Nooitgedacht beitels te zacht?

Navifactiva

Actieve deelnemer
14 sep 2019
91
21
Moet je voor de aardigheid eens een Fujikawa Nezumi hss beitel gebruiken. Man man man, wat zijn die dingen extreem taai zeg. Een schroef doormidden hakken redt je er niet mee maar ik heb met de mijne al vele spijkers in tweeën gehakt.
 

tuoh

Oud hout
Nou, dan heb je veel geluk gehad dat er geen stukje staal in het hout zat, dat is bij eiken niet echt zeldzaam, al zeker niet bij de wat dikker gezaagde stukken.

Het gaat bij een goede beitel trouwens niet over de hardheid alleen, dat is maar één deeltje van het totaal.
Je bent niks met een harde staalsoort die nauwelijks te slijpen is, net zo min schiet je iets op met een te zachte staalstort waar bij de eerste kwast die je tegenkomt je snede omkrult.
Van beide soorten zijn er plenty, een beitel met een deftige standtijd, maar toch snel te scherpen en af te wetten, die zijn al wat zeldzamer.

Laat nou juist op deze punten ondermeer de oude E.A.Bergs zeer sterk scoren. Ik hoef geen standtijd van 1 dag op een beitel van een paar honderd euro. Dat oudje klaart de klus ook, met één tussentijdse wetbeurt van 15 sec:p
Trouwens voor de meeste klussen in de scheepsrestauratie gebruik ik tegenwoordig meestal Sanvik beitels met zwarte hechten. Niet echt topstaal, maar wel snel te slijpen en af te wetten. Deze beitels voldoen voor mij meer dan goed.
Hoef dan niet vooraf te bidden dat ik geen spijker tegenkom tijdens de klus, gebeurt het, dan even naar de slijpsteen, afwetten, en klaar. Dat duurt ook geen uur, hoogstens een paar minuten. Krijg dan ook niet te maken met hartzeer als er onverhoeds wat verloren staal opduikt in een werkstuk. Of een werkstuk in de loop der jaren x aantal uitgeharde lagen verf meegekregen heeft, ga je daar meer je dure beitel ook zo vrolijk doorhakken?

Nogmaals, Japanse beitels zijn kunstwerkjes, maar om die nu als enig vallabel stuk gereedschap naar voor te schuiven? Voor elk "probleem" zijn er meerdere oplossingen, de Japanners hebben hebben een fraaie oplossing uitgedokterd, maar de betere Europese merken hebben dat ook gedaan. Tegen een veel gunstiger prijskaartje trouwens:p

Ben je happy met je beitels? Zo ja, dan des te beter, ik blijf fan van mijn oudjes.
 
Laatst bewerkt:

Wim Kluck

Oud hout
28 feb 2010
10.582
2.502
Gaanderen
Ik heb ook mensen gezien die voegen uithakken met een houtbeitel. Ging ook. Zegt meer over de persoon dan over het gereedschap.
Waar het om gaat is dat jij er gelukkig van word.
Ik heb een keer mogen werken met een hele bijzondere Japanse beitel. Lag.echer niet goed in mijn hand. Zal ze dus niet kopen.
 

Navifactiva

Actieve deelnemer
14 sep 2019
91
21
Nou, dan heb je veel geluk gehad dat er geen stukje staal in het hout zat, dat is bij eiken niet echt zeldzaam, al zeker niet bij de wat dikker gezaagde stukken.
Nou, ik zit al 20 jaar in de jachtbouw en we kopen al ons hout bij de welbekende leveranciers. Het aantal keren dat we eiken hebben gekregen met staal er in kan ik op 1 hand tellen. Dat gaat van het bos naar de zagerij naar de handelaar en dan naar ons.

Het gaat bij een goede beitel trouwens niet over de hardheid alleen, dat is maar één deeltje van het totaal.
Je bent niks met een harde staalsoort die nauwelijks te slijpen is, net zo min schiet je iets op met een te zachte staalstort waar bij de eerste kwast die je tegenkomt je snede omkrult.
Van beide soorten zijn er plenty, een beitel met een deftige standtijd, maar toch snel te scherpen en af te wetten, die zijn al wat zeldzamer.
Daar heb je helemaal gelijk in. En dat is nou het mooie van een goed gesmede Japanse beitel, het staal is hard en toch makkelijk te slijpen.

Laat nou juist op deze punten ondermeer de oude E.A.Bergs zeer sterk scoren. Ik hoef geen standtijd van 1 dag op een beitel van een paar honderd euro. Dat oudje klaart de klus ook, met één tussentijdse wetbeurt van 15 sec:p
Trouwens voor de meeste klussen in de scheepsrestauratie gebruik ik tegenwoordig meestal Sanvik beitels met zwarte hechten. Niet echt topstaal, maar wel snel te slijpen en af te wetten. Deze beitels voldoen voor mij meer dan goed.
Hoef dan niet vooraf te bidden dat ik geen spijker tegenkom tijdens de klus, gebeurt het, dan even naar de slijpsteen, afwetten, en klaar. Dat duurt ook geen uur, hoogstens een paar minuten. Krijg dan ook niet te maken met hartzeer als er onverhoeds wat verloren staal opduikt in een werkstuk. Of een werkstuk in de loop der jaren x aantal uitgeharde lagen verf meegekregen heeft, ga je daar meer je dure beitel ook zo vrolijk doorhakken?
Voor het ruwe werk en als ik denk dat ik spijkers of schroeven tegen kan komen gebruik in mijn goede beitels niet. Daar heb ik hss beitels voor :p Enne, jou Sandviks met zwarte hechten hebben wel wat meer nodig dan één tussentijds wetbeurtje van 15 seconden als je in hard wit eiken aan het hakken bent. Ik heb ze zelf ook heel lang gebruikt dus ik kan het weten :p

Als laatste, kwaliteit en prijs zijn niet altijd direct aan elkaar gerelateerd. Je kan je scheel betalen aan beitels van Tasai, Kunikei, Funahiro of nog erger Kiyohisa of je koopt beitels gemaakt door een (onbekende)smid van de oude stempel. Dan betaal je voor de kwaliteit en niet de naam.

Ik heb een keer mogen werken met een hele bijzondere Japanse beitel. Lag.echer niet goed in mijn hand.
Wat voor beitel was dat en wie heeft 'm gemaakt?
 

leroy

Post veel
23 jul 2010
1.023
32
Een prachtig betoog over Japanse beitels
Ik hou het wel gewoon bij mijn westerse beitels voldoen prima voor mijn werkzaamheden
Maar zoals al eerder gezegd iedereen heeft zo zijn voorkeuren
Mvg Leroy
 

R de Gelder

Actieve deelnemer
26 jan 2017
138
0
Bedankt voor alle reacties, fijn en leerzaam dat velen hun ervaringen hebben geopenbaard, mijn voorkeur gaat uit naar de Kersen serie, niet voor de standaard set ik vindt de breedste te smal maar kijk nog even wat voor mij het beste lijkt, ben benieuwd of er een slijp en wet advies bijzit.
 

Vurenhout

Post veel
12 aug 2012
815
161
Twello
Narex is ook zachte meuk. Alle Westerse beitels zijn zachte meuk :rolleyes: Koop gewoon een paar mooie beitels van Kikuhiromaru of Sukemaru, dan heb je hele goede Japanse beitels voor een redelijke prijs. Die blijven vele malen langer scherp dan Nooitgedagt of Narex. Maar als je persé westerse beitels wilt hebben dan zou ik voor Kirschen gaan. En dan niet de gepolijste versie want dan zit je weer met het probleem dat de hoeken (rug naar zijkant) door het polijsten rond zijn geworden.
Ik heb zowel de Narex als de Nooitgedacht en de laatste zijn zacht tov de eerste, voordeel is dat je de Nooitgedacht zo weer scherp hebt. Had laatst een spijker geraakt en dat slijp je er zo weer af. Daar was ik bij de Narex drie keer zoveel tijd aan kwijt geweest. Nadeel van de Narex was dat ik veel werk had om ze in orde te krijgen na aanschaf, maar daar is de prijs ook naar.
 

boertje125

Post veel
17 okt 2013
2.058
392
Voor het ruwe werk en als ik denk dat ik spijkers of schroeven tegen kan komen gebruik in mijn goede beitels niet. Daar heb ik hss beitels voor :p Enne, jou Sandviks met zwarte hechten hebben wel wat meer nodig dan één tussentijds wetbeurtje van 15 seconden als je in hard wit eiken aan het hakken bent. Ik heb ze zelf ook heel lang gebruikt dus ik kan het weten :p



Wat voor beitel was dat en wie heeft 'm gemaakt?

je moet niet hakken met steekbeitels daar heb je hak of schietbeitels voor.
die worden niet heel veel meer gemaakt maar o.a narex heeft daar een mooie set van
 

Navifactiva

Actieve deelnemer
14 sep 2019
91
21
Ik heb precies dezelfde Fujikawa Nezumi HSS beitels als deze: https://page.auctions.yahoo.co.jp/jp/auction/o344416070

Deze hebben ook een gelamineerde constructie maar deze wordt een getweakte versie van HAP40 voor de snijlaag gebruikt. En niemand weet waarom want Fujikawa wil het niet zeggen maar je mag ze alleen met stenen of diamantplaten slijpen. Heeft iets met hun geheime hardingsproces te maken. Ik kan je zeggen dat ze veel makkelijker te slijpen zijn als Chinese HSS beitels en ze blijven heel, heel lang scherp.
 

Woutmans

Actieve deelnemer
7 jul 2020
48
7
Utrecht
Het is een oud topic maar nog wel relevant voor mij. Ik heb bij mijn vader een stel Nooitgedagt beitels meegenomen (behoorlijk oud) die verroest waren met het idee om ze op te knappen en te gebruiken. Een paar van de beitels zijn behoorlijk mishandeld, of waren gewoonweg al zwak. Het handvat zit niet meer recht op de beitel zelf. Op de beitel zelf staat 'Swedish Steel', kennelijk was dat een kwalificatie indertijd. Ik heb ze geslepen met mijn Ali diamantsteen. Ik kreeg al snel een compleet nieuwe vouw (YAY!) maar merkte bij sommige beitels dat op de snede zelf het staal brokkelde en ik dus putten in mijn snede kreeg (NAY!). Misschien komt dit door de 'nieuwheid' van mijn slijpsteen, alhoewel ik daar ook al een paar schaven overheen gehad. Daarnaast viel me op dat de beitels niet symmetrisch waren. Als je bovenop de platte kant van de beitel kijkt, is links dunner dan het middendeel en rechts. Ik weet niet of dat zo hoort maar het leek me niet.

Hoewel ik echt net om de hoek kom kijken bij houtbewerking heb ik toch al het idee dat dit beter kan :) Enfin, ik zal de beitels nog wel een tijdje gebruiken en tezijnertijd op iets beters (Aldi? Paul Sellers zegt: doen! :)) overstappen.
 
Laatst bewerkt:

boertje125

Post veel
17 okt 2013
2.058
392
ik gok dat die beitels verbrand zijn bij het slijpen op de slijpmachine en de snede nu bros is geworden
zou eens proberen om er rustig een mm of 3 af te slijpen zonder ze opnieuw te verbranden en dan nog eens te proberen om ze scherp te maken.

staal uit zweden is inderdaad en classificatie voor een goede taaie staalsoort.
voor zover mij bekend is dit nog steeds zou als zijn er ongetwijfeld ook nauwkeurigere benamingen conform de normen
 

Vurenhout

Post veel
12 aug 2012
815
161
Twello
Ik heb zowel de Nooitgedacht als de Narex. Ik gebruik de Nooitgedachts omdat ze zeer gemakkelijk/snel weer scherp te krijgen zijn itt de Narex. Bij normaal gebruik is wetten op een strop al weer voldoende. Belangrijk is dat de achterkant recht is. Dus als de beitel krom is dan is ie waardeloos. Anders is het scherp maken en haaks scherp het enige wat belangrijk is, onder de goede hoek.
 

Navifactiva

Actieve deelnemer
14 sep 2019
91
21
staal uit zweden is inderdaad en classificatie voor een goede taaie staalsoort.

Hangt er helemaal vanaf wat er met het staal wordt gedaan. Nooitgedagt blijft gewoon zachte bagger.
 

Wim56

Actieve deelnemer
12 jun 2016
430
45
Zevenaar
Ik denk dat de slijpvaardigheid van grotere invloed op het resultaat is dan de staalkwaliteit van de beitels. Daar komt bij dat mensen die gaan voor kwaliteit ook voorzichtiger zijn met slijpen. Mijn Nooitgedagt beitels zijn inmiddels 50 jaar oud en voldoen nog heel goed. Toen ik begon zaten er in de meeste gereedschapskisten van timmerlieden toen, allemaal Nooitgedagt beitels (die kreeg je van school mee). Als zo'n beitel op was, kocht men een E.A. Berg, later Bahco.
En al zou de beitel iets zachter zijn, dan is het slijpen ook weer een waar genot.

Zijn er ook testen over de verschillende staalkwaliteiten van beitels? Ik krijg wel eens de indruk dat er veel geroepen wordt dat de ene beitel harder (of betere kwaliteit) dan de andere is. En als je dat vaak herhaalt (wat met internet heel gemakkelijk is), dan wordt het vanzelf een soort waarheid. Ik ben wel eens benieuwd naar een objectieve test daarover.
 
  • Leuk
Waarderingen: Kor

Navifactiva

Actieve deelnemer
14 sep 2019
91
21
En al zou de beitel iets zachter zijn, dan is het slijpen ook weer een waar genot.

Je hebt overduidelijk nog nooit een Japanse beitel geprobeerd die gesmeed is door een zeer ervaren smid. Het staal is vele malen harder maar relatief makkelijk te slijpen.
 

LeonvB

Post veel
23 nov 2014
867
183
Japans staal is tegenwoordig van goede kwaliteit, maar het is nog steeds gebonden aan de natuurwetten. Hoe verder je koolstofstaal hard, hoe brozer het wordt.

Door toevoegingen kun je vaak qua harding nog wat verder komen, maar door de relatief grote "klonten" toegevoegd materiaal kom je soms ook sneller een zwak plek/breukvlak tegen (wat de reden is dat RVS vaker breekt). Door de toevoegingen beter te verdelen krijg je de zgn. PM legeringen, zoals het hierboven genoemde HAP40. Daar kun je qua harding een stuk verder mee gaan zonder je snijvlak heel kwetsbaar te maken.

En uit de hardheid volgen de andere eigenschappen: hoe harder je gereedschap is, hoe kleiner je de slijphoek kunt maken. Als je merkt dat een Nooitgedagt niet lekker werkt wanneer deze onder 25 graden geslepen is, vergroot dan de hoek. Je kunt gerust hoeken van 17 tot 30+ graden proberen, afhankelijk van de hardheid van het gereedschap. Kleinere hoeken zorgen voor meer slijtage, door het afbreken van minuscule schilfers. In sommige gevallen kan bij een zachte staalsoort de vouw zelfs omgerold worden als de hoek te klein is: vandaar dat een zetstaal bij messen soms heel goed werkt. Maar je snijd met die kleine hoek uiteraard ook makkelijker door je materiaal. Beneden de 20 graden heb je wel PM staal nodig, gewoon koolstofstaal is meestal te zacht (of te bros).

Denk ook echter aan het materiaal waarin je werkt: harde houtsoorten vereisen meestal een wat grotere slijphoek, omdat anders je gereedschap het te snel begeeft. Ook de werkwijze is van belang: voor een schietbeitel waar je stevig op moet kunnen slaan ga je meestal geen heel harde maar broze staalsoort gebruiken. Taaier, zachter staal is daar een verstandiger keuze. Beitels afschrijven omdat ze niet aansluiten bij je gebruikte materiaal of werkwijze is niet verstandig.
 
  • Leuk
Waarderingen: Kor

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.