grote iepen vaas - veel foto's

[Jurriaan]

Van het proces dat tot deze vaas leidde heb ik bijna 150 foto's gemaakt, dus ik zal er een paar delen.


Een prachtig blok iepen - iets ovaal, diameter bovenaan 60x70 cm, hoogte zo'n 65 cm.
Gekocht van een boer die 's-winters aan brandhout doet. Hij kreeg de kans om een groot aantal omgewaaide iepen te kopen van de gemeente - van de voorjaarsstorm 2019. Hij dacht binnen te lopen door het als tafelbladenhout te verkopen, maar dat viel nog niet mee - sommige kopers kochten een stam van 300 cm lang, en kwamen dan met een enkelassertje voorrijden, andere vroegen argeloos of hij ook in Friesland bezorgde (vanuit Zuid Holland), dus hij had het er wel een beetje mee gehad.
Mijn verzoek of ik het ter plekke met mijn eigen zaag in grote blokken kon zagen, was geen probleem, en er was een shovel om op te laden.

Voor degenen die altijd eerst het einde van het boek lezen:



daar gaan we heen.

Maar eerst het blok hout. Dit had sinds zomer 2019 in mijn werkplaats gestaan, de kopse kanten afgedekt met een laag houtlijm. Dit blok had ik ter plekke op zo'n 80 cm gezaagd.

Bij het draaien van zo'n groot blok hout maak ik altijd eerst een gat (40 mm, ongeveer 20-30 mm diep) voor de meenemer. Dit voorkomt dat de stam tussen de centers uitschiet en de werkplaats sloopt.


En omdat de stam al een tijd gestaan had, komt er dan een stap die de gevaren ook vermindert: Alle losse schors gaat er af, want grote stukken rondvliegende schors vind ik erg onrustig draaien.


Apropos meenemer: dit is hem. 6 tanden, M45 aansluiting.






Een zwenkkraantje met een loopkat is echt een uitkomst bij mijn draaibank.

Zo, hier laten we het even bij - want er mogen maar 10 foto's in een topic, en hoe meer ik post, hoe eerder ik weet wat meer dan 'veel' wordt. Nu is het 'Jurriaan post veel', ik ben benieuwd wat daarna komt. Meer, steeds, overdreven?

Morgen gaan we verder!

 

[sander1238]

Het eindresultaat is iig schitterend, ben benieuwd naar de weg er naar toe.

 

[renekooijman]

Heerlijk om te lezen en te zien, zo'n verslag!

Het eindproduct is inderdaad bijzonder mooi.

Ik kijk uit naar de rest van het verslag

Grt. Rene

 

[EdP]

Hij is fors en....hij is prachtig geworden. Nu het reisverhaal!......
Dat is ook een serieuze draaibank die je daar hebt. Mag ik vragen naar merk en type? Zo te zien iets met veeeeel ervaring.

 

[Wim Kluck]

Hele mooie vaas. Ik lees Jurriaan post veel, Gelukkig wel. Ik zie dit als een positieve melding. Bij mij staat er oud hout. Ook dat kan je opvatten als brandhout of veel ervaring .
Op het oude forum heb ik een keer een lijstje gezien met het aantal post dat je nodig hebt om in een "hogere" categorie te komen. Wat er na oud hout komt weet ik niet.

 

[Wim Kluck]

Net even gekeken nog 26 posts en jij bent ook oud hout (2500)

 

[Jurriaan]

Dat is ook een serieuze draaibank die je daar hebt. Mag ik vragen naar merk en type? Zo te zien iets met veeeeel ervaring.

Zie hier voor een post met een verwijzing naar mijn website.

 

[wijk0983]

Prachtig project / verslag. Iepenhout is schitterend.

 

[EdP]

Dat is een serieuze draaibank en dat was een indrukwekkkende restauratie. Petje af hoor. Even off topic: je verhaal over de restauratie inspireert me wel.

 

[Jurriaan]

ik schuif eerst het geboorde gat over de meenemer


en mik dan het meedraaiende center aan de kopse kant in het hout. Meestal boor ik daar een klein gaatje voor, 6.5 mm is de boor die ik altijd bij de hand heb.



Het meedraaiende center heeft een verleng as, waar een huls om heen zit om te zorgen dat het hout beter vastgehouden wordt en niet splijt. De huls is omkeerbaar, zodat de diepte t.o.v. de punt versteld kan worden.



Nog wat restjes schors er af bikken en dan


draaien. En voor iemand het vraagt, nee ik weet het toerental niet. De display op de bedienunit doet het aantal Ampères, doordat deze draaibank van een frequentieregelaar en een variabele transmissie voorzien is, is de daadwerkelijke snelheid alleen op de as te meten, en dat heb ik niet ingebouwd. Maar gezien de maten van het blok zal ik hier eerder 200 dan 2000 toeren maken, natuurlijk.



De afruwguts, een CHWO model (wat ze zelf 'Schwere Röhre' noemden. Helaas is CHWO failliet, dus ik zal er zuinig op moeten zijn....



Stukje bij beetje komt er materiaal af.



Ik weet dat je aan een draaibank geen handschoenen hoort te dragen, maar bij dit soort werk smokkel ik wel eens, want ook al draait het hout niet zo heel snel, door de grote omtrek spatten de spanen er wel van af. En dat gaat op den duur bloeden en zeer doen.



Als het hout min of meer rond is, wordt de tekening al beter zichtbaar.




en dat ziet er niet slecht uit!

 

[Ronny63]

Prachtwerk, ik volg.
Ronny

 

[robvansuilen]

Pfff, mooi werk maar ik wordt al bang als ik er naar kijk. Zonder reden overigens want jij weet heel goed waar je mee bezig bent. Maar ja angst is irrationeel. ik zou er zelf niet snel aan durven.

maar het resultaat is prachtig!

 

[Jurriaan]

Deze moet de vaas straks vasthouden - een vierklauw op basis van een Zentra 160 mm vierklauw, met speciaal op maat gemaakte bekken.



dus de bovenkant aan de kant van de losse kop moet recht gemaakt worden, en daar moet een voet komen.



Het klinkt gek, maar ik merk dat ik geen hulpmiddelen meer nodig heb om de hoek van zo'n voet correct te draaien. Kennelijk ingesleten door het veel maken.



Voor het omdraaien komt de kraan weer even langs.



even het laatste stukje weghakken, zodat er vlakke (nou ja, iets holle) boden ontstaat voor in de vierklauw.


Het past!


Ondertussen vormt zich al een tapijt van snippers overal.



Eerst krijgt de vaas een bovenkant. Ik geloof dat ik probeerde de grootste diameter op de gulden snede verhouding te plaatsen (heb ik tegenwoordig een app voor op mijn mobiel, reuze handig).



en dan is het een kwestie van de onderkant mooi maken. Dat komt vrij nauw, te weinig kromming en de voet wordt plomp, te veel en de vaas ziet er uit alsof de voet te klein is. Het ben ik begommen, maar er moet nog wel het een en ander af.


Zoals je bij de voet van de draaibank kunt zien, ontstaan er véél snippers.Tot zover het draaien van de buitenkant. Morgen komt een speciaal hulpmiddel dat ik eens wou proberen: 'De Staalborstel'.

 

[sander1238]

juriaan schreef:
Eerst krijgt de vaas een bovenkant. Ik geloof dat ik probeerde de grootste diameter op de gulden snede verhouding te plaatsen (heb ik tegenwoordig een app voor op mijn mobiel, reuze handig).

kun je iets over die app vertellen?

 

[Jurriaan]

Heet Golden Ratio Calculator. Je kunt op 3 plekken een getal invoeren: A, B en A+B. Daarna rekent hij de overige 2 getallen uit. Geen reclame o.i.d. bij het opstarten of verlaten, dus precies wat ik zocht.

 

[Jurriaan]

Dit is een staalborstel zoals die in een boormachine kan.
Gebruik hierbij ALTIJD een veiligheidsbril, er laten altijd staaldraadjes los, ik heb er een aantal uit mijn mouw getrokken, bijvoorbeeld.



Het leuke aan zo'n staalborstel is dat hout geen constante structuur heeft, er zijn harde en zachte zones, en die komen overeen met de jaarringen. In feite benadruk je dus de stuctuur.
Ik heb eerst geschuurd (80-120-180-240), toen de staalborstel gebruikt, en toen nogmaals voorzichtig geschuurd (180-240) om de diepe zachte stukken diep te laten, maar de krassen aan het oppervlakte zo veel mogelijk weer te verwijderen.



Daarna is het tijd om van het blok een vaas te maken. Dit is de eerste boor, MK4 en 50 mm. Niet diep genoeg om in 1x naar de bodem te boren, maar het heeft zin om met een stabiele boor te beginnen.


Dit is de volgende boor, langer en iets dunner (MK en 45 mm) zodat hij precies goed vrij loopt in het 50 mm gat.

Omdat ook deze niet lang genoeg is om als boor alleen tot de volledige diepte te boren, ga ik eerst een stuk uithollen, zodat de pinole ook in de vaas past bij het boren. Boren is altijd een zaak van voorzichtig boren, want als er te veel warmte ontstaat, blijft de boor bij het terughalen klem zitten in het hout, en dan heb je ernstige problemen. Ik boor met deze boren maximaal 4-5 cm per keer voor ik ze terughaal. Bij lastig hout smeer ik de boor zelfs wel eens voordat hij er in gaat, gewoon een spuitbus met WD40 er op. Morgen begin ik met het uithollen.

 

[Aheijdendael]

Ik vind houtdraaien eigenlijk altijd zo'n zonde van de hoeveelheid materiaal die 'verloren' gaat. Wie zei het ook weer... Rodin geloof ik. Het beeld zit al in de steen, je hoeft het alleen uit te pakken. Echt 'n mooi resultaat!! :-D

 

[EdP]

Geweldig verslag Jurriaan.......keep them coming ( de foto’s dus).

 

[renekooijman]

Jaa, mooi hoor! Zeker het effect van de staalborstel!

 

[Jurriaan]

Goed, het uithollen dus. Ik stel de hoofdrolspelers even voor:


Meneer RCGT, ook wel bekend als 'wisselplaatje'. Deze plaatjes zijn bedoeld voor aluminium-bewerking, en daarom echt scherp (in tegenstelling tot plaatjes voor staal, die zijn iets afgerond en gaan daardoor langer mee). O.a. te koop bij Joachim Mader alias Jockel


Daarnaast is er Pitbull, om met Zwitserse precisie spanen tot 15 mm breed uit te hollen.


En als laatste stel ik u voor 'Rolly Munro', en niet-happende uitdraaimodel van Down Under.


De eerste 10 cm recht naar binnen kunnen met de reguliere leunspaan.


Daarna is er een platte leunspaan (de kleine), die is omdraaibaar met 10 en 20 cm lengte.


Voor het stuk net achter de opening is er meneer RCGT Scoliose, waarmee je 'om een hoekje' kunt draaien.
Overigens is een van de eerste dingen die ik doe als de vaas eenmaal zo diep is dat je er houtsnippers uit moet halen (enkele centimeters dus) het netjes maken en vast schuren van de opening. Hoeft niet tot het einde, maar scherpe randjes daar kom je elke keer tegen als je de snippers er uit moet halen, dus het loont de moeite dat even netjes te maken.



Uithollen is eigenlijk gewoon meters maken. Elke beitel heeft zijn eigen voor en nadelen.
De RCGT beitel kan niet verstoppen, maar is wel gevoelig om alle kanten op uit te hollen, en je met bijvoorbeeld voorzichting zijn dat je niet de bodem raakt terwijl hij verkeerd schuin staat, want dan beweegt hij plotseling snel zijwaards.

De Rolly Munro kan in taai hout (iepen!) toch wel eens wat verstoppen, maar is door de spaanbegrenzer wel wat 'beheerster' in de omgang.

De Pitbull werkt uitstekend, zolang het hout redelijk gelijkmatig van structuur is én de holte groot genoeg. Ik kan er niet direct uit het geboorde gat mee uithollen, bijvoorbeeld, en ook als er een noest of zijtak in het hout zit, heeft deze eerder de neiging wat te gaan kloppen en niet meer rond uit te hollen.

Toen het gat inmiddels groot genoeg was, heb ik de rest uitgeboord.

Uit het verleden weet ik dat te diep boren een absolute no-go situatie is. En omdat de diepte van zo'n bolle vorm op het oog lastig meten is, controleer ik altijd met een heeele grote voeler, hoe diep ik moet.



Dit was het beeld na het boren.