Waarom toch die obsessie met vlakke beitels?

  • Onderwerp starter DervishD
  • Startdatum
D

DervishD

Guest
Je leest het steeds weer op zo'n beetje alle fora voor houtbewerkers, de rug van een beitel moet zuiver vlak zijn anders kun je er nooit goed mee werken. Nou, weet ik niet hoe het met jullie zit maar ik heb in 16 jaar scheepstimmeren nog nooit de behoefte gevoeld om een beitel zuiver vlak te maken omdat mijn werk er onder lijdt. Sterker nog, vroeger, toen timmermannen nog timmermannen waren en voor de komst van diamantstenen en vlakplaten en dergelijke hield niemand zich daar mee bezig. Waarom tegenwoordig dan toch die obsessie hier mee? Kunnen ze gewoon niet met een beitel omgaan of laten ze zich gewoon meeslepen door wat de zelfbenoemde experts zeggen?
 

Bram Sibma

Actieve deelnemer
9 mrt 2010
234
0
Persoonlijk vlak ik wel de rug van mijn beitels. Vooral bij nieuwe beitels. Daarna alleen de braam van het slijpen verwijderen. Ik heb mezelf zo aangeleerd mbv van diverse media die ik gebruik om mijn te leren in mijn hobby.

Wat ik persoonlijk mis in je stukje is de acceptatie dat andere het graag anders doen. Ik zelf heb totaal geen recht van spreken om te zeggen wat het beste is en dat zal ik niet doen. Ik heb er alle vertrouwen erin dat jij je werk naar behoren doet zonder de rug van je beitel te vlakken en dat het gelijk is aan het werk van iemand met dezelfde kunde maar een gevlakte rug.

Wat ik jammer vind is dat het begin van je stukje begint als een interessant discussie punt, maar met je laatste zin wordt het toch verwijtend afgesloten. Daarin zet je het vlakken van de rug van de beitel gelijk aan het incompetent zijn met een beitel. In mijn geval heb je mogelijk recht van spreken, maar de zogenoemde experts hebben genoeg prachtstukken vervaardigd en als zij dat doen met gevlakte beitel ruggen, dan hebben ze naar mijn mening een keuze gemaakt wat leidt naar succes. Nu zou ik als beginnend houtbewerker graag dat succes benaderen en trek dan ook niet hun advies in twijfel en vlak de ruggen van mijn beitels.

Bram
 

ArtHarg

Post veel
9 jan 2009
1.810
1
Den Haag
www.artharg.nl
Wat je zegt: het is extreem doorgetrokken. Bij de snede moet de beitel vlak zijn over de breedte. Je moet de achterkant van de beitel kunnen polijsten ter hoogte van de snede. Dus een beitel model banaan gaat niet werken en eentje die bol staat over de breedte ook niet. Maar het gaat te ver om te eisen dat de hele achterkant een vlakke plaat is. Dat is overdreven.

Dat 'niemand' zich ermee bezig hield is trouwens ook overdreven. Ik kan me voorstellen dat je er bij jouw hak- en timmerwerk wat minder aandacht aan hoeft te besteden :) Maar in 'The Joiner and Cabinet Maker' lees je wel degelijk dat ze ook de achterkant van de beitels vlakken en dat ze aandacht besteden aan de vlakheid van de slijpsteen. Dat moet ook wel, want een afgeronde beitel of eentje met hobbels en kuilen werkt gewoon slecht. Dat je er uit vroegere bronnen weinig over meekrijgt is niet zo gek: het werd je tijdens de opleiding geleerd en je wist niet beter. En ik denk dat wij nog weleens willen onderschatten hoe nauwkeurig vroegere vaklui uit de hand konden werken. Die konden echt wel op een slijpsteen een beitel produceren die vlak genoeg was.
 
D

DervishD

Guest
Wat ik persoonlijk mis in je stukje is de acceptatie dat andere het graag anders doen.
Oh, die acceptatie is er zeker wel. Als jij graag de rug van je beitels zuiver vlak wil maken moet je dat vooral doen :p

de zogenoemde experts hebben genoeg prachtstukken vervaardigd en als zij dat doen met gevlakte beitel ruggen, dan hebben ze naar mijn mening een keuze gemaakt wat leidt naar succes.
Ik kan diezelfde prachtstukken vervaardigen met beitels die niet volledig vlak zijn. Je zou kunnen stellen dat de controle die ik over mijn gereedschap heb dus groter is. Als ik het wel kan, waarom zij dan niet? Als ik een "expert" een beitel geef die niet volledig vlak is en ik behaal met diezelfde beitel een beter resultaat, aan wie of wat ligt het dan :rolleyes: Misschien moeten ze zich minder richten op waar ze mee werken en meer op hoe ze er mee werken :p
 

damien

Actieve deelnemer
21 aug 2011
669
4
Leuven
Ik denk dat het de natuur van internet is dat mensen die er aandacht aan besteden de grootste aanwezigheid hebben, doe je niets dan is er ook niets. Er is wel variatie tussen de grote namen
Frank Klausz doet alles vlotjes en excuseert zich met een 'I love shiny tools'
David Charlesworth legt uiteindelijk de nadruk op de eerste millimeter.
Chris Schwarz daarentegen geeft de indruk dat een beitel pas werkt als de achterkant spiegelglad is.

Daarnaast zijn de Amerikanen naar mijn gevoel heel vriendelijke mensen en worden er veel complimenten gegeven en de meeste discussies vermeden. Of het zou iets met wanorde te maken hebben, kom dus niet met je vuile beitels op internet :)
 

peterderooij

Actieve deelnemer
7 sep 2008
584
0
Met een zuiver vlakke (achterkant van een) beitel is het veel eenvoudiger je hout zuiver vlak en haaks af te werken, daar is geen discussie over mogelijk. Ik neem aan dat je het met me eens bent dat wanneer de beitel, zeg een halve centimeter, hol of bol is dat deze niet lekker meer werkt. Hoe vlakker de beitel, hoe beter er mee gewerkt kan worden. Ik vind de term 'obsessie' ook overdreven, wat deze experts doen is gewoon zorgen dat hun gereedschap optimaal functioneert. Een achterkant van een beitel wordt na aanschaf eenmalig vlak gemaakt en daarna tijdens het wetten eenvoudig vlak gehouden.
 

kodama

Actieve deelnemer
Je leest het steeds weer op zo'n beetje alle fora voor houtbewerkers, de rug van een beitel moet zuiver vlak zijn anders kun je er nooit goed mee werken. Nou, weet ik niet hoe het met jullie zit maar ik heb in 16 jaar scheepstimmeren nog nooit de behoefte gevoeld om een beitel zuiver vlak te maken omdat mijn werk er onder lijdt. Sterker nog, vroeger, toen timmermannen nog timmermannen waren en voor de komst van diamantstenen en vlakplaten en dergelijke hield niemand zich daar mee bezig. Waarom tegenwoordig dan toch die obsessie hier mee? Kunnen ze gewoon niet met een beitel omgaan of laten ze zich gewoon meeslepen door wat de zelfbenoemde experts zeggen?

Zoals al eerder gezegd twijfel ik er niet aan dat je met jouw 16 jaar ervaring jouw job naar behoren uitvoert en daarvoor misschien geen beitels nodig hebt met een vlakke achterkant. ik vind het wel fijn dat je met je kritische blik algemeen aanvaarde standpunten in twijfel trekt. Dit leidt meestal tot verbetering maar ik mis toch iets in je stelling. Er zijn echter toch wel wat andere dingen in acht te nemen dan enkel hetgeen je aanhaalt.

Er zijn talloze ambachten die met hout werken en allemaal hebben ze specifiek gereedschap voor de taak ter handen. Ik veronderstel, naar aanleiding van je stelling, dat vlakke beitels bij scheepsbouw niet noodzakelijk zijn voor werk van hoge kwaliteit. Ik kan je echter met zekerheid vertellen dat dit wel het geval is bij heel veel bewerking die eigen zijn aan timmerwerk, schrijnwerk, meubelmakerij en waarschijnlijk ook andere. Dit vertel ik je uit mijn eigen ervaring. Als je beitels gebruikt voor het afsteken, bv. langs een mal kan je onmogelijk nauwkeurig werken als je beitel niet perfect vlak is, een eenvoudige bewerking die de meesten onder ons waarschijnlijk dagelijks doen.
Het resultaat hangt uiteraard af ven de gebruiker maar dat wil niet zeggen dat het aangenamer of efficienter is om met goed oderhouden gereedschap te werken. Als jij je goed voelt met een holle of bolle achterkant dan is dat goed maar een tiende van een mm. wegsnijden doe ik toch liever met een vlakke beitel.

Er zijn ook slijpmethoden die gebaseerd zijn op een vlakke achterkant. En deze zijn echt niet modern of recentelijk uitgevonden.
De stelling waar ik het helemaal mee oneens ben is dat er vroeger niemand daar mee bezig was. Ik vrees dat je slecht geinformeerd bent. Beitels met een vlakke achterkant zijn zo oud als de straat. Waarschijnlijk ouder!
"Niet met een beitel kunnen omgaan"... Een vlakke achterkant zorgt een voorspelbaar resultaat en een goed controleerbare beitel.

Wat de zelfbenoemde experts betreft is het ongetwijfeld een goede zaak dat je hun mening in vraag stelt. Hier wordt vaak veel geloof aan gehecht en niet altijd terecht. Maar misschien had je daar beter een andere stelling voor gekozen.
Dat het voor jouw werk niet noodzakelijk is wil nog aannemen maar om dan het hele concept van vlakke beitels in twijfel te trekken dat kan je niet echt funderen vrees ik.
 
Laatst bewerkt:

tuoh

Oud hout
Ik kan de topicstarter wel voor een stuk bijtreden in zijn stelling dat een vlakke rug niet persé noodzakelijk is. Mijn oudste set beitels (E.A.Berg) is ondertussen 42 jaar oud geworden, door de jaren heen is bij de meeste beitels de rugzijde iets bol geworden door het veelvuldig afwetten op door de jaren heen vervormde wetstenen.

Nu doet dit niks af aan de uiteindelijke scherpte, het houd wel in dat bij het vlaksteken de beitel iets moet gelift worden om te kunnen snijden. Geen onoverkomelijk bezwaar, je raakt er automatisch aan gewend. Maar iemand anders die met deze beitel zou willen werken gaat raar opkijken, grote kans dat ie er niet direct mee uit de voeten kan.
Een vlakke rug werkt vlotter, maar met beide lever je mooi werk af, daar zie je geen verschil. Ik doe dan ook geen moeite om die rugzijden terug perfect vlak te krijgen.

Idem trouwens voor mijn schaafbeitels, hier zie je ook wel wat licht als je er een rechte lat tegenhoud:mad: Maar ook hier zijn de schaafkrullen er niet minder om, het werkt gewoon.
Alles samengevat, een volkomen vlakke rug is ideaal, maar iets minder vlak werkt ook:D


Mvg,

André
 

ArtHarg

Post veel
9 jan 2009
1.810
1
Den Haag
www.artharg.nl
André, zijn jouw beitels dan over de lengte of over de breedte bol? Over de lengte lijkt me overkomelijk, maar een bolling over de breedte lijkt me toch vervelender?

Arthur
 

leroy

Post veel
23 jul 2010
1.023
32
hey hallo
ik ben het helemaal eens met Andrè
de eerste paar mm vlak is lekker . gr leroy
 

tuoh

Oud hout
André, zijn jouw beitels dan over de lengte of over de breedte bol? Over de lengte lijkt me overkomelijk, maar een bolling over de breedte lijkt me toch vervelender?

Arthur

Alle beitels zijn over de lengte bol naar de snede toe, de breedte van de snede is vlak:D Dit laatste is wel een vereiste anders doe je er niet veel mee.


Mvg,

André
 

coko

Post veel
6 apr 2008
1.138
3
Nederweert
Prachtig iemand die altijd zo overtuigd is van zijn eigen gelijk :D

Ik heb er even over zitten te denken. Feit is dat de beitel over de breedte vlak moet zijn. Is ie bol, dan noemen we dat een guts...
Een ander punt is scherpte. In theorie geeft aan beide zijde een perfecte afwerking het scherpste resultaat. Scherpte is het resultaat van twee hoeken die samenkomen. Dus hoe perfecter deze hoeken samenkomen des te scherper het resultaat zal zijn. Mee eens??
Zo niet, dan kunnen wat mij betreft de japanse waterstenen en dure belgische brokken de deur uit en gaan we over op het gebruik van stoeptegels ;)

Of een gewette rug met de machinaal gemaakte beitels van vandaag de dag echt beter zijn durf ik niet te zeggen, maar ik kan me goed voorstellen dat dit gebruik stamt uit de tijd van de handgesmede beitels.
 

Seek

Oud hout
10 mei 2009
2.676
3
Bijna al mijn oude beitels zijn wel een beetje bol. Ik vind het vervelend als er echt een bult vlak achter de snede zit, en zoiets werk ik dan wel weg (is een pokke klus trouwens). Maar ik ga niet meer de hele beitel vlakken, veel te veel werk. En zoals andre al schreef, je moet gewoon de beitel een beetje op lichten om vlak af te kunnen steken.

Mijn japanse beitels zijn perfect vlak, maar dat is dan ook het mooie van die dingen. Enige bolling is snel te corrigeren, door de holte in het vlak hoef je maar heel weinig metaal te verwijderen. Nadeel van deze beitels is dat ze vrij kort zijn, soms is dat gewoon te kort.
 
D

DervishD

Guest
Alle beitels zijn over de lengte bol naar de snede toe, de breedte van de snede is vlak:D Dit laatste is wel een vereiste anders doe je er niet veel mee.


Mvg,

André

Dat is idd wel een vereiste. Maar als ik en André dezelfde resultaten behalen met een beitel die niet volledig vlak is terwijl de internet experts om datzelfde resultaat te behalen een beitel nodig hebben die wel volledig vlak is, aan wie of wat ligt het dan? In ieder geval niet aan het gereedschap. Dus wat blijft er dan over? Stel je nou voor dat een beitel een tiende mm hol of bol is, je gebruikt meestal niet de volle lengte van de beitel dus dat kun je rustig door 2en delen. Dan zit je dus op 0,05 mm. Zelfs al is een beitel 0,20 mm hol of bol dan is dat over het oppervlak wat je het meest gebruikt nog steeds maar een tiende mm. Denk je nou echt dat je met zo'n minimale afwijking niet recht kunt werken?
 

peterderooij

Actieve deelnemer
7 sep 2008
584
0
In deze draad is is volgens mij één van de zelfbenoemde experts genoemd, nl Frank Klausz, hij noemt zich zelfs 'Master CabinetMaker', met drie hoofdletters! Hij is zo'n persoon die de achterkant van zijn nieuwe beitels nauwkeurig vlak maakt en ervoor zorgt dat deze ook tijdens gebruik vlak blijven (hoe durf tie!). Heb je zijn gallery wel eens gezien? Dat kan toch makkelijk met holle of bolle beitels, ik snap niet waarom hij ze uberhaupt nog slijpt:p

Kan je je deze post herinneren? Het blijkt dat het kopen van een draaibank van vele honderden euro's met daarbij een paar dozijn gutsen van tientallen euro's per stuk onzin is. Deze man kan het toch ook met een paar stukjes ijzer, één beitel en een touwtje?
aan wie of wat ligt het dan? In ieder geval niet aan het gereedschap. Dus wat blijft er dan over?
 

damien

Actieve deelnemer
21 aug 2011
669
4
Leuven
In de volgende post spendeert Chris Schwarz drie uur aan één gebruikte bijtel in een poging om de rug (weer) recht te krijgen, hij gebruikt hierbij uiteindelijk een aangedreven vlakke slijpsteen. Zijn conclusie is koop gewoon een nieuwe bijtel. Voor mij geeft hij onbedoeld aan dat vlakke bijtels een onbegonnen zaak is.
http://www.popularwoodworking.com/w...s-schwarz-blog/yuppie-tools-a-true-accounting

Nu praktisch, is het mogelijk om bijtels gewoon weer recht te buigen? Bijvoorbeeld door driepunts in te klemmen in een bankschroef. Zou ik langdurig vlak schuren, dan verwacht ik dat de rug van een smalle bijtel vrij snel bol en schuin staat.
 

peterderooij

Actieve deelnemer
7 sep 2008
584
0
Voor mij geeft hij onbedoeld aan dat vlakke bijtels een onbegonnen zaak is.

Waar het in die post om gaat is dat deze bijtel niet meer vlak te krijgen is en daardoor in dit geval onbruikbaar blijkt. Als je de foto bekijkt, dan zie je dat er een hoekje van het snijvlak overblijft wat niet recht te krijgen is. Het gaat dus niet om een 'holle rug'. Dit is voor hem een reden om de beitel niet te gebruiken en te concluderen dat hij beter een paar dollar meer had kunnen spenderen aan een nieuwe LN beitel die hij binnen 15 minuten gebruiksklaar heeft.

Het is een tweedehands beitel die hij via ebay heeft aangeschaft, blijkbaar was deze zo misbruikt dat er niets meer mee te beginnen valt, een miskoop dus. Ook viel het mij op dat het hier gaat om een hele brede beitel, ik schat een cm of 3,5 á 4, wat het er vlakken niet eenvoudiger op maakt. Als de foto het resultaat na 3 uur schuren en slijpen weergeeft dan denk ik dat hij er niet eens aan had moeten beginnen.

Uiteindelijk is de hele post bedoeld als reclame voor LN en probeert bij de lezer ervan te overtuigen geen tweedehands beitels te kopen, wat mij betreft onzin.
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.