Juist meten ?

Leo64

Actieve deelnemer
12 sep 2009
37
0
Laatst kwam ik een probleem tegen waar we allen van kunnen leren.
Ik wilde weten hoe juist men eigenlijk meet.

Ik ondekte dat er meetklassen zijn volgens EC norm, klasse 1 t.e.m 3, met als 1 de meest nauwkeurige. Hoeveel dit juist is kan ik niet meer terug vinden, ik dacht dat 1 = 0,5mm/meter.

Ik wil graag met een rolmaat werken omdat dit handig is als je veel alleen werkt.

Nu gaan we testen/vergelijken en nemen als referentie een nieuwe MDF plaat die in principe zeer maatvast is , 1,22 meter dwars.

Resultaten : rolmaat stanley ( normaal klasse 2 ) = 1 m 22 cm 1mm
andere rolmaat = 1 m 22 cm 0,5mm
en nog een andere rolmaat = 1 m 22 cm 1,5mm
de ouwe getrouwe vouwmeter = 1 m 22 cm 0mm
metalen hoge precisie meetlat = 1 m 22 cm 1 mm

Welke is nu juist ? De vouwmeter ? En deze is blijkbaar klasse 3
De raad is dus, meet altijd met dezelfde meter...
 

ArtHarg

Post veel
9 jan 2009
1.810
1
Den Haag
www.artharg.nl
Het spijt me dat ik je droom moet verstoren, maar als je met vijf verschillende apparaten een waarde vindt die groter is dan 1220mm, dan is je plaat ook écht groter dan 1220mm. Het is vrij onwaarschijnlijk dat alle apparaten toevallig een grotere waarde aangeven.

Enneh, weet je zeker dat je de vergelijking goed hebt uitgevoerd? Systematische fout bepaald, herhaalde metingen etc? ;-)

Dat neemt niet weg dat je conclusie klopt: als nauwkeurigheid echt belangrijk is moet je voor alles hetzelfde meetinstrument gebruiken. Dan weet je dat je elke keer met dezelfde afwijking te maken hebt.

Arthur
 

Leo64

Actieve deelnemer
12 sep 2009
37
0
Klopt, deze bedenking heb ik ook gemaakt. Ondertussen heb ik ook een vergelijk gemaakt met tussenmaten, ik bedoel : gemeten op 1, 2 en 3 meter, maat uitgezet op een aluminium profiel en vergeleken, daar is mijn droom pas stuk gegaan...

Ik overweeg de aanschaf van een rolmaat van het merk sola, deze geven een klasse 1 op de totale lengte ( +/- 25 euro ).En ik heb de indruk dat deze firma weet waar ze mee bezig is.

De MDF plaat had ik enkel gebruikt als referentiemaat, andere kon ik niet bedenken ;)
 

ArtHarg

Post veel
9 jan 2009
1.810
1
Den Haag
www.artharg.nl
OK, dat is al een stuk de goede weg op, maar heb je dan ook het meetding zó neergezet dat de maatstrepen het werkstuk raken om parallaxfouten te voorkomen, zekergesteld dat je tussen precies dezelfde punten meet, een zeer scherpe lijn gebruikt?

Als ik het even nareken op basis van je resultaten is je plaat MDF 1220.8 +/- 0.6mm breed en is je vouwmaat degene die het verst van dat resultaat af zit. Wat dat betreft klopt het dus.

Je hébt trouwens wel een referentie: je hebt namelijk een hoge-precisie meetlat. Wat je kan doen is daarmee 10 keer de afstand tussen twee punten meten en het gemiddelde daarvan als lengte gebruiken. Hetzelfde doe je met de andere meetdingen. Dan kan je die ook calibreren.

Maar waarom wil je die maten eigenlijk op minder dan een halve millimeter nauwkeurig weten? Kan je in al je andere bewerkingen die nauwkeurigheid dan ook halen? Het lijkt mij dat je meer hebt aan dat wat je eerst zei: dezelfde afstand steeds met hetzelfde meetgereedschap meten. De maat is alleen maar een referentie aan een plek op dat meetlint, het maakt niet uit of dat nou 122 heet of 123 als je hetzelfde meetlint weer pakt om die 122 of 123 mee af te tekenen.

En kies je referentievlakken goed, zodat eventuele maatafwijkingen aan een kant zitten waar ze geen kwaad kunnen. Steeds vanaf hetzelfde punt meten in plaats van "haasje over" spelen ( dus bijvoorbeeld: de bovenkant van een gat zit op 20mm van het einde en de onderkant zit op 50mm van datzelfde einde, niet 30mm onder de bovenkant van het gat). En als het echt kritisch is dat maten exact overeenkomen: rechtstreeks in het werk meten, of story sticks gebruiken zodat je maten van een vaste referentie overneemt.

Arthur
 

WR1944

Oud hout
Ik kan Arthurs verhaal volledig onderschrijven. Exact meten doe je met geijkte apparatuur onder geconditioneerde omstandigheden met een voorgeschreven meetprotocol.
In een grijs verleden heb ik instrumentmaken gestudeerd en was ik daarna in de grovere metaalverwerkende industrie werkzaam. Als hobby-houtbewerker zit het nauwkeurige werken er echter nog steeds in.
Nauwkeurig op maat werken is alleen noodzakelijk als je op iets anders moet aansluiten. Story sticks (bestaat er een Nederlandse naam?) zijn heel handig, het voorkomt vaak meetfouten.
Volgens mij is het belangrijker aandacht te besteden aan goed recht en haaks werken. Met goede meetapparatuur valt daar meer winst te halen.
Voor iemand uit de metaal is het nog steeds frustrerend te merken dat, ondanks nauwkeurig meten, door werking het de volgende dag toch weer anders is.
 

Leo64

Actieve deelnemer
12 sep 2009
37
0
Die tip ga ik ter harte nemen, eigenlijk calibreren naar een gemiddelde, als ik tenminste kan volgen. Het is wel aangenaam om te merken dat er mensen zijn op dit forum die mijn vraag ernstig nemen.Parallaxfout heb ik beperkt ( zelfs een vergrootglas gebruikt met lichtinval vertikaal ) en de lijn is getrokken met een kraspen ( in de aluminium lat ). Uit volledigheid leg ik even uit hoe dit alles gekomen is . Ik maak een aluminium frame van precies de breedte van 3 MDF platen, in principe dus 1,22 x 3 = 3,66 meter. Ik wil de aluminium profiel aftekenen zo dat er precies 3 platen op passen, toen sloeg de twijfel toe : is een MDF plaat precies 1,22 M ?
We nemen een rolmeter en meten de plaat op, hé ze is geen 1,22 meter maar 1mm groter...
en ik die dacht dat mdf zo precies was, zou het aan de meter...En zo is mijn verhaal begonnen... ;)
Morgen heb ik normaal meer info over meetklassen enz. Ik zal dit posten.
 

ArtHarg

Post veel
9 jan 2009
1.810
1
Den Haag
www.artharg.nl
Als je het zó precies wilt maken moet je het aluminium profiel ook uit de zon houden: als het 40 graden warmer wordt wordt het over die 1220mm namelijk ook al meer dan een millimeter groter door thermische expansie :)

Wat je doet met dat middelen is trouwens de meetfout eruit halen: elke keer dat je meet maak je een kleine fout. Wat wij leerden is dat je met enige oefening 1/10 schaaldeel redelijk betrouwbaar kunt schatten. Als je die meting herhaalt zal je ongeveer de helft van de keren te hoog zitten en de andere helft te laag. Soms zit je er verder van af, soms minder ver. Door al die metingen te middelen krijg je een goede schatting van de echte waarde. De valkuil is wel dat dat de echte waarde op je meetapparaat is: de fout in de nul en de fout in de afstand tussen maatstreepjes hou je. Die eerste fout (verschoven lipje aan een rolmaat) haal je eruit door tussen twee maatstrepen te meten. Van de tweede verminder je het belang door steeds hetzelfde meetapparaat te gebruiken.

IJken, of calibreren, is iets anders. Daarmee bepaal je de meetwaarde tegen een bekende referentie. Je weet dan bijvoorbeeld dat de maataanduiding van je zaagtafel altijd 1mm afwijkt, dus hou je daar rekening mee als je hem instelt. Als je het heel precies wilt doen bepaal je van een groot aantal maataanduidingen de referentiewaarde, maar dat is echt overkill. Voor houtbewerking heb je dat echt niet nodig. Hetzelfde meetapparaat gebruiken werkt veel beter.

Arthur
 

jpandriesse

Oud hout
17 nov 2009
3.113
365
Het land van Maas en Waal
Leo64 zei:
Ik overweeg de aanschaf van een rolmaat van het merk sola, deze geven een klasse 1 op de totale lengte ( +/- 25 euro ).En ik heb de indruk dat deze firma weet waar ze mee bezig is.

Deze heb ik zelf ook en bevalt zeer goed (welliswaar als dhz'er). Nauwkeurig, stevig en ligt prettig in de hand.
 

Leo64

Actieve deelnemer
12 sep 2009
37
0
Ah, waar heb je die gehaald ?Op ebay kan je er eentje kopen voor 17,95 + 6,9 = 24,85 euro
En dan spreken we over deze : http://www.smaal-zn.nl/index.php?mo...s=85&stitle=Bouw&p=427&ptitle=Rolmaat 5m Sola in België weet ik niet waar ze ze verkopen.
Ondertussen heb ik al wel een klein stapje voorwaarts gemaakt, telefoontje gedaan naar Stanley, zij maken enkel klasse 2 rolmaten met volgende toleranie 1,23 mm op 5 meter. Andere mensen even me aan dat de klasse te maken heeft met kontrole van de meters, een klasse 2 zou men om de 50 eenheden kontroleren en bij een klasse 1 wordt elke rolmaat nagezien?

JP, kan je uw sola eens naast een andere rolmaat leggen ? Je begrijpt war ik naartoe wil ;)
 

jpandriesse

Oud hout
17 nov 2009
3.113
365
Het land van Maas en Waal
Ik heb die rolmaat bij een professionele bouwmaterialen zaak gehaald. In mijn geval was dat bij BMN vd Brink in Rhenen. Wat het ding me gekost heeft durf ik zo niet te zeggen.

Voornaamste reden voor mij om te kopen was dat we net een huis gekocht hadden, welke ik van onder tot boven aan het verbouwen ben. Daarbij is een goede rolmaat gewoon essentieel, omdat dit 1 van de meest gebruikte 'gereedschappen' is.
Het ging me niet zozeer om de nauwkeurigheid (alreeds genoemd, het blijven gebruiken van 1 en de zelfde rolmaat is het belangrijkst), maar meer om de degelijkheid en het zogenaamde gebruiksgemak.


Ik heb zojuist deze rolmaat naast een 'oude' Skandia gelegd. Op een lengte van bijna 3 meter zat er een verschil van 0,4 mm. Voor mijn doeleinden verwaarloosbaar.
 

Leo64

Actieve deelnemer
12 sep 2009
37
0
JP, bedankt voor de moeite, ik ga er ook eentje bestellen , 0,4mm op 3 meter is zeker niet slecht...Eens kijken wie dit in België heeft, verzendkosten vallen wat tegen als ik in Nederland bestel.
Wat meetklassen aangaat, heb ik de Europese richtlijn, maar daar wordt je dus echt niet beter van :roll:
 

jpandriesse

Oud hout
17 nov 2009
3.113
365
Het land van Maas en Waal
Die 0,4mm was het verschil tussen de 2 rolmaten he ;) Ik heb hier niet zo een lengte liggen welke geijkt is ;)

Succes met de zoektocht er naar. Heeft Sola toevallig niet een dealer lijst, dan weet je of ze ook bij ju in de buurt verkocht worden.
 

Leo64

Actieve deelnemer
12 sep 2009
37
0
Gevonden :D , beterkoop in Nederland...

Voor de volledigheid en dank aan Arthur :

Maximum afwijking op volledige lengte , in dit geval 5 meter :

Klasse I = 0,6mm ( de voorgenoemde SOLA )
Klasse II = 1,3mm ( alle stanley maten van 5 meter )
Klasse III = 2,6mm ( gezien een lengte van 2 meter is de vouwmaat 1,4mm )

We zijn dus rond :roll: tijd om wat hout te gaan verzagen...
 

tjalling

Actieve deelnemer
9 jul 2009
57
0
Meten is een interessante bezigheid. Ik houd me zelf liever niet bezig met de overwegingen uit de voorgaande discussie. Meten bij het maken van een meubel is voor mij meer vergelijken. Bijvoorbeeld alle legplanken van een kastdeel moeten dezelfde maat hebben. En ze moeten goed passen in de romp waarvoor ze bedoeld zijn. Verbindingen idem dito. Een pen maak ik voor het gat waar ik 'm in wil hebben hoe dik die pen dan is vind ik eigenlijk niet spannend. En als ik een inbouwmeubel maak zorg ik voor voldoende " wisselgeld" bij de inbouwmaten. Bouwvakkers houden er in de regel ruime toleranties op na..........
Kortom waar gaat het eigenlijk over?
 

Leo64

Actieve deelnemer
12 sep 2009
37
0
Waar gaat het eigenlijk om ?

Raad waar anderen ook wat kunnen aan hebben. Delen van informatie.

Eindbesluit is en blijft :Meet met dezelfde meter,opmeten, vervaardigen.

Ik denk dat we dit onderwerp kunnen sluiten en mensen die deze info wensen, ik bedoel, richtlijnen enz. sturen een PM met hun prive mailadres en ik zal ze bezorgen.
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.