Pen-gat verbinding met toognagel (drawbore pin) verbinding

[WouterE]

Even een vraagje, ik zie het niet zo snel verbij komen op dit forum, en elders ook niet echt,
maar hoe groot moet een toognagel zijn, ten opzicht van het gat waar die in gaat?

Ik zat te denken dat iets groter, bijv. een pen van 10+2/10e mm op een gat van 10 mm,
het gat in ieder geval mooi afsluit.

Maar van de andere kant: dan gaat hij er moeilijker doorheen, met nog extra risico op uitbruiken
aan de andere kant (als je hem er helemaal doorheen slaat).

Is daar een vuistregel voor?

Ik vraag het ook omdat ik wat gaten in een stalen plaat wil laten boren, zodat ik zelf
wat pennen kan maken van het hout dat ik heb liggen en als die gaten iets geruimd
moeten worden, dan kan ik dat beter van te voren weten

 

[vandikte]

Hier staan je antwoorden...(nu zou ik zelf de gaten wel ietsje laten verspringen maar dan gelijk de houten nagel erin slaan)

 

[ilex]

Vroeger maakte je de toognagels op de hand en waren heel licht taps. Gewoon met een mes (of beitel) een vierkant stuk hout met een paar halen wat ronder maken. Het gat van de pen verspringt iets t.o.v. de twee van het gat waar de pen ingaat en zo dat de pen wat wordt aangetrokken. De verbinding sluit dan mooi. Maar om de pen goed te laten klemmen was deze ook heel licht taps !! Hierdoor klemde het altijd goed.

Met ronde (niet tapse) toognagels is het veel lastiger. De gaten in de pen en het gat moeten goed passen.

 

[DitchDeurne]

Zie pagina 4:
Pen-gat verbinding met toogpen

(...) En nu komt de truc. In de pen van de tweede component worden de gaten niet geboord op de gemarkeerde plek, maar een fractie ernaast, in de richting van de pen-en-gatverbinding af. (...)

 

[Wim Kluck]

Ja dan is de vraag wat is een fractie. Is dat anders bij 20 cm vierkant eiken dan bij 10 cm douglas?

 

[DitchDeurne]

Link aangepast, zie pagina 4 van de pdf (die meteen wordt gedownload)

 

[ilex]

Een "fractie" is hier meestal zo'n 1 tot 3 mm. Maar daar hoort dan wel bij dat de beide vlakke einden naast de pen al mooi sluiten. De totale dikte van de verbinding en de houtsoort heeft hierop grote invloed op de "fractie". Ook heeft de toognagel aan het "dunne" einde dan een dunnere punt (grove vellingkanten) zodat die in het verschoven gat van de pen zijn weg kan zoeken. Na pen zoekt de punt dan ook weer het laatste gat. Zodra de nagel in het derde gat zijn weg vindt gaat hij daarna de verbinding aantrekken en sluiten.

 

[koekjes op pad]

Om de deuvels te maken heb je een deuvelplaat nodig (of dowel plate). Ook op dit forum of bijv. bij Paul Sellers vind je informatie om zelf een deuvelplaat te maken. De truc is volgens mij wel dat de gaten in de metalen plaat ietsjes conisch zijn zodat er echt een snijrand ontstaat. Mijn eigen deuvelplaat van Lie Nielsen heeft dat in ieder geval wel.

 

[gpf]

Voor 6 en 8 mm gaten/deuvel ging ik te werk als volgt: gaten boren, werkstuk klemmen, met een halve mm kleinere boor verspringen en gat markeren voor middenstuk. Los halen, met 6 of 8 mm boren en pen iets taps maken.

Mooi is het zichtbare gedeelte van de pen vierkant te houden, vierkante priem gebruiken

 

[WouterE]

Om de deuvels te maken heb je een deuvelplaat nodig (of dowel plate). Ook op dit forum of bijv. bij Paul Sellers vind je informatie om zelf een deuvelplaat te maken. De truc is volgens mij wel dat de gaten in de metalen plaat ietsjes conisch zijn zodat er echt een snijrand ontstaat. Mijn eigen deuvelplaat van Lie Nielsen heeft dat in ieder geval wel.

Paul zei ook dat je carrosserie ringen oid kan gebruiken. Dat heb ik geprobeerd, maar op deze manier (ligt waarschijnlijk aan mij) komen ze er niet zo heel lekker uit. Dat komt, vermoed ik, omdat ze makkelijk (te) scheef gaan en dan klemmen.
Ik zit erover te denken om een 5 mm dikke stalen stang bij een grote doe hetzelf zelf zaak te halen en daar een aantal gaten doorheen te (laten) boren en als het kan, van onder een iets conisch gat maken aan aan de onder kant.
Die deuvelplaten zijn prachtig, maar qua prijs toch wat aan de hoge kant, vind ik.

 

[WouterE]

Ja dan is de vraag wat is een fractie. Is dat anders bij 20 cm vierkant eiken dan bij 10 cm douglas?

Ik zat meer aan een meubel te denken dan aan een houten constructie... Pennen van rond de 8-12 mm lijken me wel aardig daarvoor.

 

[JMe]

Paul zei ook dat je carrosserie ringen oid kan gebruiken. Dat heb ik geprobeerd, maar op deze manier (ligt waarschijnlijk aan mij) komen ze er niet zo heel lekker uit. Dat komt, vermoed ik, omdat ze makkelijk (te) scheef gaan en dan klemmen.

Ik gebruik hiervoor meestal een moer, bijvoorbeeld een M10 voor een deuvel van 8 mm

 

[Wim Kluck]

Ik zat meer aan een meubel te denken dan aan een houten constructie... Pennen van rond de 8-12 mm lijken me wel aardig daarvoor.

IK reageerde ook op het artikel in de post van vandikte daar gaat het wel over grof werk. Vandaar ook de vraag wat een fractie is want ik begrijp best dat je geen drie mm verspringing hebt bij een pen van 6mm dik.
Deze posts zijn ook ter leering en soms vermaak van beginners of onervaren houtbewerkers op dit gebied.
Velen hier hebben nog nooit met toogpennen gewerkt. Ik heb het voor mijn schuur ook niet gedaan en voor schroeven gekozen Het is veel werk en in mijn geval zag je het toch niet. Maar ik vind het wel een hele mooie verbinding.

 

[WouterE]

Ik gebruik hiervoor meestal een moer, bijvoorbeeld een M10 voor een deuvel van 8 mm

Komen ze er dan wat mooier uit dan in mijn foto, hierboven?

 

[Bert Vanderveen]

Dat togen gebeurt vaak met groen hout, dwz dat de balken vers gezaagd zijn. De toogpennen daarentegen meestal van goed droog (eiken). Doordat ze dat wat vocht opnemen uit het groene hout zwellen ze na een tijdje op en de boel dan retevast. Het gaat dus om grote constructies.

Bij meubels (waar gedroogd hout de norm is) zie je togen meestal bij wat onze Angelsakische vrienden 'breadboards' noemen: de einden van tafelbladen, waarbij een dwarse plank met groef over de einden van de planken (met profiel) van het blad bevestigd wordt en de deuvels de dwarsplank strak tegen de rest van het blad trekken. De delen van het blad hebben dan een iets verschoven gat in de einden. In het midden is het gat rond, naar de zijden toe iets overdwars verlengd om ruimte te geven voor het uitzetten en krimpen van het blad. Omdat de krimp van de dwarseinden weinig invloed heeft op de breedte van de tafel is dat een goede methode om de boel stabiel te houden.

 

[WouterE]

IK reageerde ook op het artikel in de post van vandikte daar gaat het wel over grof werk. Vandaar ook de vraag wat een fractie is want ik begrijp best dat je geen drie mm verspringing hebt bij een pen van 6mm dik.
Deze posts zijn ook ter leering en soms vermaak van beginners of onervaren houtbewerkers op dit gebied.
Velen hier hebben nog nooit met toogpennen gewerkt. Ik heb het voor mijn schuur ook niet gedaan en voor schroeven gekozen Het is veel werk en in mijn geval zag je het toch niet. Maar ik vind het wel een hele mooie verbinding.

Ah, vandaar. Ik heb dus ook één van die onervaren houtbewerkers. Het lijkt mij dus (a) leuk om te leren (b) een mooi detail, maar ik wil ook (c) bewust deze verbindingen strak houden, omdat ik de p4 lijm ook wat wil ontlasten. Ik durf daar nog niet blindelings op te vertrouwen, gezien de gemengde ervaringen die her en der op het internet staan.
Aan schroeven had ik eerlijk gezegd nog niet gedacht. Dat is wel een stuk makkelijker. Ik denk dat dat ik die achter de hand houd, mochten de pennen en de lijm falen.

 

[Wim Kluck]

Ah, vandaar. Ik heb dus ook één van die onervaren houtbewerkers. Het lijkt mij dus (a) leuk om te leren (b) een mooi detail, maar ik wil ook (c) bewust deze verbindingen strak houden, omdat ik de p4 lijm ook wat wil ontlasten. Ik durf daar nog niet blindelings op te vertrouwen, gezien de gemengde ervaringen die her en der op het internet staan.
Aan schroeven had ik eerlijk gezegd nog niet gedacht. Dat is wel een stuk makkelijker. Ik denk dat dat ik die achter de hand houd, mochten de pennen en de lijm falen.

Ik vraag me af of er in die grove houtverbindingen wel altijd lijm gebruikt word?

 

[Bert Vanderveen]

Ik vraag me af of er in die grove houtverbindingen wel altijd lijm gebruikt word?

Gewoonlijk niet. Ook omdat men vroeger nog meer dan nu van het hergebruik was. Voorbeeld: in mijn contreien werden boerderijen nog wel eens afgebroken om vervolgens op een andere plek weer opgebouwd te worden: het 'los hoes' (dat 'los' spreekt voor zich…). Mooi voorbeeld staat in Enschede bij het Rijksmuseum Twenthe. Eigenlijk waren we hier in Twente IKEA al eeuwen vooruit qua zelfbouwpakket.

 

[Athanor]

Misschien heb je het al gezien, maar in onderstaand topic kun je vanaf #82 zien hoe ik met toogpennen heb gewerkt voor de poten van deze tafel.

Succes! Fons

Ovale tafel in amerikaans esdoorn

In dit geval heb ik de handschoenen aangetrokken om goed antislip te hebben, ik had de poten verder niet geborgd en moest ze stevig vasthouden, een slippertje kan al een vinger kosten dus vandaar..... Dat het wat gevaarlijk lijkt boven het freesblad komt denk ik van de perspectivische...

woodworking.nl

 

[Arend b]

Heb in Denemarken gezien hoe ze die pennen maken in een viking dorp ,een dikke strip ijzer 15 mm dik goed
Ondersteunt met verschillende grote van gaten , je ging van gat naar gat om de juiste grote te krijgen,
Was vers eiken hout voor de toeristen , geen korel eiken .

Wat ik weet van mijn vader vroeger dat die pennen uit eikenhout werden gemaakt en wel van het midden van de
Boom ,(korel eiken) dat was taaier, pennen werden gewoon gemaakt met een trekmes en liepen wat schuin aan ,dit was wel voor het grote werk ,er werd met een handboor gaten door de balken geboord en een pen in
Geslagen

Die ikea pennen zijn soms van slechte kwaliteit , alleen goed voor begeleiding in een kast ,
Niet gebruiken als het op afschuiving kracht op aan komt ,