitel)?

[hans81]

Hoi allemaal,

ik heb wat video's van Paul Sellers over het maken van een eigen werktafel bekeken. Het zijn mooie leerzame video's naar mijn mening. Het enige dat ik niet goed begrijp is welke schaven / schaafbeitels hij precies gebruikt in de eerste video. Dit is de video waar hij dit bespreekt: (als het goed is start hij op het stukje waar hij het over de geronde schaafbeitel heeft waar ik een vraag over heb)

Hij heeft het er over dat hij eerst het meeste hout wegneemt met een ronde (curved) beitel, in een blokschaaf #4. En dat hij nog een tweede blokschaaf #4 heeft met rechte beitel, waar hij na de ruwere voorbewerking het laatste stukje fijner afwerkt.

Ik vraag mij nu af of ik dit zo goed heb begrepen en of jullie weten wat voor geronde schaafbeitel dit dan is? Ik wil namelijk binnenkort wat gereedschap bij Dieter Schmid kopen om mijn basisuitrusting completer te maken en vraag mij af of ik deze gereedschappen ook wil kopen?

 

[Vener]

Dat heb je goed begrepen. Je kan natuurlijk ook de schaafbeitel wisselen ipv. 2 schaven gebruiken.
Die ronde schaafbeitel is over het algemeen niet te koop, tenminste niet dat ik weet. Je kunt een beitel zelf afgerond slijpen. Dat hoeft helemaal niet overdreven veel te zijn. Paul Sellers heeft er ook een video van.

"

 

[Wim Kluck]

In het nederlands heet dit een roffel (schaaf) Vaak in een smallere schaaf.

Stanley nr. 5 omvormen naar roffelschaaf (scrub plane)

Dag iedereen, onlangs heb ik een Stanley nr. 5 tweedehands kunnen kopen. Ik schat dat het een model van de jaren 80 was, omdat er plastic handvaten op zaten. Dat viel wel beetje tegen, omdat de verkoper gezegd had dat het hout was (ofwel was hij debiel, ofwel heel leep, maar voor €15 euro kun je...

www.woodworking.nl

 

[hans81]

Dank weer voor de snelle reacties! Ik ga de video rustig bekijken. Ik ben verbaasd hoe veel je kunt leren over dit onderwerp. Dankzij dit forum, het internet en een lokale houtbewerkcursus heb ik al veel geleerd en ik moet zeggen dat het houtbewerken met de hand mij veel voldoening geeft. Ik hoop, zodra het ruigere werk aan mijn klushuis gedaan is ik alle uren in het houtbewerken kan steken - maar ik ben daar nu al voorzichtig aan begonnen...

 

[LFlab]

Ten aanzien van Paul Sellers en schaven, in een andere video over het afstellen van schaven zegt ie vooral dat zolang je maar een oude koopt, je hem altijd wel goed afgesteld krijgt, en hij zelf vaak op rommelmarkten schaven tegenkomt. Da's in nl een stuk minder jammer genoeg, hoewel ik hier ook wel eens een amerikaanse Stanley 4 op een car boot sale kocht voor 5 euro of zo
Het advies is, koop niet voor honderden euros schaven bij Dieter Schmid, maar kijk of je voor een paar tientjes een oude schaaf op marktplaats kunt scoren.
Oh, en Paul Sellers heeft ook een video waarin ie een Stanley 78 tot roffelschaaf omtovert, misschien niet meteen fan van, in NL kom je die minder tegen dan een #4.

 

[PimH]

Je kan hiervoor ook een oude houten schaaf gebruiken, die kom je nog wel eens tegen in een kringloop of zo

 

[Vurenhout]

Hier bij de kringloop lag er nog één en in goede staat voor 15 euro. Persoonlijk vond ik hem te duur.

 

[chevy66]

15 euro is toch een prima prijs voor een schaaf?

 

[Paul90]

15 euro is toch een prima prijs voor een schaaf?

Voor een oude houten schaaf? Voor dat bedrag kan je er wel 10 kopen.

Ik vind mijn nr. 5 met afgeronde beitel het fijnste voor grove afname. Die heeft wat gewicht.
Ik heb ook een smalle houten schaaf met ronde beitel (45 mm beitel uit mijn hoofd) die flinke spaanders maakt. Maar meestal pak ik toch de nr. 5.

Mocht je een oude houten willen, ik heb nog 3 of 4 Nooitgedagts liggen die op de nominatie staan om naar Gered Gereedschap te gaan.

 

[chevy66]

Ik had de indruk dat het over stanley's ging. Houten schaven is verder niets mis mee, maar die krijg je over het algemeen gratis. Ik heb ook gratis stanley's. Ook op stanley lijkende schaven, van minder bekende makers zijn prima als roffel schaaf.

 

[Vurenhout]

15 euro is toch een prima prijs voor een schaaf?

Als de komma een positie naar voren ging wel.

 

[hans81]

Dank weer voor jullie nieuwe reacties!

@Paul90 ik laat het je even weten of ik interesse heb, want mijn vriendin had als grap een oude houten Nooitgedacht schaaf gekregen. Ik ga eerst even kijken of dat een juist formaat is om als roffelschaaf te dienen, wie weet heb ik hem zelf al liggen - ik laat het weten.

 

[henkverhaar]

Ook op stanley lijkende schaven, van minder bekende makers

Vaak zijn die 'op stanley lijkende schaven' gewoon stanleys, zeker als ze oud zijn en uit de VS komen. Stanley heeft in het verleden veel OEM schaven gemaakt - Craftsman (Sears&Roebuck) schaven uit de jaren 30/40 van de vorige eeuw kwamen bv gewoon bij Stanley vandaan. Daarvoor en daarna (voordat de kwaliteit van de huismerken in de VS helemaal instortte) kwamen ze bij een paar andere kwaliteitsleveranciers vandaan.

 

[0nn0]

De Nederlands roffel (schaaf) is met een ronde zool en die gebruikt Paul S. niet.
Zelf heb ik een Nooitgedagt roffel maar ik gebruik deze eigenlijk nooit een van dikte bank werkt nauwkeuriger.

Op de achterkant van oude houten schilders panelen is goed te zien hoe deze geulen gemaakt werden.

Denk ook niet dat het erg veel uit maakt of de beitel rond of scherp is.

 

[LFlab]

Het gaat over de functie van roffelschaaf, niet over de Nederlandse roffelschaaf volgens de formele definitie , want dan zou het ook wel raar zijn als een britse timmerman die zou gebruiken, het zou wel ons ego strelen, dat dan weer wel
Maar ik denk wel dat het uitmaakt of de schaafbeitel recht of voorzien is van een radius, want als er een radius aanzit, kun je bij gelijkblijvende oppervlakte die je tegen het hout aan duwt (die de kracht bepaalt die je nodig hebt) een diepere snede maken, daarnaast happen die hoeken niet zo, scheelt misschien ook nog. Met mijn nummer 6 kan ik in ieder geval flinke happen eruit halen, is natuurlijk ook wel een lomp stuk ijzer, dat helpt ook (en eerlijk is eerlijk, dat voel je behoorlijk, een dag schaven ermee zou ik niet volhouden denk ik)

 

[Roeland]

De Nederlands roffel (schaaf) is met een ronde zool en die gebruikt Paul S. niet.

Neen!, dit noemt men een gerfschaaf!,
Een roffel schaaf heeft een rechte zool en een rond geslepen schaaf mes

Groetnis,

Roeland

 

[hans81]

Hoi,

dank weer voor de nieuwe reacties. Wat ik nog niet goed begrijp is hoe de roffelschaaf zich verhoudt in dit geval tot de reischaaf en voorloper?

Als ik het goed zeg gebruik je de voorloper om wat meer materiaal van langere delen hout, bijv. balken, af te nemen en recht te maken, gevolgd door de reischaaf die er iets minder afneemt, en ook recht maakt, gevolgd door de blokschaaf voor een fijnere afwerking.

Als ik het goed begrijp is de voorloper voor het ruwere werk en worden de volgende stappen steeds wat fijner.

Maar waarom gebruikt Paul voor het vlakken van dit werkbank-blad niet een voorloper en reischaaf, maar i.p.v. hiervan een roffelschaaf? Geeft de roffelschaaf wel een even vlak eindresultaat, omdat deze in zijn geval een veel kortere zool heeft? Of is dat overbodig, omdat de verlijmde balken al vlak genoeg zijn?

 

[jobtiel1]

Zover ik weet gebruik je een roffel om op een kleinere plek snel veel materiaal weg te schaven. De voorloper is dan om het geheel wat vlakker te krijgen en nog steed relatief veel materiaal weg te halen. De reischaaf vlakt dan alles en haalt de geulen weg van de vorige schaven om het dan netjes af te werken met een blokschaaf.

In de praktijk heb ik geen roffel, en doe ik al het grove werk met een voorloper met een vrij afgeronde beitel, dan kost het naar mijn idee minder werk om het met een 2e schaaf van vergelijkbare lengte met een minder rond ijzer allemaal blak te krijgen voor de reischaaf.

~Jobtiel

 

[Paul90]

Wat ik nog niet goed begrijp is hoe de roffelschaaf zich verhoudt in dit geval tot de reischaaf en voorloper?

Volgens mij is dit ergens op het forum uitvoerig uiteengezet. Het doel van een voorloper en een roffelschaaf is hetzelfde: snel veel materiaal schaven om tot een redelijk vlak oppervlak te komen. De reischaaf is een lange schaaf om vervolgens een echt vlak oppervlakte te krijgen, en de poetsschaaf werkt het perfect glad af.

Wat ik me herinner is dat de roffelschaaf en voorloper uit een andere school komen, maar met hetzelfde doel dus. De Duitsers gebruikten een korte schaaf met ronde beitel, de "Schrupphobel", meestal met een hoorn voorop, om snel materiaal weg te nemen. De Engels/Amerikaanse school gebruikte daarvoor de reischaaf die in vergelijk met de roffelschaaf langer is en een bredere beitel heeft.
Beide hebben voor- en nadelen. De reischaaf is langer, dus theoretisch een vlakker resultaat. Ook het gewicht beukt wel lekker door. De roffelschaaf heeft juist een smalle beitel en kan daarom flinke stukken materiaal wegnemen in één keer met relatief weinig kracht.
Ergens is de "scrub plane" ook in de Engelse stijl terecht gekomen. Paul Sellers gebruikt een #78, die is extreem smal natuurlijk. Maar die kan daarom wel enorme happen nemen. Maar hij heeft ook een #4 die hij heeft omgebouwd, dat lijkt meer op de Duitse variant.

Zoals gezegd, ik gebruik afwisselend een smalle houten schaaf met flink ronde beitel, en een #5 met licht afgeronde beitel. Soms is de ene net handiger.

 

[hans81]

@Paul90 Dank voor je uitgebreide en verhelderende uitleg! Daar wordt het een stuk duidelijker van voor mij.

@jobtiel1 dank voor je reactie!

Rest nu nog de vraag welke schaven ik binnenkort evt. nog ga aanschaffen. Ik heb nu een tweedehands sponning / blokschaaf van Juuma, en een #4 blokschaaf ook van Juuma. En ik heb nog een Kunz sponningschaaf, ik weet niet of het aan mijzelf ligt, maar die vind ik onplezierig in gebruik en voelt een beetje als miskoop.

Ik wil ook grotere planken, balken en stukken hout kunnen vlakken, en het lijkt mij daarom goed om ook een reischaaf en / of voorloper aan te schaffen. Nu bestaat er ook een voorloper met kleine hoek, een low angle jack plane, en die bestaat o.a. in duur en goedkoper model, bij Dieter Schmid (Veritas / Juuma).

Hebben jullie nog een advies m.b.t. deze schaven? Doe je er goed aan zowel voorloper als reischaaf te kopen? En hoe zit het met een gewone of kleine hoek voorloper, heeft de een nog voorkeur boven de ander? Kortom, alweer heel veel vragen van een beginner...

Ik begrijp ook dat deze vragen misschien grotendeels door ervaring beantwoord worden door het zelf te doen, maar ik zou toch jullie ervaring willen gebruiken om een basisset aan te schaffen.