Hout beitsen: waterbeits?

[Heckemann]

Hoi,

Omdat mijn draaibankje (alweer ) de geest heeft gegeven heb ik eindelijk tijd om het door mevrouw mijn echtgenote gewenste TV meubel te bouwen. Hout inmiddels gekocht (bij http://www.dehandelaardij.nl/ , prettige prijzen, leuke mensen, maar dit even terzijde), morgen beginnen met panelen lijmen.

De afwerking, daar ben ik nog niet helemaal uit. Voornoemde echtgenote had teakhout in 't hoofd, maar dat ging de begroting toch te boven. Vandaar steigerdeeltjes (mooi droog, keurig geschaafd), hetwelk nu op een kleur gebracht moet worden die teak benaderd. Nou hoor ik regelmatig mensen over waterbeits, waarover dan weer een laag olie, gevolgd door, na enkele weken, een waslaagje. Dat zou fraaie resultaten geven.

Nooit met waterbeits gewerkt, wie heeft er tips voor me? Geeft het echt zo'n mooi resultaat? Is het bijvoorbeeld zinnig om vóór de beitslaag een sanding sealer te gebruiken om te donker kopshout te voorkomen of is dat onzin? En wat is het verschil tussen waterbeits en alcoholbeits, wat zijn de voor- en nadelen van beiden?

Ik hoor het graag van jullie! Groet, Rob.

 

[mans]

hier wat info
http://www.meubelrestauratieshop.nl/contents/nl/d3_beitsen.html

 

[RSI]

Mijn ervaring met waterbeits was in het verleden negatief.
Maar ik ben erg benieuwd wat het wordt.

Ook naar het waslaagje ben ik nieuwsgierig, is dit iets wat veel gebruikt wordt op meubels ?

 

[A.N]

Wij gebruiken alleen maar waterbeits maar dan wel gespoten en niet handmatig opgebracht

Olie moet je meestal handmatig opbrengen en daar ligt gelijk het probleem met een donkere waterbeits op een lichte houtsoort

Als je het meubel nml. in de waterbeits hebt gezet en er vervolgens handmatig olie of lak op aanbrengt gaat deze zich mengen met de waterbeits, een verkeerde beweging met de doek of kwast kan tot rare strepen en lichtere plekken leiden die moeilijk te herstellen zijn.
Als alles toch goed gaat kan er een ander probleem optreden bij het werken met olie na droging, bij het afnemen van de tafel met een vochtige doek zal deze donker afgeven.De waterbeits heeft zich vermengd met de olie laag en geeft af.
Een ander probleem is het zuigend karakter van naaldhout, je krijgt meestal doffe plekjes in het oppervlak vooral als dat met donkere beits en olie cq was is behandeld.
Het beste resultaat bereik je als donkere waterbeits gelakt wordt met een spuit, geen kans op strepen of doffe plekjes de beitslaag wordt als het ware verzegeld.

Een ander probleem met het gebruik van waterbeits op vooral vuren en grenen is dat houtvezels kunnen opzwellen en bij beits op alcohol basis gebeurd dat niet. Het opzwellen van de vezels valt in de praktijk echter nog wel mee.Om het te voorkomen kan het hout voor de beitslaag met lauw warm water worden nat gemaakt, de vezels gaan overeind staan en kunnen makkelijk worden glad geschuurd.

Spiritusbeits droogt veel sneller dan waterbeits, als je het handmatig aanbrengt wel geschikt voor kleinere werkstukken maar grotere delen kun je beter spuiten
De beits dringt dieper door in het hout, maar mij is nooit echt een verschil na afwerking met lak/was tussen beide soorten opgevallen

Als je een teak kleur aan het hout wilt geven op oliebasis en dat handmatig aanbrengt zou ik voor een kant en klaar product gaan bijvoorbeeld Osmo decorwas een hardwax olie die ook nog eens een redelijke bescherming tegen watervlekken e.d geeft

Sanding sealer gebruik ik nooit, heb er nml de toegevoegde waarde bij grenen nooit van kunnen ontdekken, behalve voor verkopers van dergelijke producten.

Gebruik van wasbeits en dat later willen afwerken met olie zou ik je ook afraden bij naaldhout, gaat vaak verkeerd ook als je het later nog eens met was wilt behandelen, niet alle wassoorten zijn onderling compatibel.
Het product wordt voor afwerking bij grenen meubelen met was eigenlijk nooit gebruikt als je tenminste een goed eindresultaat qua oppervlakte wilt bereiken.Het werd jaren geleden vooral gebruikt door fabrieken die seriematig meubelen maakten en deze afwerkten met was, het leverde nml tijdsbesparing dus geld (personeelskosten) op.
In die tijd is ook spuitwas ontwikkeld eigenlijk een soort opvolger van de wasbeits, tijdsbesparing voor de fabrikant maar met een belabberd resultaat, een flinterdun laagje was op het meubel waar je als klant eigenlijk niets aan had omdat het meubel al zeer snel schraal werd.Was gewoon handmatig opbrengen geeft het beste resultaat.

 

[dopeling]

Dit wordt een leersituatie. Wat ik van een vakman geleerd heb is dat je een waterbeits gebruikt met bijvoorbeeld een olie of terpentine gedragen afwerking en andersom een terpentinegedragen beits afwerkt met een watergedragen olie of afwerking. Dit omdat het elkaar dan juist niet zou bijten. Dat dat wel gebeurd als je gelijke producten gebruikt is mijn ervaring. Met een terpentinegedragen beits krijgje precies wat A.N. hierboven beschrijft als je er olie opdoet, met kwast of met doek.
Ik zou bijvoorkeur een Clou waterbeits gebruiken met een osmo hardwax afwerking. Was er op zetten lijkt me niet perse nodig, als je dat doet moet je het wel onderhouden.

 

[Heckemann]

Dank voor de reacties en adviezen. Inmiddels ook advies ontvangen van de meubelrestauratieshop. Het wordt houtkleurstof, te vermengen met water (dan heb je dus waterbeits) Daar overheen een harde meubelolie waarover was die de kleur van de beits benaderd.

Dit wordt inderdaad een leersituatie. Ik ga eea bestellen en uitproberen op een paar stukjes hout, zal hier uiteraard nog laten weten hoe het afloopt. Spannend!

Groet, Rob.

 

[Heckemann]

@ RSI:

"Vroegah" was een waslaag op meubilair de normaalste zaak van de wereld. Ik zie mijn oma nog lopen met een glazen pot met meubelwas die heerlijk rook naar terpentijn. Ze bracht die op met een borstel, wreef het uit met een doek en gebruikte weer een andere borstel om de waslaag glanzend te boenen. Veel werk, dus hebben moderne meubels afwerkingen waar was niet meer nodig is. Ik vind nog steeds dat het gebruik van echte goede was een schitterende diepe glans geeft aan antieke of moderne meubels van hout.

 

[RSI]

Bedankt voor de info Heckemann.
Dit lijkt hetzelfde dat we hier in België "de boenwas" noemen ?
We passen dit nog steeds toe.

Een tijd geleden nog een nieuw eiken barkast geloogd, zoals het hoort met ammonia.
Vervolgens een eigen gemaakte patine opgezet en afgewerkt met boenwas, heel mooi resultaat.

 

[Heckemann]

Hallo,

Inmiddels staat de kast al weer een week of twee in onze huiskamer, was een voorspoedig project. Zoals altijd één stom foutje gemaakt: schroefgaten voorgeboord voor 10mm proppen en een 9mm houtboor gebruikt Nageboord met 10mm maar dat werden uiteraard rafelige gaten. Enfin, ik had nog stopwas in de goede kleur....

Over de afwerking: ik vind het werken met waterbeits lastig, maar 't wordt wel mooi! Er moeten in de loop van de tijd nog wat lagen was over de kast, maar de kleur en glans is nu al mooi "diep".

De gebruikte methode:

Het gebruikte hout kwam slecht geschaafd van de houthandel, je zag nog gereedschaps- en zaagsporen en dat was ook precies wat ik wilde, 't moest een "stoere" kast worden. De beter geschaafde delen eerst bewerkt met de bandschuurmachine met korrel 60 en vervolgens het hele gevaarte met korrel 180, daarna 240. Je kan dan de gereedsschapsporen behouden terwijl het oppervlak toch redelijk vlak wordt. Daarna met spons en lauw water alles goed nat gemaakt, laten drogen, weer met korrel 240 er overheen.

Waterbeits aangemaakt, teakkleur, op een flesje van 250 ml eerst 1000 ml water gedaan, kleur was te donker. Uiteindelijk de door de gebruiksaanwijzing voorgeschreven 1500 ml er bij, de kleur wat toen precies wat ik wilde. Met twee man met grote sponzen de hele kast snel in de beits gezet, dat was eigenlijk ninnen 20 minuten gepiept. Een aantal stukken extra nat gemaakt om wat kleurschakeringen aan te brengen (dat was spannend want je ziet het werkelijke resultaat pas na droging).

Na drogen heel licht met korrel 240 er over, waarna een laag harde meubelolie, schuren met 240, weer een laag meubelolie. Daarna met de kwast een laag was (Briwax teak) aangebracht, even laten drogen, uitgepoetst met zachte doek. Schrikken, want de was kleurde veel meer dan ik verwachtte. De volgende lagen daarom met kleurloze briwax aangebracht.

Door de kleurwas is de kleur net één tikkie donkerder geworden dan we graag wilden, maar 't geeft wel een mooi effect. De kleur zit ín het hout, ligt er niet bovenop zoals met houtkleurige lakken en de glans is prachtig, krijg je alleen met een waslaag.

De waterbeits houden we er dus in, een volgende keer, als ik in een andere kleur moet werken, probeer ik wel van te voren de héle afwerking uit, zodat ik precies de juiste kleur kan krijgen.

Was een leuk projectje, relatief simpel, ik krijg altijd zwaar behoefte om na zo iets weer een ontzettend ingewikkeld werkstuk te maken met veel moeilijke verbindingen en zo.

Groet, Rob.

PS: waarom we die gereedschapssporen wilden blijven zien? Bij de meubelhandel zijn sinds jaar en dag in indonesie gefabriekte meubelen uit teak te koop, gemaakt door slechtziende dubbellinkshandigen. Bespottelijk duur als je in aanmerking neemt dat ze gemaakt zijn uit c-klasse hout en slecht in elkaar zitten, dus die moest ik zelf maar maken van mijn wederhelft, maar hij moest er dan wel hetzelfde uitzien want dat is "stoer". Eerlijk is eerlijk, 't heeft wel wat.

 

[ArtHarg]

En wat is hier nu het goede compliment? "Wow, dat ziet er echt uit alsof het is gemaakt door een blinde dubbellinkshandige"? Maar het is een mooi kastje geworden, zelfs met een strakkere afwerking zou het nog mooi zijn.

 

[heavyc]

Hallo Heckemann,

Wat een prachtig meubelstuk. Ik ben met een gelijkaardig project begonnen.
Mag ik je enkele vragen ivm de constructie stellen?

Hoe heb je de panelen verlijmd?
Hoe heb je de panelen met elkaar bevestigd? (omkasting)
Is de achterkant ook uit volhouten panelen?
Hoe zit het met het "werken van het hout"?

Alvast bedankt voor de uitleg!

 

[Heckemann]

Hoi.

Panelen zijn verlijmd met gewone witte houtlijm. De planken aan de zijkanten ingefreesd en koekies (lamellen) gebruikt om ze mooi gelijk te houden. Vervolgens uurtje geklemd. Daarna geschuurd, op maat gezaagd, aan elkaar bevestigd met schroeven, schroefgaten gestopt met houten proppen (zelf gemaakt met proppenboor uit stukjes afvalhout, de nerf van de proppen staat dwars op de nerf van de plank, vind ik mooi) De achterwand bestaat uit een houten paneel, gelijmd uit vloerdelen, aan de zijden verjongd naar 8 mm, passend in een gefreesde gleuf in de achterkant, met voldoende ruimte om te kunnen werken.

Wat betreft het werken van het hout, je moet er voor zorgen dat je het te gebruiken hout goed gedroogd koopt. Veel leveranciers van steigerhout verkopen hout dat tamelijk vers is, en als je dat meteen gebruikt zal het erg veel werken. Mijn hout kwam van De Handelaardij (wwwdehandelaardij.nl), was mooi droog en kon redelijk geschaafd geleverd worden voor een redelijke prijs. Dan nog laat ik het een week of drie, vier in huis liggen voordat ik het verwerk. Dan is het hout voor mijn gvoel voldoende gewend. Het oudste werkstuk wat ik op deze manier heb gebouwd is inmiddels ruim twintig jaar oud en vertoond nog steeds geen barsten of kromgetrokken delen.

Succes.

Groet, Rob.

 

[heavyc]

Hartelijk dank voor de uitleg, Rob!

Jij ook nog veel plezier gewenst met jou volgend project!

 

[Heckemann]

Update, de afwerking een paar maanden later: de kleur is prachtig, vorige week een laagje blanke briwax opgebracht en uitgeboend, wordt steeds mooier. Wat ik de volgende keer niet meer gebruik is de harde meubelolie. De harde laag beschadigd snel omdat er zacht hout onder zit. Stom, had ik kunnen weten. Gewoon deense olie was toch een betere keus geweest.

Het hout heeft iets gewerkt maar niet noemenswaardig. De wangen van een aantal laden wat bijschaven en alles was weer prima. De gelijmde panelen gedragen zich keurig, geen scheuren of barsten te bekennen. Ik zal aan het einde van de zomer nog een update geven, dan is de temperatuursinvloed duidelijk.

Groet, Rob.

 

[Edu]

Een oud draadje, maar wat een mooie kast!

Heb er nog een paar vragen over:
- Wat zijn de afmetingen van de kast ongeveer?
- En hoe houdt de kast zich na 4 jaar?

 

[Heckemann]

Hoi,

Grappig, juist vandaag heb ik met kleurwas een beschadiging aan die kast weggewerkt!

Afmetingen zijn 50 diep, 60 hoog en 250 lang. De kast blijft mooi, het hout heeft niet noemenswaardig gewerkt, er zitten geen barsten in het hout. De kleur is met de jaren wat dieper geworden. Ik boen de kast ongeveer eens per jaar met blanke was (briwax) en dat blijkt voldoende te zijn om een mooie diepe glans te behouden. Af en toe moeten er kleine plekjes even bijgewerkt worden daar waar de toplaag kapot is door stoten of vallen tegen of op de kast. De gebruikte meubelolie lijkt voor dit zachte hout te hard te worden waardoor hij makkelijk beschadigd. Ik heb de harde meubelolie die ik voor deze kast gebruikt heb dan ook nooit meer gebruik, gewone Deense olie lijkt een meer flexibele afwerking te zijn.

Eigenlijk zijn alle kasten (en andere meubels) die ik ooit gebouwd heb uit vurenhout voor zover ik weet nog steeds in prima staat. De allereerste wat grotere kast uit vuren (vloerdelen van 22mm dik) bouwde ik in 1986 en die staat nog steeds in ons huis zonder ook maar een barstje, ondanks het feit dat hij een aantal jaren in een relatief vochtige omgeving heeft gestaan.

Groets, Rob.

 

[Edu]

Hoi Rob,

Dank voor je antwoord. Mooi om te horen dat dit een 'beproefd' concept is. En ik gebruik vaker Danish Oil van Rustin, maar dan als eindafwerking. Gaat Danish Oil goed samen met Briwax?
Maten van de kast komen overeen met de wensen van mijn vrouw. Binnenkort maar eens hout gaan halen.

 

[Heckemann]

Briwax kan prima over goed uitgedroogde Deense olie aangebracht worden, je krijgt dan een mooie zijdeglans. Je moet de waslaag wel onderhouden, maar ik heb gemerkt dat één a twee keer per jaar boenen met was voldoende is. Oma deed het veel vaker, maar daar moest de boel echt glanzen

Succes met bouwen!!

Groets, Rob.

 

[Edu]

Dankjewel! Ik ga eerst een aantal proefstukjes maken totaan de eindafwerking. Dit om de precieze kleur te bepalen.