Maken van een Open Baffle luidspreker

[Albert*]

Mijn Vraag voor het verlijmen van een blad

1) Ik ga een blad (type tafelblad, 43x 90 cm) lijmen uit enkele planken, voor een luidspreker. Welke lijm kan ik het beste gebruiken? Het is heel licht 'kwartiers' hout, licht omdat het zowat harsvrij is, ook licht omdat het wit is. Het gaat om vurenhout hoog uit de bergen. Het hout is voor instrumentbouw, gekocht bij Tonewood in Zwitserland. Mijn planken worden gebruikt voor een pianobodem (Resonanzholz, 13mm dik). Het is oud hout, en heeft daar lang in een schuur gelegen op 1.800 meter. Hier ligt het al 7 maanden in de kamer. Dus het is wel droog.
- Het gaat om drie planken die ik moet gaan verlijmen aan hun zijkanten. De zijkanten zijn al goed door hen geschaafd. Het hele proces van positioneren duurt wel even, vlak leggen, verschuiven, misschien wel een kwartier. Ik heb 600mm Serre-Joints gekocht (met een opening van 45 cm). Een sneldrogende lijm is dan niks voor me. Twee-componenten, of wat ik heb gelezen, schuimende PUR al helemaal niet. Kan ik gewone Titebond Original gebruiken, of beter een langzaam werkende Titebond Glue 141/3 III Ultimate (vond ik bij Thomann)? Of een ander produkt?



- Moet ik de serre-joint zelf eerst op een plank schroeven > er zijn gaten voor montage, ik denk dat het werk dan vlakker ligt.

2) Verder ga ik een kleine zijkant verlijmen, dat is heel dun hout (type bovenkant gitaar/mandoline) en daarvoor wil ik wel een beender- of huidenlijm gebruiken. Daarvoor viel mijn oog bij Thomann op Titebond Original Hide Glue. Hoef je niets te mengen en au bain marie te verwarmen, stinkt niet, maar is met verwarming met een föhn weer uit elkaar te halen. zonder breuk. [Het expirementeren met een luidspreker betekent voor mij dan eens dit dan dat proberen..] Of kan ik beter zelf met korrels beenderlijm aan de slag gaan voor deze zijkant? (ook al stinkt dat? Mijn vader had vroeger in zijn werkplaats altijd een potje huiden- of vislijm staan, dat stonk voor mij helemaal niet)

3) Ook heb ik wat hout dat niet is geschaafd. Het gaat om dunne plankjes (4 mm dik, gemaakt voor de voorkant van een mandoline) dat nog ruw is. Daarvoor heb ik een kleine schaaf (4 cm breed, bronzen beslag) gekocht, zoals vioolbouwers ook hebben. Gaat dat lukken of moet ik schuurpapier gebruiken?

4) Afwerkingsvragen daar kom ik later mee. Ik wil de mooie nerf zien maar het blad moet wel licht blijven en niet glanzen.

Ik heb hier vorig jaar al enkele vragen over gesteld bij een andere post (planken verlijmen tot tafelblad).

ps. Mijn 600mm Serre-Joint van Silverline heeft helemaal geen opening van 60cm, waar ik hout voor had gekocht, maar slechts een 48 cm schoon, ik pas dus mijn breedte van de baffle maar aan. Dat is het voordeel van zelfbouw.

 

[Albert*]

Achtergrond

Ik ben al een jaar aan het experimenteren met een Open Baffle luidspreker. Dat is een luidspreker zonder kast: de luidspreker is op een plank bevestigd en het geluid van de achterkant van de luidspreker kan vrijelijk de ruimte in. Als experimentele plank heb ik een plank uit een Lundia boekenkast gebruikt, 40 cm breed. Vuren hout, behoorlijk krom, en bij het minste (schroef indraaien) barst het. Dus op zoek naar een betere plank. Maar als je er op klopt klinkt het best aardig.
Eerst maar eens gekeken bij Ikea, maar het hout daar (keukenbladen) klinkt zo dood als wat (dof, mat). En (behalve als er een aanbieding is) is het toch nog prijzig.



Tijdens vakantie in Zwitserland waren we langs een zagerij gekomen, waar ze vurenhout leverden voor instrument bouwers. Dat leek me wel wat. Al zoekend naar een oplossing zag ik dat zij in dat dorp hout maakten voor de viool- en pianobouw.

Eind vorig jaar waren we weer op vakantie in Zwitserland, en dus maar langs bij de zagerij om te kijken naar hun hout voor pianobodem. Daar heb ik mijn hout voor een pianobodem gekocht voor de Open Baffle. Een aantal planken tussen 18 cm en 25 cm breed, die samen verlijmd moeten worden.

Wat is het geheim van de instrumentbouwer? Natuurlijk de geheime vernis, de geheime formule voor het prepareren en zo, de manier waarop het hout wordt gehold en gebold. Maar een ding is duidelijk: gewoon klinkt het hout nergens naar, maar op een bepaalde spanning gebracht, gebogen, een stut tussen voor en achterzijde van de viool of cello, en met de snaren vol op spanning gebracht - (bij een cello wel 25 kg druk), en net zo bij een piano (misschien wel meer dan 100 kg) - ja dan dan gaat het hout leven. Ik heb een plank los in mijn handen gehad, kloppen, helder, maar dan licht gebogen en zo onder spanning gebracht: dan wordt het geluid ineens laag, diep.

Dat wil ik ook gaan proberen.

Mijn luidsprekers wegen een slordige 10-15 Kg per stuk, dus als ik dat aan de frontplaat ga hangen, dan gaat dat al aardig wat spanning opleveren. En dan wil in nog met wat welvingen extra spanning op het hout brengen.

Spannend . letterlijk en figuurlijk dus.

Een open baffle heeft een breedte, en die breedte heeft involed op hoe laag de luidspreker komt. De breder de lager zal ik maar zeggen. De 40cm Lundia plank is al heel behoorlijk. Maar dan heb ik twee speakers nodig. Als ik de voorkant verleng met zijvleugels bereik ik ook een het berekende effect van meer laag. Vandaar dat ik ook twee korte zijkanten toevoeg. Die zijkanten zij dun, en komen wat gebogen te zitten (de spanning). Dan gaat het geheel hopelijk resoneren.



Ik heb oude luidsprekers, die in het midden zijn Lomo Kinap 2A9, 15 kg. Grote Alnico magneten.

 

[Albert*]

Nog een foto van de 5mm planken voor de zijkant - waarop te zien is hoe ruw ze zijn, en tevens de tekening van een mandoline die je er mee kunt maken, er op gezet door Tonewood:



En een foto van de voorkant van de huidige opstelling, want het zijaanzicht zegt waarschijnlijk niet veel:



De speaker in het midden is 15 inch. Dat het gat niet rond is , is voor de constructie beter, en ach, ik hoor dat niet, hoor. Wel ben ik van plan de onderste speaker (16 inch) te laten vervallen en deze anders te plaatsen - nl verstopt achter de voorkant. Het gaat toch alleen om de tonen onder de 200 Hz. En het is ook zonde om mooi hout te kopen en dan alleen maar gaten te maken, toch?

 

[HarmonyInHout]

Leuk project Albert! Wel goed om met het volgende rekening te houden: de klankkast van een viool of piano is er op gebouwd om goed te resoneren maar de kast van een luidspreker dient juist resonanties te dempen om het geluid zo weinig mogelijk te kleuren. Om dat laatste te bereiken worden luidspreker kasten zo gemaakt dat de resonantie frequenties van het hout naar een gebied worden gebracht buiten het bereik van de luidspekerunit. Dat kan door de massa en stijfheid slim te kiezen. Daarnaast is de interne demping van het hout belangrijk om de trillingsenergie om te zetten in warmte.
ik heb de afgelopen 30 jaar veel luidsprekers gebouwd, van spaanplaat, MDF, marmer, dubbelwandig met zand ertussen en ook van massief hout. Dat laatste gaat heel goed dus wat dat betreft geen bezwaar voor jouw keuze ��.
Kies de constructie en houtdikte zo dat de baffle zo dood mogelijk klinkt als er op klopt en je krijgt demeest natuurlijke weergave.

 

[NL-Mikkla]

Hoi,

Interessant project, ik heb er de oren niet voor om kwalitatief goede speakers aan te schaffen maar dat terzijde.
Ik ben in verwarring omtrent je opmerking over het geheim van de instrumentbouwer en de klank van hout

Bekijk deze fantastische docu eens van een gitaar bouwer
https://www.youtube.com/watch?v=sAeXskZHC2o
Deze meneer spreekt heel anders over de natuurlijke klank van hout.

Is er verschil tussen speakers en een klankkast van een instrument?

 

[Toxiq]

leuk

 

[willem1958]

Ben benieuwd naar je projekt.
Ik had nog nooit van Baffle gehoord en lees op internet nu dat de laagweergave niet gemakkelijk is.
Ben benieuwd of het vuren de juiste keus is ivm resonanties?
Ik zou eerder aan een wat doder materiaal denken.
Ik moet je zeggen dat ik van allerlei installaties heb gehad maar de grootste verbetering vond ik een buizenversterker, ik weet niet of je met versterkers ook experimenteert, dat kan ook een stuk schelen in natuurgetrouw geluid.
Een goede lak die niet glanst en weinig kleurt is skylt, veel forumgenoten zijn er prima over te spreken.
Succes met je projekt.

 

[Albert*]

Hoi,

Interessant project, ik heb er de oren niet voor om kwalitatief goede speakers aan te schaffen maar dat terzijde.
Ik ben in verwarring omtrent je opmerking over het geheim van de instrumentbouwer en de klank van hout

Bekijk deze fantastische docu eens van een gitaar bouwer
https://www.youtube.com/watch?v=sAeXskZHC2o
Deze meneer spreekt heel anders over de natuurlijke klank van hout.

Is er verschil tussen speakers en een klankkast van een instrument?

Mikkla, mooie film, wat een handwerk.
In dat filmpje klopt hij op het hout van de gitaar bovenkant, het klinkt laag en niet vlak. Zoals hij zegt, "er zit al muziek in". Dat spreekt me wel aan.
Mijn huidige vurenhouten plank resoneert echt niet, hoor, als ik mijn vingers er tegen aan houd dan is de plank stil. [De plank met de barst klinkt wel iets mee, trouwens; de ijzeren staaf voel je daar ook.].

 

[Albert*]

Ben benieuwd naar je projekt.
Ik had nog nooit van Baffle gehoord en lees op internet nu dat de laagweergave niet gemakkelijk is.
Ben benieuwd of het vuren de juiste keus is ivm resonanties?
Ik zou eerder aan een wat doder materiaal denken.
Ik moet je zeggen dat ik van allerlei installaties heb gehad maar de grootste verbetering vond ik een buizenversterker, ik weet niet of je met versterkers ook experimenteert, dat kan ook een stuk schelen in natuurgetrouw geluid.
Een goede lak die niet glanst en weinig kleurt is skylt, veel forumgenoten zijn er prima over te spreken.
Succes met je projekt.

Willem, het Vurenhout dat ik heb gekozen (Spruce/Fichtenresonanzholz) wordt geleverd voor de zware snaarinstrumenten: piano, vleugels, harp. Voor de klankbodem.
Ha, dat moet net zo'n verschil worden als een buizenversterker, waarvan niemand me het geheim kan vertellen. [Ja, ik bouw ze zelf en heb ooit in Audio en Techniek hier over wat geschreven.]
albert

 

[coko]

Interessant project! Zeker omdat ik niet bekend ben met een open baffle speaker en de constructie hiervan nogal tegen de gangbare gedachten van een goede speakerconstructie ingaan. Maar de audiofiele wereld is een rare Zelf geloof ik er niks van dat je bv het verschil tussen vergulden en gewone connectors hoort. Maar als je de dure hebt gekocht hoor je het zelf natuurlijk wel Zelfde als een blinde bier test, misschien vind ik heineken wel lekker....

En Albert* het geheim van buizen versterkers is natuurlijk compressie en oversturing. Zeker als je de eindtrap flink op zijn kloten geeft! Sorry , ik bedoelde gitaar versterkers en daar heeft iedereen ook weer een andere mening over.

Maar ik ben wel erg benieuwd hoe ze gaan klinken.

 

[Albert*]

Hoe krijg ik wat Skylt?

Een goede lak die niet glanst en weinig kleurt is skylt, veel forumgenoten zijn er prima over te spreken.

Dank je voor de tip. Als ik zover ben ga ik het bekijken. Ik wil wel iets van de vlam van het hout laten doorwerken, en dus vooraf bewerken.
De prijs van € 37 voor een fles Skylt is wel heftig voor mijn 2 m2 planken. Ik ga dan gewoon vragen wie nog wat over heeft
albert

 

[Albert*]

De referentie voor mijn bedenksels is Hans Kortenbach van Musical Affairs in Nederland. (Ik had uit het hoofd een verkeerde Hans genoemd..)
Kijk bijvoorbeeld naar dhtrob die een van zijn ontwerpen voor een open baffle bouwt.https://www.dhtrob.com/impressies/openbaffle_ems.php Je ziet op die pagina ook zijn geselecteerde hout dat hetzelfde is als wat ik koos.
Zijn keuze voor de luidspreker - klein - is interessant.
Mijn ontwerp gaat en beetje in de richting van de Grand Crescendo van Hans; zijn kast is dieper en smaller maar de weg van voren naar achter is in dezelfde orde denk ik.

 

[Albert*]

Nog eens: Mijn Vraag voor het verlijmen van een blad

Ik ga een blad (type tafelblad, 43x 90 cm) lijmen uit drie vurenhouten planken, voor een luidspreker. Welke lijm kan ik het beste gebruiken?

• Zal ik gewone Titebond Original gebruiken, (snel werken nodig)
• of beter de langzamer werkende Titebond Glue 141/3 III Ultimate (vond ik bij Thomann en zag ik hier ook aangeboden)?
• Of een ander produkt? (Ik heb al gewone witte houtlijm.)

De vraag bleef zweven.

 

[WR1944]

Als de naden goed op elkaar aansluiten zijn de meeste houtlijmen wel geschikt. Ik gebruik Titebond III omdat dat hier erg gebruikelijk is naast Gorilla lijm.
In de jaren 70 heb ik me een beetje met akoestiek bezig gehouden. Van het baffle-systeem meen ik me te herinneren dat de afstand van de speakers tot de rand belangrijk was. De baffle houdt de drukgolven voor en achter de plaat gescheiden. Hoe groter die afstand, hoe langer het duurt voordat de drukgolven voor en achter elkaar raken en daardoor meer laag weergeven.

http://www.linkwitzlab.com/x-models.htm#B

Een grote plaat die uit stroken is opgebouwd is ook kwetsbaarder en zou dus een versteviging nodig hebben. Die versteviging zit dan wel haaks op de vezelrichting van de stroken en zal problemen geven bij krimpen en uitzetten. Maar daar is ook weer iets op gevonden.

http://www.woodmagazine.com/woodworking-tips/techniques/joinery/breadboard

 

[La Torre]

Nog steeds geen antwoord op je vragen, maar vurenhout is te licht.
Voor luidsprekers wil je geen klankkast, maar een dooie kast.

In jouw geval, open baffle, is de looptijd van het geluid van voor naar achter belangrijk. Bij sommige frequenties krijg je daardoor een akoestische kortsluiting tussen voor en achter. En dat is precies wat je wilt om de resonantiefrequentie te dempen. Andere frequenties kunnen door het tegenovergestelde effect sterker worden weergegeven.
De juiste vorm en afmetingen van je baffle zijn mede afhankelijk van de karakteristiek van de luidspreker die je gebruikt.
De eerste baffle die je maakt is vast niet goed. Reken maar op vele uren luisteren, vergelijken, bouwen en weer afbreken...

Het laatste dat je wilt, is dat je baffle als klankbord gaat werken. Dat is gewoon fout. Daarom: neem dik mdf, marmer, graniet of beton.

Vurenhout kan je overigens met elke gangbare houtlijm lijmen. Niet echt spannend dus.

 

[Albert*]

Bedankt, WR1944, en La Torre,
ik ken de teksten van Linkwitz, en het klopt ook.
Ik heb een simulatieprogramma (XBaffle), om het resultaat te simuleren. Het geeft wel een dip maar dan breed en ondiep; het programma helpt in ieder geval te spelen met de LS parameters, de breedte, hoogte en afstanden tot de muren. Maar echt meten is beter.
De berekening van Linkwitz gaat uit van een eindige (punt) spreker; en geeft dan een scherpe dip. Maar mijn speaker is bijna even groot als het paneel (15 inch, 38 cm op 43 cm breed). Dan zijn er zoveel van deze kleine dempingen dat het uitgevlakt wordt. Als je aan de zijkant luistert dan is het natuurlijk wel zachter. Men is het er mee eens dat in de kamer er een geluidsdruk van de twee kanten van de box is (laag komt nu ook van achteren), dus ja, lokaal wel wat afzwakking door cancelen, maar in het algemeen ook versterking doordat je nu niet de helft van het geluid weghaalt.

Over de breedte van de baffle: Ik ga de zijkant wat verlengen (naar binnen als het ware, met 25 cm), de baffle wordt dan groter, iets wel 90 cm. Dat zijpaneel is 5 mm dik, ook vuren.

Ik heb twintig jaar geleefd met een Quad electrostaat (1 m hoog, 1m2 breed als ik het goed heb), en een electrostaat is ook een open baffle. Ik miste in het geheel geen bas, dat is echt een warme speaker; alleen moet je hem goed positioneren. Hij paste niet meer in de kamer (stond achter een bank) en moest dus weg.

Ik weet het Het maken van een open baffle speaker betekent wel veelal lang experimenteren. Maar ja.
In de tussentijd Titebond III gekocht.

 

[willem1958]

Ik heb twintig jaar geleefd met een Quad electrostaat (1 m hoog, 1m2 breed als ik het goed heb), en een electrostaat is ook een open baffle. Ik miste in het geheel geen bas, dat is echt een warme speaker; alleen moet je hem goed positioneren. Hij paste niet meer in de kamer (stond achter een bank) en moest dus weg.

Ja, dat waren die radiatoren zeg maar, was een bekende set samen met die broodroosters als versterker.
Herkenbaar verhaal; ik heb vroeger Magnepan gehad, dat waren magnetostaten, ongeveer 1,80 hoog en 0,70 breed (een kleine deur)
Een beetje vergelijkbaar met elektrostaten zeg maar en ook die hadden wat weinig laag maar ze hadden wel een geweldig stereobeeld en ze hebben wel ruimte nodig dat soort systemen. (ook achter)
Ik miste ook de bas niet terwijl de laagweergave niet super was en vooral vocalen werden geweldig weergegeven maar toen ik al wat jaren met m'n ex samenwoonde en met enige regelmaat opmerkingen hoorde over de speakers kwam het moment langzaam maar zeker dichterbij dat er wat anders voor in de plaats kwam. (na 10 jaar)

 

[moerman]

Bedoel je nu dat toen jouw vrouw ex werd of dat er andere speakers kwamen ? ��

 

[Don_Paul]

Uit eigen ervaring kan ik vertellen dat speakers wisselen een stuk goedkoper is dan van vrouw wisselen

 

[willem1958]

Bedoel je nu dat toen jouw vrouw ex werd of dat er andere speakers kwamen ?

Haha, nee we gingen verhuizen buiten Amsterdam en met de inrichting van het nieuwe huis werden ook de speakers vervangen.

Uit eigen ervaring kan ik vertellen dat speakers wisselen een stuk goedkoper is dan van vrouw wisselen

Ja dat soms flink oplopen maar gelukkig zijn wij op een vreedzame manier gescheiden.