Verandert weerbestendigheid na schuren/schaven?

Bewerkt en onbehandeld hout is over het algemeen gezien iets gevoeliger voor weersinvloeden, je krijgt sneller te maken met barsten en vervormingen.
Ruw gezaagd hout is hier in het voordeel, terwijl gekliefd hout helemaal een pré is voor dergelijke werken. Maar dit laatste is tegenwoordig geen valabel alternatief meer

Het zou eens een onderwerp voor een test moeten zijn, maar vermoedelijk treden er bij bewerkte houtdelen grotere temperatuurverschillen op. Wat dan weer verklaart waarom dit hout sneller verweerd, of sneller degradeert dan gezaagd hout.
Het kan ook zijn dat de verwering bij gezaagd hout minder snel opvalt door het ruwere oppervlak. Maar er is in elk geval een wezenlijk verschil tussen beide te constateren. Zeker bij de zachtere naaldhoutsoorten zie je deze verschillen, de hardere loofhoutsoorten zijn minder gevoelig hiervoor. Uitzondering op de regel hier is Western Red Cedar, deze houtsoort blijft onder alle omstandigheden cool

Zodra het hout bewerkt word zou ik opteren voor een afwerklaag, beter voorkomen dan genezen.


Mvg,

André

Volgens mijn opa mocht je hout voor buiten nooit schuren. Wel schaven of schrapen (opa deed dat met stukken oud vensterglas). Hij illustreerde zijn gelijk door een stukje geschuurd hout en een stukje geschaafd hout nat te maken. De vezels van geschuurd hout komen overeind, van geschaafd hout veel minder. Geschaafd hout droogt sneller op en het water zal er minder makkelijk in doordringen, ergo, minder snel verweer en verrotting. Ik kan me wel vinden in deze theorie.

Mijn hele houtbewerkende leven ga ik al uit van deze stelregel en schaaf ik alle hout voor buitengebruik wat niet verder beschermd wordt. De laatste jaren, sinds ik het schraapstaal herontdekt heb, schraap ik het. Tussen schaven en schrapen valt in ieder geval geen verschil te bekennen tot nu toe. Ik zie na jaren mijn geschaafde vogelhuisjes, tuinmeubelen en dergelijke nog onverrot hangen/staan/ liggen terwijl schurende buurmannen klagen over hoe slecht de kwaliteit van het hout is tegenwoordig, het verrot waar je bijstaat.... Heb me nooit gerealiseert dat het wel eens door de theorie van opa zou kunnen komen!

Interessant, dit onderwerp. Wie heeft er nog meer een mening over?

Ik herinner me wel (vaag) ergens gelezen te hebben dat balken die met een beslagbijl werden bewerkt ook minder water opnemen dan gezaagde. Dit omdat je hele vezels afsplijt i.p.v. dat je ze afzaagt. Na het bewerken werden de balken dan ondersteboven geplaatst zodat er ook geen water in eventuele kerven kon blijven staan. Maar wellicht dat Tuoh of Kodama daar het fijne van weet?

Gekloven hout is inderdaad het best bestand tegen weersinvloeden, dat word nog alle dagen bewezen door houten leien of singels. Hout dat met de beslagbijl word gekantrecht is niet zo resistent tegen weersinvloeden dan gekloven hout. Er is een wezenlijk verschil tussen beide handelingen, klieven gebeurt altijd met de draad mee, bij het werk met de beslagbijl of de dissel volg je een (rechte) lijn, op sommige plaatsen ga je dan onvermijdelijk door de draad hakken, of tegendraads moeten werken. Hier is wel een mouw aan te passen door dan van de andere zijde aan te vallen, maar dit lukt niet altijd.

In de praktijk word er (door ons) niet gekeken hoe we een gehouwen of gedisselde balk gaan plaatsen, meestal gaat die in een staande constructie verwerkt worden zoals ie groeide, met het gat van de stam onderaan dus.

Het verhaal van Heckeman klopt ook als een zwerende vinger, geschuurd hout blijft lang(er) vochtig, de opgerichte vezels werken als een miniatuur trechtertje.

Maar waar ik in mijn eerste reactie wilde op duiden is het aftakelen van het hout door zonlicht (warmte). Een glad oppervlak word vermoedelijk warmer dan een ruw gezaagd stuk, gevolg is dan een meer uitgesproken werking van het hout. Vochtopname of vochtophoping door de aard van de oppervlakteafwerking van het hout is nog een ander item, dit zal minder invloed hebben op de werking (scheuren) maar zeer veel op de duurzaamheid.

Voor hout in een constructie voor kinderen zou ik toch opteren voor een behandeldeling met een geschikt product. Je mag de planken nog zo zorgvuldig schuren, schaven of wat dan ook, onder invloed van het weer ga je bij onbehandeld hout na enige tijd sowieso splinters krijgen. Lariks is weliswaar de duurzaamste Europese naaldhoutsoort op de markt, maar dat zegt niet alles. Veel hangt af van de constructievorm of deze duurzaamheid er ook uitkomt. Het is om het beleefd te zeggen ook een "levendige" houtsoort, maw. het hout kan onder ongunstige omstandigheden serieus werken. Geschikte beschermproducten zijn ondermeer rauwe lijnolie, Tungolie, etc. Dit zijn natuurproducten met als enige nadeel de redelijk snelle degradatie van het product. Zeker bij gebruik van lijnolie zal je regelmatig eens opnieuw moeten soppen. Minstens éénmaal per jaar, in zeer ongunstige omstandigheden zelfs meerdere malen per jaar.


Mvg,

André

Wat een interessant topic!!

Als het de invloed van warmte is, dan zou gekliefd hout toch sneller verrotten/verweren dan glad geschaafd of geschuurd? Immers, het oppervlak van gekliefd hout is groter dan dat van glad geschaafd/geschuurd en zou dus sneller op moeten warmen. Glad hout zal zonnestralen meer weerkaatsen dan gekliefd hout. Of maak ik nou ergens een denkfout?

Ik denk dat je het moet vergelijken met een koelplaat van een versterker b.v.
Hoe meer ribben er op zitten hoe beter het koelt.
Dus als het hout glad is kan het minder goed zijn warmte weer afstaan.

Zit wat in, maar koelribben worden van binnenuit verwarmd, hout met ribbels (gekliefd/gezaagd) door de zon aan de buitenkant, het neemt dus meer hitte op dan glad hout zou doen, lijkt me.... Dat is tenminste het gevoel wat ik er bij heb, kan het best fout hebben.

Grappig is dit. Ik ga op zoek naar een theoreticus die me dit kan uitleggen. Als ik wat zinnigs hoor wat vertaald kan worden naar de praktijk laat ik dat uiteraard weten.

groet, Rob.

Ik denk dat hout met een geschuurd oppervlak eerder splijt omdat het water in de groefjes uitzet als het warm wordt of bevriest. Het hout neem natuurlijk ook wat vocht op, maar dat zal minder uitzetten dan water wat bloot gesteld wordt aan de elementen.
Daardoor komen er haarscheurtjes die weer meer water opnemen en dan weer meer uitzetting veroorzaken.
Hetzelfde gebeurt bij rotsen. Erosie. Alleen duurt dat wat langer.

Een glad afgewerkt oppervlak heeft geen groefjes en zal er dus niets uit elkaar gedrukt kunnen worden.

Je kan wel schuren, maar daarna afwerken met iets wat het oppervlak glad maakt.
Olie trekt in het hout, waardoor er kleine geultjes blijven die gevoelig blijven voor uitzettend water of ijs.
Een laklaag of veel olie zal een glad oppervlak achterlaten wat dit voorkomt.

Groeten, Raymond

veel goede informatie inderdaad, mijn theorie is altijd als de porien openstaan, (door schuren oid) dan kan er water inkomen wat weer uit kan zetten etc, dus na het schaven, het oppervlakte sealen (wax aan de zijkanten) en een vernis oid aan de oppervlakte

Het is wel grappig, iedereen heeft hier zijn eigen theorie over maar niemand durft met zekerheid te zeggen dat het dan ook de keiharde waarheid is.

Ik heb de afgelopen weken de vraag links en rechts neergelegd, ook bij mensen waarvan ik dacht dat ze zoiets wel zouden moeten weten, zoals constructeurs, ingenieurs, biologen en zelfs een plantkundige. Lauw loene, er zit er geen een tussen die echt met zekerheid kan zeggen hoe of wat. Alle theorieen die hier de revue passeerden zijn ook door deze heren (en dame) genoemd, maar allemaal gaven ze graag hun mening voor een betere. Dat beschermd hout langer goed blijft dan onbeschermd wisten ze allemaal, mja.... De plantkundige kwam trouwens ook met de openstaande porien (zij had het over cellen) die Harry noemt, maar of dat een groot effect kon hebben op de houdbaarheid wist ze weer niet met zekerheid te vertellen.

Ik blijf zoeken, er moet toch iemand zijn die het weet? Tips, iemand?

Groet, Rob.

Zijdelings ben ik dat tegengekomen over hout voor buiten toen ik de marunaka handschaafmachine onderzocht naar het waarom dat type machine uberhaupt bestaat.

De uitleg ging daar meer over het lakken en oppervlakte finish, de uitleg was dat houtstof van schuren in de openstaande houtcellen gaat zitten.

Als verbindingsbruggetje zou het kunnen zijn dat dat stof meer hygroscopisch is en vocht vasthoud en daardoor meewerkt aan een snellere degradatie van het hout.

Tja ik weet het dus niet zeker wellicht helpt het je

Fascinerende machines die Marunaka.

Heckemann zei:

Het is wel grappig, iedereen heeft hier zijn eigen theorie over maar niemand durft met zekerheid te zeggen dat het dan ook de keiharde waarheid is.

Ik heb de afgelopen weken de vraag links en rechts neergelegd, ook bij mensen waarvan ik dacht dat ze zoiets wel zouden moeten weten, zoals constructeurs, ingenieurs, biologen en zelfs een plantkundige. Lauw loene, er zit er geen een tussen die echt met zekerheid kan zeggen hoe of wat. Alle theorieen die hier de revue passeerden zijn ook door deze heren (en dame) genoemd, maar allemaal gaven ze graag hun mening voor een betere. Dat beschermd hout langer goed blijft dan onbeschermd wisten ze allemaal, mja.... De plantkundige kwam trouwens ook met de openstaande porien (zij had het over cellen) die Harry noemt, maar of dat een groot effect kon hebben op de houdbaarheid wist ze weer niet met zekerheid te vertellen.

Ik blijf zoeken, er moet toch iemand zijn die het weet? Tips, iemand?

Groet, Rob.

Klik om te vergroten...

de porien (cellen) zijn de basics, als je bijvoorbeeld boeken leest over hout drogen kom je hier altijd op terug. Als je bepaalde houtsoorten te snel droogt dan treedt er een collapse op, dat is dat de cellen kapot klappen. M.a.w., altijd komen de 'cellen' terug.
Met een sealer op je plank ben je dus veel beter beschermt dan zonder sealer, dit geldt voor UV zonnestralen die je hout vergrijzen en sealer tegen scheuren etc etc etc. Sealer is dus letterlijk dichtmaken van ... cellen of ingangen tot die cellen

Geduld is een schone zaak, verdomd, de juiste deskundige gevonden, niet rechtstreeks maar via een van mijn zoons die vragen had over een houten brugconstructie en die gesteld heeft aan Jan de Jong van TNO, dat blijkt DE technisch theoreticus te zijn Nederland op houtgebied.

Volgens hem is het een kwestie van beschadigde cellen. Bij klieven blijven die cellen heel, bij schaven en schuren (en ook schrapen trouwens) worden de cellen beschadigd. Hierdoor kan er vocht binnendringen met alle gevolgen van dien. Klieven vergelijkt hij met het van elkaar afhalen van twee legosteentjes, de steentjes zelf blijven heel. Bij schaven en schuren beschadig je de steentjes.

Er zijn nog veel meer factoren van invloed uiteraard maar celbeschadiging blijkt de belangrijkste factor bij onbehandelde toepassingen.

Groet, Rob.

Graag stel ik me even voor : mijn naam is Erik Bosgraaf van de firma Rehomy BV en wij zijn sinds kort importeur van de Japanse schaafmachine Marunaka. Met de Marunaka schaaf je met een 0,05 mm afname, krijg je een fantastische oppervlaktekwaliteit die nergens mee te vergelijken is, en met schuren nooit bereikt wordt (vezels worden weer in de celstructuur "gedrukt"). Een video opname is hier te bekijken :

Terecht verwees forumlid "edjebel" naar de Marunaka. Forumlid "heckemann" heeft het over celbeschadiging. Het heeft inderdaad met de celstructuur te maken. Onderzoekers van de TU in Dresden hebben onderzoek gedaan naar de celstructuur van geschaafd hout bij traditioneel schaven (met een roterend beitelblok) en het schaven met Marunaka (stilstaand mes). Met een elektronenmicroscoop bekeken zij het oppervlak van geschaafd vurenhout. Ze kwamen daar tot de ontdekking dat bij "normaal" schaven de vezels plat worden geslagen. Je kunt dit goed zien met een REM opname (Opnames elektronenmicroscoop, met dank aan: E. Bäucker, TU Dresden) :

roterend schaven met stompe messen:


Door het roterend schaven worden de vezels platgeslagen en verdichting van de celstructuur

roterend schaven met scherpe messen:


schaven met een Marunaka machine:


geen cirkelvormige oppervlakvorming en geen verdichting van de houtstructuur onder het mes. De zuivere snede (niet geplette) houtvezels zijn water-en vuilafstotend, hetgeen resulteert in een constructieve bescherming van het hout.

interessante machine! wat kost zoiets eigenlijk?

Ik ken deze machine zeer goed en gebruik ze al jaren. Wij noemen het de super surfacer want zo werd een vorig model benoemd. Het is inderdaad een geweldige machine.
Enkele aanmerkingen, Als je uiterste uit deze machine wil halen is het noodzakelijk dat je het principe van een handschaaf goed begrijpt. Ook hier geldt dat je de machine best goed moet kennen en tijdens het werk kleine de afstelling kan en moet aanpassen om een consistent resultaat te bekomen. Ook heb je minstens een extra mes, best drie of meer nodige inclusief een extra gietijzeren blok met keerbeitel. Vermits deze machine net zoals een gewone schaaf afhankelijk is van uiterst scherp mes heb je eveneens een slijpmachine nodig waarop je de messen zelf kan slijpen. Als je de super surfacer een hele dag constant gebruikt heb verwissel je de messen zeker tweemaal. Ik durf te stellen dat je met deze machine niets bent zonder je eigen degelijke slijpmachine.

Rehomy misschien kan je ons ook vertellen over de slijpmachines die je beschikbaar hebt. En ja ik ben inderdaad ook benieuwd naar de prijs van een nieuwe..

Ik ben wel erg blij dat het duidelijke verschil in afwerkingskwaliteit nog eens benadrukt wordt in vergelijking met andere afwerkingen.

De machine althans de onze verbruikt best wel wat stroom zeker als de aandrijfriem omslaat en van richting veranderd is er iedere keer een duidelijke piek dus je hebt best een apart circuit voor deze machine.

Druk van de aandrijfriem, de hoek van het schaafmes, afstand keerbeitel en de dikte van de afname spelen allemaal een belangrijke rol bij het resultaat.

Ik vraag me ook af hoe tegenwoordig de in en uitvoer tafels ondersteunt en verlengt worden dat is uit het filmpje niet echt duidelijk. Het lijkt alsof ze niet meer ondersteund zijn en dan vraag ik maf hoe je er zware en lange balken doorsteekt zonder dat deze de machine laten dansen.

Vergis je ook niet want alhoewel dit een fijne machine is is het nog altijd vaak noodzakelijk om met de handschaaf bij te werken als je echt een perfect resultaat beoogt. Meer dan de helft van het materiaal moet nog eens serieus onderhanden worden genomen alvorens het te kunnen beschouwen als afgewerkt. Het versneld wel het werk maar elimineert niet de noodzaak van een geoefende hand met de handschaaf.
Op de foto in de achtergrond zie je doe oude versie.