Zelfbouw freestafel met Triton MOF001C

rickkoorman zei:

Ik denk dat deze freestafels een van de mooiste is die ik tot op heden gezien heb. Erg goed doordacht en degelijk uitgevoerd !! Mijn welgemeende complimenten!!

Klik om te vergroten...

Ik heb ze mooier gezien, echte meubelstukken. Maar daar durf ik niet aan te werken omdat ik dan bang om wat te beschadigen. Bij de fabrieksmatige en prive vervaardigde tafels die ik onder ogen kreeg heb steeds proberen uit te vinden wat me wel en niet zou bevallen. En ik hoop dat dit exemplaar alle positieve eigenschappen gaat bevatten. Maar de praktijk zal het uitwijzen.

franksken zei:

Zie ik het goed dat de hoogte dezelfde is als die van de MFT-tafel? Zo heb je meteen een extra verlenging indien nodig

Klik om te vergroten...

Ik heb geprobeerd de hoogte op 900 mm te maken maar door het gereken met mm en inches en de variatie in materiaaldikten bij het multiplex is dat wat millimeters gaan verlopen. Ik vind 900 mm een prettige hoogte om aan te werken. En met de ongelijke keldervloer is koppelen aan de MFT tafel toch vrij lastig. Maar om materiaal van de ene op de andere tafel over te brengen is een nagenoeg gelijke hoogte wel zo prettig.

Bedankt Jaap. In een vorig leven schreef ik veel technische rapporten, specificaties voor scheepsoffertes en handleidingen. Die ervaring komt me nu goed van pas.
Ik probeer op een simpele wijze de verschillende stappen uit te leggen. Ik hoop dat hierdoor twijfelaars alsnog over de streep getrokken kunnen worden en zelf iets dergelijks opstarten. Door m'n ervaring, ook al is dat in de metaal, heb ik geleerd een nieuw project gestructureerd te benaderen, mogelijke problemen te onderkennen en op te lossen dan wel te omzeilen. En ik probeer zoveel mogelijk traditionele constructiewijzen uit de houtwereld toe te passen maar vaak kruipt er een "metaal"-benadering in.
Ik maak ook geen gedtailleerde tekeningen maar globale schetsen. Ik hoef het werk niet uit te besteden. Alleen bij gecompliceerde zaken maak ik een schaaltekening. En dan komen er vaak missers uit te voorschijn. En soms wil ik zien wat de onderlinge verhoudingen zijn.
Ik sta natuurlijk open voor allerhande vragen en ik hoop ze naar tevredenheid te kunnen beantwoorden.

Het is even stil geweest omdat ik door m'n hout heen was en m'n chauffeur/vrouw even niet in staat was auto te rijden. Tijdens m'n verblijf hier is m'n Nederlandse rijbewijs verlopen dus ik kon het niet zelf halen. Ik had niet verwacht zo lang te moeten wachten op een Green Card. Dus ga ik een Amerikaans rijbewijs halen. Is nog goedkoper ook.
Gelukkig was m'n vrouw een paar dagen geleden weer beschikbaar en kon ik weer m'n gang gaan in Home Depot. 4 stuks 3/4" en 4 stuks 1/2" multiplex 600x1200.
De geleider op de tafel is aan de beurt. De voetplaat, de verticale plaat en de knieen uit 3/4" multiplex gezaagd. Het verticale deel van de geleider wordt 220 mm hoog, een lekkere hoogte om hout verticaal te kunnen bewerken. Er komt ook een T-track aan om featherboards en stops aan vast te kunnen maken. Een strook 3/4" en een strook 1/2" multiplex gezaagd en een strook Formica geknipt op een ruime overmaat. Beide stroken ply samen gelijmd en de strook Formica met contact lijm op het multiplex bevestigd. Dit deel wordt doormidden gezaagd en kan in sleufgaten bewegen op de geleider.
De voetplaat en de verticale plaat afgetekend, sleufgaten en de openingen gemaakt op de plaats waar de frees zit. Die ruimte is zo groot dat een zuigmond van Festool er op past. De zuigmond zat bij een zijgeleider voor de frees. Ik heb er twee gekocht om de frees tussen te kunnen klemmen om sleuven in de dikte van hout te kunnen frezen, zoals bij deursloten en scharnieren. Voor de freesopening had ik een simpele mal gemaakt die ik op de platen schroefde. De freestafel werd al aan het werk gezet terwijl hij nog lang niet ingewijd was.
De sleufgaten in de verticale plaat heb ik eerst geboord aan de einden van de sleuf. Met een dunne frees en de zijgeleider op de bovenfrees heb ik de sleuven er in gemaakt tot een 15 mm diep. De laatste 4 mm heb ik op de freestafel gedaan met een dunne contourfrees. Deze werkt zonder lager maar heeft een rond gedeelte gelijk aan de diameter van de frees. Omdat dit nog provisorisch was moest ik de tafelfrees in- en uitschakelen met de stekker. Voor de twijfelaars: dit is erg onhandig.
De gedubbelde plaat met Formica werd vervolgens op maat gemaakt, eerst het Formica ritsen en in twee stappen tot op een millimeter na inzagen. Weer op de freestafel met de contourfrees alles rondom strak gemaakt. Het blok in twee gedeeld en gelijk even gekeken hoe alles er uit komt te zien. Naar mijn gevoel straalt er ouderwetse degelijkheid vanaf.
Nu komt het lastige deel om de geleider strak haaks in elkaar te zetten. En dan wordt het ook tijd om aan de bouten en moeren te gaan denken om alles vast te zetten.

Attached files

@BenchWorks, ik ga de stootkanten van het Formica ook iets afschuinen. Dan voorkom je dat ook niet goed rechte werkstukken niet haken.
Die constructie van Mathias Wandel ziet er mooi uit maar mocht ik iets dergelijks nodig hebben dan maak ik liever een mal en zet het hout onder een hoek in plaats van de frees.
@roeliepoelie, hebben ze ook geschreven waarom je die schroeven niet moet gebruiken? De gaten in de montageplaat passen perfect voor deze schroeven. Dat lijkt me geen toeval. En een ophanging aan 4 schroeven lijkt me stabieler dan aan 2.

roeliepoelie zei:

Under no circumstances should the 4 countersink screws be used to mount the router. These screws are to secure the base plate only.

Klik om te vergroten...

Dat is het antwoord dat ik van hun kreeg.

Klik om te vergroten...

Ze hebben over verzonken schroeven. Die kunnen bij het aantrekken de kunststof montageplaat kapot trekken. Bij mijn versie zitten 4 schroeven met zgn. pan heads, een cilindervormige kop met een kleine bolling aan de bovenkant. Het gatenpatroon in de montageplaat is volgens een veelgebruikt patroon van Porter Cable routers. En de schroeven passen precies in de potgaten dus ik denk dat dit de bedoeling van de ontwerper van de plaat was. Als gepensioneerd werktuigbouwkundige durf ik deze constructie wel te gebruiken.

Ik had ook nog wel een vraag over je tafel, je hebt de twee geleiders voor de zij aanslag midden in de tafel zitten, en die lopen ook niet helemaal door. Met de tafel waar ik mee bezig ben heb ik de geleiders aan de zijkant van de tafel zitten, over de volle breedte van de tafel. Als ik nu een keer meer ruimte nodig heb tussen zijaanslag en frees kan ik de hele zijaanslag omdraaien. Heb jij met een bepaald doel de geleiders zo halverwege gezet?

Klik om te vergroten...

Dit is een veel gebruikte manier. Waarom het wiel opnieuw gaan uitvinden. De tafel is 1200 mm lang en als ik de geleider wil verplaatsen moet ik om de tafel lopen om bij de knevels te komen. Nu kan ik vanuit het midden beide knevels bereiken en de geleider vanuit het midden naar de nieuwe positie schuiven en weer vastzetten. Verder beweeg je het hout langs de zijde van de frees tegenover de geleider. Dus je beweegt de geleider nooit verder naar je toe dan de diameter van je grootste frees. En je beweegt je geleider niet meer naar achteren dan je grootste te verwachten freesdiepte. Dat schat ik in als maximaal 100 mm, anders heb ik een andere methode nodig die niet meer goed op een freestafel te doen is. Ik heb vooral gekeken naar de duurdere freestafels van gerenomeerde merken. Dat gaf me voldoende houvast voor m'n uiteindelijke opzet. Ook de plaats van de miterrail, niet te dicht bij de plaat om geen onnodige verzwakking van de tafel te veroorzaken en niet te ver weg om te veel moment tijdens het frezen te hebben.
En ik ondervond het gemak al van het snel kunnen switchen tussen zagen op de MFT/3 en het frezen op de tafel. Nu hoef ik niet meer de noodfreestafel op de MFT te klemmen en alles instellen.

Weer een fase afgerond alhoewel er nog wat hardware ontbreekt. Maar dat is met een fietsritje naar Home Depot zo verholpen.
De geleider zit in elkaar. M'n belangrijkste punt was uiteraard om die geleider recht en haaks te krijgen. Na aftekenen, controleren, proberen en weer controleren ging de beuk erin, in de gedaante van de Domino. Omdat het materiaal een haartje over 18 mm dik was en de hoogte-instelling van de Domino of 16 mm of 20 mm is kom je niet in het midden van de dikte uit. Daarom is het belangrijk dat je de onderdelen vanaf hetzelfde aanlegvlak bewerkt. Het gat in de bodemplaat werd strak passend gemaakt, die in de steunen met wat schuifruimte. Zo kon ik de steunen door die speelruimte precies gelijk met de voorkant van de bodemplaat krijgen. Na het aftekenen gebruikte ik de knie als geleiding en instelpunt.
Hier maakte ik de eerste misser ondanks pre-check, check en re-check. De verticale knieen zaten 2 mm naast de beoogde plaats omdat ik deze achterstevoren had opgesteld.
Maar door de linker- en rechtereindsteun te verwisselen kwam alles toch perfect uit al zaten de 4 steunen in het midden er iets naast. De schroefgaten in de onderplaat geboord en verzonken. Ik kon goed gebruik maken van het vlakke bovenblad van de freestafel. De knieen en de bodemplaat kon ik zo in een vlak monteren. Vervolgens domino-gleuven in de voorkant van de bodemplaat gemaakt en wat ruimere sleuven in de verticale plaat. Door de bodemplaat in de rails van de tafel vast te zetten kon ik de verticale plaat strak aan de knieen vast schroeven. De vertical plaat heb ik niet gelijmd om het geheel na te kunnen stellen. Op twee knieen moest ik een paar strookjes papier aanbrengen als shim om de voorkant goed recht te krijgen. De voorkant is niet helemaal perfect haaks t.o.v. de tafel, er zit minder dan een halve mm ruimte onder de winkelhaak over 220 mm. Voorlopig goed genoeg maar als ik er iets van ga merken kan ik dit altijd nog bijstellen.
In de twee geleiderhelften moest nog een groef komen voor een T-track. Met de zaag met zijgeleider heb ik eerst het Formica voorgeritst op de correcte breedtemaat. Daarna met de bovenfrees, ook met zijgeleider, de groef op diepte gebracht. Het laatste kleine beetje heb ik met de verse grondschaaf weggehaald. Deze schaaf moet ik natuurlijk ook leren kennen maar het werkte fluitend. De 48" (1220 mm) lange T-track opgedeeld in twee stukken van 600 mm en deze in de groef geschroefd. De bouten om de geleider tegen steun te bevestigen en in de gleuven te kunnen schuiven moesten in een potgat vallen. Om de bout tegen verdraaien te fixeren maakte ik de kop van de slotbout smaller, zo smal als het vierkant onder de kop. Om dit gat te frezen maakte ik een mal van wat scraps. Met wat rekenwerk wist ik hoe groot het malletje moest zijn om bij de gegeven kopieerring en de diameter van de frees het gewenste gat te krijgen. Eerts een proefgat gemaakt, klopte precies. Met het malletje de gleuven gemaakt en van de andere kant de boutgaten geboord. In de T-tracks worden 1/4" bouten aangeraden omdat de boutkop in de rail past maar dat vind ik wat aan de magere kant, 6,35 mm. 5/16" doet wat steviger aan maar dan moet ik de koppen van de slotbouten wel bewerken. Aan de koppen van 18 mm rond vijlde ik platte kanten met een breedte van 12 mm. Deze koppen paste perfect in de T-tracks.
De gebruikte slotbouten zijn 5/16", dat is ongeveer 8 mm. Ik ga hier nog wat meer van inslaan en dan wat overlengtes. De stappen tussen de diverse lengtes zijn nogal grof. En ik wil ze op de correcte lengte kunnen brengen.
De volgende operatie zal het maken van lades voor de freestafel zijn. Dan kan ik de freestafel in de praktijk testen.

Attached files ">

Het staat iedereen volledig vrij de tafel geheel of gedeeltelijk na te maken. Ik ga nog een stapje verder; als er vragen of onduidelijkheden zijn wil ik die graag oplossen. Het doel van dit forum en de diverse bijdragen is het plezier in houtbewerken te verhogen en eventuele twijfelaars over de drempel te helpen.
Gelukkig ben ik geen geroutineerde oud-gediende houtbewerker zodat ik andermans problemen waarschijnlijk beter kan aanvoelen.
Ik ben blij dat m'n verhaal enige belangstelling heeft.

Na de vorige bijdrage heb ik de slangaansluiting van de Festool zijgeleider voor OF1400 over de opening van de geleider geschroefd. Ik moest wel twee nokken wegvijlen maar het is maar plastic.
Nu waren de laden aan de beurt. Zoals ik gewend ben maak ik een soort van zaaglijst. Ik noteer alle componenten met de afmetingen, knip van papier een schaalmodel 1:5 van elk onderdeel en plaats dit op een rechthoek met de 1:5 afmetingen van een plaat multiplex van 600 x 1200. Alles wordt zo gelegd dat ik eerst alle zaagsnedes evenwijdig aan de korte zijde kan maken. M'n MFT/3 is niet breder.
Alle platen krijgen eerst een schone, rechte lange kant met de rail. Dan een haakse korte zijde op de MFT. Dan probeer ik ook alle zelfde afmetingen te zagen zodat ik met de ruiter op de geleider snel de platen plaatsen. Is de breedte te klein om goed langs de geleider gelegd te worden klem ik een stukje hardboard op de tafel als aanslag.
Als je zo seriematig werkt moet je goed opletten om door de routine (blik op oneindig en zagen maar) geen missers te maken. Ik had precies genoeg multiplex om alle 40 paneeltjes te zagen. En volgens de Wet van Murphy ging het bij de laatste plaat mis. Als een noodmaatregel heb ik een stukje MDF op maat gemaakt. Het was echter een millimeter dikker maar daar kon ik wel omheen. Gelukkig viel m'n oog op een verscholen restje ply van de goede dikte en voldoende groot. Dus ik was gered.
Toen was het de beurt aan de freestafel om de groeven in de zijden te maken. In Amerika worden het drawer lock bits genoemd. http://www.freudtools.com/p-112-drawer-lock-bits.aspx
Ik was wel een tijdje bezig om de frees exact te positioneren. De voor- en achterkant wordt horizontaal over de tafel bewogen. Met dezelfde instelling gaan de zijkanten verticaal langs de frees. Voor beide posities had ik een afvalstukje om het splinteren aan de achterkant tegen te gaan. Het goedkope ply is erg gevoelig voor splinteren, vooral de toplaag. Om dit tegen te gaan heb ik eerst alle panelen voorgeritst. Ik kwam pas op dat idee na enkele paneeltjes gegaan te zijn. Na de verticale groeven waren de groeven voor de bodem aan de beurt. De werden 5,5 mm diep en 10 mm vanaf de bodem. Alle panelen gingen achter elkaar over de frees en met twee volgende gangen waren de groeven op breedte.
Ik had al houten knoppen gekocht en om niet in de kisten te hoeven rommelen monteerde ik de knoppen eerst. Daarna werd lade voor lade gelijmd. Met een aanvankelijke droogtijd van 30 minuten kwam er elke 45 minuten een lade uit de productie. Van een lade was het ply nogal wat krom (Chinees multiplex) en moest ik een stukje van de breedte afschaven van het achterste deel. Uiteindelijk zaten er 8 lades in de tafel en zag het er gelijk heel anders uit.
Met het frezen van de paneeltjes kon ik gelijk wat praktijk opdoen met de tafel. De tafel staat als een huis, de geleiderhelften liggen exact in elkaars verlengde en laten zich soepel instellen. Het voelt ouderwets degelijk aan en ik ben derhalve uiterst tevreden. Om met de worden van een befaamd Amerikaans militair genie te spreken: I love it when a plan comes together (colonel John "Hannibal" Smith).
Technisch is de tafel af maar ik ga er nog een schakelaar op monteren en een miter-mogelijkheid maken. Die laatste wordt een vaste haakse maar als tweede een verstelbare. Daarnaast ga ik nog featherboards maken.

Attached files 135=8867-P1180758q.jpg">

bjorn zei:

Om het splinteren vd toplaag tegen te gaan kun je ook frezen met de draairichting vd frees mee, dwz het materiaal vanaf de andere kant aanvoeren.
Bij m'n eerste werkgever maakten we zo groeven in geplastificeerd materiaal.
Deze methode is wel gevaarlijker, omdat je frees eerder 'pakt' in het materiaal.
Dus eerst voorzichtig uitproberen.

Klik om te vergroten...

Ik ben bang dat de kwaliteit van het multiplex te slecht is voor deze methode. Maar ik ga het uitproberen op een stukje afval. Je weet maar nooit. Omdat het instellen van de frees erg nauw luistert heb ik het in een run gefreest en niet eerst een snede op halve diepte. Maar met een zaagsnede van een millimeter diep had ik geen splintering meer.

rené13 zei:

heb je ladegeleiders gebruikt of gewoon de lades passend gemaakt op de ruimte zodat ze er helemaal in vallen?

Klik om te vergroten...

Ik heb het zo simpel mogelijk gehouden. Dus geen rails. Omdat de laden nogal diep zijn in verhouding tot de breedte leek me dat geen probleem. Ik heb de frontale maten 2 mm kleiner gehouden dan de ruimte. Ik voel wel een luchtkussen als ik een lade dicht schuif. Dus ik heb net als de dure Blum-rails een gedempte sluiting.

Spaander zei:

Wat een heerlijk topic,
Ik zit elke keer weer te genieten van dit mooie gedocumenteerde project.
En ook een klein beetje jaloers naar de mooie ruimte waarin dit alles gebeurt.

Klik om te vergroten...

Ik denk dat m'n manier van fotograferen en het maken van uitsnedes de zaak mooier voorstelt dan het in werkelijkheid is. Ik zit niet voor niets in Amerika, het land van make believe.
Stel je van die ruimte maar niet teveel voor. Het plafond zit op 1m84 en met mijn 1m79 heb ik net 5 cm vrijboord. Ik heb de lineaal van de MFT/3 meer naar achteren moeten schuiven om die omhoog te kunnen bewegen. Er zit gipsplaat tegen de vloerbalken aangeschroefd dat op enkele plaatsen uitgebroken is om bij leidingen te kunnen komen. En de ruimte werd als een soort van dump gebruikt. Ik heb eerst een heleboel zooi moeten opruimen voordat ik wat bruikbaars had. Maar ik ben erg blij met de ruimte. Hier heb ik jaren van gedroomd. Ik bezet zo'n 3/5 van de beschikbare ruimte maar dat wordt meer als ik m'n CMS-tafel uit Holland hier heb en ik een "echte" werkbank ga maken.
Ik heb zelf contactdozen en verlichting aangebracht. Als ik meer ruimte ga bezetten komt er meer licht en contactdozen.