Patronen van kops multiplex - experiment

[jorisvh]

Na het bekijken van de filmpjes van Michael Alm over patterned plywood, wilde ik er zelf eens mee experimenteren. Hier een verslagje.

• eerst een reststuk berken multiplex in reepjes zagen

​

• strookjes “kops” en verschoven onder 45gr verlijmen tot een paneel

​

• Dat paneel onder 45 gr opnieuw in strookjes zagen geeft stroken met allemaal lijntjes onder 45 gr (geen foto)
• Die strookjes opnieuw verlijmen, met de oneven strookjes ondersteboven geeft een visgraatpatroon (herringbone)

​

• nog een keer zagen onder 90 gr en opnieuw verlijmen met de oneven strookjes ondersteboven geeft een patroon met concentrische vierkantjes

​

Ik heb ondertussen de kleine openingen tussen de lagen van de mpx geplamuurd met lijm en schuurstof en zo ligt het nu er al een paar weken.
Ik moet het nog een laatste keer schuren om een foto van het eindresultaat te kunnen maken.
Wat ik er mee ga doen, geen concreet idee voorlopig. Het belandt waarschijnlijk in de kast om ooit als inleg in een tafeltje te dienen of zo. Vermits het maar een experiment was, ben ik begonnen met een relatief klein stuk (60x30cm, 18mm dik, schat ik) en is het eindresultaat na het vele zagen, vlakken en vandikte schaven en schuren nog veel kleiner geworden (20x20cm, 12mm dik, schat ik).

Wat ik toegevoegd heb t.o.v. wat ik bij Michael Alm gezien heb (of het moest zijn dat ik niet goed opgelet heb), is om in de eerste stap langs en dwars gezaagde strookjes af te wisselen zodat het donker/licht patroon (veroorzaakt door de afwisselende lagen van langste en kopse vezels in de mpx) continu doorloopt. Als je identieke strookjes naast elkaar legt krijg je telkens 2 lichte of 2 donkere lagen tegen elkaar en dan blijf je de originele dikte van de mpx zien. In de praktijk ben ik gestart met een plaat die 2x zo breed als lang was, dan van de korte zijde strookjes gezaagd tot de helft, dan 90gr gedraaid en verder gezaagd. Zo kon ik bij de eerste verlijming telkens een langs en een dwars strookje afwisselen.

lessen:

• Ik heb tussen iedere verlijming een rondje vvd gedaan om alles zo vlak mogelijk te houden. Daar verlies je wel wat dikte dus beter beginnen met bredere stroken in stap 1. Ik had stroken van 18mm gezaagd en ben met 12mm geëindigd.
• Bij het vvd schaven breken er al eens stukjes uit aan de randen. Dus, zeker naar een groter paneel mikken dan je uiteindelijk nodig hebt.

Het was een leuk experiment tussen het echte werk door, elke dag een half uurtje en dan weer wachten op het drogen van de lijm.

 

[klusrob]

Geeft een mooi effect zo!
Ik ben nu bezig aan een lampstandaard van berken multiplex (verhoger om de bureaulamp boven het beeldscherm uit te laten komen), waarbij het ook de bedoeling is om de mooie laagjes te accentueren.

Bij het vvd schaven breken er al eens stukjes uit aan de randen. Dus, zeker naar een groter paneel mikken dan je uiteindelijk nodig hebt.

Als ik een paneeltje maak van gelijmd (kops)hout, lijm ik er altijd een kader omheen van goedkoop hout (meestal een vuren lat). Die lat vangt het uitbreken op (dan breekt deze lat uit ipv je werkstuk), en deze lat zaag ik er voor de volgende bewerking weer vanaf.
Dan heb je hetzelfde effect als je nu doet (schoonzagen), maar dan doe je dat niet met hout dat je mogelijk nog nodig hebt of heb je minder goed (dus duur) hout nodig.

 

[Bert Vanderveen]

Bij alle soorten verdubbeling van multiplex heb ik ook altijd het bedachte bezwaar dat die buitenlaag op buitenlaag niet klopt. Mss is het een idee om er dan een laag vanaf te schaven, zodat je wel in de goede sequentie blijft.
En wat betreft verlies: per zaagactie verlies je zaagtandmaat, dus dat telt wel aan. Voor duur hout kun je denkelijk beter een lintzaag gebruiken, dat scheelt weer.

 

[jorisvh]

Als ik een paneeltje maak van gelijmd (kops)hout, lijm ik er altijd een kader omheen van goedkoop hout (meestal een vuren lat). Die lat vangt het uitbreken op (dan breekt deze lat uit ipv je werkstuk), en deze lat zaag ik er voor de volgende bewerking weer vanaf.
Dan heb je hetzelfde effect als je nu doet (schoonzagen), maar dan doe je dat niet met hout dat je mogelijk nog nodig hebt of heb je minder goed (dus duur) hout nodig.

goeie tip, ga ik volgende keer zo doen.

 

[jorisvh]

Bij alle soorten verdubbeling van multiplex heb ik ook altijd het bedachte bezwaar dat die buitenlaag op buitenlaag niet klopt. Mss is het een idee om er dan een laag vanaf te schaven, zodat je wel in de goede sequentie blijft.

Dat is een optie, maar in welke richting moet je dat dan door de vandikteschaaf of -schuurder steken voor een goed resultaat ivm de richting van de draad die wisselt? Misschien is 45gr best, maar dan verlies je veel nuttige breedte van de machine.
Wat ik gedaan heb komt neer op de verschillende platen mpx kruiselings lamineren, zoals het ook binnen 1 plaat gedaan is in de fabriek. Dat geeft hetzelfde effect en lijkt mij eenvoudiger. Dan moet de grootste maat van het eindresultaat wel kleiner zijn dan de breedte van de plaat. Voor een tafelblad wordt dat moeilijk.
Je kan natuurlijk platen van 250x125 (langsfineer €€) en 125x250 (dwarsfineer €€€€) afwisselen. Maar die laatste moet je allicht speciaal bestellen en kan je beter vandikte kopen ipv vandikte schaven en lijmen .

Ik heb ooit een werktafel gemaakt met blad en zijdes van 3x18mm

Hier zie je duidelijk de 2 opeenvolgende lichte laagjes. Volgende keer zou ik de 2 buitenste lagen van de middelste plaat verwijderen. Hier zijn enkel de randen opgedikt over 10cm breedte, dus dat zou ik kunnen zagen.

En wat betreft verlies: per zaagactie verlies je zaagtandmaat, dus dat telt wel aan. Voor duur hout kun je denkelijk beter een lintzaag gebruiken, dat scheelt weer.

Klopt maar een lintzaag heb ik zelf helaas (nog) niet.
Bij het zagen van dikfineer om gebogen multiplex te maken heb ik gemerkt dat ik telkens de plank opnieuw moest vlakken en het dikfineer vandikte schaven of schuren voor ik verlijm waardoor ik uiteindelijk ook bijna 3mm kwijt was.
Bij kops verlijmen zoals hier is dat geen probleem en kan dat wachten tot het tot een paneel verlijmd is. Onthou ik voor de volgende!

 

[knotwilg]

Het is m.i. juist het niet perfecte van de vierkantjes die het patroon interessant houden. Een beetje "Wabi Sabi" ipv steriel strak. Zou dus geen laagjes gaan schaven om de verdubbeling te voorkomen.