Experimenteren met een moravian werkbank...

Hallo forummers,

Er zijn op dit forum al een paar werkbanken van het model Moravian Workbench voorbij gekomen. Ook ik heb me er ondertussen aan gewaagd.
Waarom een Moravian en bijv. geen Roubo? Een Roubo is me veel te massief en te zwaar. En buiten dat, Ik vind dit model gewoon mooier.
Ik zal het volledige verhaal van de bouw hier posten met foto's en al.

Ik heb geen bouwtekening gemaakt, heb (bijna) volledig de video van Will Meyers gevolgd als handleiding. Maar ik moest daar hier en daar wel flink van afwijken.
Wordt tijdens het verslag wel duidelijk waarom.

Eerst een plaatje:

Dit is het idee.
Ik wilde daar wel een Benchcrafted Crisscross retro kruis in verwerken, om te voorkomen dat ik elke keer door m'n knieen moet om een pinnetje in de parallel geleider te verstellen- de leeftijd komt immers met gebreken...
Voor de schroef van de grote klem (Leg Vise) kon ik moeilijk een keuze maken: Dat spul van Benchcrafted is mooi maar duur. Toen liep ik tegen de hardware van Len Hovarter aan. Beetje high tech: werkt als een snelspanner, en ja, komt ook uit Amerika. Of toch de houten schroef van Lake Erie Toolworks? Het is en blijft een hobby en moet dus op een budget.
Benchcrafted kunnen we in Berlijn bestellen, de Lake Erie spulletjes bij Dictum in Munchen en Hovarter......tsja: dat moet je direct bij de fabrikant bestellen in de US.
Rekenen, rekenen, wikken, wegen en dan uiteindelijk de stoute schoenen aangetrokken en ome Len een mail gestuurd. Ik had al eerder met hem gecommuniceerd via de mail, dus het gebruikte e-mail adres was OK. Hij heeft wel een webwinkel, maar die is niet gericht op internationaal zaken doen. Wil je dus vanuit Europa iets bestellen, dan moet je de man persoonlijk benaderen.
en toen....radiostilte. Mijn eerdere ervaring was dat de man behoorlijk snel reageert. Nu dus niet. Het was net nadat Trump de zoveelste handelsbarriere had afgekondigd. Ik dacht serieus dat het daarmee te maken had.
Twee weken niets gehoord. Net als ik bedenk om een herinnering te sturen, loop ik op MP tegen een houten spindel MET moerblok aan uit een oude werkbank. In beuken.....voor een paar tientjes. Kon mijn lol niet op. Dat probleem was dus opgelost. Len weer een bericht gestuurd: ik zie af van mijn bestelling omdat ik nu iets anders gevonden had. Toen kwam er wel een reactie: excuses, ik heb je eerste bericht volledig gemist. Jammer, succes met de bouw van je werkbank. Ik houd hem in gedachten voor een volgende werkbank.
Voor de rest van de hardware had ik als "wagon vise" (bedenk daar nu eens een leuke nederlandse naam voor..) de vise van Terry Gordon (HNT Gordon) in gedachten.

'T wordt dus een internationaal avontuur: de crisscross uit Amerika, de wagonvise uit Australie......mmmmm. Het hout en de grote schroef komen allemaal uit Nederland.

Ik zie deze bouw ook als een groot avontuur. Ik ben qua vaardigheden nog lang niet op een niveau vergelijkbaar met wat ik hier regelmatig op het forum voorbij zie komen: we gaan het zien. Jullie gaan het allemaal meemaken: de dingen die lukken, de dingen die niet (meteen) lukken.
Ik mag ook graag expirementeren en dingen uitproberen, vandaar de titel van deze draad.

Een heel verhaal om het draadje mee te beginnen. Volgende keer foto's.
O ja het hout.....dat wordt werkelijk waar een allegaartje: beuken voor het werkblad, voor de langsverbinders en de grote dwarsliggers (waar het blad op rust), douglas voor de poten en de gereedschapgoot, teak en merbau (daar ben ik niet helemaal zeker van) voor de kleine dwarsverbinders (dat had ik allemaal liggen, dus daar gaan we het mee doen). Het hoe en waarom is ook voor een volgende keer.
Fijne avond en veel leesplezier.

Het vervolg....

Dank u, dank u en dank u.

Hierbij weer een aflevering.
Ik heb het afgelopen jaar de praktijkopleiding meubelmaken gevolgd bij meubelmakerij Passen & Meten. Het credo: werkvolgorde en houtstaat is ondertussen wel tot de standaard denkwijze gaan horen.
Die houtstaat had Will in concept al bij de video meegeleverd: zie hier:
Bekijk bijlage 81480
Ik weet niet of dit een beetje leesbaar is, we proberen het gewoon. Eerste uitdaging: alle maten omzetten naar metrische maten. Met een rekenmachine kom je een heel eind. Vervolgens kijken wat er aan hout beschikbaar is in het kot. En dan daar je maatvoering eventueel op aanpassen. Zo kwam ik aan die waaier aan houtsoorten die in de werkbank terecht komen.
De poten staan omschreven als 3-1/8" bij 4". Omrekenen leert dat dat pakweg 80 x104 mm is. Leuk. Ik had 2 moppen douglas staan van 110 mm vierkant, ongeveer 1m10 lang. Mooi, dat benne 2 poten....maar toen.
Even terug naar de start van dit topic: ik wilde de Benchcrafted Crisscross retro toepassen. Omdat ik de legvise met de poot mee wil laten lopen, moet die dus een plek krijgen in de poot. Meneer Benchcrafted geeft daar keurig voor aan hoe breed een poot moet zijn waar de sparing voor de crisscross in komt. Dan is een poot(je) van 104 mm breed wel gewaagd...
Ik wil in die betreffende poot ook die houten spindel zetten: 't is een ouderwetse = 63 mm buitenwerks op de schroefdraad gemeten.....de betreffende poot toch maar wat breder maken op dat stuk. Ik ben naar 120 mm gegaan.
Maar daar had ik niets voor......of toch? Ik heb een tijd geleden douglas planken met veer en groef gekocht om als dakbeschot tegen de isolatie die ik onder de kap had aangebracht aan te schroeven. Is blijkbaar wel erg vers hout geweest, dat hout ging lekker schotelen.
Bekijk bijlage 81481de foto hier toont nog een redelijk exemplaar.
Daar had ik wel wat meer van, dus idee: de groef en de mes er af zagen en over de vlak en vandiktebank.
Bekijk bijlage 81482Kiek...zo kunnen we iets lamineren wat als brede poot kan dienen.
En na wat noeste arbeid hier een clubje werkbankpoten bij elkaar...
Bekijk bijlage 81484de twee vierkante palen op de vlak en vandiktebank netjes op maat geschaafd: 85 x 104 mm, links zie je de gelamineerde poten: we zijn vertrokken...
Over het hout: al het hout dat ik voor deze werkbank gebruik, heb ik via MP verkregen.
Hieronder een plaatje van wat ander materiaal dat ook gebruikt gaat worden:
De foto's zijn tijdens het uploaden een kwartslag gedraaid, excuses daarvoor. Dus nu van boven naar beneden: een oude vensterbank van hardhout: loeihard, beetje roodachtig bruin: daar ga ik de middelste dwarsverbinders van maken. Deze steken met een pen/gat verbinding helemaal door de poten heen. Daaronder zie je een mooi teak plankje: dat wordt de onderste dwarsverbinder (die met de zwalustaart verbinding in de poten valt. Die staat tegen een balk beuken aan: dat wordt de bovenste dwarsverbinder, waarop het werkblad en de gereedschappengoot komen te rusten.

Morgen meer. M'n eten staat klaar, krijg ik net te horen

Foto's uploaden is nog ff een dingetje.. ze verschijnen niet allemaal.
Ik ben tijdens het posten van dit verhaal van het forum gevallen (kreeg de melding dat ik opnieuw moest inloggen).
Morgen een nieuwe poging.

@ Pel,
Ja, ziet er beter uit met de betonnen vloer er onder. Dank voor de tips over het plaatsen van foto's en/of andere afbeeldingen. Ik zal daar eens beter op letten. Een mens leert nu eenmaal alleen door het maken van fouten. En geloof me.....ik heb al een hoop geleerd.
@ ErikvanVoorst,
Laten we blij zijn dat smaken verschillen. Dat zorgt voor diversiteit en verschillen. Vind ik leuk. Ieder heeft zo zijn voorkeuren: niets mis mee. Ik vind een Nicholson Bench ook fantastisch (tsja, schuine poten...heb ik iets mee).
@ trilliwilli,
Ik heb dit hout alleen voor de 2 poten gebruikt die breder moesten zijn. Met dit douglashout ben ik spaarzaam omgegaan. Zoals de engelsen zeggen: bear with me...

Goed, we gaan verder.
Over hout: Voor het werkblad en de langs verbinders gebruik ik beuken. En 't zal niet....ook via MP verkregen.

Dit is 1 van de beuken balken (gelamineerd, 2 balken tegen elkaar aan. 90 x 85 mm, 2,7 m lang). Daar heb ik er 10 van, waarvan een paar al zijn voorbestemd voor een volgend project.
Goed, genoeg geleuterd. We gaan verder:

De dwarsverbinders voor de poten haaks en op maat geschaafd, en ruw op lengte afgekort: De beuken topliggers boven op de stapel, daaronder de middenliggers de teak onderligger staat (nog niet op lengte afgekort) er tegen aan.

Kijk, een nest "jonge pootjes". Op dikte, breedte, afgeschuind waar nodig. van links naar rechts: de twee voorpoten met verbrede bovenkant, de twee achterpoten. De poten kon ik niet meteen gaan samenstellen. Eerst moesten daar natuurlijk alle verbindingen in voorbereid worden, maar ik moest ook de constructie voor de legvise in de (linker) poot voorbereiden. Dat werd best wel even puzzelen, waarover later meer. Omdat daar nog wel het nodige denkwerk bij kwam kijken, ben ik eerst begonnen met het samenstellen van het werkblad, uit die mooie gelakte beuken balken van de bovenste foto. Die balken komen denk ik, gezien de lengte, uit een winkelinterieur. Ze leken op het zicht best strak en recht, maar dat viel in de realiteit tegen. Op de vlakbank de zijkanten zo vlak mogelijk geschaafd. Let wel: op een Metabo HC260....en dat met balken van 270 cm lang. Geloof me: ik heb wat geleerd. Bijvoorbeeld dat rolbokken wel heel erg handig zijn. Die zijn dan ook aangeschaft.....na dit leermoment. Dit pakken we dus een volgende keer iets anders aan. Na het schaven van de zijkanten, de balken op lengte afgekort: een werkbank van 270 cm lang is me net ff te veel.
Waarom voornamelijk de zijkanten geschaafd? de balken waren op de hoeken rond. Dat zal op het werkvlak naden geven en dat wil ik niet: een werkvlak moet wel enigszins vlak zijn.
Aldus geschiedde.

Hoppetee, de stoute schoenen aan en lijmen. Tussen de balken lammelo's aangebracht om de boel in lijn te houden en gaan. Volgens Bert (mijn leermeester tijdens de opleiding afgelopen jaar) kun je nooit genoeg klemmen hebben, als je gaat lijmen, maar ik heb er niet zoveel, dus ik moest wat improviseren....Mijn eerste echt grote lijmklus, pfoehhh. Let even op het onderstel waar ik op werk.....U begrijpt dat het tijd werd voor een echte werkbank.

Een combinatie van snelspanners en "echte" klemmen...het moet er maar mee gaan. Met dit als resultaat: een beuken werkvlak van 340 mm breed, 2100 mm lang (iets overlengte) en 85 mm dik. Niet te tillen....Maar we willen dan ook een beetje massa.
Begint zowaar ergens op te lijken, toch?

Oei! Weer iets geleerd, zie het plaatje hieronder:

Op een uiteinde, in het midden toch een spleetje van een 35 cm lang en op zijn breedst een 3-4 mm over de volle dikte van het blad. De rest is dicht en strak. Omdat dit wel een ding is wat straks wat te verduren gaat krijgen, wil ik daar wel iets aan gaan doen. Heb eerst overwogen om een stukje breder uit te zagen en er dan een passend vulstuk van beuken in te lijmen, maar da's een hoop werk. En vereist nauwkeurig werken....valt af (te weinig zelfvertrouwen op dit moment). En als het resultaat niet netjes is, sta ik daar wel een tijd tegenaan te kijken. Als de temperatuur het toelaat (we zitten nu in de winter, dus is de werkplaats koud) ga ik deze spleet met epoxy dicht maken. Dat geeft een sterke verbinding en is naderhand netjes af te werken. Maar goed dat is voor later.
Wordt vervolgd.

Dit is de eerste foto in het bericht van vandaag. Die is helaas weggevallen (denk ik). Tijdens het schrijven van de update vandaag, werd ik tot 2 keer toe van de website gegooid en moest opnieuw inloggen.
Zoals gezegd: wordt vervolgd
Update: Ik heb de foto's in het bovenstaande bericht opnieuw geladen en meteen opgeslagen, waardoor ze nu wel zichtbaar zijn. De pdf was een probeersel. Die verwijder ik zodra ik gelezen heb hoe dat moet.
Al doende leert men....

We gaan verder....tijdens het samenstellen van het werkblad, de video van Will in stukjes en beetjes bekeken en uitgedacht hoe ik de sparingen in de poten ging maken. De poot links voor is het meest complex: daar komen de meeste gaten in, en ik moet ook rekening houden met de sparing voor de crisscross. Eerst de sparingen voor de dwarsverbinders afgetekend en begonnen met aanbrengen.
Eerst de sparing voor de bovenste dwarsligger......

Vervolgens het gat voor de pen/gat verbinding op het midden. Eerst uitgeboord, en dan met de beitel netjes afgewerkt.


Dan de sparing voor de langsverbinder afgetekend. Nog niet gemaakt. Ik wilde eerst kijken hoe een en ander uitkwam.

Want deze poot is gelijk een gatenkaas....
Hier eerst de achterkant.
Even bedenken dat boven het gat voor de pen/gat verbinding, nog een gaatje van rond 65 mm komt, voor de spindel van de legvise.
En hier de voorkant.......met de sparing voor de crisscross....
Even voor de goede orde: ja, de dwarverbinders waren al voorbereid (bij zwaluwstaarten toch immers eerst de staarten en dan de nesten....toch?).
Dan maken we even een sprongetje in de tijd...Ik heb dan als laatste de gaten voor de langsverbinders gemaakt, die achter de sparing voorde crisscross langs moest. Het spindelgat moest er als laatste in. Dat kun je pas goed aftekenen, als de crisscross gemonteerd is (volgens de instructie van Benchcrafted). Dus heb ik toen de poten samengesteld. Ik had immers alle onderdelen daarvoor klaar liggen.
Voila, het onderstel begint zijn vorm te krijgen.

We gaan verder....

Even een kort zijsprongetje.
Ik heb in het begin van deze draad verteld over de hardware die ik gebruik.
Even een plaatje van de "wagon (of tail) vice" van HNT Gordon.

Terry is een schavenmaker, down under in Australië, die hele mooie dingen maakt. http://hntgordon.com.au/products/tail-vice
De versie die ik ga toepassen is de vice met een slag van 150 mm. Ik kwam op het idee, nadat ik een video op YouTube had gezien waarin Tom Fidgen (van de unplugged Woodshop in Toronto) zo'n ding in een werkbank bouwt.
Ik was gelijk verliefd....
Hier komen nog meer foto's van hoor, maar ik wilde deze vice even apart onder de aandacht brengen. Op de foto hier heb ik de verpakking net open: het briefje met de installatie instructies ligt er onder.

Zo, sukje hardware voorgesteld...verder bouwen....

Voordat ik de poot waar de spindel door moet kan afwerken, moet ik de crisscross monteren. Dan moet ik ook de klem - de zg. "chop" zelf klaar hebben (waar het contra deel van de crisscross in komt). Hier gaan we dus stevig afwijken van de werkvolgorde die gevolgd wordt door Will Meyers: dan is de bouw van de grote klem met bevestiging in het frame van de werkbank zo'n beetje het laatste onderdeel.

Allee, we hebben nog beuken

Moeten we wel een beetje samenstellen om tot een breedte van ca. 200 mm te komen. Smaller is niet praktisch....dus hop: kalibreren, op lengte afkorten en lijmen.....Ik heb niet alle stappen vastgelegd, maar nadat de lijm was uitgehard, de sparingen op de zijkanten aan de onderzijde van de "chop" gezaagd met de decoupeerzaag i.v.m. controle! hij is 70 mm dik, 200 mm breed en hier (nog niet op lengte) ca. 800 mm lang. Dat was me te looiig om op de lintzaag te doen.
De onderkant wel al afgeschuind. Ik heb 'm even laten poseren in de stand, waarmee hij straks tegen de poot komt te staan.

't geeft een idee.....best wel fotogeniek, toch?

YouTube kan ook wel eens een foute keuze zijn....

Waar waren we ook weer gebleven.....
Ah ja, monteren van de crisscross. Goed, gaan we mee verder. De twee geleideplaten die in de sparingen moeten komen gepast en de gaten voor de borgschroef voorgepriemd.

De sparingen voor de scharnierpunten zaten er strak en haaks in. Maar ik was wat onzeker. Ik had alleen de geschreven instructie van Benchcrafted. Toen ben ik op YouTube gaan zoeken naar "monteren crisscross retro"...
Foute beslissing.
Ik kwam een video tegen van een spaanse (of mexicaanse) meubelmaker die de crisscross retro in een Roubo werkbank aan het bouwen was.
Die legde dus na montage van de crisscross de chop op de poot, horizontaal op zaagbokken, om de speling te controleren tussen chop en poot.
Mooi, dacht ik.....dat deed ik dus ook.

Bij deze foto kijk je dus naar de voet (zie de sparing voor de onderste dwarsligger - die met de zwaluwstaart). Je ziet een spleetje van ongeveer 8-10 mm.
Onze spaanse/mexicaanse vriend ziet hetzelfde en gaat de geleideplaten dieper in de sparingen van de crisscross leggen, zodat de bovenkant van de geleider gelijk komt te liggen met de bodem van de sparing.

We hebben het hier over bijna 5 mm dik RVS.....
Met als resultaat:

Ja, na het verzinken van de geleideplaten ook bij mij het spleetje weg. Ikke blij......dus goede beslissing......nou nee.
De crisscross is zo ontworpen dat de chop (de klembalk) ietsje voorover hangt: aan de bovenzijde sluit ie netjes aan op het werkvlak, onderaan heb je dan een kleine spleet. Zo klemt ie altijd optimaal daar waar ie goed moet klemmen: aan de bovenzijde.
Via Pinterest kwam ik vandaag een video tegen van Benchcrafted zelf, waarin stap voor stap het monteren van een crisscross retro in een bestaande werkbank wordt getoond: de geleideplaten liggen gewoon op de bodem van de sparing: niks verdiept wegwerken.
De moraal van dit verhaal: gewoon de instructie van de fabrikant volgen en je niet laten afleiden door andere informatie. Ik heb dit ondertussen gecorrigeerd middels een vulplaatje achter de geleideplaten.