Sinds m'n 12e jaar ben ik gedurende m'n opleiding (LTS, MTS en HTS) gehersenspoeld met de notie:"Gebruik je gereedschap waarvoor het ontworpen is." Ik krijg nog steeds een rode waas voor m'n ogen als ik iemand gereedschap zie mishandelen.......
Hmmm, zo ben ik ook opgevoed. Maar ik heb het veranderd in: "Gebruik gereedschap creatief". Daar kom je namelijk veel verder mee.
In de 36 jaren dat ik zelfstandig scheepstimmerman ben (met zwaar en fijn houtwerk, zwaar ijzerwerk en allerlei technische klussen) heb ik vele handmachines gehad.
Ik geef machines op hun donder, en daar moeten ze tegen kunnen. Maar dat doe ik wel verantwoord (klinkt misschien tegenstrijdig).
Terugkijkend over die lange periode kan ik een soort balans opmaken van handmachines die goed waren en die slecht waren.
Ik repareer en onderhoud de machines zelf en ken ze dus van binnen en van buiten. (Terzijde, ik heb een afwijking: zodra ik een nieuwe machine heb draai ik 'm open. Ik wil weten hoe het er van binnen uitziet en waar zwakke punten zitten).
Festo/Festool: wel aardig, maar de prijs/kwaliteitverhouding deugt niet. Wat mij stoort is dat er altijd wel een bepaald aspect aan een Festootje zit dat nèt een beetje knullig of onhandig is. Een zware kettingzaag-met -voet draaide ik binnen een maand kapot door een domme ontwerpfout. De Rotex is wel prima. Bij Festo(ol) heb ik sterk het gevoel dat er uitstekende ontwerpers aan werken die de machines in een aangeharkt laboratorium testen, maar niet in de zware praktijk. Dat resulteert in allerlei leuke gadgets die in de praktijk soms onhandig of kwetsbaar zijn.
Op dit moment heb ik geen enkele machine van Festo(ol) meer, en ik mis ze niet.
Festool heeft nog een heel ander probleem: het is zeer geliefd bij dieven, zeker als het in zo'n mooie systainer zit.
Mafell: Top! Zonder meer. Op dit moment draai ik veel met de handschaafmachine van 250 mm breed. Dit zijn machines zoals machines horen te zijn.
Blauwe Bosch: ooit was dat topspul. Boormachines, schaven en slijptollen die ik 30-35 jaar geleden kocht waren uitermate sterk, zuiver, fijn om vast te houden. Als er rook uit de boormachine kwam na zware langdurige overbelasting, liet ik hen even loos-draaiend afkoelen, en kon dan de mishandeling weer voortzetten. Helaas zijn al die blauwe boschen gejat. De laatste pakweg 10 jaar heb ik alleen maar slechte ervaringen met blauwe bosch. De machines zijn kwetsbaar met teveel plastic onderdelen, en bijvoorbeeld de schaafmachine heeft consequent moeite met de spaanafvoer (terwijl de oude, gebaseerd op Holz-Her, z'n spanen uitstekend wegspoot). Die schaafmachine ergerde mij zodanig dat ik hem heb weggedonderd. De eenhands slijptolletjes zijn na 5 minuten gebruik zó heet dat ze niet meer vast te houden zijn.
Ik heb meermalen geprobeerd om contact te krijgen met de R&D-afdeling van Bosch, maar ze reageren nergens op. Triest hoe een lijn van goede machines door herontwerpen slecht geworden is.
Makita: fijne excenterschuurmachines, zowel de kleinste als de grootste. Goede grote cirkelzaagmachines. Alle andere machines draaide ik binnen een maand kapot. Lawaaischoppers.
Hitachi: redelijk. Ik heb 30 jaren de schaafmachine P50 aan de praat weten te houden (schaafbreedte 178 mm), met gemiddeld elk jaar een nieuw anker en om het jaar een nieuw veld. Voor zowel Makita als Hitachi geldt: als er rook uit komt is-tie kapot (in tegenstelling tot de oude blauwe bosch). Accuboormachine van Hitachi was waardeloos.
Ryobi, Ferm, Einhell enz. allemaal waardeloos. Ik heb het allemaal wel eens gehad, en allemaal binnen een uur of dag kapotgedraaid.
Black & Decker: matig tot slecht. Alleen een heel oude vlakschuurmachine (uit 1980?) blijft heel.
Skil Een paar jaar geleden werkte ik ver van huis, toen de koolborstels van mijn grote handcirkelzaag versleten waren. Kocht toen bij de Gamma een Skil cirkelzaag, om me daarmee even te redden. Ik schrok er van, zo gevaarlijk was dat kreng. Geen spouwmes (ook geen bevestigingspunt daarvoor) en een gigantische speling op de zaagas waardoor het zaagblad enorm jutterde. Zou verboden moeten worden.
Fein Goed spul. Zowel slijptollen als multitools.
Scheer Ik heb een beest. Zo noem ik mijn Scheer bandschuurmachine: Het Beest. Draait op krachtstroom met een slimme binnenste-buiten inductiemotor. Is voorzien van een schuurraam rondom. Weegt pakweg 30 kilo. Dit is werkelijk de ultieme bandschuurmachine, beresterk, fijn te bedienen, niet overbelastbaar. Bouwjaar? Ik denk ergens in de jaren '60 of zo.
ELU Topspul, vooral de zware bovenfrezen. Elu is opgekocht door het concern dat ook de namen Black&decker en DeWalt voert. In de dure DeWalt freesmachines kun je nog de goede Elu's herkennen; de goedkopere Dewalts zijn vergelijkbaar met de B&D-shit.
Metabo Ik gebruik al tientallen jaren drie zware (klop)boormachines van Metabo, die van net iets meer dan 1000 watt. Ondanks langdurige zware mishandelingen krijg ik ze niet kapot. Echt goed! En wat ik bijzonder plezierig vind aan deze boormachines, is dat een
toerenregeling hebben, in tegenstelling tot de meest voorkomende
vermogensregeling. Ze houden hun toerental dus constant. Verder liggen ze perfect in de hand en hebben een slipkoppeling die doorslipt vlak voordat je je pols breekt.
Holz-Her Het beste bewaar ik voor het laatst. Toen ik in 1983 mijn bedrijf begon, kocht ik via-via een grote hoeveelheid tweedehands Holz-Her machines. Zeker de helft daarvan gebruik ik nog dagelijks. Absoluut topspul: zware bandschuurders, diverse schaafmachines, decoupeerzagen, lichte boormachines, cirkelzagen (waaronder de onovertroffen Mosquito). Deze machines (dus 36 jaar geleden tweedehands gekocht) verdragen de voortdurende mishandelingen met een minzame glimlach.
Trouwens, ik werk dikwijls op locatie in binnen- of buitenland. Daarbij vind ik al die systainers erg onhandig, want die nemen veel plaats in. Ik vervoer de meeste machines gewoon in viskisten. Dan passen er pakweg 10 machines in 1 kist.
Wim.