easy•rocker•v2.0 schommelstoel in “massief berken multiplex”

[jorisvh]

hallo allemaal,

kwestie van niet meer terug te kunnen, meld ik me hierbij aan voor de 2022 challenge. ik ga een schommelstoel maken in berken multiplex.
ik heb, op de valreep in 2021, de easy•rocker ontworpen en gemaakt, een schommelstoel met voetenbankje in massief moulmein teak. vermits die al opgeleverd is, komt die niet in aanmerking.
maar, ik heb een heleboel mallen voor buigen / lamineren moeten bouwen om die gemaakt te krijgen en het leek me zonde om die maar 1 maal te gebruiken.
vandaar mijn plan om een 2de versie te bouwen in goedkoper materiaal (hoewel berken multiplex tegenwoordig ...) en in minder tijd (gezien ik de mallen al heb, er geen vlak-&vandikte schaafwerk zal zijn en omdat die anders pas tegen de Belgische koningsdag klaar zou zijn).

het plan is om dezelfde technieken en verbindingen als voor de massieve versie te gebruiken:

• de zijdes ga ik niet in 1 stuk uit een plaat frezen met de CNC (die ik niet heb) maar opbouwen uit afzonderlijke regels en stijlen waarbij de nerf telkens de richting van het onderdeel volgt en verbinden met domino's
• het gekromde rolprofiel wordt niet uit 1 plaat gezaagd maar gebogen en gelamineerd uit dunne laagjes, zoals bij de massieve
• ...

daarom dat ik het een "schommelstoel uit massief berken multiplex" noem, wat natuurlijk een contradictio in terminis en misschien zelfs vloeken in de kerk van de massieve meubelmakerij is, maar wat toch beter bekt dan "schommelstoel uit berken multiplex, gemaakt met technieken uit de massieve meubelmakerij".

dit alles zegt natuurlijk niet veel zonder beeld. hieronder alvast enkele beeldjes van het finale ontwerp van de teak versie in 3D CAD (Fusion360).
ik zal zo snel mogelijk, in volgende posts, het eindresultaat en het bouwverslag delen.
daarna volgt, naarmate ik vorder, een bouwverslag van de berken multiplex versie.

let's go:




de Fusion360 van teak naar berk aanpassen zal 5 sec duren, op de echte zal het iets langer wachten zijn ....

 

[jorisvh]

het eindresultaat

• schommelstoek en voetenbankje in massieve teak
• voetenbankje en zitting en berken multiplex, gestoffeerd in oker velours
• rug in gelamineerde gebogen teak dikfineer
• rolprofiel gebogen, gelamineerd uit dunne strips teak (niet gestoomd)

en dan beginnen we hier van voor af aan aan het bouwverslag ...

 

[jorisvh]

eerst antwoorden op vragen tot nu toe

vermits dit een repost is nadat de originele verloren gegaan was en ik de vragen die reeds gesteld waren nog in mijn mailbox vond, beantwoord ik die alvast hier

@Petrolhead

Ga je de nerf op het voetbankje in deze richting laten lopen? Persoonlijk zou ik het knap vinden als die in het verlengde van het zitvlak van de stoel loopt.

ja, dat is mooier en ga ik voor de berken mpx versie zeker zo doen.
heb het ondertussen snel aangepast in Fusion360.
(voor de teak versie was het niet relevant omdat die gestoffeerd werd, wat ik voor de mpx versie niet ga doen)

@Nerf

Mooi zeg! Stoffeer je ook zelf?

neen, dat kan ik niet maar er zit en goeie vakman hier vlakbij en die doet dat voor mij.
heeft me minder dan 200€ incl gekost waarvan de helft voor materiaal, daar kon ik het zelf niet eerst voor leren.
maar voor de berken versie geen stoffering want aan een challenge deelnemen met onderaannemers is niet fair natuurlijk.

 

[jorisvh]

het ontwerp

de opdracht was een schommelstoel in midcentury stijl te maken die moest passen bij een stel (te renoveren) vintage eetkamerstoelen.


de stoel werd in

is dit teak?

Hallo Houtkenners, Op vraag van een vriend ga ik een schommelstoel ontwerpen en maken in de stijl van zijn eetkamerstoelen. Hierbij enkele fotos. Ik wil graag dezelfde houtsoort gebruiken en denk dat dit teak is. Maar, alvorens in te kopen (teak is nogal prijzig :oops:) wil ik toch graag even...

www.woodworking.nl

door @Rizz geïdentificeerd als een Louis van Teeffelen, meer bepaald de Stavanger / Eetkamerstoelen / Meubelen - Louis van Teeffelen.
dit bepaalde de keuze voor teak en olie voor de afwerking.

het moest een schommelstoel (rocking chair) met eerder lounge/relax (easy chair) zit/lig/hang-houding worden, vandaar easy•rocker.

eerste stap in het ontwerp was: inlezen in hoe je een schommelstoel laat schommelen zonder zeeziek te worden. ik vond super goeie info hier: ik je Make a Chair That Rocks.
komt er op neer dat je, afhankelijk van de hoogte van het zwaartepunt van stoel + persoon (~zithoogte) de straal van het profiel waarover de stoel schommelt bepaalt.

vermits ik maar 1 poging nodig wilde hebben in teak eerst maar een prototype gebouwd in spruce underlayment mpx, in flintstones stijl.
die gebruikt om verschillende kromtestralen voor het rolprofiel te evalueren. en de zithouding geoptimaliseerd door de onderlinge positie van zitting, rug en armsteunen te wijzigen door los en vast schroeven.

de gelijkenis met de LvT erachter is treffend, niet .

de geoptimaliseerde versie opnieuw opgemeten en die afmetingen in Fusion360 ingevuld (is parametrische dus dat gaat vlot).

en dan kon het echte werk beginnen …

 

[jorisvh]

de zijdes - MDF mallen

ik heb eerst een stap terug gezet van 3D CAD naar 2D op ware grootte op MDF. dat wordt later ook een mal voor het verlijmen.


dan de onderdelen in MDF gemaakt in 2 exemplaren.
de plaatsen waar onderdelen verbonden worden zijn onmiddellijk op juiste maat en hoek gezaagd met de formaatzaag. de rest met overmaat ruw met de wipzaag.
een eerste set blijft los en dient om de vorm af te schrijven op het massief hout.


een 2de set wordt verlijmd en zal als mal dienen voor het op vorm frezen van de massieve versie met bovenfrees met flush trim bit.



dan op juiste vorm gefreesd. de contour bestaat uit rechte en cirkelsegmenten.
voor de cirkelsegmenten aparte malletjes gemaakt: R80 met freespasser en R30 & R15 met een gatenzaag.
dan die malletjes vastgeschroefd en met bovenfrees met flush trim bit de zijdes op vorm getrimd.
dan rechte stukken ertussen gewoon met een recht stuk MDF. de rechte en cirkelsegmenten mooi laten aansluiten was niet evident. dat probleem zal ik niet hebben bij de echte stukken omdat ik dan de contour in 1 keer door kan frezen.



de uiteindelijke mal die ik voor het op vorm frezen van de zijdes gebruikt heb:

waar het rolprofiel moet komen nog overmaat gehouden. dat wordt gebogen gelamineerd en wilde zeker zijn dat het nog zou passen als er evt springback zou zijn waardoor de kromtestraal niet helemaal correct zou zijn.

dan was het tijd om aan de echte stukken te beginnen ...

 

[jorisvh]

de zijdes - massieve stukken

... maar eerst gaan shoppen
bekantrecht moulmein teak gevonden bij Houthandel Vercruysse in Gullegem


dit is de stapel waaruit ik 4 stukken van 52x150x1850 mm heb uitgezocht.
dikte 52 wilde ik halveren om na schaven 2 x 22-24mm over te houden voor de dikte van de zijdes en dwarsverbindingen.
uit breedte 150 zouden 2 stukken moeten passen.
en uit breedte 150 wilde ik ook het dikfineer voor de gelamineerde rug en rolprofielen halen.

het was mooi spul waar ik niet te veel van verloren ben bij het vlak vandikte en haaks schaven


2 x 22,5 dikte overgehouden uit de oorspronkelijke 52 dus dat viel mee.


geen beelden van de afzonderlijke onderdelen dus ineens over naar het verlijmen van de zijdes.
zelfde proces als bij het MDF voor de mal:

• verbindingen ineens juist gezaagd met formaatzaag, de rest ruw met overmaat.
• gelijmd met D4 PVA met domino's 8x50 (zelfde locaties als bij MDF mallen)
• ingeklemd op de MDF met tekening die met wat geschroefde MDF-stukjes en lijmklemmen een mal werd.

dan op vorm gefreesd met de MDF mal, gekleefd met dubbelzijdige kleefband.


die waren klaar, dan over naar de rug (waar ik met enige vrees aan begon moet ik zeggen) ...

 

[Fluo]

... maar eerst gaan shoppen
bekantrecht moulmein teak gevonden bij Houthandel Vercruysse in Gullegem

Ben ik recent ook nog eens geweest, je waant je in een speelgoedwinkel é! Al dat moois dat ze daar liggen hebben

 

[jorisvh]

Ben ik recent ook nog eens geweest, je waant je in een speelgoedwinkel é! Al dat moois dat ze daar liggen hebben

Inderdaad, niet te geloven.
Ze hebben ook een afdeling “speciale houtsoorten” die enkel op woensdag open is maar moulmein teak bleek voor hen geen speciale houtsoort te zijn. Ik ga volgende keer toch maar eens op woensdag langs, om daar eens te snuffelen.

 

[jorisvh]

de mal voor de rug

voor de rug wilde ik een gebogen laminering met 5 kruiselings verlijmde lagen teak dikfineer.
de kromtestraal is onderaan (bij de zitting) kleiner dan bovenaan (bij het hoofdeinde).
de buitenste en middenste met de nerf in de langste richting. lagen 2&4 met de nerf dwars.
in totaal ongeveer 12mm dik, dus 5 lagen van ongeveer 2,5mm dik.

de mal heb die uit MDF gemaakt en bestaat uit een stuk plaat met daarop ribben waar cirkelsegmenten met verschillende straal uitgefreesd zijn met een freespasser. alles goed verlijmd met PVA en geschroefd.




daar komen aan elke zijde 2 lagen van 4mm MDF op om de persdruk zo goed mogelijk te kunnen verdelen en niet enkel ter hoogte van de ribben te persen.

beeldje van een droge passing als test

de onderste en bovenste 2x4mm worden deel van de mal. de middenste 3x4mm om dezelfde dikte als de uiteindelijke rug te hebben voor het verlijmen.

om ook in het midden voldoende persdruk te hebben zelf klemmen gemaakt met balken waar een kromming aan gefreesd is en draadstangen M16.


dan de 2 lagen MDF vastgelijmd (onderling met PVA, aan de ribben met PU want passing was niet perfect).

en de mal was klaar



klaar voor de rug zelf ...

 

[Petrolhead]

Nu al één van mijn favoriete topics

 

[jorisvh]

de rug

ik heb het dikfineer gezaagd op de lintzaag (geen beelden, te druk bezig).
heb zelf geen lintzaag en heb deze klus in het deelatelier waar ik een abo heb gedaan. daar was helaas geen echt geschikt zaaglint voorhanden. heeft veel miserie gekost om een voldoende hoge geleider te knutselen en af te stellen voor drift. het zaagbeeld was uiteindelijk nog zeer ruw. ik mikte op 4mm dikte en eindigde met 3 a 5 mm dikte.
na elke laag de balk over de vlakbank om minstens 1 zijde OK te hebben.

vervolgens het dikfineer op dikte geschuurd met de vandikteschuurder die ik daar ter beschikking had, geëindigd op 2,6mm laagdikte, close enough.



denk dat ik dikfineer zagen volgende keer op de formaatzaag doe, eventueel met een dunner zaagblad om wat minder te verliezen want met telkens vlakken + dikte van het zaaglint + 2mm slinger van het lint had ik uiteindelijk evenveel verlies als wanneer ik met een 3,2mm zaag gezaagd zou hebben. kan ook aan mijn techniek en/of voorhanden materiaal liggen, natuurlijk.

het dikfineer was ongeveer 15cm breed. voor de volledige rug had ik 4 stroken naast elkaar nodig.
eerst de kanten recht en haaks gezet op de vlakbank zodat de stroken mooi aansluiten


voor de zichtbare lagen stroken met gespiegelde tekening (bookmatched) uitgezocht. de minder mooie kon ik in de middenste laag en lagen 2 & 4 in dwarsrichting kwijt.

om de stoken dikfineer aan elkaar te lijmen, eerst stevig tegen elkaar getrokken met enkele stroken schilderstape dwars op de naad. dan over de ganse naad een strook tape in langsrichting, omdraaien, openplooien, lijm ertussen, terugplooien, teveel lijm afschrapen, een strook tape over de lijmnaad en laten drogen met gewicht op (ook hiervan helaas geen fotos). was verbazingwekkend sterk.

bij het schuren had ik al gemerkt dat teak een enorm vette houtsoort is. de schilderstape hechtte nauwelijks en ik was bang dat de verlijming voor de laminering niet goed zou houden. daarom alles eerst met ammoniak ontvet.

dan was het tijd voor de verlijming.
dat heb ik met rectavit 233 ultra gedaan, niet omdat D4 nodig is maar omdat die een open tijd van 15' heeft wat nodig was om de 5 lagen ingelijmd en geperst te krijgen.
lijm met een lijmkam 1mm verspreid (233 ultra is wat dik om te rollen of borstelen).



opnieuw met de zelfbouw klemmen om in het midden te kunnen persen.
je hebt nooit genoeg lijmklemmen ...

na 24u uit de klemmen, oef, gelukt


dan op vorm gebracht met formaatzaag voor de rechte zijdekanten en met wipzaag & bandschuurder voor de gekromde onder- en bovenzijde.

hier even fast forward naar voor een foto van de rug na oliën (later meer daarover) zodat de gespiegelde tekening duidelijker te zien is. zeer tevreden met het resultaat.


volgende aflevering: de rolprofielen ...

 

[EdP]

potverdikke wat mooi man!! M'n complimenten voor de beschrijving. En de foto's. GE-WEL-DIG...

 

[Hunto]

Prachtig!
De kwijlvlekken zitten hier in de bank.

 

[Joost Kok]

Geweldig verslag en foto’s. Geeft weer inspiratie om zelf toch weer eens wat projectjes van de plank te halen. Bedoel je met wip de afkortzaag? Ik ken wipzaag als een zaag voor boomstammen.

 

[ZotVanHout]

Bedoel je met wip de afkortzaag? Ik ken wipzaag als een zaag voor boomstammen.

vl <> nl

 

[jorisvh]

Bedoel je met wip de afkortzaag? Ik ken wipzaag als een zaag voor boomstammen.

vl <> nl

inderdaad, in Nederland is een wipzaag een decoupeerzaag en in Vlaanderen is een decoupeerzaag een wipzaag .

 

[ZotVanHout]

in Nederland is een wipzaag een decoupeerzaag en in Vlaanderen is een decoupeerzaag een wipzaag

'découper' fait plus chique que 'wip'
in een lang verleden heb ik in wallonië een pain scié besteld, terwijl ze dat daar pain coupé noemen
voor mijn boomtakken heb ik onderstaand type wipzaag
die wipt op een andere manier

 

[Joost Kok]

Duidelijk, dank je wel. Blijft iedere keer leuk om het verschil tussen Vlaams en Nederlands te zien.

 

[ewoudk]

Wat een prachtig werkverslag! En een fantastisch resultaat. Echt heel mooi geworden.

 

[jorisvh]

dank jullie wel voor de complimenten, we gaan dan maar door he ...

het rolprofiel

dat was opnieuw een gebogen laminering, deze keer niet kruiselings en een eenvoudigere geometrie (cirkelsegment met straal ongeveer 1m), maar wel opnieuw een mal nodig.
opnieuw uit MDF gebouwd en cirkelsegmenten gefreesd met de freespasser.

na de miserie met de lintzaag, deze keer de laagjes met de formaatzaag gezaagd (ze moesten ook maar 35mm breed zijn dus dat ging in 1 keer) en gevlakt om 3,5mm over te houden, deze keer met vlakschaaf ipv schuurder

om zulke diktes te vlakken met het wel echt mooie parallelle langsdraad zijn anders komt het er zo uit .


opnieuw alles goed ontvet en verlijmd. alle stroken naast elkaar gelegd, enkele stroken schilderstape dwars erover, omdraaien, alles in 1 keer inlijmen met de lijmkam en dan de mal in. in totaal 12 x 3,5 mm ~ 38mm hoogte voor het rolprofiel



daarna over de vlakbank en de vandiktebank om op dezelfde breedte als de zijprofielen te eindigen.
had blijkbaar wat veel breedte over om het helemaal met de vandikte op te lossen en het eerst van breedte gezaagd
van het resultaat na die stap heb ik een foto:


nu nog de zitting, het voetbankje, de dwarsverbindingen en assembleren ...