Ipsilon krukje: hoe maken?

deftone82

Actieve deelnemer
10 sep 2013
284
7
Bilzen (BE)
Ik zal laatst bij een Zwitserse houtbewerker een wondermooi krukje. Het bleek een kopie te zijn van een bestaand krukje met de naam ipsilon.

vooral de verbinding van de drie poten in het midden van het zitvlak vind ik erg bijzonder. Ik vraag me dan ook af hoe je die Y- vorm zo mooi krijgt? Is dit met de hand en beperkte powertools haalbaar of is dit CNC-werk? Vooral het rond krijgen lijkt me moeilijk...
 

Bijlagen

  • B59BE91B-BDB9-448E-85B8-4632E9AEBEC5.jpeg
    B59BE91B-BDB9-448E-85B8-4632E9AEBEC5.jpeg
    121,5 KB · Weergaven: 78
  • F57D1B04-A4D5-43BC-99FF-AA313A12F33B.jpeg
    F57D1B04-A4D5-43BC-99FF-AA313A12F33B.jpeg
    470,9 KB · Weergaven: 77

Kor

Post veel
10 jun 2012
1.188
555
Heel mooi krukje. Het gat lijkt nog redelijk gemakkelijk te maken, kwestie van rechte lijnen tussen 4 boorgaten.
De pennen zullen wat meer moeite kosten. Ik zou in eerste instantie beginnen met de ronde kanten, dan heb je nog wat correctieruimte. Als de ronde kanten van de pennen goed passen, maak je de pennen bij het ontmoetingspunt op maat.
Hier staan nog wat meer foto's van de machinaal / commercieel geproduceerde versie.
 

EdP

Post veel
4 jan 2016
1.590
540
Steenbergen, Noord Brabant
Als aanvulling: probeer eerst een model te maken met goedkoop hout/reststukken - voor die verbinding. Dan kun je zien wat wel en wat niet werkt. Is wel meer werk, maar het betaalt zich uit als je dat krukje met een mooi hout gaat maken.
 
  • Leuk
Waarderingen: Kor

deftone82

Actieve deelnemer
10 sep 2013
284
7
Bilzen (BE)
Heel mooi krukje. Het gat lijkt nog redelijk gemakkelijk te maken, kwestie van rechte lijnen tussen 4 boorgaten.
De pennen zullen wat meer moeite kosten. Ik zou in eerste instantie beginnen met de ronde kanten, dan heb je nog wat correctieruimte. Als de ronde kanten van de pennen goed passen, maak je de pennen bij het ontmoetingspunt op maat.
Hier staan nog wat meer foto's van de machinaal / commercieel geproduceerde versie.
Maar concreet: begin je aan dat gat? Uitzagen met een wipzaag? Of manueel met een figuurzaag?
En gaten boren met een klokboor (ik weet niet hoe ze dit over de grens noemen?)?

Dan moet je toch sowieso een erg vaste hand hebben om dat allemaal recht te krijgen lijkt me?
Ik dacht aan een freesmal laten maken en dan met een frees met kopieerring? maar dat kost dan weer wat...
 

boertje125

Post veel
17 okt 2013
2.058
392
zijn die gaten recht of verschillen de afmeting van de Y aan de onder en bovenzijde van grote?

persoonlijk zou ik eerst de poten samenstellen
 

boertje125

Post veel
17 okt 2013
2.058
392
ik kan mij ook heel goed voorstellen dat dat niet zo is de poten staan er immers niet recht onder
 

L.N.

Post veel
11 jul 2014
2.135
969
Als je mij de maten geeft, dan kan ik wel een mal cnc-en. Moeten we wel zien hoe we een mal maken die de ronding van het zitvlak volgt en toch dik genoeg is voor de lager van freesbit.
 

Kor

Post veel
10 jun 2012
1.188
555
@L.N. : op deze pagina van de producent zijn de technische bestanden te downloaden, deels in ZIP.
Ik heb voor de meeste bestanden niet de geschikte programma's, heb alleen de SketchUp file bekeken.
Maten zijn H x B x D = 465 x 412 x 385 mm
Een mal die de vorm van het zitvlak volgt is onnodig ingewikkeld. Platte mal, plat zitvlak, verticaal de gewenste vorm infrezen en daarna het zitvlak uithollen lijkt me een stuk gemakkelijker, mits de frees voldoende diepte haalt.

@boertje125 : het krukje lijkt over 3 assen symmetrisch, maar de maten hierboven suggereren anders.
Als de foto hieronder zuiver centraal is genomen zouden de beelden bij 2 x 120 graden draaiing volledig moeten overlappen. Ik zal het plaatje daartoe eens in SU laden, weet niet of dat vandaag nog wordt.

ipsilon-3 40%.jpg


@deftone82 : ik proef een lichte voorkeur voor CNC. Als je een mal voor eenmalig gebruik wilt kan je natuurlijk ook aan L.N. vragen om de zitting voor je te frezen.

Als je toch voor handwerk gaat: mijn opmerking aan L.N. over plat beginnen geldt ook voor handwerk.
Zet op een plat vlak alle maten uit, dus het centrum, de 3 assen op 120 graden, de 4 gaten en hun raaklijnen en uiteraard de buitencontour. Die kan je als 3x een halve ellips opzetten, of wat eenvoudiger als 3 cirkels verbonden met gebogen lijnen, te maken met een latje onder spanning.
Gaten boren met een klokboor (bij "ons" gatenzaag of, nog iets lokaler, goat'nzoag) geeft m.i. een minder fraai resultaat dan met een goede scharnier- of Forstnerboor, bij voorkeur in de kolomboor. Als je het zitvlak inderdaad iets gaat uithollen is niet alleen de kwaliteit van de bovenrand van het gat van belang, maar ook een gave wand. Een flinke frees met ondersnijders is uiteraard ook goed te gebruiken.
De rechte uitsneden tussen de 4 boorgaten maak je het handigst met de decoupeerzaag / wipzaag. Niet te dicht langs de lijnen zagen, het afwerken doe je met een kopieerfrees langs een rechte geleider of met een brede beitel. Als het bij het zagen iets splintert wordt het uithollen opeens een voordeel...
De opmerking van @EdP over het maken van een proefversie uit goedkoop materiaal is hier zeer op zijn plaats. Het is niet alleen een mooie manier om te kijken waar voor jou de addertjes onder het gras zitten, maar je kunt ook de zitting in zijn geheel uit dun materiaal maken. Als je daarvoor een harde kwaliteit mdf neemt, levert een goed geslaagd proefstuk direct een bruikbare mal voor het frezen van De Echte.
 

Kor

Post veel
10 jun 2012
1.188
555
Ik heb het plaatje direct maar even in SketchUp geladen. Na 120 en 240 graden rotatie is sprake van een bijna perfecte overlap. De kleine afwijkingen kunnen zijn ontstaan door net niet volmaakte centrering van de camera en/of het niet helemaal nauwkeurig handmatig stapelen van de plaatjes. Ik denk te mogen concluderen dat de kruk over 3 assen symmetrisch is.

ipsilon rotatie.jpg
 

boertje125

Post veel
17 okt 2013
2.058
392
Dat bedoel ik niet.
De poten staan schuin en zijn afgerond.
Als je de poten gewoon laat doorlopen het zitvlak in moeten de ronde kanten van de y worden afgeschuind in de dikte van het zitvlak en is de Y aan de onderkant dus groter dan aan de bovenkant
 

vandikte

Post veel
3 jul 2013
1.761
459
Almere
Ik zou de poten bovenaan recht door het zitvlak laten lopen heb je gelijk een mooi draagrandje voor dat zitvlak. Maakt het Y gat wat makkelijker om te maken.
 
  • Leuk
Waarderingen: Kor

Kor

Post veel
10 jun 2012
1.188
555
@boertje125 : Nu begrijp ik je. Ja, het zou een optie zijn om de gaten te boren onder de hoek waarin de poten staan. Het is echter een stuk gemakkelijker om zoals @vandikte zegt, de verbinding gewoon verticaal door het blad te maken en de pennen daarop aan te passen.
 

boertje125

Post veel
17 okt 2013
2.058
392
mischien voordeel van de poten door laten lopen is dat je door het krukje iets hoger of lager te maken je het gat nog wat kan bijwerken
 
  • Leuk
Waarderingen: Kor

Kor

Post veel
10 jun 2012
1.188
555
Daar heb je wel een punt, hoe vaster je de zitting er dan op perst, hoe nauwer de verbinding sluit. Maar je zult toch een pen met schouders moeten maken om te voorkomen dat de zitting gaat kantelen als de verbinding ruimer wordt door temperatuur- en luchtvochtigheidschommelingen.
Jouw idee is wel heel geschikt als je de kruk demontabel wilt maken, uit praktische overwegingen of gewoon "voor de kick". Zitting een tikkie omhoog en los, zitting erop kloppen en vast (y)
 

deftone82

Actieve deelnemer
10 sep 2013
284
7
Bilzen (BE)
Wow, zoveel interactie! Heerlijk!

@Kor bedankt voor de vele tips en het uitmeten in SU. Een scharnierboor heb ik hier nog liggen. Die es op de kolomboor proberen te zetten. Ik heb nog restjes betonplex liggen. Het was inderdaad mijn bedoeling om te proberen daarin een mooi gat te maken en dat later als mal te gebruiken voor de frees.

@boertje125 de laatste opmerking kan ik niet helemaal volg. Je zou het zo maken dat de kruk demontabel is?

Hierbij trouwens nog een detail van de poten, hetzij een wat wazig beeld.
IMG_8472_poot.png

Is 15° een (of 75° vanop de grond) een goede hoek voor poten of is dat meer/minder?
 

Kor

Post veel
10 jun 2012
1.188
555
@boertje125 noemt de mogelijkheid om de pennen gewoon in het verlengde van de schuin geplaatste poten te laten lopen, in plaats van verticaal door de zitting. Het voordeel daarvan zou zijn, dat de passing nauwer wordt als je de zitting op de pennen perst. Het nadeel heb ik hierboven al aangegeven.

De Zwitser heeft volgens de detailfoto van de poot de oplossing gekozen die @vandikte en ik hebben aanbevolen: de pennen onder een hoek aan de poten, zodat ze verticaal door de zitting gaan.

In het SketchUp model van de producent heb ik (met enige moeite) de poothoek bepaald. Het is een beetje een "wollig" model, dus niet tot 2 cijfers achter de komma te meten maar ik kwam voor de binnenzijde op 72,0 en voor de buitenzijde op 75,8 graden uit.

Laat je ons een beetje meegenieten tijdens de realisatie van je project?
 
  • Leuk
Waarderingen: vandikte

vandikte

Post veel
3 jul 2013
1.761
459
Almere
Ben zeker benieuwd naar het daadwerkelijk maken, ik heb nog wat noten wat ligt te drogen en voor volgend voorjaar lijkt het me een erg leuk projectje om zelf te doen.
 

deftone82

Actieve deelnemer
10 sep 2013
284
7
Bilzen (BE)
Meestal vergeet ik mijn gsm in de keuken als ik in de kelder aan het werken ben :D.
Maar ik zal mijn best doen om het zo goed mogelijk te documenteren. Verwacht echter geen Jimmy Diresta - toestanden!

Ik probeer meestal zo goed mogelijk voorop te plannen. Het gradueel dikteverloop van de zitting aan de onderkant als de lichte holling aan de bovenkant lijken met moeilijk. Ik heb de indruk dat de holling de vorm volgt. Een vierkante vorm uitholen met een bovenfrees-hulpstuk en nadien herzagen, zal er dus niet inzitten.
Verder heb ik (nog) geen ervaring met het manueel uithollen met zo'n 'travisher' (was dat de naam?) of bolle spookschaaf, laat staan dat ik zoiets heb.
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.