Geen van beide - gewoon 'reactiehout' zeg maar. Iets dat tijdens de groei de normale houtproductie beïnvloedt. Bij gemoesteerd esdoorn ('birds eye') is dat het overmatig vormen van zijtakjes kort bijenkaar, naar verluidt als gevolg van schimmelinfecties. Bij hout dat onder constante eenzijdige druk groeit krijg je reactiehout (tekening). Wat precies de oorzaak van quilted (gewolkt) esdoorn is is volgens mij niet bekend. Overigens is gewaterd esdoorn voor zover ik weet wat in het Engels 'fiddleback maple' wordt genoemd (omdat het veel voor het onderblad van strijkinstrumenten werd/wordt gebruikt) of in het Duits Riegelahorn.
Bijna goed Henk! Mooie uitleg trouwens.
Reactie hout ontstaat door scheefgroei van een boom: aan de ene zijde worden de vezels ingedrukt terwijl aan de andere zijde vezels juist worden uitgerekt om (voor de boom) de balans te compenseren.
Dit geeft inderdaad interessante tekeningen in het hout maar niet interessant als massief hout omdat het altijd gruwelijk krom gaat trekken in de lengterichting.
Als fineer is het dan wel weet interessant.
Bij pommelé, geappeld hout is het juist de wijziging in groei richting die het effect veroorzaakt. Bijvoorbeeld bij bomen die eerst naar een bepaalde kant op groeide -op zoek naar licht- en later juist weer een andere kant op groeien omdat er snoeiwerk in de omgeving is geweest of er gebouwd werd in de omgeving. Een soort kronkelige groei dus.
En bij gemoesd esdoorn gaat het specifiek over “slapende ogen”
Dit zijn een soort noestjes in het hout die klaar staan om uit te lopen tot takken als er aan de bovenkant van de boom gesnoeid wordt. Of als de kroon van de boom dreigt af te sterven. Een soort survival mechanisme dus.
Vreemd genoeg heeft niet elke boom dat mechanisme. Dus daarom zijn die specifieke esdoorns erg gewild in de fineer productie. (De stam waar dit fenomeen van ‘slapende ogen’ zich manifesteert zit meestal aan het onderste deel van de boom)
Dit alles even specifiek over esdoorn, er zijn meer houtsoorten met deze specifieke tekeningen maar soms met andere oorzaken.