walnoot basis stam verwerken

Marije

Nieuw lid
21 dec 2011
2
0
Beste forumleden,

Ik hoop dat ik dit juist heb geplaatst, maar ik zou jullie hulp willen vragen bij het beantwoorden van een paar beginnersvragen. Bij mijn ouders is een 70-80 jaar oude walnoot geveld. Omdat ik ben opgegroeid met uitzicht op die boom zou ik heel graag iets moois willen (laten) maken met een deel van het hout. Ik hoop er misschien een schijf van te kunnen zagen voor een tafeltje, maar misschien zijn er nog andere, betere mogelijkheden. De stam en de dikkere takken zijn al weggegeven aan bekenden, ik mag de aanzet van de stam hebben.

Volgens mijn vader moet ik dit hout eerst een jaar of 2 laten wateren, omdat het risico op scheuren anders te groot zou zijn. Helaas hebben wij zelf alleen de beschikking over sloten die droogvallen. Ik heb al wat rondgebeld naar plaatselijke houtverwerkers (de boom ligt in Kloetinge in Zeeland, ikzelf woon in Den Haag) maar daar is geen ruimte/gelegenheid om het hout te laten wateren.

Ik heb een paar vragen, ik hoop dat jullie me kunnen helpen:
- Is het inderdaad nodig om het hout te laten verwateren? Zijn er andere manieren om het hout te verwerken waardoor het risico op scheuren wordt verkleind?
- Kan iemand me helpen aan een plaats met stromend water waar ik tegen vergoeding het hout mag laten wateren? Bij voorkeur in Zeeland of in de omgeving van Den Haag of Haarlem. Ik denk dat het een stuk hout is van ongeveer 1 x 1 meter. De stam is smaller, maar de hoofdwortels steken nog breder uit. Ik heb wel wat foto's die ik later toe kan voegen.
- Wat kan ik van een dergelijk stuk hout (laten) maken? Heeft iemand goede ideeen of voorbeelden van toepassingen voor in de huiskamer? Ik zou best graag zelf iets met het hout willen maar heb geen ervaring.

Ik ben benieuwd naar jullie antwoorden!

Marije
 

tuoh

Oud hout
Het wateren van hout werd voornamelijk gedaan om het duurzamer en stabieler te maken, maar het eindresultaat verschilt per houtsoort. Sommige houtsoorten worden inderdaad minder vatbaar voor houtaantasting door schimmels en houtboorders. Andere houtsoorten werken dan weer minder dan niet gewaterde exemplaren. Eikenhout werd ook wel eens begraven in de volle grond voor enkele jaren, met als resultaat beduidend harder, en ook duurzamer hout.
Zeewater heeft ook een conserverende werking op eikenhout, en dat wisten de Vikingen al.

Maar eender wat je doet met het notenhout, uiteindelijk moet het wel drogen, en dat is altijd afwachten wat het hout gaat doen. Bij een kopshouten schijf hout ga je hier gegarandeerd scheuren krijgen van het hart naar de buitenkant. Heb je geluk dan krijg je één scheur, in het slechtste geval krijg je een waar spinnenweb te zien. Deze barsten zijn inherent aan drogend hout, daar doet wateren ook niks aan.
Wat wel invloed heeft is de snelheid van drogen, hoe trager het droogproces hoe minder kans op scheuren.

Smeer het hele stuk in met PEG, en laat het enkele jaren liggen onder een open luifel, liefst gericht op het noorden. (Geen zon) Op deze manier beperk je het risico op scheuren maximaal, maar hout blijft hout, garanties dat het goed gaat zijn er niet.

Succes ermee,

André
 

dif

Actieve deelnemer
10 jan 2010
120
0
BE- Linter
@tuoh,
Heb ook eens gehoord om er metalen band rond te spannen tijdens het ganse, trage, drogingsproces.
Zoals je lat op op kopse plank tegen het barsten.
 

Marije

Nieuw lid
21 dec 2011
2
0
Dank voor de antwoorden, dit helpt zeker! Vooral het antwoord van tuoh helpt. Gelukkig hebben we de beschikking over een groot afdak op het oosten, met een andere oude notenboom erboven die voor schaduw zorgt. En dan maar hopen dat het scheuren meevalt. Tijdens het drogen ga ik eens, met hulp van de links, kijken wat ik met het hout zou willen doen.

Een band eromheen spannen, moet ik dan denken aan bijvoorbeeld een klompenbandje? Maar dan groot?

Nog één beginnersvraagje, wat is PEG? :oops:
 

tuoh

Oud hout
Om met de laatste opmerking te beginnen, PEG= PolyEthyleenGlycol, een hele mondvol voor een veelzijdig product dat onder meer gebruikt word door (scheeps)archeologen om hout te conserveren.
Het kan ook gebruikt worden om het te snel drogen van hout tegen te gaan, voornamelijk kopshout.

Een stalen band rond een schijf hout gaat de scheurvorming wel enigszins tegengaan, maar nooit volledig tegenhouden. Tijdens het drogen komen er serieuze krachten op die stalen band te staan, het moet dus wel een substantieel iets zijn om hier tegen te kunnen.

Wat gebeurt er namelijk tijdens het drogen van rondhout, drogend hout krimpt, maar de buitenkant van de schijf gaat sneller krimpen dan de kern, gevolg hiervan zijn interne spanningen die als ze te hoog oplopen uitmonden in scheurvorming. Idem bij een hele boomstam, de buitenringen drogen sneller dan de kernringen, dus komen er scheuren over de hele lengte van de stam.
De jaarringen zijn in feite cirkels die tijdens het drogen van maat veranderen, de diameter wil verkleinen, maar word door de binnenliggende cirkels tegen gehouden, dat word dus buigen of barsten. Maar echt keuze is er niet, dat word in de praktijk dus altijd barsten :cry:

Mvg,

André
 

tuoh

Oud hout
Jan van der Ploeg zei:
Scheurvorming kun je enigzinds tegen gaan door de stam over het hart in de lengte door te zagen. M.i. is dit beter dan een stalen band om de stam. Die stalen band zul je door het krimpen regelmatig bij moeten spannen.

Inderdaad, dat klopt als een bus, maar de poster wil juist een kopshouten schijf in zijn geheel bewaren of verwerken.
Dan is middendoor zagen geen optie dacht ik :D

Mvg,

André
 

Jurriaan

Oud hout
1 jul 2009
3.225
647
Beneden Leeuwen
www.houtenschalen.nl
Als je er een band omheen spant, let dan op dat het geen ijzer op het hout is want ook notenhout reageert met ijzer en geeft diepe vlekken die je er nooit meer uit krijgt.. Mijn ervaring met notenhout is dat hout langer je het laat liggen, hoe meer de kleur van kern- en spinthout op elkaar gaat lijken, het kernhout wordt lichter en het spinthout wordt donkerder, met als effect dat je het contrast weg ziet gaan, en dat is voor mij toch wel één van de attracties van notenhout. Ik verwerk het dus liever zo vers mogelijk.

Maar als je een hele stronk wil gebruiken voor iets, dan is dat natuurlijk lastig.

Als het mogelijk is, zou ik wel de schors / bast weghalen, dat scheelt je veel vretende beesten!
 

chrisvanaar

Actieve deelnemer
5 nov 2011
198
88
Hallo Marije,


Naar aanleiding van het bovenstaande kan ik het niet laten om ook wat advies te geven, eea kan er wel wat van afwijken!
Sommige stukken noten rondhout blijven min of meer heel tijdens het drogen, als het stuk teminste enige lengte heeft, ik denk minimaal even lang als diameter. De koppen zullen bijna altijd inscheuren, maar met een beetje geluk blijft er middenin dan een stuk heel, het zal wel jaren duren voor het zover is. Dat inscheuren kun je verminderen of soms zelfs tegengaan, door de koppen in te smeren met gesmolten kaarsvet, speciale sealer of verf. Tijdens dit langzame drogen zal het spinthout grauw verkleuren, of zelfs aangetast worden door schimmels en verschillende boorders. Hoe langzamer hoe meer kans.
Notenhout wil nog wel eens ster- of ringscheuren vertonen, herkenbaar aan zeer donkere lijnen die vanuit de kern komen, =sterscheur, of langs de jaarringen op = ringscheur. Sterscheuren kunnen door de hele stam omhooggaan, die is dan aan op beide koppen te zien zijn. Ringscheuren willen nogwel eens van onderaf beperkt doorlopen, maar toch vaak een aantal maal de diameter van de scheur. Dus als je er een dunne schijf van wil zagen, kan deze schijf zelfs al uit elkaar vallen als hij nog nat is.
Naar mijn mening kun je droogscheuren, niet of nauwelijks voorkomen door een ringband, omdat ze veroorzaakt worden doordat hout meer krimpt langs de jaarring dan haaks op de jaarring. Dus als deze band al enig effect heeft zul je hem om de paar dagen moeten aanspannen, anders komt hij zo wie zo los.
Wateren heeft zeker effect, schoon stromend water zal beter effect hebben als stilstaand. In dit laatste kunnen anaerobe omzettingen van suikers ed plaatsvinden ipv dat ze uitspoelen, waardoor het hout tot in lengte van jaren een hoogst penetrante boederijlucht veroorzaakt. Dus wees gewaarschuuwd!
Voor zover ik er iets van weet werkt PEG doordat het water verdringt, dus in de plaats komt van al het water. Het hele stuk hout zal dus geimpregneerd moeten worden, dat betekend dus lange tijd ondergedompeld liggen in een groot bad.
Als je besluit om het rond of 1x in lengte door hart gezaagd te bewaren, haal de schors dan gedeeltelijk weg, niet helemaal omdat de schors een dempende invloed heeft op het drogen, waardoor kans op scheuren aan buitenkant vermindert. Die kale plekken verminderen ook de kans op aantasting door beestjes.
Mijn advies luidt dan ook, nu vrij snel verzagen in platen (maximaal 15cm dik) in de lengte richting en oplatten om te drogen onder afdek en uit de zon, of een houtdraaier er binnenkort een of meerdere schalen van te laten draaien en die na drogen laten nadraaien.
Als je toch voor de schijf gaat, kun je ervoor kiezen om inderdaad 1 zaagsnede naar de kern te maken, waardoor je met een beetje geluk geen scheuren krijgt en deze zaagsnede later met een wigvormig stuk te dichten.
Ik heb pas nog 8 halve stamstukken van een notenboom van ca 55cm diameter met lengte van 60cm verzaagd, die er nu 4 of 5 jaar overdekt lag en het resultaat is tamelijk bedroevend. Vele diepe kopse scheuren, tot 10cm toe, scheuren onder de bast over de hele lengte, aantasting door schimmels, zodat hout plaatselijk al minder vast is en aantasting door grote en kleine houtboorders. Kernhout prachting van kleur maar spint grauwbruin.
Succes ermee,

Groeten, Chris
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.