Welke schaaf is onmisbaar?

[barend123]

Goedenavond!

Na een tijdje enthousiast hout bewerken met allerlei machines merk ik dat ik toch wel geinterseerd raak naar handgereedschapen. Intussen heb ik al een set beitels die ik recent gebruikt hebt bij het hangen van een deur. (Een erg leuke klus die ik altijd al wilde doen!) Zo heb ik ook een handschaaf die ik bij dat project heb gebruikt. Het gaat om de volgende schaaf:

Echter ben ik niet tevreden met de kwaliteit van het ding, het ligt niet lekker in de hand en tot slot liet ik hem bij de eerste keer gebruiken uit mijn handen vallen waardoor het gele plastic handvat kapot is gegaan. De schaaf is nu praktisch onbruikbaar. Natuurlijk had ik hem beter vast moeten houden, maar dat is een andere discussie.

Nu zie ik op internet dat er een hele wereld aan type schaven te koop is en er een heel fortuin in kan investeren. Het eerst volgende waar ik er eentje voor wil gebruiken is het bij schaven van een klemmende deur. Kunnen jullie mij tips geven welke schaaf geschikt is voor een beginner en deze klus (en welke gewoon onmisbaar is)?

Ik merk dat mijn voorkeur naar een stanley nr 4 uit gaat. Deze zijn op marktplaats goed te verkrijgen en vooral een mooi handvat, zodat ik hem niet meer hoef te laten vallen.

Ik ben benieuwd naar jullie input. Alvast bedankt!

 

[chevy66]

Stanleys breken erg makkelijk, als je ze laat vallen. Een houten nooitgedacht is jaren lang de standaard schaaf geweest van elke timmerman. Voldoet nog steeds prima voor het meeste schaafwerk en kosten misschien 10 euro voor een goed exemplaar zonder houtworm. Maar dan mag je niet meer meepraten op al die jijbuis verkoopkanalen.

 

[EdP]

Welkom op het forum Barend. een No.4 is prima om mee te beginnen. Die worden inderdaad tweede hands best veel aangeboden. Even opletten dat de zool niet beschadigd is, de mond gaaf (waar de beitel doorheen steekt). De diepte verstelling functioneert en de beitel nog voldoende lengte heeft. Of een No.5. Die is een slagje langer. Een fijne schaaf voor het schaven van deuren e.d. Vervolgens kun je dan naar schaven kijken al naar benodigd in de toekomst, en zo spaar je je arsenaal bij elkaar. Ik raad je wel aan een slijphulpmiddel erbij te kopen, zodat je de schaafbeitel scherp kunt slijpen (en houden).

 

[Handtools only]

Ik denk dat de 4 of 4.1/2 een goede keus is om mee te beginnen.
Je kan bij deze schaven eventueel ook goede merk schaafbeitels kopen.
Kijk wel naar een stanley met een houten handvat,deze zijn van betere kwaliteit.
ducotools heeft veel stanley schaven,de moeite waard om even te kijken.

 

[barend123]

Bedankt voor de tips!

Ik heb naar een houtenschaaf zitten kijken, maar het instellen van de beitel lijkt me lastig. Ik zag een filmpje hierover en het ziet er naar uit dat je hiervoor wat ervaring nodig hebt. Het hameren van de spie en het kijken of de beitel recht zit lijkt me lastig. Afstellen met het wiel etc. lijkt mij dan makkelijker, maar wie weet is dat schijn.

De website van Duco ziet er er echt te gek uit, helaas wel net boven mijn budget. Behalve deze dan Nooitgedagt blockplane (3143.50) | Ducotools. Ik ga even met jullie tips op marktplaats rond neuzen.

Fijne avond!

 

[Handtools only]

Met een houten schaaf is inderdaad wat moeilijker maar dat krig je ook onder de knie.
eerst maar eens een mooi schaafje kopen.

 

[chevy66]

Het instellen van je beitel moet je bij elke schaaf leren. Elke lts timmerman die tot pak em beet 1980 van school kwam, kon zo'n houten schaaf werkend krijgen. Mijn opa was timmerman, mijn vader is zijn loopbaan als timmerman begonnen en de eerste metalen schaaf die mijn vader kreeg, was een oude stanley no 4, die ik ergens uit het oud ijzer had gevist. Hij heeft hem volgens mij nog steeds, maar hij gebruikt toch meestal zijn houten schaven.

 

[thomasz]

Als je naar een stanley #4 zoekt kom je het type Bailey en Handyman tegen.
Handyman is de goedkopere uitvoering van de Bailey. Of die wel goed schaaft kan ik je niet vertellen.
Ook zijn er 4C modellen, waarbij de C voor ' corrugated' staat wat weer betekent dat de schaaf een geribbelde zool heeft. Dat is gedaan om de glijweerstand te verminderen, maar soms onhandig als je een kantje ergens aan wil schaven omdat de hoek van het hout waar je zo'n kantje aan wil maken, dan in zo'n gleufje van de zool valt.

 

[chevy66]

Als je de hoek veranderd heb je geen last van die groefjes.

 

[Hiertebreeddaartelang]

Ik ben gegaan voor een setje van 3: een #4. 62 1/2 low angle jack plane en een kleine block plane.

De kleine gebruik ik het meest voor opschoon werk. Voor vlakken pak ik sneller de 62 1/2 dan de #4. Is wat zwaarder/fijner in de hand.

Datgezegd hebben ze alle 3 een ander doel en is de kans groot dat je meer dan 1 schaaf uiteindelijk zult hebben.

Belangrijkst is dat je goed leert slijpen/wetten om het meest uit je schaven te halen.

Succes!

 

[Nerf]

Ik ben zelf begonnen met een oude Stanley #4, was roestig, maar zelf opgeknapt met behulp van filmpjes van Paul Sellers. Dat moet je leuk vinden, maar als je er lol in hebt kan je voordelig een schaaf kopen, ik heb in het begin soms hele kisten gereedschap gekocht voor weinig. Vaak moet je een deel weggooien vanwege houtworm of omdat ze niet meer te redden zijn, maar over de tijd heb ik zo een behoorlijk compleet setje schaven gekocht. Sommige schaven heb ik wel echt "gericht" opgezocht via Marktplaats / ducotools.

Het leuke van Stanley 4 is dat ze redelijk nauwkeurig te dateren zijn: Plane Dating Flow Chart – Hyperkitten Tool Company . Die van mij komt uit de tweede wereldoorlog!

De Handyman schaven zou ik links laten liggen. Kwalitatief zijn ze veel minder goed dan de oude (houten handvat) #4 schaven en je betaalt er vaak bijna hetzelfde voor.

De nummering van Stanley is grotendeels overgenomen door concurrenten. Record maakte ook #4, #5, ... Vaak zijn deze net iets goedkoper dan Stanley (minder verzamelwaarde?), maar niet slechter.

Ik heb nu een collectie houten en metalen schaven:
Metaal: 4, 5, 78 (sponning schaaf) en 13-050(combinatie schaaf)
Hout: reischaaf, roffelschaaf, grondschaaf, set hol- en bolschaven en blokschaaf.
Daarmee kan ik de meeste dingen wel doen. De #4 en #5 gebruik ik wel het meest. De houten werken ook heel fijn, en het stellen is even wennen maar niet moeilijk. Ze glijden veel makkelijker over het hout. Mijn favoriete houten schaaf is een Ulmia blokschaaf die ik ooit voor 50 cent op een rommelmarkt gekocht heb!

Alsje trouwens gestoord wordt van al die Stanley nummers is dit een geweldige bron van info: The Superior Works - Patrick's Blood & Gore: Preface

Als je iets interessants ziet kan je hier natuurlijk ook een second opinion vragen!

 

[Paul90]

Mee eens, koop een ijzeren nr. 4 of nr. 5 van Stanley/Record/Nooitgedagt/... (allemaal gebaseerd op het Bailey-model).
Met een houten handvat zit je eigenlijk altijd goed. Let goed op, Stanley heeft een model uit de jaren 70 (dacht ik) waarbij het plastic handvat op foto's vaak slecht te onderscheiden is van hout.

Nr. 5 is misschien iets fijner voor langere stukken als deuren. De nr. 4 is eigenlijk de standaard. Vroeger deden de timmerlui praktisch alles met een nr. 4 (aldus mijn pa).

Ik heb een 4 en 5, en een houten "nr 4" van mijn opa. Wat Chevy66 zegt is waar, die gietijzeren moet je niet laten vallen. Maar ik vind de fijninstelling met het wiel zoveel sneller werken. Plus het extra gewicht vind ik prettig.

Let op: de online datering-tools voor Stanley schaven werkt voor USA modellen, de UK modellen (het gros hier) kunnen afwijken.

 

[Bert Vanderveen]

Het handigste om te hebben is een blokschaafje. Zeker als je je materiaal al min of meer op maat hebt aangeschaft of zelf een vlakvandikte bank hebt. Je gebruikt het voor opschonen van verbindingen, vellinkjes maken om randen te behoeden tegen deuken etc. Het ding past in je broekzak en is dus altijd paraat.
Ik heb een best prijzige gekocht en daar nog geen dag spijt van gehad.

 

[jaap]

"Welke schaaf is onmisbaar?" Dat is de schaaf die ik nog niet heb, maar die ik in een leuk YT filmpje zie, of op de website van de bekende gereedschapsmakers en handelaren....

jaap

 

[Paul90]

Het handigste om te hebben is een blokschaafje. [...] Je gebruikt het voor opschonen van verbindingen, vellinkjes maken om randen te behoeden tegen deuken etc.

Voor opschonen: ja. Maar Barend (TS) wil er een deur mee afhangen, en het liefst ook een degelijk handvat op de schaaf. Dan is een nr. 4 (hout of ijzer) toch echt handiger.

 

[Bert Vanderveen]

Voor opschonen: ja. Maar Barend (TS) wil er een deur mee afhangen, en het liefst ook een degelijk handvat op de schaaf. Dan is een nr. 4 (hout of ijzer) toch echt handiger.

Om even heel pedant te doen: daar heb je geen schaaf voor nodig. Een invalzaag die onder een hoek kan zagen voldoet hiervoor. Maar je hebt gelijk als je stelt dat een nummer 4 behoorlijk universeel toepasbaar is (hoewel mijn vader deuren afhing mbv een 5 1/2…).

 

[chevy66]

Die invalzaag, kan die bochten zagen? Die huidige van blokjes aan elkaar geplakte kozijnen zijn alleen recht als het plastic er nog omheen zit. Als je een beetje nette naad wil hebben, moet je de deur naar de kromming van het kozijn schaven. en de honderd jaar oude kozijnen waar ik normaal gesproken deuren in pas moet maken, gaan helemaal alle kanten op.

 

[klusrob]

Mijn eerste schaaf was een Record no4, die zal ergens begin jaren '80 door m'n pa zijn gekocht en heb ik enkele jaren geleden van hem gekregen en weer opgeknapt. Heeft wel een houten handvat, maar is gelijk aan de Stanley's. Dit is een mooie allround-schaaf, en zeer geschikt als je wilt beginnen of niet wilt investeren in meerdere schaven.
Om een werkstuk op te poetsen en pennen/houtverbindingen na te schaven heb ik 2 blockplanes: een Dictum rabbet block plane (met de beitel tot aan de zijkant) en een Veritas apron plane. Die laatste is eigenlijk verschrikkelijk duur, maar dit is mijn meest gebruikte schaaf. Ligt superlekker in de hand en is ook voor kopshout goed te gebruiken. Om even een oneffenheid weg te schaven pak ik deze ook meestal, daarvoor vind ik de #4 te groot waardoor ik niet goed zie waar ik nu precies aan het schaven ben, met deze kleine schaaf kan je bijna op de vierkante cm schaven.
Met kerst heb ik een low angle jack plane #62 gekocht. Ik ben gegaan voor een topmerk (Veritas), maar er zijn meerdere merken die goedkoper een #62 maken die ook supergoed zijn, zoals Peaktool/Luban of Axminster. Ik merk dat ik deze nu ook gebruik voor bijna alle klussen waar ik eerder de #4 voor pakte; deze is langer (dus makkelijker vlak te houden) en zwaarder wat ik ook prettig vind werken. En heel geschikt voor kopshout, dus in een shootingboard/futselplank (waar ik 'm ook voor heb gekocht).
En dan nog de echt specialistische schaven zoals de grondschaaf, neusschaaf, spookschaaf die ik ook heb maar die jij zeker in het begin nog niet zal gaan gebruiken/aanschaffen.

Wat zeker zo belangrijk is als een schaaf, is een set wetstenen om de beitel scherp te houden. Ook al denk je dat de beitel nog redelijk scherp is, even over de wetsteen en hij schaaft zoveel beter/makkelijker.
Zelf gebruik ik een diamantsteen voor het grove werk en een gebonden steen voor het afwerken.

Wat ik hier lees is ook dat de moderne Stanley's niet meer zijn wat ze ooit waren (zeker de schaven uit de bouwmarkt, dat is vaak ook nog eens het basic type). Stanleys van voor de jaren '80 (nog met de houten handvaten) zijn beter van kwaliteit. Je kunt nu vaak beter een goede Chinees kopen (Peaktool / Luban / Dictum); deze hebben een betere kwaliteit voor hetzelfde geld.

 

[Handtools only]

Ik ben zelf begonnen met een oude Stanley #4, was roestig, maar zelf opgeknapt met behulp van filmpjes van Paul Sellers. Dat moet je leuk vinden, maar als je er lol in hebt kan je voordelig een schaaf kopen, ik heb in het begin soms hele kisten gereedschap gekocht voor weinig. Vaak moet je een deel weggooien vanwege houtworm of omdat ze niet meer te redden zijn, maar over de tijd heb ik zo een behoorlijk compleet setje schaven gekocht. Sommige schaven heb ik wel echt "gericht" opgezocht via Marktplaats / ducotools.

Het leuke van Stanley 4 is dat ze redelijk nauwkeurig te dateren zijn: Plane Dating Flow Chart – Hyperkitten Tool Company . Die van mij komt uit de tweede wereldoorlog!

De Handyman schaven zou ik links laten liggen. Kwalitatief zijn ze veel minder goed dan de oude (houten handvat) #4 schaven en je betaalt er vaak bijna hetzelfde voor.

De nummering van Stanley is grotendeels overgenomen door concurrenten. Record maakte ook #4, #5, ... Vaak zijn deze net iets goedkoper dan Stanley (minder verzamelwaarde?), maar niet slechter.

Ik heb nu een collectie houten en metalen schaven:
Metaal: 4, 5, 78 (sponning schaaf) en 13-050(combinatie schaaf)
Hout: reischaaf, roffelschaaf, grondschaaf, set hol- en bolschaven en blokschaaf.
Daarmee kan ik de meeste dingen wel doen. De #4 en #5 gebruik ik wel het meest. De houten werken ook heel fijn, en het stellen is even wennen maar niet moeilijk. Ze glijden veel makkelijker over het hout. Mijn favoriete houten schaaf is een Ulmia blokschaaf die ik ooit voor 50 cent op een rommelmarkt gekocht heb!

Alsje trouwens gestoord wordt van al die Stanley nummers is dit een geweldige bron van info: The Superior Works - Patrick's Blood & Gore: Preface

Als je iets interessants ziet kan je hier natuurlijk ook een second opinion vragen!

Ik heb even een onderzoekje gedaan naar mijn oudste schaaf,een stanley 4 1/2.
Dit is een type 7 bouwjaar 1893-1899.Heb deze jaren geleden opgeknapt en een
nieuwe ron hock beitel erin gekocht,moest hierbij wat kleine aanpassingen doen.
Dit schaafje werkt perfect en nu blijkt maar weer dat de oude stanley,s beter zijn dan
de schaven van na de 2e wereldoorlog.

 

[Rizz]

Ik heb er 2 die ik veel gebruik, maar 1 steekt er met kop en schouders bovenuit, mijn Juuma 4 1/2. Eigenljjk kan die alles. Daarnaast nog een blokschaafje van Stanley, maar ik merk dat ik toch vaker de Juuma pak. Buiten de houten blokschaven zijn goede schaven een investering die zich graag in gemak uitbetaald