rafelende randen bij schaven van sponningen

[hans81]

hoi allemaal, ik heb recentelijk een Ulmia houten sponningschaaf gekocht die mij goed bevalt. Nu heb ik echter 1 klein probleem: als ik haaks op de draad schaaf, dan rafelt het hout aan de rand van de sponning. De schaafbeitel is scherp, en ook de voorsnijder is scherp. Voordat ik begin aan de sponning trek ik de schaaf naar mij toe over het hout om een lijn voor te snijden, en omdat dit vurenhout zondermeer rafelig is, heb ik daarna ook nog twee keer met mes / liniaal in het hout gekerfd om rafelen / uitbreken te voorkomen. Niettemin blijft het flink rafelen. Nu gaat het om de bodem van een lade, dus het komt niet in het zicht, dus echt problematisch is het nu niet. Bij andere planken rafelde het overigens minder erg dan bij deze planken. (ook schaafrichting haaks op draad van het hout).

Toch ben ik benieuwd of jullie evt. nog tips hebben of dit beter kan? Want stel je wilt een sponning maken die in het zicht komt met vergelijkbaar hout, dan zou ik denken dat dit beter kan? Ter verduidelijking enkele foto's:

 

[Bert Vanderveen]

Trek eerst een paar keer een scherp mes langs de toekomstige rand. Handig is om hiervoor een Wari Kebiki te gebruiken (die kun je ook gebruiken om dun materiaal helemaal door te snijden):

Wari Kebiki - japanisches Streichmaß

Ein Streichmaß dient zum Markieren einer Linie, mit dem Wari Kebiki markiert man nicht, man schneidet das Holz direkt.

www.feinewerkzeuge.de

(Ik denk dat je voorsnijder misschien niet goed werkt, want die hoort dat insnijden te doen.)

 

[Paul90]

Afgaande op de foto steekt de voorsnijder niet (genoeg) onder de zool uit.

 

[hans81]

Dank voor jullie reacties! Hoever zou de voorsnijder ongeveer uit moeten steken t.o.v. de zool?

(hij trekt wel een duidelijke lijn in het hout, als ik de schaaf van voor naar achter over het hout trek)

Een andere vraag: ik zorg er altijd voor dat de beitel een heel klein beetje buiten de zool uitsteekt zijwaards, bij het schaven van sponningen. Maar dan is de voorsnijder niet helemaal in lijn met de schaafbeitel: de voorsnijder zit precies op het zijvlak van de schaaf, terwijl de beitel enkele tienden van millimeters verder uitsteekt. Is dit wel in orde?

 

[Peter de B.]

terwijl de beitel enkele tienden van millimeters verder uitsteekt. Is dit wel in orde?
Ik denk dat dat de verklaring is voor het rafelen.

Als de voorsnijder echt snijdt, dan kan de beitel zelf iets naar binnen blijven (juist aan de andere kant van de voorsnijder / niet uitsteken) Die laatste tiende mm wordt dan toch wel meegenomen door de beitel.

 

[chevy66]

Ik denk dat je ook beter resultaat krijgt, met een wat beter soort hout. Productiepulp moet je niet voor meubels gebruiken.

 

[John1969]

Voorsnijder iets dieper dan de schaafbeitel
Schaafbeitel niet buiten de voorsnijder laten komen.
De splinters worden door de beitel omhoog gedrukt terwijl ze door de voorsnijder ingesneden hadden moeten worden.
Zorg dat je voorsnijder vlijmscherp is en de vouw aan de kant van je sponning zit
Misschien dat er andere meningen zijn, dit lijkt mij de juiste afstelling
Groetjes John

 

[0nn0]

Soms is het beter om naar links of raar rechts de schaaf te bewegen?

 

[ZotVanHout]

Soms is het beter om naar links of raar rechts de schaaf te bewegen?

lijkt mij de werkelijkheid
afhankelijk van de groeirichting van het hout steek je het bij een vandikte best in de ene of de andere richting door

 

[48rmc]

Vurenhout is sowieso ruk en vooral als het snijgereedschap niet scherp genoeg is. Ik zou in eerste instantie kijken of de voorsnijder diep genoeg is afgesteld door een achterwaartse beweging te maken met je sponningschaaf. Mocht dat zou zijn, en hij doet nog niets dan alleen een heel dun lijntje,.....dan zou ik de lijn met een markeer mes insnijden. De eerste paar keer lichte druk uitoefenen en na een aantal keren dit te hebben herhaald meer druk uitoefenen zodat de kerf dieper komt te zitten. Als de kerf diep genoeg is, dan pas echt beginnen met het creëren van een sponning,....of eerst met de voorsnijder achterwaarts een dunnen lijn trekken in het hout,...daarna met een markeer mes de lijn verdiepen,...lijn is diep genoeg ingesneden, volgende stap met de steekbeitel de lijn stabiliseren. Succes!!

 

[hans81]

hoi, vriendelijk bedankt weer voor de vele tips en reacties!

Ik had inderdaad al de voorgestelde werkwijze van @48rmc gevolgd, maar zonder duidelijke verbetering. Ik ga nu eens proberen de beitel net binnen de zool te houden, ipv net er buiten zoals ik tot nu deed. Ik vind dat ook logischer klinken omdat de voorsnijder dan wel nut heeft zoals @John1969 uitlegt.

Rest nog de vraag, waarom, als ik mij goed herinner, sommige houtbewerkers die je op de vele houtbewerk videos op youtube kunt bekijken aangeven dat de beitel iets buiten de zool moet steken? Volgens mij is dat om te voorkomen dat de sponning bij de staande wand smaller wordt (ik hoop dat ik het zo goed verwoord). Ik begrijp, dat bij juiste afstelling de voorloper dit dan voorkomt als je de beitel binnen de zool laat vallen?

(ik geef toe dat dit hout vrij bewerkelijk is om mee te werken en dat het vast veel beter kan. Ik ga de volgende keer hogere eisen aan het hout stellen! Niettemin ben ik wel tevreden met het eindresultaat, inmiddels is de grote kast van 2 (van de 10) lades voorzien, die soepel lopen op eigen gemaakte rails, alles uit hout en met de hand gemaakt)