Opknappen oude schaven

[Berm]

De laatste tijd heb ik twee oude schaven opgeknapt: een Stanley nr 4 type 19 (1960) uit Engeland en een GreatNeck nr4 (1950) uit de USA.
De Stanley is van mijn vader geweest en heb ik weer in orde gemaakt voor mijn tweelingbroer en de GreatNeck is voor eigen gebruik.

Eerst de Stanley.

Mijn vader was machinebankwerker, dus het achterhandvat was, toen het brak, vervangen door een zelfgelast metalen exemplaar.....
Alle onderdelen waren verder nog heel, maar geroest en verwaarloosd.

 

[Berm]

Van een stukje Appelhout (?) ga ik een nieuw achterhandvat maken. Het bleek wel wormig hout, maar niet bros...

Als model heb ik een oud achterhandvat van een Stanley lookalike gebruikt. De fixeerpen voor het achterhandvat bleek helaas weggevijld.
Ik wil ook de moer en draad van mijn vader hergebruiken en het handvat meer naar voren laten leunen, een beetje tussen het metalen en modelhandvat in dus.

 

[Berm]

Eerst De metalen schaafonderdelen allemaal netjes schoongemaakt, vlakken recht en vlak gemaakt en alles mooi gangbaar gemaakt en licht in de olei gezet.
Daarna op de bandzaag een dik vlak stuk uit de appel daarna de richting van het draadgat bepaald en geboord met de oude handboor van mijn vader. Normaal gebruik ik meestal een elektrische variant, maar nu vond ik dit wel zo passend.

gezaagd en

 

[HoutWouter]

Ziet er al bijna weer strak uit! Kan wel weer even vooruit. Welke olie gebruik je voor het metalen gedeelte?

 

[Berm]

Ziet er al bijna weer strak uit! Kan wel weer even vooruit. Welke olie gebruik je voor het metalen gedeelte?

Eerst gewone (dunne) olie, zoals rijwielolie, dan zij- en ondervlak droogwrijven met keukenpapier en dun Japanse camelia oil aanbrengen. Beetje gewone olie op schroefdraad, glijvlakken kikker en asje kantelnok (die schaafmees in en uit duwt), laten zitten.

 

[Berm]

Het voorhandvat heb ik weer helemaal glad geschuurd; de roodachtige gloed ging er daardoor vanaf en er kwam gedeeltelijk weer blank hout tevoorschijn. Het achterhandvat heb ik steeds een stukje geraspt, rechterhand gepast en verder geraspt.... Het handvat is hoger dan het metalen, dus de moer komt veel doeper te liggen; aanslag opgevangen met onderlegring.

De vele wormgaatjes heb ik gevuls met appelzaagsel en CA-lijm, maar dat is er grotendels weer afgegaan met het verder vormgeven.

 

[Berm]

Tenslotte pasform een laatste keer getest, fijn opgeschuurd en wat walnootolie orop en afgedekt met shellac.

 

[Berm]

Daarna de GreatNeck. Deze is duidelijk van mindere kwaliteit dam de Stanley; letterlijk op alle vlakken !

Omdat ik het mes en de keerbeitel heb vervangen voor dikkere exemplaren van Veritas, bleek de schroef die het mespakket op de kikker houdt te kort: alleen laatste draad stak nog in kikker. Ik heb geprobeerd het draad te kopieren, maar dat is mij niet gelukt; het lijkt een heel vreemde draad te zijn...
Om de bout toch wat meer in de kikker te laten zakken en zo wat minder speling op de draad te hebben, heb ik de dekbeitel wat vediept, zodat de bout er dieper invalt.

Ook bij deze schaaf heb ik de nodige onderdelen gevlakt en beter passend gemaakt. De zool bleek diverse hollingen te hebben, die ik er m.b.v. watervast schuurpapier op een glasplaat grotendeels heb uit gekregen.

Tenslotte bleek ik de kantelnok te moeten rapareren; deze had zoveel speling op het asje, dat hij steeds scheef trok.

 

[Berm]

Het lagertje, cq. het messing busje dat beide delen van de kantelnok bij elkaar houdt bleek volledig uitgelubberd en teveel naar links en rechts op het asje te kunnen bewegen. Op de metaaldraaibank heb ik een nieuwe gemaakt: twee in elkaar passende messing busjes, zodat de kantelnok weer mooi op het asje past en tegelijkertijd geen zijspeling meer heeft.

 

[Berm]

De GreatNeck schaaft nu weer stabiel, maar minder vanzelfsprekend als de Stanley. De Stanley heeft een veel hogere afwerkingskwaliteit en een handvat perfect passend in mijn eigen hand...

 

[Wim Kluck]

Mooie reportage. Ik vind dat "wormstekelige" hand goed passen bij het schaafje.

 

[klaas0639]

Mooie verslag en fraai resultaat. Dank.

mvg
Klaas

 

[Jan van den Broek]

Mooi gedaan!
Wat betreft de draaibank: Zie ik een Huvema 450?
Zonee, welke heb je dan?

 

[SunRayes]

Die zien er weer mooi uit! En zo'n metaaldraaibank is toch een handig stuk gereedschap om te hebben als je oude gereedschappen gaat restaureren.

 

[Jan van den Broek]

Die zien er weer mooi uit! En zo'n metaaldraaibank is toch een handig stuk gereedschap om te hebben als je oude gereedschappen gaat restaureren.

Daarom heb ik er ook twee

 

[Berm]

Mooi gedaan!
Wat betreft de draaibank: Zie ik een Huvema 450?
Zonee, welke heb je dan?

Vergelijkbaar, een FN 450, 30 jaar geleden gekocht.

 

[Jan van den Broek]

Dat is precies dezelfde als mijn Huvema uit 1994. Leuk! Ik heb alleen de elektrische knoppen iets anders.