sponningschaaf

Ad Beumer

Actieve deelnemer
4 aug 2011
322
24
Niet zo lang geleden heb ik een paar laden gemaakt voor in mijn keukenblok. De bodems kwamen in een sponning, en voor deze gelegenheid heb ik van een collega maar eens een bovenfrees geleend. Uiteindelijk is het allemaal prima gelukt, maar ik vond het geen leuke klus. De buurvrouw ook niet, toen zij de nog-niet-zo-heel-lang-geleden-nog-schone was weer binnenhaalde. Het stof zat onder mijn vullingen maar de bodems pasten perfect. Met na-piepende oren en het schaamrood op de kaken kwam ik tot de conclusie: het idee van bodem-in-sponning is goed, maar de techniek is er de laatste eeuw niet op vooruit gegaan. Dit moet anders kunnen.

Nu ben ik dus op zoek naar een sponningschaaf waarmee ik dat soort klussen handig, elegant en redelijk stofvrij kan behappen. Ik heb eerst even gekeken naar de Anant #78. In principe zou dit kunnen werken, alleen is de minimale sponningbreedte 1/2". Zeg maar 12mm. Een ladenbodempje van 12mm? Hmm. Er is niet mis met degelijk, maar toch nog even verder kijken.

Veritas maakt een heel mooi sponningschaafje, maar van de prijs moet ik toch even slikken. Ergens tussen de 200 en 300,-, afhankelijk of je er een setje beitels bij wilt hebben. Het nut van zo'n schaaf zonder setje beitels is beperkt, dus hou het maar op 300,-. Deze Veritas schijnt te zijn afgeleid van de Record #044, dus maar eens gekeken wat google daarover te vertellen heeft.

Op dit punt ben ik het spoor een beetje kwijt geraakt. Record #043, 044, 045, 046, 050; Stanley 13-052 voor bijna geen geld tot de monsterlijke Stanley 55 voor iets onder een miljoen en nog tientallen andere modellen. Ze lijken allemaal op elkaar en doen ook allemaal ongeveer hetzelfde. En dan noem ik alleen nog maar de gangbare merken. En dan sla ik voor het gemak ook de houten exemplaren over, die je links en rechts op rommelmarkten tegenkomt.

Dus mijn vraag: Is er iemand die mij weer een beetje op weg kan helpen? Wie heeft er ervaring met dit soort schaven, waar moet ik op letten, wat is belangrijk, wat niet, enzovoort.
 

ArtHarg

Post veel
9 jan 2009
1.810
1
Den Haag
www.artharg.nl
Ik kan me vergissen, maar volgens mij gooi je sponning- en groefschaven door elkaar. Een #78 is een sponningschaaf, die schaaft tot op de rand van de plank. Met een geleider kan je de breedte van de sponning instellen en dat kan (in elk geval bij een Stanley #78) tot veel kleiner dan 1/2". (Zonder geleider kan het ook, maar dan moet je wat meer trucjes uithalen en/of een wat vastere hand hebben.)

Achterpanelen kan je in een sponning spijkeren als je bijvoorbeeld massieve latten met messing en groef gebruikt. Ladenbodems leg je normaal gesproken niet in een sponning maar in een groef, de bodem zit opgesloten aan drie of vier kanten. De Records die je noemt zijn groefschaven met allerlei verschillende maten ijzers voor de verschillende groefbreedtes. Meestal zit er op een groefschaaf een breedtegeleider en een dieptestop waarmee je de plek van de groef en de diepte kan instellen.

Waar je op moet letten: zitten alle ijzers erbij? Zitten alle onderdelen erbij (alle geleiders, alle bijbehorende schroefjes/vleugelmoeren, de dekbeitel die bij groefschaven nog weleens kwijt wil raken)? Zitten er scheuren in de body? Is de bodem een beetje netjes? Als het bij het type hoort, zit het voorsnijmesje er bij en heeft het nog vlees?

Als ik jou was zou ik eens contact opnemen met Ducotools. Zij hebben regelmatig de Record 044 en 050 en de Stanley 44 en 50 op hun site staan. Gewoon eens vragen of ze een gil willen geven als ze er weer eentje tegenkomen.

Een andere optie: een Veritas grondschaaf (router plane) gebruiken met de zijgeleider. Die optie heb ik pas uitgeprobeerd en die beviel me prima. Het enige nadeel is dat je dan beperkt bent tot 1/4" en 1/2" groeven en bij de groefschaven heb je meer keuzes qua breedte.

O ja, allerlaatste om op te letten: het is handig, maar niet essentieel, om ofwel metrische groefijzers te hebben in combinatie met metrische beitels dan wel keizerlijke groefijzers in combinatie met keizerlijke beitelmaten. Dat scheelt wat gehannes als je pen-en-gatverbindingingen moet maken voor onderdelen waar een paneel in moet komen.

Arthur
 

coko

Post veel
6 apr 2008
1.138
3
Nederweert
Met een grondschaaf kun je natuurlijk ook bredere groeven maken, kwestie van de geleider verplaatsen. Veritas verkoopt meerdere beitels hiervoor, vanaf 3mm.
Heb zelf ook veel groeven gemaakt met beitel. Is enigzins behelpen, maar als je eenmaal de slag te pakken hebt gaat het redelijk rap.
 

Bijtel

Oud hout
31 jan 2012
3.097
235
Goeree-Overflakkee
Misschien is het al voldoende om een bovenfreesmachine te kiezen die op een stofafzuiger aangesloten kan worden, én gehoorbescherming te kopen :rolleyes:
 

ArtHarg

Post veel
9 jan 2009
1.810
1
Den Haag
www.artharg.nl
Hee... nooit gezien dat Veritas ook smallere beitels heeft voor de grondschaaf! In dat geval kan je die helemaal prima gebruiken. Alleen als je op een smalle kant een groef moet maken is een groefschaaf dan nét een tikkie handiger qua steunen en beethouden. Maar zelfs dat is met een paar blokjes aan de zijkanten van de plank wel op te lossen.

Arthur
 

Ad Beumer

Actieve deelnemer
4 aug 2011
322
24
Geweldig, wat een partij reacties. Ik ben weer helemaal vrolijk. :D

Inderdaad, ik bedoel waarschijnlijk groefschaaf. Ik ben nog niet zo goed in deze kretologie. Meestal noem ik zo'n ding gewoon een ding en doe er dan wat gebaren bij. Daarmee wordt vaak wel duidelijk wat ik bedoel. Helaas werkt dat toch wat minder op een forum. :)
Bij ducotools is een heel betaalbare 13-052 te koop. Zou dit een goede optie zijn? Zo'n dikke Stanley met 500 messen en een set langs- dwars- en op-de-kop geleiders is heel mooi, maar ik zie mezelf voorlopig toch nog geen complexe sierlijsten maken.

Die grondschaaf is ook interressant. In ieder geval een stuk goedkoper dan de Veritas waar ik het over had. Ik zie voordelen maar ook nadelen. Misschien moet ik maar gewoon een grondschaaf en een groefschaaf kopen?

En inderdaad, een stofzuiger en een paar stevige oordoppen zou in dit geval hebben geholpen. ;)
En toch wil ik die kant niet op. Ik wil nu niet direct filosofisch gaan worden, maar het idee om een probleem dat wordt veroorzaakt door een machine, op te lossen door er nog meer machines op los te laten ligt me niet zo. En afgezien daarvan: In dit geval kon ik de bovenfrees lenen, dus dat was gemakkelijk. Als ik zelf een goede wil hebben kost me dat net zoveel, zo niet meer dan de meest luxueuze Stanley 55 bij Ducotools. En dan heb ik het nog niet gehad over stofafzuiging en buren die klagen over de herrie. Nee hoor, laat mij maar lekker schaven. Veel leuker en ook nog beter voor de conditie.
 

Seek

Oud hout
10 mei 2009
2.676
3
Op marktplaats staan ook vaak genoeg groefschaven. (Veerploeg in goed Nederlands).

De Record 044, of de kleine 043, is een heel goede keus. Simpel van opbouw en werkt heel goed. Ik heb ook een Stanley 50, iets ingewikkelder met een dubbele schaats, maar ook een goede keus. Die hele ingewikkelde 55 is meer een collecters item.

Op de site van Alf , http://www.cornishworkshop.co.uk/combinationplanes.html vind je veel nuttige info.

Geen idee over de nieuwe Stanley modellen. Tegenwoordig is Stanley geen kwaliteitsmerk meer, maar je kan geluk hebben natuurlijk.
 

Renault

Post veel
14 jun 2009
1.040
5
Over schaven kan ik niet zoveel vertellen, maar 12 mm voor een lade bodem is voldoende hoor!
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.