Restauratie Hollandse boot.

Seek

Oud hout
10 mei 2009
2.676
3
De restauratie omvatte alle onderdelen op 1 spant na.

Betekend dat dan dat het een nieuwe boot is op 1 spant na?

Ik vind dit een prachtig onderwerp. maar heb moeite alles te begrijpen. Al die scheepstermen zeggen me niet veel, en het is lastig overzicht te krijgen waar je precies mee bezig bent.
 

Richie

Nieuw lid
1 jul 2013
9
0
Onze boot is inderdaad ronder en heeft ijzeren roeidollen , alles was gespijkerd, zelf hebben we alle verbindingen geschroefd en afgedopt, achterkant van de spanten in een zwarte lijmkit, voor het inwateren achterlangs, binnenkant eerst in de carboleum daarna in de stockholmer teer, buitenkant 3x gekookte lijnolie met siccatief, daarna 2 x in verwarmde harpuis.
De gangen waren tegen elkaar gewerkt, wij hebben de naden gebreeuwd met breeuwkatoen en afgekit met wet seal and fix.
Natuurlijk van elke spant en gang etc. een mal gemaakt en verder technisch zoals jij dat ook doet met zwei en lintzaag.
De spanten waren heel slecht, dus die hebben we eerst vernieuwd pas daarna het vlak en de gangen etc.
Omgekeerd bouwen zeg maar.
Dit heeft als nadeel dat je na het zetten van de gangen sommige spanten nog wat moet bijwerken omdat de pasvorm van de nieuwe gangen (ronding) nooit excact hetzelfde is als de oude.
In ons geval zitten er tussen de 800 en 900 manuren is, de klus is uitgevoerd door plm. 4 vrijwilligers van de stichting ZS13 begeleid door mij (Richies Allround), deze mensen hebben eind vorig jaar eerst een cursus machine beheersing en veiligheid gevolgd bij mij. Oke succes met je restauratie, groeten Richie
PICT3065.jpg
 

tuoh

Oud hout
Jullie Hollandse boot lijkt mij eerder een "Doesburger" te zijn zo te zien, of hij leunt er toch sterk tegenaan. Gladboordig gebouwd, vier gangen per kant, en plaats voor één stel riemen zijn zowat de voornaamste kenmerken van dit type. Een echte "Doesburger" is wel kleiner dan een Hollandse Boot.

Mvg,

André
 

Richie

Nieuw lid
1 jul 2013
9
0
Een Doesburger zit ik ook aan te denken, maar zoals altijd met historisch materiaal is het leuk om de geschiedenis en herkomst van een schip te weten, enig idee of er ergens een specifieke beschrijving te vinden is ? of een tweede boot die lijkt op deze ?
gr. Richard
 

tuoh

Oud hout
Het visserij museum in Enkhuizen heeft in de collectie een Doesburger dacht ik. In het boek "Verdwenen schepen" van G.J. Schutten staat op pagina 309 een tekening van een Doesburger, en op pagina 310 staan enkele foto's.
Zelf hebben we ook een exemplaar in de collectie, maar dat is in heel slechte staat.


De eerste "Doesburger" zag het levenslicht bij de firma Fa.Ankersmit & zoon, gevestigd in Doesburg.

ankersmit035.jpg


Mvg,

André
 

tuoh

Oud hout
Nu alle slechte of missende inhouten vervangen zijn is de tijd gekomen om de gangen aan te pakken. Ook hier moeten er diverse vernieuwd worden, om de vorm te behouden begin ik hier bovenaan en eindig onderaan. Waarom makkelijk als het moeilijk ook gaat:D

Schepen bouwen is mallen maken, dat is bij het opmeten van een nieuwe huidgang niet anders, dus daar eerst mee begonnen. Een soepele Grenen lat van voldoende lengte en breedte is de basis, deze word zonder de vorm te forceren tegen de zij gebracht en voorlopig vast gezet. Met op lengte gezaagde stukjes lat word de breedte van de gang overgebracht op de mal, de latjes worden op de Grenen lat vastgeniet. Eens alle punten overgenomen word de mal voorzichtig verwijderd, deze heeft nu het uitzicht gekregen van een "visgraat".

In plaats van dwarse latjes kan er ook een steekpasser gebruikt worden om alle benodigde punten over te nemen, maar dit is bewerkelijker en lastiger om de mal nadien te presenteren op een geschikt schaaldeel.

Met de bekomen mal word dan de vorm afgeschreven op een geschikt schaaldeel, alle punten worden met elkaar verbonden door een strooklat en de vorm is vastgelegd. Deze vorm word uitgezaagd met de afkortzaag, het uitgezaagde schaaldeel word vandikte geschaafd, de randen bijgewerkt waar nodig (op zwei) met de blokschaaf, het haalmes, de bastreng of wat dan ook, tot alles past.
Hierna was het tijd om een vuurtje te stoken, nodig om de nieuwe gang in de juiste vorm te buigen, en deze warm op zijn plaats te klemmen. Hier mag ie nu afkoelen in zijn nieuwe vorm. Volgende week volgt dan de definitieve bevestiging.

Mal voor een nieuwe gang.
IMG_3205.jpg

Schuiven tot het past.
IMG_3209.jpg

Alle punten verbinden met elkaar = uitstroken.
IMG_3213.jpg

Met water en vuur aan de slag.
IMG_3216.jpg

Dat past.
IMG_3221.jpg
 

tuoh

Oud hout
Bij het branden van een plank moet je die op één of andere manier ergens kunnen opleggen, of ergens kunnen vastklemmen langs één kant. Er is geen standaard tool voor deze bewerking, elkeen gebruikt waar ie de hand op kan leggen. Veel hangt ook af van de afmetingen van de te branden onderdelen. Zware onderdelen vragen een zware ondersteuning.
Bovenstaande constructie heb ik vroeger eens samengebouwd uit twee onderstellen van zitbanken. Ik vind het prettig werken, omdat ik de brander niet constant in de hand moet houden:p

Het "branden van een plank" wil in feite zeggen dat we die plank willen buigen. Het vuur verwarmt de plank en het water helpt om de warmte snel IN de plank te brengen.
Die warmte zorgt ervoor dat het bindmiddel (lignine) in het hout soepel word waardoor de houtvezels ten opzichte van elkaar kunnen verschuiven, op dit moment buigt het hout op die warme plaats.

Bij het branden van een plank verwarm je altijd maar een kort stuk plank, eens de plank begint te buigen schuif je de plank wat verder op de stoel en begin je opnieuw op te warmen.
Je plooit dus steeds met stukjes curve, vele stukjes curve maken één mooie kromming.

Branden van gangen is vakwerk, je kan niks meten of afschrijven, alles gebeurt op het oog. Meestal moet je niet alleen een kromming krijgen, er komt meestal ook een torsing in de plank te zitten. Elke plank voelt anders tijdens het branden, soms plooien ze vanzelf, andere exemplaren plooien voor geen meter, daar moet je echt tegen vechten om die in model te krijgen. Dat hout geen homogeen materiaal is word hier wel heel duidelijk.

Mvg,

André
 

mathieu

Oud hout
5 jul 2010
4.485
954
Riemst
Boten zijn volkomen onbekend voor mij (en eigenlijk ook behoorlijk zeldzaam in Zuid-Limburg). Maar ik vind dit zeker de moeite om te volgen. Bedankt voor de uitleg.
 

Richie

Nieuw lid
1 jul 2013
9
0
Tuoh,

Wat ik begrepen heb is de boot in het visserij museum opgeruimd en dus niet meer aanwezig, (volgens horen zeggen) dit zou hetzelfde model moeten zijn als die van ons.
Ik ben wel benieuwd hoeveel houten hollandse boten nog in de vaart zijn,dit kunnen er nooit veel wezen.
In Zeeland hebben ze een aantal jaren geleden een nieuwe gebouwd, zeilend.

Zweihaak,mijn schuurtje is 700m2 zoek maar eens op Richies,Zwartsluis.
 

tuoh

Oud hout
@Richie, dat is dan jammer, Doesburgers zijn zeldzamer dan Hollandse boten, waarvan er zeker in Zeeuws Vlaanderen nog verschillende zijn. Bij de SBH in Arnemuiden zijn ze ook bezig met de restauratie van een Hollandse boot, terwijl er buiten nog eentje ligt te wachten. En dan heb je inderdaad die nieuwbouw van enkele jaren geleden. In Vlaanderen zijn we niet chauvinistisch, we hebben hier en daar ook nog wat Hollandse bootjes liggen. In Antwerpen hebben we er twee, de collega's in Baasrode hebben er ook minstens eentje liggen. Gevaar voor uitsterven is er dan ook nog niet:D


Ondanks het warme weer toch nog een paar onderdelen gebrand, je kan het niet warm genoeg hebben:D
Het nieuwe stuurboord boeisel zit erop, geplooid en wel. Tezelfdertijd ook al een nieuw stuk schuurlijst aangepast en al ten dele gebrand. Binnen een paar weken gaan we verder met de klus, eerst vakantie:p

Bijgaand nog wat plaatjes.

Nieuw boeisel geplaatst.
CIMG3244.jpg

En afgewerkt.
CIMG3241.jpg

Nieuwe schuurlijst in wording.
CIMG3239.jpg
 

Richie

Nieuw lid
1 jul 2013
9
0
Ziet er goed uit Tuoh, mooi is dat als zo'n bootje weer constructief goed wordt.
Goede vakantie
 

ErnstP

Actieve deelnemer
17 mrt 2012
68
0
Andre

Petje af voor je vakwerk.
Een ontzettend mooie klus. Ik blijf je volgen


Gr ernst
 

tuoh

Oud hout
Verlof achter de rug, dus terug actie. Langs bovenaf is alles wat moest vervangen worden ook daadwerkelijk vervangen. Volgende week draaien we de boot, dan kan ik daarna de onderkant aanpakken. Sommige vlakdelen en kimgangen moeten (deels) vernieuwd worden, maar deze klus word minder ingrijpend dan wat al gebeurt is. Tijdens de plaatsing van deze nieuwe onderdelen gaat er tezelfdertijd opnieuw meer verband komen in de boot. Oud en nieuw kunnen dan ineens vastgezet worden met nieuwe houten nagels + deutels, het eindresultaat: opnieuw een stijve constructie.

Mvg,

André


IMG_3239.jpg


IMG_3250.jpg
 

Richie

Nieuw lid
1 jul 2013
9
0
Ziet er goed uit, het wordt een plaatje.
Zelf begonnen met de renovatie van een Kuinrese punter, heeft een slechte baas gehad, dus hier en daar uitstukken, nieuwe berghouten, nieuw boeiboord aan stuurboord, zwaarden uitgestukt, voordek bolders.
Maar verrassend genoeg is de rest keihard en gaaf zelfs alle spanten zijn goed, wel wat anders als de Hollandse boot.
Scheepje heeft ook nog 5 dagen onder water gelegen, baas op vakantie en geen pomp erin.
Eeuwig zonde, de diesel ook onder water.

PICT3175.jpgPICT3206.jpgPICT3213.jpgPICT3228.jpgPICT3231.jpgPICT3234.jpgPICT3230.jpg
 

jefmen

Moderator
23 nov 2009
1.054
62
Ik vind het mooi om het project te volgen. Heb een aantal maanden samen gewerkt met een gezin die tjalken en zo restaureert en daarnaast masten maken voor die schepen. Werkplaats bevond zich op een verbouwde klipper naar binnenvaart schip en tjalk.
 

jefmen

Moderator
23 nov 2009
1.054
62
nee, zij zijn het niet. het is Bart en Kee Vermeer van Vermeer scheepswerk en hun zoon Martijn Vermeer.
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.