Nooitgedagt met te kleine mond opening?

Schaafnerd

Actieve deelnemer
12 jul 2024
105
133
Vlijmen
Beste allemaal,

Vlak voor de kerst poste ik hier op het forum dat ik een aantal leuke houten schaven via marktplaats had kunnen kopen. Leuke projectjes voor de vakantie om ze op te knappen.
Gisteren toe gekomen aan het opknappen van de grote rijschaaf (van 75 cm lang en 8 cm breed) en bij de eerste inspectie viel mij iets geks op...de beitel paste niet door de mondopening in de zool van de schaaf. De mondopening was ruim 2 mm te klein :unsure:.
IMG_9024.jpeg

De beitel leek toch echt te horen bij de schaaf. Alle andere afmetingen paste goed en ook het merkteken op de beitel (JNIJ) kwam overeen met de stempel om de neus van de schaaf. Ook bij een van mijn andere rijschaven van nooitgedagt gekeken en daar zat een zelfde soort beitel in.

IMG_9031.jpeg IMG_9033.jpeg
Bij nadere inspectie leken er meer 'eigenaardigheden'. Zo had de schaaf geen vernis/laklaag, waren er geen slag afdrukken te zien op en rond de slagkop op de bovenkant. Ook de neus en hiel zijn nog helemaal gaaf.
IMG_9030.jpeg

Na het verder checken van de zool bleek ook deze vrij van gebruikssporen. De zool was aan de kant van de neus en de hiel iets wat 'hoog', maar een haal met een andere schaaf loste dat zo op. Dit bracht mij aan het denken, zou deze Nooitgedagt nog nooit gebruikt zijn? Sterker nog, zou het kunnen zijn dat wanneer je een Nooitgedagt kocht dat je dan zelf nog de mondopening op maat moest maken, en dat dit hier nog niet was gebeurd? Ik heb volgens mij op dit forum ooit gelezen dat wanneer je een Japanse schaaf nieuw koopt dat je hem ook eerst nog helemaal op maat moet maken. Maar nooit bedacht dat dit voor westerse schaven ook het geval kon zijn geval.

Is er iemand die hier meer vanaf weet? Hoe kocht je vroeger een houten schaaf? Was hij 'gebruiksklaar' of moest je er zelf nog mee aan de slag om hem werkend te maken? En de vernislaag, die zal toch wel vanuit de fabriek er op hebben gezeten?
 

Handtools only

Post veel
3 nov 2018
942
1.090
de buurt van den bosch
Hoe je ze vroeger kocht weet ik niet maar het lijkt erop dat deze wel nieuw is.
Ik maak zelf mijn schaven en als laatste maak ik ook altijd de mondopening op maat.
Dit kan je doen door de zool te schaven of de mondopening met een vijl op maat te maken.
Door dit te doen kan je een hele fijne mondopening krijgen.
 
Laatst bewerkt:
  • Leuk
Waarderingen: Schaafnerd

John1969

Actieve deelnemer
10 jul 2023
661
372
‘s-Hertogenbosch
Al geprobeerd om de beitel om te draaien???? Had vroeger één of ander goedkoop low-angle schaafje uit de toe nog vijf gulden bak … kreeg dat ding niet fatsoenlijk aan het schaven, hij bleef maar happen en uitbreken. Op een gegeven moment de beitel omgedraaid ( met de vouw naar boven),…. Vanaf dat moment werden we vriendjes ….. vele jaren plezier gemaakt samen totdat een leerling collega hem effe geleend had en niet meer wist waar hij het neer gelegd had en langer zoeken dan anderhalf uur met tweeën niet meer te verantwoorden was…….
Zover zo goed, lang verhaal kort…. soms is het mogelijk dat er een andere oplossing aanwezig is,

Ik lees het wel, groetjes John
 
  • Leuk
Waarderingen: Schaafnerd

Schaafnerd

Actieve deelnemer
12 jul 2024
105
133
Vlijmen
@Handtools only, ja ik heb wel vaker een mond groter gemaakt, maar eigenlijk nog nooit bij een ‘oudje’ als deze nooitgedagt. IMG_9029.jpeg
de mondopening is inmiddels (kon het niet laten om hem nog even af te maken) mooi nauw. Ik heb hem iets groter gemaakt met eerst een beitel en als laatste de vijl. Geeft heerlijk dunne krullen en staat nu in de eerste laag lijnzaadolie 😇
IMG_9028.jpeg
IMG_9034.jpeg

@John1969 in dit geval was het omdraaien van de beitel niet echt een optie, aangezien er een dekbeitel op zit en ik er van overtuigd ben dat dergelijke rijschaven de vouw naar beneden hoort te hebben. Maar zeker een wijze les om in het achterhoofd te houden. Echter het stoppen met zoeken naar een zoekgeraakte schaaf kan ik mij toch niet voorstellen hoor 😜.

Ik heb nog, voordat ik de mond ging aanpassen, wat beitels van andere merken geprobeerd. Deze waren niet de goede breedte, maar wel dunner. Ook daarmee kwam ik niet uit…dus ik kan toch niks anders bedenken dat de schaaf simpelweg nog nooit werkend is gemaakt… of het was een afgekeurd exemplaar/vroegtijdig meegenomen door iemand uit de fabriek, wat ook het missen van het vernis zou kunnen betekenen…🤔
 
  • Leuk
Waarderingen: jaap en Roel22

John1969

Actieve deelnemer
10 jul 2023
661
372
‘s-Hertogenbosch
Echter het stoppen met zoeken naar een zoekgeraakte schaaf kan ik mij toch niet voorstellen hoor 😜.
Maar wel als het al half zes is, 3 onbetaalde overuren ( met twee man) en nog zo’n anderhalf uurtje te rijden voordat ik thuis was….. en dat voor een schaafje van vijf gulden en tien jaar oud…..
Ik niet, m’n leerling heeft het wel geweten hoe ik over hem dacht en nooit meer iets geleend…..🤬
Een paar weken later de lege plek weer opgevuld met een nieuw schaafje…. Was in tien jaar tijd € 0,35 duurder geworden….. ben er nu zuiniger op, heb hem al 20 jaren al weer elke dag in m’n Timmerschortje zitten….
 
  • Leuk
Waarderingen: Schaafnerd

48rmc

Post veel
2 dec 2021
767
297
Middelburg
De beitel (vooroorlogs) lijkt ouder te zijn dan de schaaf zelf, het gaat hier toch om een gelamineerd staal? De latere versie van NGD hebben een ovaal labeltje op de houten schaaf,...zijn voorloper had een ruitvormig labeltje, kroontje in het hout gestempeld nog ouder, volgens mij vooroorlogs
 
  • Leuk
Waarderingen: Schaafnerd en Wim Kluck

Wim Kluck

Oud hout
28 feb 2010
12.320
3.452
Gaanderen
De beitel (vooroorlogs) lijkt ouder te zijn dan de schaaf zelf, het gaat hier toch om een gelamineerd staal? De latere versie van NGD hebben een ovaal labeltje op de houten schaaf,...zijn voorloper had een ruitvormig labeltje, kroontje in het hout gestempeld nog ouder, volgens mij vooroorlogs
Scherp gezien.
 

Schaafnerd

Actieve deelnemer
12 jul 2024
105
133
Vlijmen
De beitel (vooroorlogs) lijkt ouder te zijn dan de schaaf zelf, het gaat hier toch om een gelamineerd staal? De latere versie van NGD hebben een ovaal labeltje op de houten schaaf,...zijn voorloper had een ruitvormig labeltje, kroontje in het hout gestempeld nog ouder, volgens mij vooroorlogs
Hhmmm goed punt…ik zal eens kijken of het inderdaad om een gelamineerde beitel gaat. Maar als ik je goed begrijp zeg je dus dat de beitel ouder is dan de schaaf zelf. Ik heb de markeringen op de schaaf (voornamelijk de sticker), vergeleken met een aantal blokschaven van NGD, daar zie ik dezelfde sticker-beitel-combo. vandaar dat ik dacht dat dit de originele beitel zou zijn :unsure: (zie hieronder fotos van de blokschaven).
IMG_9040.jpeg
IMG_9043.jpegIMG_9044.jpeg

ik heb ooit een herdruk met diverse catalogi van NGD gekocht, ik zal eens kijken of ik daar uitsluitsel kan vinden welke merktekens bij welke stickers horen.
 

48rmc

Post veel
2 dec 2021
767
297
Middelburg
De latere schaafbeitels van NGD zijn als ik het goed heb niet gelamineerd en zijn beduidend dunner dan de voor-oorlogse. De schaafbeitels die ik heb met het ovale labeltje hebben dunnere schaafbeitels en zijn zover als ik weet geen met de tekst garantie plus kroontje. Maar om dit met 100% zekerheid te zeggen moet ik in de werkplaats zijn en laat ik daar nou net niet zijn:cautious:
 

Schaafnerd

Actieve deelnemer
12 jul 2024
105
133
Vlijmen
De latere schaafbeitels van NGD zijn als ik het goed heb niet gelamineerd en zijn beduidend dunner dan de voor-oorlogse. De schaafbeitels die ik heb met het ovale labeltje hebben dunnere schaafbeitels en zijn zover als ik weet geen met de tekst garantie plus kroontje. Maar om dit met 100% zekerheid te zeggen moet ik in de werkplaats zijn en laat ik daar nou net niet zijn:cautious:
Ik heb er nog even werk van gemaakt. Ik wil als eerste beginnen dat dit draadje al een goed begin maakt met het dateren van NGD schaven en bijbehorende beitels. Tegelijk lees ik ook dat het bijna onbegonnen werk is om ze exact te duiden, maar dat maakt het misschien alleen maar leuker 😅.
@48rmc, je hebt gelijk, ik denk dat er een oudere/andere beitel in zit, hij is gelamineerd en taps toelopend (met klein NGD stempel JNY grarantie). Ik heb 3 blokschaven met hetzelfde teken (JNY in ovaal) op de neus en ronde sticker op de wig en deze hebben allemaal dezelfde “oudere” dikke beitel. Ik heb er ook nog eentje die nog ouder is (JN op de neus en geen sticker) met een nog dikkere beitel (stempel op de beitel is veel groter). Een latere blokschaaf die ik heb heeft inderdaad een stuk dunnere beitel en loopt ook niet taps toe.
In het boek “De Nooitgedagt Collectie - een verzameling catalogi uit de na-oorlogse periode” zie ik het volgende:
IMG_9052.jpeg
oftewel, ze leverde in ieder geval vanaf 1950 zowel dunne ‘amerikaanse’ beitels als een taps toelopende dikke beitel.
als het gaat om de stempels op de neus van de schaaf geeft het boek “4 eeuwen nederlandse schaven en schavenmakers” het volgende:
IMG_9051.jpeg
het zou dus goed kunnen zijn dat een latere schaaf nog steeds een “oude” dikke beitel kan hebben 🤔.
 
  • Leuk
Waarderingen: 48rmc en Wim Kluck

Wim56

Actieve deelnemer
12 jun 2016
443
67
Zevenaar
Hhmmm goed punt…ik zal eens kijken of het inderdaad om een gelamineerde beitel gaat. Maar als ik je goed begrijp zeg je dus dat de beitel ouder is dan de schaaf zelf. Ik heb de markeringen op de schaaf (voornamelijk de sticker), vergeleken met een aantal blokschaven van NGD, daar zie ik dezelfde sticker-beitel-combo. vandaar dat ik dacht dat dit de originele beitel zou zijn :unsure: (zie hieronder fotos van de blokschaven).
Bekijk bijlage 151601
Bekijk bijlage 151602Bekijk bijlage 151603

ik heb ooit een herdruk met diverse catalogi van NGD gekocht, ik zal eens kijken of ik daar uitsluitsel kan vinden welke merktekens bij welke stickers horen.
Deze combi hoort niet bij elkaar. Op de sticker staat een Y en op de beitel een IJ. De Y werd geïntroduceerd voor de Amerikaanse markt. Die wisten geen raad met de IJ.
 
  • Leuk
Waarderingen: Wim Kluck

Schaafnerd

Actieve deelnemer
12 jul 2024
105
133
Vlijmen
Deze combi hoort niet bij elkaar. Op de sticker staat een Y en op de beitel een IJ. De Y werd geïntroduceerd voor de Amerikaanse markt. Die wisten geen raad met de IJ.
Hah nooit geweten dat hier om die reden verschil inzat, weer wat geleerd! Dank je!
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.