Doosje, tools en mallen

thomasz

Post veel
11 apr 2015
1.996
821
Omgeving Leiden
Hoi,

Enige tijd geleden heb ik een doosje gemaakt als verpakking voor een cadeautje. Een dubbel cadeau, zeg maar.
1630489919421.png
1630489931963.png
Gemaakt van esdoorn en noten.

Zoals te zien met een houten scharnier, zoals Rob Cosman talloze doosjes heeft gemaakt.
Voordat ik begon heb ik dan ook veel van zijn filmpjes bekeken. Al snel werd duidelijk, wilde dit projectje slagen, dat een glad gedraaid rondhout met een exacte maat, 8mm in mijn geval, nodig was. En 'íets' om gecentreerd een gaatje te boren in de scharniersegmenten. Voor het laatste verkoopt Rob een 'tooltje 'voor 43,95 euro. Een beetje te gortig.

Eerst aan de slag voor de lange deuvel. Rob gebruikt de puntenslijpermethode en heeft een afgesteld exemplaar in zijn werkplaats liggen. Hij geeft zelf aan dat er flink wat afgesteld en geprobeerd moet worden voordat het naar behoren werkt . En daarna ervan af blijven. Dat stemde niet hoopvol.

Niettemin een beitel geslepen en een puntenslijper gemaakt, waarbij de beitel natuurlijk stevig met een lijmklem is vastgezet.
1630489971859.png
Om een lang verhaal kort te maken: frustratie alom. De resultaten varieerden van een rondhout-to-be dat vast sloeg in de beitel en eindigde in splinters, tot een weliswaar net, maar kort, rond stokje met een scherpe punt en een een hoop schaafsel. En alles daar tussen in. Sommige resultaten konden nog wel als deuvel worden gebruikt, maar geen van alle waren ze op maat en glad.

Zodat er naar wat anders is gezocht. En is gevonden op de site van Highland Woodworking:
1630487621483.png
1630489213185.png

Hierboven mijn versie, met ter illustratie de positie van de frees wanneer dit draaibankje op mijn freestafel is geklemd.
A,B en C zijn verlijmd met D. De hele constructie heeft een draaipunt bij de rode cirkel op grondplaat G.
E is aan de grondplaat gelijmd. Bij de rode rechthoek heb ik tussen D en E een elastiek gemaakt.
Door de draaiknop te verstellen kan ik de diameter nauwkeurig instellen.
In A gaat het vierkante materiaal. Dat wordt rond gedraaid door mijn accuboormachine. Met een hoge snelheid en linksom werkt het best.
In B is een gat geboord van 8,5 mm zodat er nog wat speling is bij een diameter van 8 mm. In blok C eveneens een gat van 8,5 mm. C dient om het zwabberen van een lange stok tegen te gaan.
Zoals te zien kan ik hiermee glad en lang rondhout maken.
Dat was één.

Wordt vervolgd
 
Laatst bewerkt:

thomasz

Post veel
11 apr 2015
1.996
821
Omgeving Leiden
Vervolg:

'íets' om gecentreerd een gaatje te boren in de scharniersegmenten.
1630490579466.png

Zoals genoemd kan je bij Rob Cosman een dergelijk tooltje kopen. Misschien een idee als je veel van dit soort scharnieren gaat maken, maar voor nu even te kostbaar. Dus zelf aan de knutsel.
In de modelbouw bestaan er as-koppelingen om een motor as met een aandrijf as te verbinden. Bij Ali kwam ik het volgende tegen:
1630490711419.png
Ze zijn er met ongelijke boringen of gelijke boringen en verschillende diameters van de boringen. Voor mijn doel exemplaren besteld met twee gelijke boringen van 2 mm.
De buitendiameter is 9 mm, maar ze zijn gemaakt van messing zodat ze makkelijk 'afgedraaid' kunnen worden naar 8mm met behulp van een vijl en een boormachine. Dan nog een pijpje met een binnendiameter van 8mm en mijn tooltje was klaar.

1630490987323.png

1630491001530.png

Dat was twee.
Wordt vervolgd.
 

thomasz

Post veel
11 apr 2015
1.996
821
Omgeving Leiden
En dan was er nog een malletje nodig om het rondhout in mootjes te zagen, maar wel haaks. Anders gaat het scharnier natuurlijk klemmen. Om de nerf van het rondhout zoveel mogelijk door te laten lopen heb ik een Japanse zaag gebruikt.
Eerst een beuken balkje haaks en vlak gemaakt. Twee groeven gefreesd: één halfrond voor het rondhout, en één rechthoekig met een breedte van 8 mm. En een latje van 8mm breed gemaakt dat precies in die groef past.
Het balkje op de tafelzaag in tweeën gedeeld en het latje in één deel vastgelijmd.

1630492164280.png

Gaatje getapt in het deel waar het latje in schuift, zodat ik het schuivende deel links kan vastzetten.
De zaag er tussen gezet en het linker deel aangeschoven zodat de zaag netjes werd opgesloten.
Het is even wat werk, maar het werkt nu wel makkelijk.
1630492371676.png


Al met al een leerzaam traject. Voor een volgend doosje heb ik de malletjes nu in huis.

Natuurlijk had het scharnier strakker, hadden de tandverbindingen nauwkeuriger, hadden ....
Maar ik ben zeker niet ontevreden over mijn eerste doosje op deze manier gemaakt.

Thomas
 

Nerf

Actieve deelnemer
26 jun 2016
573
283
Mooi doosje en fijne beschrijving van je tools! Deksel ziet er ook wel heel mooi vlak en recht uit, met de hand gedaan of op de machine?

Heb je ook nog een foto van de achterkant? Ben wel benieuwd hoe dat er uitziet met zo'n houten scharnier.
 

thomasz

Post veel
11 apr 2015
1.996
821
Omgeving Leiden
@Nerf
Het deksel is door een van dikte gehaald, maar wel met de hand precies op maat gemaakt.
Heb geen foto van de achterkant en het doosje is al weg, maar daar kon nog wel iets aan verbeterd worden hoor. Hier een fotootje van Rob Cosmans site. Als je zoekt op 'rob cosman wooden hinge' dan zie je hoe het scharnier, mits goed gemaakt, eigenlijk wegvalt.

1630496012176.png
 

thomasz

Post veel
11 apr 2015
1.996
821
Omgeving Leiden
@Nerf ,
Had het fotootje over het hoofd gezien, dus hier alsnog het achteraanzicht.
Zoals ik al noemde, de segmenten van het scharnier hadden wat minder spelling moeten hebben.
IMG_20210823_173217_resized_20210901_044312700.jpg
 

Vener

Actieve deelnemer
21 jul 2012
266
154
Nijmegen
Leuk om te zien hoe je dit aangepakt hebt. Ik zat zelf ook al te denken hoe dit te doen zonder de Rob Cosman spullen. Liefst ook nog zonder bovenfrees, maar dan lijk ik het mijzelf wel extra lastig te maken.
 
  • Leuk
Waarderingen: thomasz

mink

Actieve deelnemer
6 jul 2021
397
174
Groene Hart
ik heb nog steeds niet helder hoe dat scharnier nu werkt, en met even zoeken naar wooden hinge en Rob Cosman kom ik alleen wat foto's tegen van dit soort doosjes met een glimp van een apart scharnier, maar nergens een tekening van de doorsnede.
 

MartijnEHV

Actieve deelnemer
22 jan 2018
353
183
Eindhoven
Mooi gemaakt en super dat je uitgebreid beschrijft hoe je het doet. Vernuftig, 1* een hoop tijd in gestoken maar dan heb je ook wat!
Het resultaat mag er zijn hoor!
 
  • Leuk
Waarderingen: thomasz

MartijnEHV

Actieve deelnemer
22 jan 2018
353
183
Eindhoven
ik heb nog steeds niet helder hoe dat scharnier nu werkt, en met even zoeken naar wooden hinge en Rob Cosman kom ik alleen wat foto's tegen van dit soort doosjes met een glimp van een apart scharnier, maar nergens een tekening van de doorsnede.
een hele lange uitleg, rond de 52ste minuut wordt het relevant. Kort vertelt: je maakt een aantal korte deuvels. Daar boor je precies in het midden een gat in. Door het gat doe je een metaaldraad. Nu kunnen de deuvels ten opzichte van elkaar draaien maar blijven ze in lijn. De oneven deuvels lijm je op de achterwand, de even deuvels aan het deksel. Nu kan het deksel draaien ten opzichte van de achterwand. Dat werkt alleen mooi als de gaten in de deuvels allemaal opgelijnd en in het midden zitten, vandaar de aandacht voor tools en jigs om dat te kunnen bereiken.
 
Laatst bewerkt:
  • Leuk
Waarderingen: mink

thomasz

Post veel
11 apr 2015
1.996
821
Omgeving Leiden
een hele lange uitleg, rond de 52ste minuut wordt het relevant. Kort vertelt: je maakt een aantal korte deuvels. Daar voor je precies in het midden een gat in. Door het gat doe je een metaaldraad. Nu kunnen de deuvels ten opzichte van elkaar draaien maar blijven ze in lijn. De oneven deuvels lijm je op de achterwand, de even deuvels aan het deksel. Nu kan het deksel draaien TOV de achterwand. Dat werkt alleen mooi als de gaten in de deuvels allemaal opgelijnd en in het midden zitten, vandaar de aandacht voor tools en jigs om dat te kunnen bereiken.
Vanaf 49:00 komt het scharnier in het filmpje aan bod.
Edit: beetje dubbel op want @MartijnEHV had dat ook al genoemd.
 
Laatst bewerkt:
  • Leuk
Waarderingen: mink

thomasz

Post veel
11 apr 2015
1.996
821
Omgeving Leiden
Leuk om te zien hoe je dit aangepakt hebt. Ik zat zelf ook al te denken hoe dit te doen zonder de Rob Cosman spullen. Liefst ook nog zonder bovenfrees, maar dan lijk ik het mijzelf wel extra lastig te maken.
Zonder bovenfrees lijkt het me heel lastig om een half ronde groef voor het scharnier te maken. Heb je geen bovenfrees of wil je alles met handgereedschap maken?
 
Laatst bewerkt:

jelmer

Oud hout
10 jan 2009
2.622
1.142
Fryslân
Al met al een leerzaam traject. Voor een volgend doosje heb ik de malletjes nu in huis.

Natuurlijk had het scharnier strakker, hadden de tandverbindingen nauwkeuriger, hadden ....
Maar ik ben zeker niet ontevreden over mijn eerste doosje op deze manier gemaakt.
Jij ziet misschien de "fouten" (zo kan je het niet eens noemen) maar de ontvanger ziet een prachtig stukje handwerk waar je trots op mag zijn.

Ik vind het zeer geslaagd in ieder geval. Ga je het ook nog afwerken met olie oid?
 

thomasz

Post veel
11 apr 2015
1.996
821
Omgeving Leiden
Ik vind het zeer geslaagd in ieder geval. Ga je het ook nog afwerken met olie oid?
@jelmer
Dankjewel. Het doosje heb ik afgewerkt met 2 laagjes bijenwas van Dille en Kamille. Het lijkt een enorme pot, maar 'in het echt' is het een potje van 125ml. Het is reukloos en hethout krijgt er een mooie glans van. En, ook niet onbelangrijk, het behandelde hout voelt lekker aan :)

1630534471151.png
 
  • Leuk
Waarderingen: jelmer

Vener

Actieve deelnemer
21 jul 2012
266
154
Nijmegen
Zonder bovenfrees lijkt het me heel lastig om een half ronde groef voor het scharnier te maken. Heb je geen bovenfrees of wil je alles met handgereedschap maken?
Ik heb wel een bovengrens, maar zat te denken hoe dit met handgereedschap te doen.
Met een holschaaf zou het toch ook mogelijk moeten zijn. Het rondhout is waarschijnlijk lastiger. Heb ook niet al te beste ervaring met een deuvelplaat en langere stukken hout.
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.