Groepenkast / onderverdeler voor werkplaats / garage / schuur

[djjvb]

Ik wil graag een onderverdeler in mijn garage maken. Nu heb ik tig fora hierover gelezen. Niet bij iedereen is de situatie hetzelfde en ook een beetje zoveel meningen, zoveel verschil dat het me ook weer duizelt. Voor mij is het doel van deze post tweeledig; ik wil graag de componenten voor mijn specifieke situatie bepalen. Maar ik wil ook graag leren & snappen waarom soms iets nodig is. En ja hier zitten natuurlijk met name houtbewerkers die niet elektriciëns zijn, maar misschien ook met een eigen groepenkast hebben geplaatst en hier kennis over hebben opgedaan.

Ik heb ook een PV systeem (zonnepanelen), maar die is bij mij al apart bekabeld naar de meterkast en laat ik maar buiten beschouwing om deze op een onderverdeler er bij te zetten. Dit reduceert complexiteit. Daarnaast is de trend in de NEN om het PV systeem zo dicht mogelijk bij de hoofdzekering van de netaanbieder te zetten en in groepenkasten een 'cluster' te maken van invoedende groepen (denk aan thuisaccu en bi-directioneel laden van een elektrische auto). En aangezien ik 3x25A heb en max 8A invoeding per fase, kom ik niet boven de 40A van mijn groepenkast uit. En is het niet noodzakelijk om mijn meterkast aan te passen (ja heb ik naar gekeken en me in verdiept).

Aanleiding
Ik ben een beginnend/hobby DIY houtbewerker. Heb een werkplaats stofzuiger van 2000w gekocht (CamVac) naast mijn DeWalt DWE tafelzaag van 2000w. Kortom: past niet meer op een 16A stroomgroep als ik ze beiden aanzet.

Situatie
3x25A hoofdaansluiting; meterkast kan spanningsloos worden gemaakt.
Meterkast met twee aaneengesloten ‘kasten’, voorzien van:
1x hoofdzekering van 40A
4x ALS 30mA (4 polig)
13x 16A groepen, waarvan er twee samen een 2 fase kookgroep maken.
1x beltrafo
ABB kasten met 3 fase busboards (2x6).
TN netwerk

De ‘onderste’ DIN rails van de meterkasten zitten ‘vol’. Heb nog 3 vrije groepen, zijn eventueel 4 van te maken.

Garage (aanpandig, dus kabel kan door kruipruimte en zal max 10-12m zijn) elektra is vanuit bouw geplaatst op een gecombineerde groep met, o.a. woonkamer, licht in trapkast en WCD in slaapkamer. En er staat ook een koel-/vriescombinatie die ik graag ook niet uit wil laten gaan, dus ik laat deze groep intact waarmee het licht en koelkast niet uit gaan als eventueel iets misgaat.

Verder is de meterkast ruimte beperkt en wil ook ruimte houden voor de overige ‘elektronica’ (alarminstallatie, NAS, router, switch, etc.) Dus ik zoek de meest compacte ruimtebesparing in de meterkast. Bij voorkeur dus in de dubbele kast, maar als het niet gaat, dan kan er wel een uitbreidingskast bij.

Wens
Nu ik toch de boel moet aanpassen, wil ik gelijk even de boel voorbereiden op de toekomst (want tijdelijk de B16 omzetten naar een B20 is een quick fix, maar dan blijft o.a. de koelkast & licht op dezelfde groep als mijn gereedschappen);
- 2x 16A 230v groepen/fasen separaat in de garage voor :

• Stofzuigers (wil CamVac gebruiken voor onder afzuiging en bouwstofzuiger voor boven afzuiging bij bijvoorbeeld zaag- en freestafel). Samen 3450w.
• Overige verbruikers

- Krachtstroom aansluiting(en) in de garage aansluitingen om in de toekomst misschien 400v apparaten, zoals een tafel-, bandzaag of vvd bank op aan te kunnen sluiten. Ik heb zeer beperkte ruimte dus er zullen niet veel of grote/zware machines komen. Ik schat nu dat ze waarschijnlijk niet boven de 3000w uit komen(binnen 16A per stuk). En ik zal een apparaat per keer gebruiken, wel gecombineerd met de stofafzuiging.

Mogelijk zelfs een 3e groep, aangezien er toch 3 fasen heen moet voor de krachtgroep en ik zo misschien e.e.a. beter over de fasen kan verdelen.

Huidige idee
Van hoofdkast naar onderverdeler:
C20 3P+N installatieautomaat (geen Alamat) in de hoofdkast erbij.
YMVK 5X6mm2 naar de onderverdeler (4mm2 zou ook kunnen denk ik, maar liever aan de veilige kant zitten).

In de onderverdeler:
40A hoofdschakelaar (nodig?)
Alamat B16A 30mA 3P+N voor de krachtgroep (kan ook een C16 worden, maar dat bepaal ik als ik een 400v machine ga aanschaffen)
2 (of 3) x Alamat B16A 30mA 1P+N voor de stofzuigers op 1 fase en de verbruikers op 2e fase. (Of stofzuiger 1 op fase 1, stofzuiger 2 op fase 2)

Vragen/gedachten

• Ik heb dus geen aardlek voorzien tussen hoofdgroepenkast en onderverdeler. Reden is dat deze overal in slagvaste buis komt, ook in de kruipruimte. Kan dat? Of is een alamat beter?
• Ik ben uitgegaan dat alle groepen zijn eigen alamat hebben. Heeft dit de voorkeur boven werken met ALS & installatie automaat? Overal Alamat is natuurlijk duurder. Maar veiligheid gaat boven kosten (binnen het redelijke).
• Is een hoofdschakelaar nodig als er een C20 installatie automaat voor zet? Meterkasten komen hemelsbreed 3-5 meter van elkaar vandaan. Dus even naar de hoofdmeterkast lopen is 3 stappen verder dan waar die in de garage zou komen. Zie dus geen praktische bezwaren om het daar spanningsloos te zetten. Maar als het veiliger / NEN conform is, dan doe ik het waarschijnijk wel.

Hoor graag jullie tips en aanvullingen!

 

[ZotVanHout]

1 plaatje zegt meer dan 1.000 woorden
heb je een schema zoals hier onder ? (situatie in vl - in nl is de krachtstroom minder krachtig)

 

[timmeren]

• Ik heb dus geen aardlek voorzien tussen hoofdgroepenkast en onderverdeler. Reden is dat deze overal in slagvaste buis komt, ook in de kruipruimte. Kan dat? Of is een alamat beter

Aardlekschakelaar is hier inderdaad niet nodig omdat dit een vaste aansluiting betreft.

• Ik ben uitgegaan dat alle groepen zijn eigen alamat hebben. Heeft dit de voorkeur boven werken met ALS & installatie automaat? Overal Alamat is natuurlijk duurder. Maar veiligheid gaat boven kosten (binnen het redelijke).

Dit is een keuze. Alamat is duurder, maar heeft als voordeel dat andere groepen niet mee uitschakelen bij een aardfout.
Voor de veiligheid maakt dit weinig uit.

• Is een hoofdschakelaar nodig als er een C20 installatie automaat voor zet? Meterkasten komen hemelsbreed 3-5 meter van elkaar vandaan. Dus even naar de hoofdmeterkast lopen is 3 stappen verder dan waar die in de garage zou komen. Zie dus geen praktische bezwaren om het daar spanningsloos te zetten. Maar als het veiliger / NEN conform is, dan doe ik het waarschijnijk wel.

Het is niet nodig. Je moet de hele installatie met 1 handeling uit kunnen zetten. Dat gebeurt dus in de meterkast en niet in de onderverdeler. Ik zou het zelf denk ik wel doen, maar dat is aan jezelf

Je huidige idee is ook globaal hoe ik het heb uitgevoerd.

 

[kettingspanner]

Bij dit soort projectjes heb ik na 2 jaar altijd een of twee te weinig. Op dat moment leek het meer dan genoeg, maar 2 jaar later zijn de wensen weer anders. Ik zou het ruim aanpakken! Als je nu al nut ziet in 1 extra aansluiting dan zou ik die zeker nemen, wellicht nog een extra.

 

[klusrob]

Hoe jij het nu wil / beschrijft in je openingspost mag het niet.
a) Er moeten tussen de hoofdzekering van de netbeheerder (25A) altijd 2 stappen zitten, je eigen eindzekering mag daarmee maximaal 16a zijn. En geen 20a zoals je voorstelt om deze door te vervangen. Wil je met 20a gaan werken heb je een 3x35a aansluiting nodig (hoog vastrecht + normaal alleen voor grootverbruikers).
b) En als je een subkast plaatst, buiten de meterkast, moet deze achter een bestaande zekering in de hoofdkast (dus 16a) zitten, en moeten de zekeringen die in die subkast zitten 1 stap lager afgezekerd zijn (dus 10a), om selectief uitschakelen te regelen.
c) Een kabel die de meterkast verlaat (al dan niet in slagvaste buis) moet afgezekerd zijn met maximaal 16a EN moet achter een aardlek zitten (ALS of alamat).

Wil je in de schuur 16a hebben, dan zal je dus 16a installatieautomaten IN de groepenkast zelf moeten plaatsen (mag wel met een uitbreidingskast die rechtstreeks aan de bestaande kast vast zit, dus zonder ruimte ertussen). Idem voor je krachtgroep.
Het is daarbij aan jou of je deze achter een bestaande of nieuwe ALS plaatst, of er een alamat voor gebruikt. Een alamat heeft, zoals gezegd, het voordeel dat de rest van de groepen achter de ALS niet uitgaan bij kortsluiting, maar is wel duurder (en is breder dus neemt meer ruimte in). Of dat in een schuur zoals bij jou nodig is, weet ik zo niet, behalve dat dan bijvoorbeeld de koelkast of de tv aan blijft. Wel is het verstandig een C-karateristiek te plaatsen ipv de normaal gebruikte B, om opstartspanningen van je apparatuur iets beter op te vangen.
En let op dat er maximaal 4 groepen achter een ALS mogen zitten, dus dat je mogelijk een extra ALS moet bijplaatsen. De krachtgroep heeft sowieso een eigen ALS nodig.
Kijk ook of er fases onevenredig belast gaan worden; zorg dus dat de groepen goed verdeeld worden over de 3 binnenkomende fases. Dus sluit niet de zware groep van de schuur aan op de groep waar ook al de wasmachine etc op zitten als die vaak tegelijk draait met de zware apparatuur in je schuur.

Wel goed om inderdaad meerdere groepen bij te leggen, beter teveel dan te weinig.
Leg de groepen niet dwars door elkaar heen aan; eigenlijk horen deze per (deel van) de ruimte gescheiden te blijven. Dus niet stopcontacten van beide groepen naast elkaar op 1 wand. En al zeker geen kabels van verschillende groepen in 1 buis stoppen.
Als je toch met 2 groepen in 1 ruimte gaat werken, zou ik adviseren om 2 kleuren schakelmateriaal (stopcontacten) te gebruiken zodat je altijd weet welk stopcontact bij welke groep hoort.

 

[thomasz]

Geen noodzaak hier om de installatie uit te breiden, maar ik lees wel mee. Ook al heb ik vandaag geen extra groepen nodig, dan kan het over een tijdje misschien wel anders zijn.
Ik lees hier over een aardlekschakelaar en een alamat. Wat is dat laatste apparaat? ' internet ' zegt " aardlekschakelaar" maar in de post wordt er onderscheid gemaakt, dus er is vast een verschil.

 

[klusrob]

Een alamat is een normale installatieautomaat (zekering/groepschakelaar), maar dan met een ingebouwde aardlekschakelaar.

 

[djjvb]

Hoe jij het nu wil / beschrijft in je openingspost mag het niet.
a) Er moeten tussen de hoofdzekering van de netbeheerder (25A) altijd 2 stappen zitten, je eigen eindzekering mag daarmee maximaal 16a zijn. En geen 20a zoals je voorstelt om deze door te vervangen. Wil je met 20a gaan werken heb je een 3x35a aansluiting nodig (hoog vastrecht + normaal alleen voor grootverbruikers).
b) En als je een subkast plaatst, buiten de meterkast, moet deze achter een bestaande zekering in de hoofdkast (dus 16a) zitten, en moeten de zekeringen die in die subkast zitten 1 stap lager afgezekerd zijn (dus 10a), om selectief uitschakelen te regelen.

Dank voor je reactie! Zoals gezegd zou ik het willen snappen om er van te leren. Ik trek je antwoorden zeker dus niet in twijfel, maar door mijn eigen gedachten er naast te leggen leer ik waar dat eventueel mis gaat. Ik wil zeker streven naar selectiviteit (waarbij het volgens mij in de NEN nu met automaten een aanbeveling is, ipv een eis), maar wat ik begreep is de 1.6 een vuistregel die met name uit de smeltpatronen tijd stamt. En ligt deze bij automaten toch anders, omdat je moet kijken naar de doorlaatenergie? (En zolang je binnen dezelfde fabrikant/serie blijft, hoef je minder naar de exacte waardes/grafieken te kijken?)

Bij automaten is het toch B16 drempel ca. 3 à 5 x In = 48/80 t.a.v. B25 drempel ca. 3 à 5 x In 75/125 en gaat dus niet werken (overlappen), maar alleen niet vanwege dezelfde lage magnetische waarde van een B-kar.
Maar een C-kar dan.. ? Die zou theoretisch helemaal geen 2 stappen hoger te hoeven liggen, maar zelfs maar 1 vanwege de magnetische drempel van een C-kar?

Als voorbeeld.. 3x25A aansluiting, mijn netbeheerder zekert met D25, wil in onderverdeler schuur B16 overhouden, zeker deze af met een C20 (aardlek)automaat.. Mijn gedachten rekensom:

B-kar. 3 à 5 x In
C-kar. 5 à 10 x In
D-kar 10 à 20 x In

B16 x 3/5 = 48/80
C20 x 5/10 = 100/200
D25 x 10/20 = 250/500

Vandaar dat ik aannam dat het selectief zou zijn.

c) Een kabel die de meterkast verlaat (al dan niet in slagvaste buis) moet afgezekerd zijn met maximaal 16a EN moet achter een aardlek zitten (ALS of alamat).

Staat dit zo in de NEN? Ik vraag dit, omdat mijn PV installatie achter een installatie automaat (dus geen aardlek) is geplaatst door een installateur (die kan het natuurlijk ook mis hebben). Deze kabel kent dus zelf ook geen aardlek beveiliging. Daarnaast een stukje van bijvoorbeeld superflink groepenkasten over het gebruik van krachtgroep als kabelbeveiliging:

"De groep gaat gebruikt worden om te voorkomen dat er hogere vermogens door de kabel kunnen stromen dan waarvoor de installatie bedoeld is. Er hoeft geen aardlekschakelaar geplaatst te worden voor deze groep. Vanzelfsprekend wel NA deze groep op de locatie waar de kabel voeding geeft."

In mijn geval voorzie ik toch ook de aardlek na de groep op de locatie waar de kabel voeding geeft? Door met ALS of Alamat te werken in de garage op elke groep?

Kijk ook of er fases onevenredig belast gaan worden; zorg dus dat de groepen goed verdeeld worden over de 3 binnenkomende fases. Dus sluit niet de zware groep van de schuur aan op de groep waar ook al de wasmachine etc op zitten als die vaak tegelijk draait met de zware apparatuur in je schuur.

Dank! Heb inderdaad al een schema gemaakt met alle grote gebruikers en hun aansluitwaarden. Wil van enkele ook echt verbruik meten. Zo hebben we een combi stoom oven die 16A aansluit waarde heeft, maar wij eigenlijk alleen als oven gebruiken. Die wil ik daadwerkelijk meten.

Wel goed om inderdaad meerdere groepen bij te leggen, beter teveel dan te weinig.
Leg de groepen niet dwars door elkaar heen aan; eigenlijk horen deze per (deel van) de ruimte gescheiden te blijven. Dus niet stopcontacten van beide groepen naast elkaar op 1 wand. En al zeker geen kabels van verschillende groepen in 1 buis stoppen.
Als je toch met 2 groepen in 1 ruimte gaat werken, zou ik adviseren om 2 kleuren schakelmateriaal (stopcontacten) te gebruiken zodat je altijd weet welk stopcontact bij welke groep hoort.

Dank voor de tips! Ik wilde al met meerdere kleuren werken (desnoods binnenkant stopcontact kleuren). Ik wil stopcontacten maken die met een master / slave de stofzuiger(s) aanzetten. En dus inderdaad obv bovenstaande gebruiksschema goed kijken welke ruimte ik op welke fase heb. En zo indelingen maken van zwaardere en minder zware gebruikers. Mag ik er overigens bij 400v machines van uitgaan dat ze hun vermogen gelijkmatig over de fasen verdelen? Dus een 3KW zaagtafel verbruikt 1KW per fase?

 

[thomasz]

Een alamat is een normale installatieautomaat (zekering/groepschakelaar), maar dan met een ingebouwde aardlekschakelaar.

Dankjewel.

 

[mathieu]

Ik heb afgelopen vrijdag een opleiding gehad over het AREI. Dat is de Belgische wetgeving voor electrische installaties.
De docent raadde aan alvorens aanpassingen te doen altijd te overleggen met de keurder. Als die op voorhand zijn goedkeuring geeft voor een opbouw, zit je achteraf niet met problemen.Want uiteindelijk is het de keurder die met zijn interpretatie van de wetgeving (of die van zijn organisatie) een installatie al dan niet goedkeurt.

 

[de Haan]

Stel je vraag eens op het klusforum.
Daar kunnen ze je het ook uitleggen.

 

[timmeren]

Hoe jij het nu wil / beschrijft in je openingspost mag het niet.
a) Er moeten tussen de hoofdzekering van de netbeheerder (25A) altijd 2 stappen zitten, je eigen eindzekering mag daarmee maximaal 16a zijn. En geen 20a zoals je voorstelt om deze door te vervangen. Wil je met 20a gaan werken heb je een 3x35a aansluiting nodig (hoog vastrecht + normaal alleen voor grootverbruikers).

Dat is wel errug stellig. En ook onjuist. De selectiviteit van 1,6 waar je naar refereert is gebaseerd op smelzekeringen en niet op automaten. Voor automaten gaat dit niet meer op. Je moet hiervoor de karakteristieken van de zekeringen over elkaar leggen om de selectiviteit te beoordelen. Maar de selectiviteit is gewoon aanwezig tussen de hoofzekering en de eindgroepen. De 20A zekering is alleen beveiliging voor de vaste kabel (die strikt genomen niet eens extra hoeft te worden beveiligd )

Dus het voorstel van djjvb kan gewoon en voldoet zelfs aan de NEN.

Overigens is de NEN een norm en geen wettelijke verplichting. Je hebt wel de wettelijke verplichting om een installatie veilig aan te leggen, dus je houden aan NEN1010 is zeker een goed idee

@djjvb Je kunt de vraag misschien ook kwijt op tweakers op :Het grote topic voor Elektra huisinstallaties. Daar lopen een aantal specialisten rond.

 

[kettingspanner]

Dat is wel errug stellig. En ook onjuist. De selectiviteit van 1,6 waar je naar refereert is gebaseerd op smelzekeringen en niet op automaten. Voor automaten gaat dit niet meer op. Je moet hiervoor de karakteristieken van de zekeringen over elkaar leggen om de selectiviteit te beoordelen. Maar de selectiviteit is gewoon aanwezig tussen de hoofzekering en de eindgroepen. De 20A zekering is alleen beveiliging voor de vaste kabel (die strikt genomen niet eens extra hoeft te worden beveiligd )

Dus het voorstel van djjvb kan gewoon en voldoet zelfs aan de NEN.

Overigens is de NEN een norm en geen wettelijke verplichting. Je hebt wel de wettelijke verplichting om een installatie veilig aan te leggen, dus je houden aan NEN1010 is zeker een goed idee

@djjvb Je kunt de vraag misschien ook kwijt op tweakers op :Het grote topic voor Elektra huisinstallaties. Daar lopen een aantal specialisten rond.

Interessante materie waar ik ook wel mee zit ivm autolader en 25A hoofdzekering.
Hier wel een aardig stukje over het verschil in selectiviteit tussen smelt en automaat.