Willen de ervaren houtbewerkers op dit forum eens meedenken over een probleem waar ik tegenaan liep toen ik een miniscule "haarspleet" in een nieuw achterblad voor mijn volgende viool wilde oplossen?
Het probleem:
Ik ben begonnen aan een nieuwe viool naar het model van "Il Canone" (de Guarneri del Gesu, waar Paganini wereldberoemd mee is geworden). Het achterblad heb ik, zoals bij het origineel gelijmd met de vlammen naar boven. Zoals gebruikelijk had ik beide bladhelften over de Ulmia voorloper gehaald, en die helften leken perfect te passen. Die heb ik vervolgens met warme lijm (mix van beender- en huidenlijm) aan elkaar gelijmd. Dat deed ik zoals altijd door ze tegen elkaar aan te wrijven om de lijm er tussenuit te wrijven en dan te drogen zetten (zonder klemmen, omdat die mij in het verleden meer slechts dan goeds brachten). De onderkant van het gevoegde blad heb ik vervolgens met de handschaaf gevlakt.
Tot zover niets bijzonders. Ik begon aan het steken van de welving. Maar terwijl ik daar mee bezig was, zag ik bij het kopplaatje (waar de hals aan de viool komt) een heeeeeeel kleine opening tussen de bladen, ter breedte van een dunne haar of nog minder. Structureel zou dat geen enkele probleem worden, maar het leek mij toch mogelijk iets te gaan ontsieren onder lak. Daarom besloot ik de beide helften van het blad weer van elkaar af te halen om dat op te lossen. Je lijmt niet voor niets met warme lijm ten slotte?! Daarvoor verwarmde ik het blad boven een stomende pan met water, streek nog wat heet water op de voeg en plaatste het enkele keren kort in de magnetron om zo de lijm dusdanig op te warmen dat de voeg weer los liet. Daarna leek het een kwestie van laten drogen, voorzichtig opnieuw over de voorloper halen en weer vastlijmen.
Maar nu komt het probleem. Er zijn nu veeeeeeel grotere kieren (wel 1mm aan beide kanten) ontstaan aan beide uiteinden van het blad. Ik vermoed omdat het hout aan de dunnere uiteinden sneller weer droog is geworden dan in het dikkere midden.
Mijn vragen zijn:
Denken jullie dat met voldoende lang wachten de bladhelften weer net zo strak gaan passen als toen ik de eerste keer ging voegen? Zo ja, wat is dan een realistische droogtijd voor het weer gekrompen is tot de oorspronkelijke maten?
Hebben jullie andere verklaringen voor die enorme spleten die zijn ontstaan?
Eerder heb ik vervelende ervaringen gehad met een soortgelijk probleem. Toen had ik 2 helften van een celloblad licht bevochtigd om gemakkelijker en dunner te kunnen schaven. Zo kreeg ik de helften perfect passend op het moment van lijmen. Echter sprong de naad na 1-2 weken nadat ik het blad had afgewerkt open op de manier zoals in de eerste foto hierboven. Daar heb ik toen achteraf van beredeneerd dat de uiteinden van de bladhelften meer vocht hadden opgenomen dan het midden. Door toen te schaven had ik dus onbedoeld het opgezwollen hout aan de uiteinden meer afgeschaafd dan het droger gebleven hout in het midden. Toen die uiteinden na verloop van tijd weer gingen krimpen braken ze dus los van elkaar.
Stel dat ik nu bij dit vioolblad de helften weer "pas" zou gaan schaven, dan ben ik bang dat er weer zoiets gaat gebeuren. Dat na verloop van tijd door drogen het midden gaat krimpen t.o.v. de uiteinden en dat er dan dus een kier in het midden zou kunnen ontstaan. Wat denken jullie?
Achteraf had ik misschien die miscule kier van 0,1 mm beter kunnen accepteren. Op de stevigheid van het instrument zou het nul-komma-nul invloed hebben gehad. Maar ja, achteraf kijkt men een koe in de kont, toch?!
Het probleem:
Ik ben begonnen aan een nieuwe viool naar het model van "Il Canone" (de Guarneri del Gesu, waar Paganini wereldberoemd mee is geworden). Het achterblad heb ik, zoals bij het origineel gelijmd met de vlammen naar boven. Zoals gebruikelijk had ik beide bladhelften over de Ulmia voorloper gehaald, en die helften leken perfect te passen. Die heb ik vervolgens met warme lijm (mix van beender- en huidenlijm) aan elkaar gelijmd. Dat deed ik zoals altijd door ze tegen elkaar aan te wrijven om de lijm er tussenuit te wrijven en dan te drogen zetten (zonder klemmen, omdat die mij in het verleden meer slechts dan goeds brachten). De onderkant van het gevoegde blad heb ik vervolgens met de handschaaf gevlakt.
Tot zover niets bijzonders. Ik begon aan het steken van de welving. Maar terwijl ik daar mee bezig was, zag ik bij het kopplaatje (waar de hals aan de viool komt) een heeeeeeel kleine opening tussen de bladen, ter breedte van een dunne haar of nog minder. Structureel zou dat geen enkele probleem worden, maar het leek mij toch mogelijk iets te gaan ontsieren onder lak. Daarom besloot ik de beide helften van het blad weer van elkaar af te halen om dat op te lossen. Je lijmt niet voor niets met warme lijm ten slotte?! Daarvoor verwarmde ik het blad boven een stomende pan met water, streek nog wat heet water op de voeg en plaatste het enkele keren kort in de magnetron om zo de lijm dusdanig op te warmen dat de voeg weer los liet. Daarna leek het een kwestie van laten drogen, voorzichtig opnieuw over de voorloper halen en weer vastlijmen.
Maar nu komt het probleem. Er zijn nu veeeeeeel grotere kieren (wel 1mm aan beide kanten) ontstaan aan beide uiteinden van het blad. Ik vermoed omdat het hout aan de dunnere uiteinden sneller weer droog is geworden dan in het dikkere midden.
Mijn vragen zijn:
Denken jullie dat met voldoende lang wachten de bladhelften weer net zo strak gaan passen als toen ik de eerste keer ging voegen? Zo ja, wat is dan een realistische droogtijd voor het weer gekrompen is tot de oorspronkelijke maten?
Hebben jullie andere verklaringen voor die enorme spleten die zijn ontstaan?
Eerder heb ik vervelende ervaringen gehad met een soortgelijk probleem. Toen had ik 2 helften van een celloblad licht bevochtigd om gemakkelijker en dunner te kunnen schaven. Zo kreeg ik de helften perfect passend op het moment van lijmen. Echter sprong de naad na 1-2 weken nadat ik het blad had afgewerkt open op de manier zoals in de eerste foto hierboven. Daar heb ik toen achteraf van beredeneerd dat de uiteinden van de bladhelften meer vocht hadden opgenomen dan het midden. Door toen te schaven had ik dus onbedoeld het opgezwollen hout aan de uiteinden meer afgeschaafd dan het droger gebleven hout in het midden. Toen die uiteinden na verloop van tijd weer gingen krimpen braken ze dus los van elkaar.
Stel dat ik nu bij dit vioolblad de helften weer "pas" zou gaan schaven, dan ben ik bang dat er weer zoiets gaat gebeuren. Dat na verloop van tijd door drogen het midden gaat krimpen t.o.v. de uiteinden en dat er dan dus een kier in het midden zou kunnen ontstaan. Wat denken jullie?
Achteraf had ik misschien die miscule kier van 0,1 mm beter kunnen accepteren. Op de stevigheid van het instrument zou het nul-komma-nul invloed hebben gehad. Maar ja, achteraf kijkt men een koe in de kont, toch?!
. .Stiekem vind ik het eigenlijk wel leuk als er even iets niet direct de eerste keer goed gaat. Dat kan weer in je "ervaringenkast".
