28 halfhoutverbindingen met de hand maken: is dat nog normaal?

[hans81]

Hoi allemaal,

ik wil een kast voor mijn vriendin maken van vier meter breed bij 3,15 meter hoog en 0,55 meter diep. Dat is dus nogal een groot object, hij wordt tegen een houten achterwand gebouwd en loopt tot het plafond zodat er veel spullen in opgeborgen kunnen worden.

Ik wil het uit vuren vloerdelen met veer en groef maken omdat mijn vriendin dat mooi vind en omdat ik ondanks de grote voordelen niet met verlijmd hout wil werken. Hierdoor verwacht ik wel wat extra werk m.b.t. het opvangen van werking en kromming / bolling van het hout. Maar ik heb er inmiddels wat ervaring mee in de vorm van een vloer leggen en een achterwand betimmeren hiermee, evenals een meterkast maken uit deze vloerdelen. Dit wordt dus het volgende, grotere, moeilijkere project. Het ontwerp is inmiddels af, ik heb hem eerst in 3d in autocad uitgewerkt.

Nou wil ik steeds meer met handgereedschap doen, ondanks dat mij dit veel meer tijd kost. Maar ik merk dat mijn conditie er beter door wordt, en mijn geduld ook. Ook heb ik het idee dat ik een beter inzicht en gevoel voor de structuur van het hout krijg.

Nou bestaat de onderste laag van de kast uit kastjes en lades, het zijn totaal 6 vakken van ruwweg 60 cm breed. Daartussen zitten dragende schotten, die ik van vuren balken maak: 4 balken die een raamwerk maken van zo'n 55x80 cm. Aan weerszijden timmer ik daar verticale vloerdelen tegenaan zodat het flink stijf en sterk wordt.

Ik dacht aanvankelijk deze delen koud op elkaar te lijmen met pvac (witte) houtlijm. Ik had alle balken met de hand op maat gezaagd, maar toen ik ze verlijmd had en na 2 uur de lijmklemmen losdraaide, bleek het uit elkaar te vallen. Vermoedelijk omdat het niet perfect haaks gezaagd was, hoewel ik zelf wel alles goed afgetekend had en mijn best had gedaan het zo haaks mogelijk te zagen.

Toen dacht ik: ik ga het met bruislijm doen i.c.m. schroeven. Maar omdat ik zo min mogelijk met chemische middelen wil doen die het milieu belasten, heb ik uitgezocht dat pvac lijm waarschijnlijk beter / minder slecht is. Enige voorwaarde is dan wel dat alles goed past en contact maakt. Dat pleit volgens mij voor een halfhoutverbinding: die lijkt mij sterk en relatief eenvoudig te maken.

Zodoende heb ik 1 maat balken opnieuw gezaagd, die moesten nu wat langer. Ik ben vanmiddag met 1 raamwerk a 4 halfhoutverbindingen begonnen... Dat gaat best lekker, ik heb een grondschaaf om het goed vlak te krijgen en ik zaag eerst met de afkortzaag de juiste diepte waarna ik met een schulpzaag het hout doormidden zaag. Je kunt ook met de afkortzaag meerdere zaagsneden naast elkaar zetten en dit wegkappen, maar dat ging was lastig door een noest...

Na ruim 2 uur werk heb ik nu 2 van de 4 verbindingen af. Het past perfect, alles haaks en vlak. Je ziet er straks niets meer van, want ik zet er planken op. Maar het voelt beter dan het koud op elkaar lijmen wat ik ook met bruislijm had kunnen doen, dan zit het ook moer vast.

Ik realiseer mij nu wel dat ik ongeveer een halve dag met 1 raamwerk bezig ben. Ik ga dus zo'n 3,5 dagen nodig hebben om alleen deze raamwerken voor de eerste laag te bouwen. Daarna denk ik dat veel onderdelen sneller en makkelijker gaan, afgezien van de lades. Maar op de andere lagen komen ook nog wat schotten, wel minder dan op de eerste laag.

Ik vraag mij nu even af: is het "normaal" om zo lang bezig te zijn en zoveel werk te maken van een dergelijk project? Het wordt dus geen hele chique kast met duur hout en hoge mate van afwerking. Maar alles koud op elkaar lijmen en schroeven staat mij nu ook tegen, vooral omdat ik genoeg goed gereedschap heb verzameld en ik mij ook wat verder wil ontwikkelen. Zijn hier meer mensen die vergelijkbare hoeveelheden tijd investeren in dergelijke projecten?

 

[Rizz]

Ik denk dat t helpt om je werk batchgewijs op te delen en zoveel mogelijk efficient te werken. Als jij niet sneller kan werken, dan is dat het toch? Planning in dit soort grote projecten isalles

Ik ben bijvoorbeeld geen snelle werker, mijn hoofd zit me teveel in de weg en dus kost alles me meer tijd. Ik heb 4 jaar gedaan over mn eerste gitaar, dus alles is relatief. Maar ook een simpel schoenenrek van een paar meubelpanelen en pocketholes kost me 2 weken, terwijl dat , inclusief afwerking, in een weekend kan. Aan de andere kant, ik heb ooit, bij wijze van oefening, 4 gitaarhalzen achter elkaar gemaakt, in ieder geval het ruwe werk. De eerste kostte me 2 dagen, de laatste 2 uurtjes. In dit geval ook alles met de hand

Naarmate de ervaring komt, gaat ook het werk sneller. Ik accepteer het voor wat het is. Met grote ambities komt nu eenmaal meer tijd. Dus ja, ik denk dat het normaal is, zeker als je alles met handgereedschap doet..

 

[Ruben houtklusser]

Ja, met handgereedschap werken is vooral in het begin bewerkelijker.
Maar je word steeds handiger in het aftekenen, zagen (sneller/nauwkeuriger) schaven enz.
Je zult ook merken dat je automatisch de bruikbaarheid van hout gaat herkennen. (noesten/draadrichting)
Ook niet onbelangrijk, je gaat het nut van goed slijpen en wetten meer inzien!
Vooral met enkel stuks of kleine aantallen zijn veel bewerkingen na geoefend te zijn vaak sneller te doen.
Het instellen/ombouwen van machine's (en in kleine hobbywerkplaatsen ook het verplaatsen) kost beduidend meer tijd dan een handzaag of schaaf van de plank te pakken.
Althans, dat is mijn persoonlijke ervaring.

 

[Wim Kluck]

Vooral met enkel stuks of kleine aantallen zijn veel bewerkingen na geoefend te zijn vaak sneller te doen.
Het instellen/ombouwen van machine's (en in kleine hobbywerkplaatsen ook het verplaatsen) kost beduidend meer tijd dan een handzaag of schaaf van de plank te pakken.
Althans, dat is mijn persoonlijke ervaring.

Ik ben het geheel eens met bovenstaande. Hoewel het bij mij niet in het ombouwen zit. Bij mij zit het in het omruimen.
Verder als tip maak een soort van mal. Dat is een plankje op hoogte dan steunt je grondschaaf op 2 kanten.
Persoonlijk zou ik de verbindingen grof zagen en dan steken met een beitel. Deze beitel ligt dan op een plankje om de hoogte perfect te krijgen.

 

[Henk H]

ach, wat is normaal? Voor mij zou het om het plezier gaan. Ergens op het internet circuleert een video met recordpogingen over zwaluwstaatverbindingen. Het record staat nu op 60 seconden om 5 zwaluwstaarten te maken. Het is een mooie verbinding toch?

 

[jaap]

Het is een kleine investering in tijd, plezier in het werk en daarna jaren plezier van iets dat goed gemaakt is.

jaap

 

[thomasz]

Of ik het hier ooit gelezen heb weet ik niet, maar de stelling "Het is pas klaar als het af is" spreekt me bijzonder aan. Er zit iets van rust, preciezie en weloverwogenheid in.
Gewoon aan beginnen en dan zal je merken dat het steeds wat sneller gaat. Malletjes, steuntjes, wat hier ook werd geopperd, gaan je helpen.
Je kan ze ook koud op elkaar zetten en er een schroef doorheen jassen, maar dan weet je dat als je later de kast opendoet altijd denkt: daar zitten verbindingen in die niet bij mij passen

 

[Roelv]

Ik heb eenzelfde formaat kast uit multiplex gemaakt, met mahonie solide houten trim. Dit was mijn eerste grote project met 150 uur werk, 30 hiervan voor design en onderdelen zoals ladegeleiders en scharnieren leren kennen. De 120 uur die overblijft heeft een groot aantal uren aan schuren (toch snel zo'n 15), behandelen (vast ook zo'n 10) en dan nog veel zagen, groef en steek veelal. De 10 lades bouw je ook niet in een paar uur...

Mijn regel is nu dat ik er altijd vanuit ga dat het twee tot drie keer zo lang duurt dan ik zelf verwacht. Voordeel hierin is dat ik mijn verwachtingen vanuit een optimistisch perspectief verschuif naar realistisch en iets minder snel het gevoel heb 'nu mag het wel klaar zijn, want ik ben er klaar mee'.

Dat gezegd zijnde, als ik het nu nog een keer zou bouwen zou ik het waarschijnlijk in 90 uur kunnen ipv 120.

Veel plezier en succes, en deel zeker foto's!

 

[Wim Kluck]

Je kunt ook nog een truc toepassen. Lijm je planken uit 2 delen. Dus op elkaar dan hoef je alleen maar af te korten. Als je het opbouwd uit drie delen krijg je een pen. Je bent echter al begonnen en door veel hetzelfde te doen gaat het steeds sneller.

 

[Paul90]

Ik vraag mij nu even af: is het "normaal" om zo lang bezig te zijn en zoveel werk te maken van een dergelijk project?

In mijn ogen is dit volstrekt normaal in dit stadium. Je bent niet alleen bezig iets te bouwen, je bent gaandeweg ook nog de vaardigheden aan het ontwikkelen om dat te doen.
Zou je een beroeps meubelmaker zijn, dan is antwoord anders. Maar in deze fase, helemaal normaal. Neem daarbij dat de mens gewend is om zaken te lineariseren, terwijl dat hier zeker niet terecht is. Na de eerste twee raamwerken ontwikkel je een routine, en de laatste drie raamwerken doe je in minder dan een uur per stuk.

Om een persoonlijk voorbeeld te geven: bij de eerste snijplank die ik met de hand maakte, deed ik er ongeveer 2,5 uur over om een stuk ruwbezaagd hout van 30x20 cm. vlak en op dikte te krijgen. De moed zakte me in de schoenen hoe ik ooit tijd zou hebben voor een groter werkstuk.
Recent had ik planken van 90x20 cm. met een behoorlijke holling. In een half uur had ik twee planken klaar om tot een paneel te verlijmen. Met nabewerken had ik in minder dan een uur werk een vlak en op dikte gebracht paneel.

 

[ornament]

en ik zaag eerst met de afkortzaag de juiste diepte waarna ik met een schulpzaag het hout doormidden zaag.

Eerst schulpen en daarna dwars zagen. Als je het omgekeerd doet heb je veel kans dat de zaag bij het schulpen zal afwijken bij het einde van de zaagsnede.

groeten,

Ornament

 

[hans81]

hoi allemaal, dank voor alle reacties en tips!

Ik denk dat ik uiteindelijk wel zo'n 5 a 6 uur bezig ben geweest met 1 raamwerk. Maar ik ga toch stug verder. Ik heb namelijk niet echt fouten gemaakt of onderdelen opnieuw moeten maken. Alleen tijdens het in elkaar lijmen bleek dat 1 hoek niet volledig haaks was waardoor de hoogte 2 mm kleiner is uitgevallen dan beoogd.

Ik heb ook geleerd dat ik het zetten van dwarssneden met de zaag en daarna wegkappen toch wel handig vind werken, zolang er geen noesten in het hout zitten. Zitten die er wel, dan schulp ik het liever.

Die noesten haal ik met een rasp weg, ik weet niet wat de gangbare manier hiervoor is? Als ik ze met de grondschaaf wil wegnemen gaat dat vaak niet, dus schaaf ik er omheen en haal ik de noest weg met de rasp...

 

[Houtmoet]

Hardstikke goed bezig en geniet van het leerproces! Heb je ook wat foto's?
Er is geen gangbare manier. Noest zou je met een beitel ook moeten kunnen wegtikken, of uitboren, of weg frezen. Uiteindelijk is houtbewerking 'het weghalen en laten staan van hout op de juiste plaats met een gereedschap'. Er zijn vele manieren.

 

[Bert Vanderveen]

Eerst schulpen en daarna dwars zagen. Als je het omgekeerd doet heb je veel kans dat de zaag bij het schulpen zal afwijken bij het einde van de zaagsnede.

Het hangt van de 'draad' van het hout af. Een beetje rechtuit lopend stuk kun je met een Japanse zaag beter eerst op afkort en vervolgens (met de rip-uitvoering dus) op schulp zagen. Dan heb je sneller een gavere hoek, is mij door Dylan Iwakuni verteld.

 

[ornament]

Het hangt van de 'draad' van het hout af. Een beetje rechtuit lopend stuk kun je met een Japanse zaag beter eerst op afkort en vervolgens (met de rip-uitvoering dus) op schulp zagen. Dan heb je sneller een gavere hoek, is mij door Dylan Iwakuni verteld.

Ik ken die Dylan Iwakuni niet , maar ik weet wel dat wereldwijd , dus bij ons en ook in Japan en ook in China men liefst eerst schulpt.voor de reden die ik aanhaalde. Zelf heb ik ook de ervaring en observeerder vele houtbewerkers en evalueerde hun technieken en hun uitkomst ( slagen en falen).

groeten

Ornament

 

[jorisvh]

kan je je hout niet selecteren zodat er geen noesten in de verbinding zitten?
je maakt het jezelf nodeloos moeilijk.

 

[henkverhaar]

Ik vraag mij nu even af: is het "normaal" om zo lang bezig te zijn en zoveel werk te maken van een dergelijk project? Het wordt dus geen hele chique kast met duur hout en hoge mate van afwerking.

Nee, natuurlijk is dat niet normaal. Niemand hier is normaal - normaal is je meubels bij de Ikea halen, een houten schaal bij de Blokker, en een hengel bij de Decathlon - of als je er iets meer passie voor hebt bij de hengelsportzaak. ;-)
Het gaat er niet om wat normaal is, maar waar je zelf voldoening uit haalt, toch? Tijd besteden aan iets dat je zelf maakt is daar een prima invulling van. En als je een bepaalde procedure vaker uitvoert (of beter begrijpt, of doordenkt) gaat dat steeds sneller. En als je denkt dat de gebruikte aanpak suboptimaal is en het beter en sneller moet kunnen dan probeer je om dat te implementeren (of zelfs uit te vinden) - daar haal je ook weer voldoening uit.

 

[chevy66]

Wat moet je met een hengel? Je hebt toch een visboer?

 

[Wim Kluck]

Visboer moet je betalen. Vis kan je gratis vangen.

 

[henkverhaar]

Visboer moet je betalen. Vis kan je gratis vangen.

Nou, gratis; alleen voor de kosten van al die vispassen kan ik al een half jaar vis kopen... ;-)