zeilmast maken

[werkbank]

Hallo,
Voor een tuinproject wil ik een authentieke houten zeilmast maken.
Als landinwaartse Vlaming heb ik hiervan geen kaas gegeten,
maar als voormalig Nederlander heeft zo'n zeil mast iets heel krachtigs en inspirerend vind ik.
K'hoop bij de bouw op steun en info van onze specialisten aan de Nederlandse waterkant te kunnen rekenen.


Mijn bedoeling is om in mijn tuin een abstract gestrand schip tussen mijn beplantingen te integreren.
De houten mast, +- 8m hoog, zou ik zo getrouw mogelijk willen maken in lork bv. .
Het zeil zou gevormd worden door 5 stalen kabels begroeid met hopplanten (en/of een combinatie van 2 anders gekleurde klimplanten).
De wijze waarop hopbellen gekweekt worden (zeer hoge palen met bekabeling waaraan de hopplant zich naar omhoog werkt)
doet me tevens aan een zeilschip denken.
Van vaktermen ken ik (nog) niet veel,
maar ik noem ze maar 'de ra's'
zou ik licht gebogen willen maken om een bol zeil te creëren...

Om een idee van de verhoudingen te hebben,
is dit een schaalmodelletje,
incl. de bouwheer met 1.80 m grootte

Vraag is natuurlijk... is dit haalbaar
Vermits ik over 2 lorkenstammen beschik,
die ik vorig jaar in boomplanken van 3 m lengte en 6 a 7 cm dik gezaagd heb,
zou ik de mast en de ra's (?) willen lamelleren.
Is dit doenbaar...?
Vandaar zijn alle mogelijke tips en raadgevingen over technieken, materialen afmetingen...
kortom alles is welkom!!!
Alvast dank.
jan beunen

 

[Ernest Dubois]

De onderdelen kan allemaal met bijl, dissel, schaven en smetlijn gemaakt worden.

 

[Arjan'74]

Staan wel wat filmpjes op youtube waarin houten masten worden gemaakt.
Deze bijvoorbeeld
https://www.youtube.com/watch?v=CBszyhMkawg

 

[boertje125]

8 meter is best hoog houd er rekening mee dat e.a veel wind vangt als de planten volgroeid zijn
(bij een boot haal je het zeil omlaag als het stormt hier kan dat niet)

 

[Ernest Dubois]

Bij mijn zager kan ik Duits Thuja vinden in lengten 9 m + wat lijkt mij een prima hout voor dit object. Voor de gebogen balken is een kastanje met een bocht wat je zoekt. Het samenstellen uit gezaagd planken lijkt mij onnodig ingewikkelde en bovendien heb je een schuur vol lijmtangen nodig.

 

[Arthurdeboer]

mijn vader gebruikt voor zijn boot lariks dacht ik, maar daar beperkt hij het wel tot een meter of 5 meen ik.
kijk anders even op de website natuurlijkvaren.nl waarin allemaal botenbouwers actief zijn en bereid zijn mee te denken (out of the boot)

 

[werkbank]

8 meter is best hoog houd er rekening mee dat e.a veel wind vangt als de planten volgroeid zijn
(bij een boot haal je het zeil omlaag als het stormt hier kan dat niet)

Het is wel de bedoeling dat ik het 'plantenzeil' kan neerlaten,
niet alleen bij harde wind, maar ook voor jaarlijks onderhoud van de klimplanten.

 

[tuoh]

Zou voor de mast eerder opteren voor een massief stuk. Samengestelde (gekuipte) mast kan ook maar vraagt speciaal gereedschap en speciale lijm. GEEN pu lijm bijvoorbeeld maar Resorcinol of epoxy. Gekuipye masten (Brasker) worden vervaardigd uit uit 8 "duigen" die met een verlijmfrees onder zin hoek van 22,5° met elkaar verbonden worden. Deze manier van bouwen vraagt ook om speciale klembeugels om alles te kunnen opspannen tijdens het lijmen.

Makkelijkste manier is gewoon op een fijnnervige balk Oregon te zoeken welke buiten het hart gezaagd is. De betere houthandel kan die zonder probleem leveren. Voor de gegeven hoogte denk ik dan al gauw aan een diameter van 250mm aan de basis en verjongend vaar de top toe.
De manier om een mast te maken is om van een vierkant te vertrekken, deze te verjongen ( taps zagen) en dan van vierkant naar achthoek te zagen of schaven. Dan ga je van achthoek naar zestienhoek en zo verder tot je een quasi rond stuk overhoud. Het fijnrunen gebeurt met een band schuurpapier en armstoom

 

[Ernest Dubois]

Zou voor de mast eerder opteren voor een massief stuk. Samengestelde (gekuipte) mast kan ook maar vraagt speciaal gereedschap en speciale lijm. GEEN pu lijm bijvoorbeeld maar Resorcinol of epoxy. Gekuipye masten (Brasker) worden vervaardigd uit uit 8 "duigen" die met een verlijmfrees onder zin hoek van 22,5° met elkaar verbonden worden. Deze manier van bouwen vraagt ook om speciale klembeugels om alles te kunnen opspannen tijdens het lijmen.

Makkelijkste manier is gewoon op een fijnnervige balk Oregon te zoeken welke buiten het hart gezaagd is. De betere houthandel kan die zonder probleem leveren. Voor de gegeven hoogte denk ik dan al gauw aan een diameter van 250mm aan de basis en verjongend vaar de top toe.
De manier om een mast te maken is om van een vierkant te vertrekken, deze te verjongen ( taps zagen) en dan van vierkant naar achthoek te zagen of schaven. Dan ga je van achthoek naar zestienhoek en zo verder tot je een quasi rond stuk overhoud. Het fijnrunen gebeurt met een band schuurpapier en armstoom

Een fijnjarrig Douglas buiten het hart gezaagd gaat je flink wat kosten. Dat zou je moeten hebben voor een echt mast maar gezien dit een nep of kunst mast is denk ik dat je betaalt veel meer dan nodig is voor iets wat niet nodig is qua sterkte eisen. Daarom zeg ik de Duits Thuja. is ook een stuk makkelijker te bewerken en een heel stuk lichter van gewicht - of ga je hem hijsen met een kraan? Waarschijnlijk ook maar ik weet niet zeker gezien technische data over in het bijzonder in Duitsland gegroeid Western Red Cedar is niet te vinden, dat het ook duurzamer is als de Douglas. Een belangrijk punt als je ben aan het uitzoeken voor de goed stam is dat het hart in het midden valt met concentrische ringen anders gaat hij buigen.

 

[tuoh]

Het grote probleem bij rondhout met het hart in het midden zijn de optredende droogscheuren, en dan meer bepaald het hemelwater dat zo toegang krijgt tot het midden van de stam. Dat geeft na enkele jaren flinke rotte plekken in de stam waar je van buitenaf nauwelijks zicht op hebt. Veel schippers van klassieke schepen kunnen hier van meespreken.
Of de "mast" in de tuin komt te staan of op een schip doet niet, of nauwelijks terzake vind ik, het ding gaat serieus belast worden en moet daarom op zijn taak berekend zijn, en dat ook blijven in de verdere toekomst
Los van dit alles zal de mast, van welke houtsoort ook, strijkbaar moeten uitgevoerd worden en een soort van verstaging moeten meekrijgen. Bij schuinstand zoals bij het model worden dat minstens twee bakstagen geplaatst in V vorm. Het plaatsen van het mastbeslag vraagt dan weer om een"hommer" ( vierkante verdikking) bovenaan in de mast waar de beslagbanden op rusten.
De verstaging vraagt ook minimaal twee ankerpunten in de grond achter de mast, en als fundatie voor de mast zou er een soort mastbank moeten komen. Nou, dan begint het al aardig op een schip te lijken daar in de tuin


.

 

[henkverhaar]

en speciale lijm. GEEN pu lijm bijvoorbeeld maar Resorcinol of epoxy.

Of, minder kritisch verwerken, een ureum-formaldehyde lijm, of voor betere waterbestendigheid (UF is overigens ook al voor buitentoepassingen geschikt) een ureum-melamine-formaldehyde lijm. Resorcinol-formaldehyde is de ultieme watervaste lijm (geschikt voor onderwatertoepassingen), maar kritischer en is bovendien paars...

 

[gids66]

Dit is misschien wel interessant:
http://inlands-hout.nl/nieuw-lariks-masten-en-gieken/

 

[werkbank]

Het grote probleem bij rondhout met het hart in het midden zijn de optredende droogscheuren, en dan meer bepaald het hemelwater dat zo toegang krijgt tot het midden van de stam. Dat geeft na enkele jaren flinke rotte plekken in de stam waar je van buitenaf nauwelijks zicht op hebt. Veel schippers van klassieke schepen kunnen hier van meespreken.
Of de "mast" in de tuin komt te staan of op een schip doet niet, of nauwelijks terzake vind ik, het ding gaat serieus belast worden en moet daarom op zijn taak berekend zijn, en dat ook blijven in de verdere toekomst
Los van dit alles zal de mast, van welke houtsoort ook, strijkbaar moeten uitgevoerd worden en een soort van verstaging moeten meekrijgen. Bij schuinstand zoals bij het model worden dat minstens twee bakstagen geplaatst in V vorm. Het plaatsen van het mastbeslag vraagt dan weer om een"hommer" ( vierkante verdikking) bovenaan in de mast waar de beslagbanden op rusten.
De verstaging vraagt ook minimaal twee ankerpunten in de grond achter de mast, en als fundatie voor de mast zou er een soort mastbank moeten komen. Nou, dan begint het al aardig op een schip te lijken daar in de tuin


.

K'heb hier nog een voorraad zelf gezaagde lork liggen
en wil deze graag verwerken; 3000 lengte, 7 a 75 mm dik.

Hoe verzaag ik deze best om de droogscheuren zoveel mogelijk te vermijden?

Iemand een idee hoe dik de afgewerkte mastvoet moet voor een lengte van 8 m,
zodanig belast met planten incl. windlast?
Bedoeling is wel dat de mast gestaagd wordt in de 4 richtingen.

Ik vermoed dat ik dan best vierkante balkjes op elkaar lijm?
vb? 3 stuks van 65x65 en dan schaven tot een balk van 60x190
en zo drie tegen elkaar...

hoe verbind ik best (en simpel?)de koppen, om te kunnen verlengen tot een lengte van 8 m?
ik meen ergens gezien te hebben dat het kopse zaagvlak een hoek van 1/12 dient te hebben(?)
of zijn er nog andere simpel toe te passen technieken?

alvast dank voor het meedenken... en medeleven
jan

 

[tuoh]

Als de gezaagde delen buiten het hart gezaagd zijn gaat het met droogscheuren wel meevallen. Anders moet je de delen in de breedte doorzagen (door het hart) en na het schaven opnieuw samenlijmen met de hartzijde naar buiten.
Wanneer je de mast wil opbouwen met verschillende delen (best drie op elkaar) is het in de lengte lassen ook geen probleem. Bij een houtlengte van 3m ga je zo drie lengtes aan elkaar moeten breien. De sterkste verbinding krijg je dan door de delen 1/2 te laten verspringen, hiermee bedoel ik dat de twee buitenste delen 3m lengte krijgen en de middelste een halve lengte verspringt bij de voet. Je start voor de middenlaag dus met een stuk van 1,5m, dat geeft een serieuze lasverbinding. De kopse kanten mogen gewoon op 45° gezaagd worden als de boel verlijmd word met epoxy of met Resorcinol (= merknaam) Er is met deze lijmen geen gevaar voor capillariteit te vrezen. Resorcinol vraagt wel een redelijk hoge perskracht bij het lijmen, je zal dus voldoende klemkracht (spanvijzel) ter beschikking moeten hebben voor de klus.

De verstaging vraagt bovenaan de mast om een "hommer" om de beslagring tegen te plaatsen. Dit impliceert ook dat bij een "bruikbare" mastlengte van 8m de uiteindelijke lengte eerder een goeie 9m gaat bedragen.
Boven de hommer zit er nog een sterk taps toelopend stuk (masttop) van een kleine 1m lengte, daar komt ondermeer de windwijzer of windvaan te zitten, ook het blok(je) voor de vlaggenlijn vind hier een plaatsje.
Die hommer kan sterk verschillen van vorm, maar het uiteindelijke doel is steeds eender.


De mastbank, mastkoker of mastvoet kan zowel in staal, hout, of een samenspel van beide zijn.


Het vierkante gedeelte van de mast (=hieling) zelf vraagt onderaan ook nog wat beslag. Een stalen versterking van het scharnierpunt (mastbout) bijvoorbeeld, al dan niet gecombineerd met een "draagband" die het totale gewicht van de mast (inclusief spanning van de stagen) helpt opvangen en verdelen. Er moet ook nog een soortement koppeling komen voor de strijkinstallatie. (sprenkel of strijkplank) Of je moet gebruikmaken van een stel bokkepoten


Een schema met een sprenkel (=blauwe lijn) op zijn plaats om een mast te strijken of recht te zetten.


De prentjes even op het www bij elkaar gezocht ter verduidelijking.

 

[Pel]

Heel interessant André, om als droge landrot ook eens scheepsbouw termen te leren.

Groet Pel.

 

[werkbank]

André,
dat is heel interessante informatie.
Wordt er in het asgat van de hieling een bronzen of kunststof bus geschoven?
Hiermee kan ik al eens beginnen te tekenen en wat maatvoeringen noteren.
jan

 

[brt]

Als dat er ooit staat kom eens langsgefietst in Betekom, zal geen adres nodig hebben om u te weten wonen...

 

[tuoh]

Nee, geen bussen of lagers in het asgat, enkel een passende boring door hout en staal. Best wel een rvs mastbout gebruiken! Diameter minimum 25mm, idem voor de slotbout of mastgrendel onderaan de mastkoker.

Voor de masthoogte die je wil halen zou ik qua sectie niet minder gaan dan 200 x 200mm als dat haalbaar is met je hout, maar beter is om onderaan naar 250 x 250mm trachten te gaan.

Je proefopstelling doet mij sterk denken aan een zeilmast inclusief (doorgelat) zeil van een Chinese jonk Zou als mastwortel (=versiering voor de masttop) maar kiezen voor een draak

 

[werkbank]

Om het een beetje hanteerbaar te houden, zou ik voor een maatje kleiner willen gaan.
Zou een sectie van 200x200 volstaan voor een mastlengte van 7 m, zonder de masttop?
Of eerder naar 6.5 m gaan?

Bedankt voor de schitterende versiertip.
Doet me zo denken aan het zelfbouwproject van SV Seeker:
https://youtu.be/KWe75FAM8AQ


In het filmke van Anjar'76:
https://www.youtube.com/watch?v=CBszyhMkawg
wordt het bovendeel van de mast, in doorsnede gezien, druppelvormig geschaafd.
Ik veronderstel dat dit is om nog meer sterkte aan de mast te geven
en dat het zeil dan langs de bolrondezijde hangt...

groeten
jan

 

[werkbank]

Als dat er ooit staat kom eens langsgefietst in Betekom, zal geen adres nodig hebben om u te weten wonen...

Prima BRT,
Als de wimpel uithangt,
ben ik thuis...