Ik zal nog eens wat foto's schieten van het begin van een vaas en e.e.a. toelichten - ter leering ende vermaeck, zeg maar.
Van één van mijn houtzagende kennissen: een stuk veldesdoorn, loeizwaar.
Ik schat een 80 x 35-40 cm onderaan, bij de zijtakken nog meer.
Een van de zijtakken is al half afgezaagd, vandaar dat ik het stuk voor natuurrandschaaltjes afgekeurd had.
De bovenkant nadat de stam bij de zijtakken recht gezaagd is. Het gat is passend t.o.v. de stebcenter meenemer die de vaas straks gaat draaien. Zonder gat moet je maar hopen dat de klemkracht de stam op z'n plek houdt, met gat is dat een stuk veiliger. Het gat is zo'n 15 mm diep, de diameter is 32 mm geloof ik. Boren doe ik uit de losse hand met een Famag forstner-boor. De kleine inkeping rechts verwacht ik automatisch kwijt te raken met het maken van de bovenkant van de vaas.
De stam is een beetje krom.
Als er iets comfortabel is, dan is het wel een kettingtakel + zwenkkraan bij je draaibank. Ik schat het gewicht nu op een 50 kg. Aan het einde van de zwenkkraan de geavanceerde bevestiging van de led bouwlamp die me vaak een beetje helpt bij het in een vaas kijken. Tevens een zeer geavanceerde trillingsmeter, want voor dat je de draaibank iets voelt doen, zwiept deze al onaangenaam heen en weer.
Na enige tijd is de vaas min of meer rond. De vorm bepaal ik in eerste instantie door alle inkepingen die ik niet in de vaas wil zien weg te draaien. Dat geeft de maximale omvang van de vaas, zodat ik met de vorm daarna nog alle kanten uit kan, terwijl de onbalans wel een stuk minder is.
Qua gereedschap gebruik ik hier een Ashley Iles Mario Rodriguez 3-in-1 tool, een zware vrij platte guts. Het handvat is een kort éénhands handvat, dus ik moet de leunspaan regelmatig verstellen - meer dan 2 cm over de leunspaan heen wordt oncomfortabel, maar tot die tijd vliegen de krullen er af. Bij inkepingen draai ik in het midden een kuil met een vrij dunne schalenguts, om te zien tot waar ik weg moet draaien. Ook het vlak draaien van de kopse kant rechts, waar de voet komt, is een werkje voor de schalenguts.
De stam heeft een maand of drie buiten gelegen, dus er zitten al wat spannende vlekken in, en door het grote aantal zijtakken en de kromme stam zit er ook een aangename hoeveelheid moiré in.
Aan de kant waar niet het gat voor de stebcenter zit, komt de voet voor in de vierklauw. Die vierklauw is 160 mm diameter, passend bij mijn draaibank, en slikt voeten van 20 mm diep. Zo hoef ik, als het hout hard genoeg is, zelden een bril te gebruiken. Uiteraard moet je de verleiding om het middenstukje waar de meedraaiende center in prikt helemaal weg te draaien weerstaan, dunner dan dit durfde ik niet.
Bij het omdraaien van het blok komt de kraan weer goed van pas. Het gewicht is nu nog 37 kg. De definieve vorm maak ik pas als het blok in de vierklauw zit. Ten eerste draait die niet door, en de stebcenter wel als je flink spanen wegdraait over een zijtak heen, bijvoorbeeld. Ten tweede, als de voet niet perfect rond is, bijvoorbeeld omdat mijn stebcenter in een MK3-MK3 verlenging zit, of omdat ik de voet uit de losse hand niet perfect gedraaid heb, zul je altijd zien dat de vaas iets eiert in de vierklauw. In dit geval aan het uiteinde een 2-3 mm. Als de vorm er dan al helemaal in zit, moet je toch weer opnieuw beginnen....
Eén van mijn meest geliefde hulpmiddelen bij het draaien van een vaas is een plankje, van ik geloof ongeveer 15x8 cm. Door het plankje op de contour van de vaas te zetten, kun je gemakkelijk zien of de ronding goed is. Staat het plankje stevig, omdat het op 2 punten steunt, dan is er iets mis. Is de ronding halverwege scherper, of is er een knik waar je verder ging nadat de leunspaan versteld werd, dan is dat ook goed zichtbaar.
Voor het draaien van de vorm gebruikte ik de eerder genoemde Ashley Iles beitel, een guts van CHWO (ik schat 25 mm breed, die wat langer is, en waar ik een langer handvat aan gemaakt heb, zodat ik ook iets verder van de leunspaan kan draaien) en een schalenguts, die een aanzienlijk langer handvat heeft. Vooral voor het subtiel maken van rondingen heeft de schalenguts als voordeel dat ik doordat ik hem onder mijn arm klem goed kan voelen hoe de ronding verloopt.
Het houtbeeld is spectaculair, maar omdat de draad door de vele zijtakken alle kanten op gaat, zijn er plekken waar ik toch vezels er uit ruk en straks 1-2 mm moet (weg)schuren. Bij zacht hout kun je proberen het hout te drenken in iets wat het steviger maakt (bv. Holzverfestiger, wat een soort van verdunde Schellak is, of 2 sekondenlijm). Dit hout is keihard en erg vast, voor mijn gevoel is het zelfs harder dan robinia, dus dat heeft weinig zin. Het wordt dus gewoon schuren. Misschien zelfs wel met korrel 60
De hoeveelheid houtkrullen neemt snel toe.
De vorm kan zich laten zien, vind ik.
Van één van mijn houtzagende kennissen: een stuk veldesdoorn, loeizwaar.
Ik schat een 80 x 35-40 cm onderaan, bij de zijtakken nog meer.
Een van de zijtakken is al half afgezaagd, vandaar dat ik het stuk voor natuurrandschaaltjes afgekeurd had.
De bovenkant nadat de stam bij de zijtakken recht gezaagd is. Het gat is passend t.o.v. de stebcenter meenemer die de vaas straks gaat draaien. Zonder gat moet je maar hopen dat de klemkracht de stam op z'n plek houdt, met gat is dat een stuk veiliger. Het gat is zo'n 15 mm diep, de diameter is 32 mm geloof ik. Boren doe ik uit de losse hand met een Famag forstner-boor. De kleine inkeping rechts verwacht ik automatisch kwijt te raken met het maken van de bovenkant van de vaas.
De stam is een beetje krom.
Als er iets comfortabel is, dan is het wel een kettingtakel + zwenkkraan bij je draaibank. Ik schat het gewicht nu op een 50 kg. Aan het einde van de zwenkkraan de geavanceerde bevestiging van de led bouwlamp die me vaak een beetje helpt bij het in een vaas kijken. Tevens een zeer geavanceerde trillingsmeter, want voor dat je de draaibank iets voelt doen, zwiept deze al onaangenaam heen en weer.
Na enige tijd is de vaas min of meer rond. De vorm bepaal ik in eerste instantie door alle inkepingen die ik niet in de vaas wil zien weg te draaien. Dat geeft de maximale omvang van de vaas, zodat ik met de vorm daarna nog alle kanten uit kan, terwijl de onbalans wel een stuk minder is.
Qua gereedschap gebruik ik hier een Ashley Iles Mario Rodriguez 3-in-1 tool, een zware vrij platte guts. Het handvat is een kort éénhands handvat, dus ik moet de leunspaan regelmatig verstellen - meer dan 2 cm over de leunspaan heen wordt oncomfortabel, maar tot die tijd vliegen de krullen er af. Bij inkepingen draai ik in het midden een kuil met een vrij dunne schalenguts, om te zien tot waar ik weg moet draaien. Ook het vlak draaien van de kopse kant rechts, waar de voet komt, is een werkje voor de schalenguts.
De stam heeft een maand of drie buiten gelegen, dus er zitten al wat spannende vlekken in, en door het grote aantal zijtakken en de kromme stam zit er ook een aangename hoeveelheid moiré in.
Aan de kant waar niet het gat voor de stebcenter zit, komt de voet voor in de vierklauw. Die vierklauw is 160 mm diameter, passend bij mijn draaibank, en slikt voeten van 20 mm diep. Zo hoef ik, als het hout hard genoeg is, zelden een bril te gebruiken. Uiteraard moet je de verleiding om het middenstukje waar de meedraaiende center in prikt helemaal weg te draaien weerstaan, dunner dan dit durfde ik niet.
Bij het omdraaien van het blok komt de kraan weer goed van pas. Het gewicht is nu nog 37 kg. De definieve vorm maak ik pas als het blok in de vierklauw zit. Ten eerste draait die niet door, en de stebcenter wel als je flink spanen wegdraait over een zijtak heen, bijvoorbeeld. Ten tweede, als de voet niet perfect rond is, bijvoorbeeld omdat mijn stebcenter in een MK3-MK3 verlenging zit, of omdat ik de voet uit de losse hand niet perfect gedraaid heb, zul je altijd zien dat de vaas iets eiert in de vierklauw. In dit geval aan het uiteinde een 2-3 mm. Als de vorm er dan al helemaal in zit, moet je toch weer opnieuw beginnen....
Eén van mijn meest geliefde hulpmiddelen bij het draaien van een vaas is een plankje, van ik geloof ongeveer 15x8 cm. Door het plankje op de contour van de vaas te zetten, kun je gemakkelijk zien of de ronding goed is. Staat het plankje stevig, omdat het op 2 punten steunt, dan is er iets mis. Is de ronding halverwege scherper, of is er een knik waar je verder ging nadat de leunspaan versteld werd, dan is dat ook goed zichtbaar.
Voor het draaien van de vorm gebruikte ik de eerder genoemde Ashley Iles beitel, een guts van CHWO (ik schat 25 mm breed, die wat langer is, en waar ik een langer handvat aan gemaakt heb, zodat ik ook iets verder van de leunspaan kan draaien) en een schalenguts, die een aanzienlijk langer handvat heeft. Vooral voor het subtiel maken van rondingen heeft de schalenguts als voordeel dat ik doordat ik hem onder mijn arm klem goed kan voelen hoe de ronding verloopt.
Het houtbeeld is spectaculair, maar omdat de draad door de vele zijtakken alle kanten op gaat, zijn er plekken waar ik toch vezels er uit ruk en straks 1-2 mm moet (weg)schuren. Bij zacht hout kun je proberen het hout te drenken in iets wat het steviger maakt (bv. Holzverfestiger, wat een soort van verdunde Schellak is, of 2 sekondenlijm). Dit hout is keihard en erg vast, voor mijn gevoel is het zelfs harder dan robinia, dus dat heeft weinig zin. Het wordt dus gewoon schuren. Misschien zelfs wel met korrel 60
De hoeveelheid houtkrullen neemt snel toe.
De vorm kan zich laten zien, vind ik.
Laatst bewerkt:
