Schuifzwaluwstaart

[jtimmermans]

In de woonkamer willen we graag een nieuwe eettafel. Het idee is om die te maken van eikenhout, zowel het blad als het onderstel. Ik heb daarvoor ovengedroogde eiken planken aangeschaft met een kopmaat van 155×26mm

Ik zou graag de regels aan de poten verbinden met een schuifzwaluwstaart. Heb ik nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het kan De regels worden ca. 75 mm hoog (halve plank) en de poten worden ca. 75 mm dik (drie planken verlijmd).

Ik wil de boel eigenlijk vast verlijmen over de hele lengte van de zwaluwstaart met gewone witte houtlijm. Kom ik dan in de problemen als het hout gaat werken of kan dat wel met deze maten?

 

[jorisvh]

als die regel dwars op de nerf van het blad staat, niet doen.
het blad wil enkele mm breder/smaller worden.
de regels willen niet enkele mm korter/langer worden
dat moet dus wel barsten of buigen.

is ook nergens voor nodig. als je die zwaluwstaart op 1 punt lijmt, kan het al nergens heen.
1 dotje lijm aan 1 uiteinde is prima.
als je zwaluwstaart doorlopend wordt (je ziet die aan de zijkanten van de tafel), zou ik in het midden lijmen. anders komt alle relatieve beweging aan 1 kant. dan moet je wat verzinnen om de lijm enkel daar te krijgen. (gat met pen oid).

 

[gpf]

Van oudsher worden regels verbonden aan poten met pen en gatverbinding. Het gat zit niet in het midden van de poot maar meer naar de buitenkant zodat de pennen langer kunnen zijn.

 

[knotwilg]

Schuifzwaluwstaart, de "moderne" manier:

 

[Charel09]

de functie van zo'n zwaluwstaart is juist om je bovenblad recht te houden (om het kromtrekken tegen te gaan), dus normaal staat die loodrecht op de nerf van je bovenblad ==> nooit verlijmen want dan springt je bovenblad (zie antwoord van @jorisvh)
Om je poten vast te maken aan het bovenblad bestaan andere technieken. Als je een schets toevoegt dan kunnen we je de juiste techniek(en) aanbevelen.

 

[hdv]

Als ik de vraag van de originele vraagsteller goed lees gaat het niet over het tafelblad, maar om de verbinding tussen de poten en de schorten.

Maar ook in dat geval gaat het advies van slechts een dotje lijm aan de zijde het verst van het tafelblad op. Niet de boel fixeren aan de zijde van het dichtst bij het tafelblad, want dan kan het hout nog steeds nergens naartoe als het gaat werken (tenzij je extra ruimte in de sponning maakt). Je kunt er dan donder op tegen zeggen dat de verbinding op den duur zal falen.

 

[ErnstKuhne]

Jij wilt toch de regels mbv een schuifzwaluwstaart in de poten schuiven: regels 75mm hoog dus dito zwaluwstaart schuift in de poot en die verlijm je volledig.
Lijkt mij een prima constructie zo... theoretisch zou de regel na verloop van tijd krimscheurtjes kunnen krijgen maar dat risico is volgens mij op die afstand (75mm) verwaarloosbaar.
Natuurlijk moet je de regels niet aan het blad verlijmen, maar dat schrijf je ook niet.

 

[jtimmermans]

Als ik de vraag van de originele vraagsteller goed lees gaat het niet over het tafelblad, maar om de verbinding tussen de poten en de schorten.

Klopt inderdaad, het gaat om de regels en de poten. Het blad maak ik zo vast dat het kan werken, met blokjes die net iets kunnen bewegen.

Mijn inspiratie was dit filmpje:

Lijmen zoals Ernst zegt of alleen een dotje lijm onder of boven zoals o.a. Hdv zegt?

Dank trouwens voor alle meedenken...

 

[hdv]

De mechanische belasting wordt volledig opgevangen door de verbinding zelf, mits die goed gemaakt is. Daar heb je de lijm niet voor nodig. Ook niet om belastingen in het vlak van het tafelblad op te vangen. Die lijm is er vooral om ervoor te zorgen dat de poten niet onder je tafel uit vallen (tenzij je de staarten aan de poten zou maken, maar dat is hoogst ongebruikelijk). Dat vraagt echter niet om een "bombenfeste" verbinding die volledig verlijmd is.

Ernst heeft trouwens wel gelijk dat het met deze dimensies onwaarschijnlijk is dat de werking van het hout zodanig gaat zijn dat dat een probleem wordt. Ik weet niet meer waar ik dat geleerd heb, maar mij is ingewreven dat bij de klimatologische omstandigheden in West-Europa de kritische waarde bij 15 cm zou liggen. Ik heb daar echter nooit een wetenschappelijke onderbouwing van gezien. Zal meer een ervaringsdingetje zijn, neem ik aan.

 

[mathieu]

Mijn gevoel zegt dat die verbinding na een tijdje los gaat komen. Het hout gaat sowieso krimpen (zowel de staart in de regel als het hout van de poot). De staart in de regel gaat wat smaller worden, het gat wat groter. En dan zit je verbinding los. Het is misschien leuk om te maken, maar functioneel gezien is er geen reden om deze verbinding toe te passen. Je ziet er niets van. Pen en gat, domino of deuvels gaan een even degelijke verbinding geven zonder risico van loskomen.
Verkijk je ook niet op dat filmpje. De realiteit luistert heel nauw bij zulk een verbinding. Je hebt weinig ruimte voor toleranties.
Hoewel het ovengedroogd hout is, kan je het best enkele weken binnen leggen (in verwarmde ruimte) alvorens aan de slag te gaan. Ovengedroogd hout wat nu buiten ligt (in droge omstandigheden) gaat binnen zeker nog kirmpen.

 

[hdv]

De verandering in de richting dwars op de dikte van de schorten gaat echt heel erg minimaal zijn. Tenzij je kiest voor een heel vreemde oriëntatie van de nerf of super dikke poten/schorten gaat gebruiken. Laten we eens uitgaan van de volgende uitgangspunten:
- de gebruikelijke 1/3-1/3-1/3 verdeling voor de verbinding
- een stevige dikte van de schorten van 30 mm
- een extreme verandering van de RV in het hout van 10% naar 20% (of andersom)
In dat geval praat je over een verandering in de dikte van rond de 2% (afhankelijk van de houtsoort). De dikte van de verbinding is dus 1/3e van 30 mm, ofwel 10 mm. De delta in dikte zal dus hoogstens 2/10e mm bedragen. Dat lijkt veel, maar in werkelijkheid gaat het om het verschil tussen de delta in de poot en de delta in de schort. Nu is er wel wat verschil in radiale en tangentiale krimp/zwelling, maar dat gaat wederom om enkele procenten. Kortom, de werking in de aansluiting van de verbinding zal eerder om honderdsten, dan om tienden van mm gaan. Daar zou ik me niet al te druk over maken. Dat gaat een dotje lijm bij het begin van de glijdende zwaluwstaart wel kunnen hebben.

 

[Bert Vanderveen]

Het is interessant en misschien leuk om het zo te maken, maar functioneel overbodig. Voor dwarsregels tussen de langsregels is een zwaluwstaart dan wel weer functioneel, is mijn ervaring.
Als je het werkelijk zo gaat uitvoeren, hou ons dan op de hoogte van je ervaringen, please?

 

[mathieu]

Hoe ga je die verbinding maken? Zoals getoond in dat filmpje gaat niet werken. Je kan moeilijk een regel met de lengte van een tafel (1,5-2 meter) rechtop over je freestafel schuiven. Dat gaat niet lukken. Je gaat de machine op een of andere manier over de regel moeten brengen . Het einde van het gat gaat rond zijn. Dat moet je met de hand bijsteken. De staart zelf moet wat korter zijn dan de breedte van de regel om de sleuf mooi af te dekken.

 

[jtimmermans]

Hoe ga je die verbinding maken? Zoals getoond in dat filmpje gaat niet werken. Je kan moeilijk een regel met de lengte van een tafel (1,5-2 meter) rechtop over je freestafel schuiven. Dat gaat niet lukken. Je gaat de machine op een of andere manier over de regel moeten brengen . Het einde van het gat gaat rond zijn. Dat moet je met de hand bijsteken. De staart zelf moet wat korter zijn dan de breedte van de regel om de sleuf mooi af te dekken.

De regels zullen met de bovenfrees moeten inderdaad. Misschien de poten ook wel. Ik wil die vaste breedtegeleider op de frees monteren, die dan langs het werkstuk glijdt. Geen idee of die nauwkeurig genoeg af te stellen is. Heb gelukkig voldoende materiaal om te experimenteren.

Mijn inschatting was trouwens dat de verbinding wel degelijk sterker is dan een gewone pen gat verbinding, omdat de hele zwaluwstaart, mits goed uitgevoerd, zorgt dat de boel niet kan wiebelen. Dat is sterker dan een lijmverbinding of een duvel in een pen gat constructie.

Ik ga beginnen met oefenen. Zal jullie op de hoogte houden.

 

[Invator]

Hier ook nog een mooi vb een zwaluwstaart , 'simpele' en elegante tafel:

 

[mathieu]

De poten zijn het probleem niet. Dat is een eenvoudige handeling. Die kunnen liggend over de freestafel schuiven. De regels zijn het probleem. Die moeten rechtop over de freestafel. Probeer dat maar eens onder controle te houden!
Er is een reden waarom zulke verbindingen met pen en gat uitgevoerd worden...

 

[mathieu]

Hier ook nog een mooi vb een zwaluwstaart , 'simpele' en elegante tafel:

Dat is de klassieke toepassing van een schuifzwaluwstaart. Een onzichtbare verbinding om een paneel op zijn plek te houden.

 

[knotwilg]

Hier ook nog een mooi vb een zwaluwstaart , 'simpele' en elegante tafel:

Ha, dit is zoals ik de openingspost interpreteerde en het is er een beter filmpje voor.

 

[chevy66]

Voor de regels kan je toch even een malletje maken?

 

[elzenmaa]

zorgt dat de boel niet kan wiebelen. Dat is sterker dan een lijmverbinding of een duvel in een pen gat constructie

Wanneer je twijfelt aan de stevigheid kun je ook een tafelhoekplaat gebruiken, dat is een oersterke verbinding