Mijn master Slave schakeling
In het eerste plaatje zie je het schema van de master slave schakeling.
Vervolgens zie je hoe een en ander er uit komt te zien. Alles is op een plankje gemonteerd, de stofzuiger is ook met de voet via een schakelaar te bedienen. Ik heb 2 stopcontacten opgenomen voor zowel een freestafel als mijn zaagtafel, dat scheelt omwisselen van de stekkers. Als een van de 2 tafels aangezet wordt, zal automatisch de stofzuiger starten, na het uitzetten van de tafel zal de stofzuiger nog een seconde of 5 nadraaien.
Hoe werkt dit nu (zie schema): De 2 stopcontacten van de frees- en zaagtafel zijn via een diodebrug (linksboven) op de 230 Volt aangesloten. Deze diodebrug is apart geschakeld, de + en - zijn doorverbonden. Dat betekent dat zelfs bij een geringe belasting er een spanningsval van ongeveer 1.5 Volt ontstaat over de diodebrug, het signaal ziet niet uit, maar het is een soort wisselspanning. Deze spanning is te laag om iets te schakelen, en zal dus omhoog getransformeerd moeten worden. Daarvoor dient de oude stekker trafo, dat is een trafo die in de netstekker van wat oudere apparatuur zat, en die 220 Volt (toen wel) omzette in 3 to 8 Volt of zo. In deze schakeling wordt de transformator andersom ingezet, dus de zijde die aan de diodebrug hangt, is de laagspanningskant van de trafo. Dit betekent dat de andere kant een hogere spanning oplevert, precies wat we willen.
Deze wisselspanning wordt door de 1n4004 diode gelijkgericht, de condensator erachter maakt er een mooiere gelijkspanning van, en dient tevens om de stofzuiger na het uitschakelen van de tafel na te laten lopen. kies je dus een hogere waarde dan 1000uF (micro Farad), dan zal de stofzuiger langer doorlopen. De aldus gevormde gelijkspanning stuurt een solid state relais aan (geen bewegende onderdelen dus), dit relais is schakelt de stofzuiger aan- en uit. Dit relais kan 10 Ampere schakelen, ruim voldoende voor de stofzuiger.
Soms wil je de stofzuiger los gebruiken of na het zagen / frezen wat stof wegzuigen. Dan schakel je met de voet de schakelaar om, deze is botweg over het relais gezet. Werkt erg praktisch.
De installatie op de plank wordt via een lang snoer op het stopcontact aangesloten. Ik heb gekozen voor een stekker met aardlek schakelaar, wel zo veilig.
Het geheel is nu een klein jaartje in werking, en voldoet uitstekend. Het leuke is dat je op een andere locatie ook een andere stofzuiger kunt aansluiten, je hoeft alleen het plankje met de master slave mee te nemen.
Wat valt er nog te wensen: aan de zuigmond een klein klik aan klik uit schakelaartje monteren, zodat je bij de zuigmond de stofzuiger even aan en uit kan schakelen, lijkt me super handig.
De bouw: als je echt geen verstand van electriciteit / electronica hebt, begin er niet aan, of vraag hulp van iemand die iets meer bedreven is in dit soort zaken, je werkt met netspanning, de schakeling moet zo gebouwd worden dat hij het gebruik door een timmerman / vrouw moet kunnen overleven, degelijk dus.
De schakeling heb ik ingebouwd in een fors formaat doos (zie foto's), het past net, met wat duwen en trekken.
De componenten:
de diodebrug: kies er een die heel, heel veel stroom kan verwerken, door de brug gaat de totale stroom van je zaag of freestafel. Ik heb een 35 Ampere, 1 Kv model gekozen, met koelblokje, (zie ook foto), kies dus niet zo'n plastic model, want de diodebrug kan dan te heet worden.
De transformator kwam bij mij uit de verzamel bak met netstekkers. Moet je hem kopen, kies dan het kleinste model, dat ongeveer 5 tot 8 Volt levert, de stroom is niet belangrijk, 0.1 Ampere is ruim voldoende. Zorg dat je hem goed aansluit, de laagspanningskant komt aan de diodebrug te hangen.
De diode is een standaard 1n4004 diode, mag ook een 1n4007 of zo zijn, zie ook de foto met inhoud van de lasdoos.
De Condensator mag geen probleem opleveren, kan ook niet echt veel kosten. Als je er twee koopt, kan je experimenteren met de nalooptijd van de stofzuiger, je mag condensatoren namelijk parallel zetten, de nalooptijd wordt dan langer. Zet je ze in serie, dan wordt de nalooptijd korter.
Het solid state relais zal de duurste component zijn, Als je een 1200 Watt stofzuiger hebt, kan je een model kiezen van 230 Volt, 6 Ampere. Ik vond 10 Ampere wat ruimer bemeten, dit type had schroefaansluitingen, makkelijk, maar niet noodzakelijk. Reken op 20 tot 30 Euro voor dit relais, dan kom je een heel eind.
Voor de rest heb je 1 lasdoos, 3 stopkontakten en 1 schakelaar nodig, ik heb voor watervast materiaal gekozen, te koop bij iedere bouwmarkt.
De optionele aardlek schakelaar heb ik gekocht bij een bedrijf in Dongen, kostte ongeveer een tientje dacht ik, kan iets minder zijn geweest.
Het resultaat is een professionele master slave schakelaar, die al bij geringe belasting de stofzuiger laat lopen, die voldoende capaciteit heeft voor de grootste 230 Volt zaagtafel of freestafel, die een stofzuiger tot ruim 2 Kilowatt kan schakelen. Als extra heb je de voetschakelaar om de stofzuiger zelf te kunnen schakelen.
Ik zou zeggen, succes met de eventuele bouw, heb je vragen, stuur maar een mail.
Joep van der Linden
De schakeling reageert snel, de stofzuiger draait op vol vermogen terwijl de zaag nog op toeren aan het komen is. Er zit geen tijdschakeling op, dus de stofzuiger blijft niet nadraaien bij het uitschakelen van de master. Dit ervaar ik echter niet als een gemis en ik ga er dan ook geen tijdsrelais meer tussenplaatsen.
