Overkapping en schuurtje van douglas/lariks hout

mpvanloon

Nieuw lid
10 sep 2018
10
0
Schiedam, Zuid-Holland
Ha mede houtbewerkers!

Ik kwam vandaag toevallig op Woodworking.nl terecht. Wat een super forum voor houtbewerking en alles wat daarmee te maken heeft is dit zeg! En wat jammer ook dat ik niet eerder hier terecht gekomen ben. Ik stel mezelf graag voor, maar doe dat graag aan de hand van mijn eerste echte HOUTBEWERKINGS-project. Afgelopen voorjaar kwam mijn schoonbroer naar me toe en zei: "Maurice, ik wil graag een overkapping in mijn achtertuin(tje). Kun jij iets ontwerpen en dat we dat dan samen gaan maken?" Mijn antwoord was (natuurlijk) "JA!", al had ik nog nooit echt een bouwwerk gemaakt en al helemaal niet van hout. Twee jaar geleden heb ik mijn huidige woning gekocht, een begaande grond appartement met een tuin van grofweg 65 m2. Na in het najaar van 2016 mijn tuin met de grond gelijk gemaakt te hebben, heb ik in november en december 2016 de schuttingen geplaatst. Mijn passie voor bouwen heb ik al van kleins af aan. Ik was, net als velen van jullie denk ik, altijd buiten in de weer en timmerde zelf boomhutten van het hout, dat in de schuur van mijn ouders lag. Herkenbaar? Vandaar ook dat ik Bouwkunde ben gaan studeren in Delft. Klussen en zelf iets uitzoeken en maken zijn altijd dingen geweest waar ik enorm veel energie van krijg. Het bouwen van een schutting had ik nog nooit gedaan, maar na enkele YouTube-filmpjes gezien te hebben en op tuinfora en op de website van de welbekende bouwmarkten complete instructies gevonden te hebben, dacht ik: "Dat ga ik dus gewoon zelf doen!" Hieronder zie je het resultaat.
IMAG0116.jpg

Nadat ik klaar was met het plaatsen van beide schuttingen, was de tuin zelf aan de beurt. Ook hier was mijn conclusie al snel: "Dat ga ik dus gewoon zelf doen!" Het begon eind maart 2017 met het metselen van een verhoogde border: een driehoekige bak van 4 x 3 meter, inclusief fundering bestaande uit 30 cm wit zand, grindtegels van 40x60 cm op z'n kop. Metselen had ik nog nooit gedaan, maar eens moet de eerste keer zijn, was mijn motto.
IMAG0238.jpg

Al mijn vrije uurtjes gingen in dit 'project' zitten en na anderhalve maand stond er een gemetselde bak met een zelf gestorte betonnen plaat in mijn achtertuin:
IMAG0336.jpg

Met wat planten erin ziet zo'n bak er dan als volgt uit:
20180427_183230.jpg

In de betonnen plaat zit wapening en de plaats steekt 6 cm over het metselwerk uit. Ik moet toegeven: een echte metselaar zal vast nog wel wat op- en aanmerkingen hebben, maar voor een ongeoefende leek die het voor de eerste keer deed, ben ik aardig tevreden. De hoogte van de bak is trouwens 44 cm boven het vlonder, exact de hoogte om perfect als bank te fungeren! Vervolgens heb ik de rest van de zomer de tuin verder aangelegd, maar ik bespaar jullie de foto's aangezien het hier geen tuinforum is, maar het hier om HOUTBEWERKING draait.

Terug dus naar het voorjaar van 2018. Mijn schoonbroertje stelde dus de vraag of ik een houten overkapping voor hem kon ontwerpen, die we dan samen zouden gaan bouwen. Een paar dagen later heb ik snel weer een stukje studie opgehaald: draagconstructief ontwerpen. Welke afmetingen moeten de balken zijn voor een overspanning van een 3 of 4 meter? Ik kwam op 15 cm uit, alhoewel dat een beetje over gedimensioneerd is. Ik had echter al besloten om de kolommen van 15x15 cm douglas/lariks (op de website waar ik het besteld heb, worden deze twee houtsoorten bij hetzelfde product genoemd, vandaar dit ik ze ook zo noem) hout te maken, dus leek het me wel zo mooi om voor de liggers ook hout van 15x15 cm te gebruiken. Na weer vele YouTube-filmpjes gezien te hebben van onder andere Wranglerstar, The Samurai Carpenter, Pure Living for life en TheTradesmanChannel, had ik het idee dat ik deze houtconstructie best zelf zou kunnen maken (met de hulp van mijn schoonbroertje natuurlijk!). Uiteindelijk heb ik er toch maar even wat boeken op nageslagen over "Timberframing". In SketchUp heb ik het ontwerp gemaakt te hebben en na dit met mijn schoonbroertje doorgesproken te hebben, hebben we op een avondje voor zo'n €2.500 aan hout besteld. Hieronder trouwens even het ontwerp en een detail van de houtverbinding.
IMG-20180315-WA0001.jpgIMG-20180330-WA0009.jpg
Zoals te zien is, is het overkapping maar in één richting geschoord. Dit omdat in de andere richting dichte panelen van Zweeds rabat komen op een frame, welke voor voldoende stabiliteit zorgt in de andere richting. Een week later werd het hout bezorgd en toen werd mij duidelijk dat dit best een pittige klus zou gaan worden. De achtertuin van mijn schoonbroertje lag er namelijk aardig vol mee (al is deze niet super groot: 9x5 meter):
IMG-20180330-WA0005.jpg

Op zaterdag 21 april 2018 was het dan eindelijk zover (we hadden een weekend daarvoor al de schutting van nieuwe hardhouten palen voorzien). We zouden gaan beginnen met het maken van de frame van de overkapping en zouden daarbij gebruikmaken van traditionele houtverbindingen. Naast mijn schoonbroertje kwam de vriend van het nichtje van mijn schoornbroer ook om helpen. Hij heeft al wat ervaring met het maken van meubels (ook alles zelf geleerd via YouTube, net als ik), dus wij waren 'partners in crime'. Van te voren had ik al de twee schoren gemaakt, zoals je hieronder kunt zien.
20180421_075404.jpgIMG-20180418-WA0008.jpgIMG-20180418-WA0005.jpg
Dit zijn douglas/lariks houten schoten van 10x10cm die in het hart van de kolom en ligger komen te zitten. De schoren worden middels een beuken houten pen vastgemaakt aan het frame en dit gebeurd middels "drawboring" (dit filmpje geeft super goed weer wat dit is en hoe je te werk moet gaan: https://www.youtube.com/watch?v=w4hP6A68IFE).

Hieronder geef ik stapsgewijs weer hoe het gehele proces er ongeveer uitgezien heeft. Ik heb niet alles even goed gefotografeerd, dus soms mist er bij een bepaalde stap een bijbehorende foto.

Stap 1: De kolommen op de juiste hoogte afzagen, de voetplaten aan de onderkant monteren en de 'pennen' aan de bovenkant zagen
Het op de juiste lengte afzagen van de kolommen deden we met een cirkelzaag, waarna het hart van de kolom nog even met een (japanse) handzaag doorgezaagd werd.
20180421_125749.jpg
De kolommen waren 2,5 meter lang en werden op 215 cm. afgezaagd: 207,5 cm. voor de kolom zelf en 15 cm voor de pen, die uiteindelijk tot 7,5 cm afgezaagd werd en zo voor de helft in de ligger komt te zitten. Ik had dus nog nooit een houtconstructie gemaakt en had er dus geen rekening mee gehouden dat een huis-tuin-en-kuikenaccuboormachine van Bosch niet sterk genoeg is om M8-bouten van 18 cm in hout te draaien. Kortom, daar werd snel de gewone boormachine van mijn schoonvader te voorschijn getoverd waarmee het wel lukte (zij het met veel moeite en de laatste slag weg uiteindelijk met de hand en een ratel gegeven). We moesten namelijk verzinkte plaatjes aan de onderkant van elke kolom bevestigen zodat de kolommen in betonnen poeren vastgedraaid konden worden. De onder- en bovenkant van een kolom zagen er uiteindelijk zo uit:
20180421_125521.jpg

Stap 2: Gaten in twee van de zes kolommen maken voor de schoren
De voorzijde van de overkapping is open en daar konden dus twee schoren geplaatst worden, die voor de nodige stabiliteit zorgen. Hiervoor moest in twee kolommen een gat van 5 x 14 cm gemaakt worden van zo'n 5 cm diep. Op YouTube zie je allerlei manier om de gaten te maken. Ik heb er uiteindelijk voor gekozen om dit met een speedboor van 38 mm te doen en de rest van het gat met een beitel uit te haken.
20180428_130221.jpg
IMG-20180428-WA0010.jpg

Als alles past, dan ziet dat er dus zo uit.
IMG-20180428-WA0012.jpg

Stap 3: De liggers op maat zagen
Daarna werden de liggers op maat gezaagd: twee liggers van 5 meter voor aan de voorkant en achterkant uit balken van 6 meter en 3 dwarsliggers van 2,3 meter uit balken van 2,5 meter.

Stap 4: Gaten in liggers maken
In elke ligger van 5 meter moesten drie gaten (5x15cm en (minimaal) 5 cm diep) komen voor de drie kolommen waar deze op rust. Daarnaast moeste er ook gaten van 7,5 x 15 cm en 7,5 diep komen, zodat de dwarsliggers er ook netjes verzonken in konden. De oplettende lezer roept nu meteen: "Hé, maar op je ontwerp zie ik dat je de dwarsliggers middels een zwaluwstaart in de andere ligger laat verzinken." De reden dat ik dat niet gedaan heb, was het feit dat een halfhoutverbinding (oplegging met korte lip/loef) veel sneller te maken was en we uiteindelijk van bovenaf iedere kolom/ligger verbinding met een houtconstructieschroef verstevigd hebben, waardoor het niet nodig was om de dwarsligger in de andere ligger vast te klemmen middels een zwaluwstaartverbinding. Daarnaast moest één van de twee lange liggers van 5 meter voorzien worden van twee gaten voor de schoren. De schoren kwamen daarnaast 1 cm verzonken in zowel de kolom als de ligger te zitten. Dit hebben we met een bovenfrees gedaan en onderstaand filmpje laat goed zien hoe het er bij ons aan toe ging:
(De vriend van het nichtje van mijn schoonbroertje is in de weer met de bovenfrees, mijn schoonbroertje met de speedboor)

Stap 5: kijken alle verbindingen goed en strak in elkaar passen
Onderstaande geven het proces van het passend maken van het frame goed weer:
IMG-20180505-WA0008.jpg
IMG-20180505-WA0010.jpg

Zie de volgende post, voor de rest van de stappen!
 
Laatst bewerkt:

mpvanloon

Nieuw lid
10 sep 2018
10
0
Schiedam, Zuid-Holland
Stap 6: Het frame zelf in elkaar zetten
Dit is natuurlijk de leukste stap, als je na 2 zaterdagen zagen, boren en beitelen (en regelmatig je beitel slijpen etc.) het hele frame in elkaar kan zetten. Dat deden wij als volgt:
IMG-20180505-WA0013.jpg
(frame aan de achterkant als eerste)

IMG-20180505-WA0015.jpg
(toen de kolommen aan de voorkant)

IMG-20180505-WA0018.jpg
(met daarop de ligger en de twee schoren)

IMG-20180505-WA0021.jpg
(daarna de dwarsligger, die perfect in de andere liggers verzonken liggen)

InkedIMG-20180505-WA0023_LI.jpg
(omcirkeld zie je het gat waar de deuvel ingaat, die de kolom en ligger strak tegen elkaar aan trekt)

Stap 7: De dakbalken op het frame vastmaken en op maat zagen
20180505_185346.jpg
Toen het frame eenmaal stond zijn we meteen verder gegaan met de dakbalken. Deze liggers zijn 5x15cm en 3 meter lang. Houtconstructieschroeven van 18 cm werden in deze dakbalken verzonken. Met een speedboor van 22 mm boorden we gaten van 5 cm diep in de iedere dakbalk. Zo grijpt de houtconstructieschroef 10 cm in de dakbalk en 8 cm in de onderliggende ligger. Uiteindelijk hebben we van alle dakbalken 30 cm afgezaagd. Aan de voorkant steken de dakbalken 25 cm uit voorbij de onderliggende ligger, terwijl ze aan de achterkant (bij de schutting) niks uitsteken en er uiteindelijk één mooi vlak ontstaat.

Stap 8: Dakplanken leggen en vastspijkeren
Het dak zelf is gemaakt van planken van lariks/douglas dakbeschotplanken van 18 mm x 19,5 cm bij 5 meter lang. Deze zitten op elke dakbalk met drie spijkers vast, om te voorkomen dat de planken krom gaan staan.
IMG-20180507-WA0002.jpg
IMG-20180510-WA0002_1536584956010.jpg
20180511_094801_1536584956621.jpg

Stap 9: Mastiek en boeiborden
Om ervoor te zorgen dat regenwater netjes via de afvoer (via een gat rechts achterin in de hoek van het dak) wegloopt, hebben we mastiek klossen geplaatst. Balken van 5 bij 10 cm hebben op 3 cm onder een hoek van 45 graden in de lengterichting doorgezaagd en op de randen vastgeschroefd.
20180511_114041_1536584959535.jpg
Zelf gaat mijn voorkeur bij een boeiboord uit naar één grote plank, in plaats van twee rabatdelen. Voor het boeiboord hebben we dus planken van 20 cm hoog tegen de dakliggers aangeschroefd en op de hoeken onder een heok van 45 graden verstek aan elkaar gemaakt, zodat je nergens tegen de kopse kant van het hout aan kijkt.
20180511_114036_1536584958717.jpg
20180511_121505_1536584960125.jpg
20180511_124242.jpg
20180511_124256.jpg
IMG-20180511-WA0000.jpg

Stap 10: frames voor Zweedse rabatdelen maken
De horizontale wanden zijn opgetrokken uit frames van douglas/lariks regels van 4,5x7,5 cm met daarop gedompelde Zweedese rabatdelen van 19,5 cm hoog. De frames hebben in elke hoek een schoor die met lange schroeven in de kolommen vastzitten. Op deze manier werd de gehele constructie uiteindelijk echt stevig en is er geen beweging meer in het bouwwerk te krijgen!
20180511_114002_1536584957674.jpg
20180511_114008_1536584959150.jpg
20180512_122253.jpg
20180512_122313.jpg
IMG-20180512-WA0041.jpg
IMG-20180512-WA0047.jpg
IMG-20180512-WA0050.jpg

Stap 11: Het schuurtje bouwen
Inmiddels zaten we halverwege mei en werd mijn zoon geboren. Mijn schoonbroer durfde inmiddels zelf wel het schuurtje te gaan maken en er een mooie deur voor de maken. Daar heb ik zelf helaas geen foto's van.

Stap 12: Het voorlopige eindresultaat
De dakbedekking moest er nog op, maar hier alvast het eindresultaat.
20180527_205906.jpg
De dakbedekking zit er inmiddels op, foto's volgen z.s.m. Hiervoor hebben we Easy-Roofing gebruikt. Dit is een relatief nieuw product. Het zijn rollen van 1 meter breed. Je trekt het plastic van de onderkant af en rolt de zelfklevend dakbedekking uit op je dak. De bovenkant van de dakbedekking is van dun aluminium en biedt bescherming tegen regen (waterdicht) en tegen de zon. Super simpel, gaat minimaal 10 tot 15 jaar mee, kost grofweg de helft van EPDM (dat je moet vastlijmen en dus best een klusje is) en was in twee en half uur gelegd.
 
Laatst bewerkt:

David v

Actieve deelnemer
27 mei 2018
119
13
Heerhugowaard
Welkom op het forum,

Mooi eindresultaat hoor.
Maar heb ook meteen een vraag, waarom heb je gekozen voor beuken pennen/toognagels i.p.v. eiken?

Ikzelf ben ook bezig met een douglas tuinhuis/overkapping en heb ervoor gekozen om geen gegalvaniseerde paalhouders en schroeven/bouten te gebruiken i.v.m. het looizuur dat douglashout bevat. Is mischien mosterd na de maaltijd maar voorkomen is beter als genezen.

Verder ben ik erg benieuwd naar het eindresultaat met dakbedeking erop:cool:
 

mpvanloon

Nieuw lid
10 sep 2018
10
0
Schiedam, Zuid-Holland
Ha David V,

Dank voor je reactie! Mooie overkapping ben je trouwens aan het bouwen. Mocht ik een keer in de buurt zijn, dan kom ik graag een keer bij je kijken!

Het antwoord op jouw vraag: bij de bekende doe-het-zelf winkel waar je echt niet zonder ken, vond ik een beuken ronde stok met een diameter van 22 mm, exact gelijk aan mijn slangenboor. Nadeel is natuurlijk wel dat zo'n stok gedraaid hout is en in feite geen toognagel maar een deuvel is en daarom dus minder sterk etc. etc. is. Voor mij was de afweging op het moment zelf echt de tijd. Ga ik er vier online bestellen, waar ik dan weer een week op moet wachten of kies ik voor deze optie, wetende dat de houtconstructieschroeven later het geheel van de benodigde extra stabiliteit voorzien. De overkapping heeft namelijk twee korbelen die de constructie alleen in de breedterichting van stabiliteit voorzien. Ze zitten er in feite dus meer voor de sier dan dat ze echt nut hebben. Met dat in mijn achterhoofd heb ik dus mijn keuze gemaakt.

Inked20180511_114002_1536584957674_LI.jpg
Zou de overkapping geen vijf zijwanden hebben met in elk frame (2 frames in de breedterichting aan de achterkant, 3 in de diepterichting) in alle vier de hoeken een schuine balk (zoals in de foto hierboven te zien is), dan had ik de keuze denk ik anders gemaakt. Dan had ik namelijk veel meer korbelen moeten maken en ik het frame daarmee in alle richtingen van stabiliteit had kunnen voorzien.

Wat betreft de verzinkte/gegalvaniseerde paalhouders en bouten: we zullen gaan zien wat de gevolgen hiervan zijn. Als ik me niet vergis zijn het RVS houtdraadbouten. De schroeven in de dakbalken zijn gegalvaniseerde, geel gechromateerde tellerkopschroeven. We zullen vast en zeker wat zwarte uitslag krijgen van het looizuur, maar er zaten al best wat donkere vlekken op het hout toen het geleverd werd. Het lijkt mijn schoonbroertje niks uit te maken. Daarnaast heb ik deze donkere vlekken zoveel mogelijk op plekken geplaatst waar ze niet te zien zijn/niet opvallen.
 
Laatst bewerkt:

twdi

Actieve deelnemer
15 jul 2019
625
90
Sterksel
Wij willen voor bij onze nieuwbouw woning ook zoiets. Compleet laten doen bleek behoorlijk duur.
Waar kan ik dit leren ? :)
Ziet er mooi uit!
 

twdi

Actieve deelnemer
15 jul 2019
625
90
Sterksel
Ja daar lijkt het wel op. Ben alleen geen constructeur dus zou een ontwerp misschien wel moeten laten bekijken. :)
Zit er geen regenafvoer op het dak?
 

mpvanloon

Nieuw lid
10 sep 2018
10
0
Schiedam, Zuid-Holland
Ha twdi,

Ik heb zelf Bouwkunde aan de universiteit gestudeerd, dus het uitrekenen van de constructie kon ik zelf doen. Je kan echter ook gewoon zelf op zoek gaan naar 'vuistregels', zoals hier http://wiki.bk.tudelft.nl/mw_bk-wiki/images/1/12/Vuistregels.pdf Als je dan iets een meer materiaal neemt, zit je altijd veilig.

Wat betreft de regenafvoer: we hebben het dak iets schuin (1 cm per meter) naar achteren af laten lopen. Dit hebben we gedaan door de kolommen aan de achterzijde 3 cm korter te maken dan die aan de voorzijde (de diepte van het geheel is 3 meter, dus 1 cm per meter). Daar liggen dan de horizontale, vierkante balken op en daarop de dakbalken. Je ziet het op de foto hieronder. De zwarte planken lopen waterpas, maar er zit links boven een grote kier dan rechts boven.

attachment.php



Op de foto hieronder zie je dat rechts, achterin de hoek een regenwaterdoorvoer (https://www.onlinetuinhout.nl/doorvoer-rond) zit. Deze loopt in het schuurtje via een regenpijp naar beneden, waar onder de vloer een drain zit die het water de grond in laten lopen. Die is dus mooi weggewerkt zo!

attachment.php
 

Athanor

Moderator
6 dec 2015
2.773
924
Leeuwarden
Welkom op het forum. Een mooie binnenkomer met je bouwactiviteiten! We hopen meer van je te zien en doe mee als er bouwkundige vragen zijn. Eén praktijktip: nooit beukenhout gebruiken in buitenconstructies, dat vergaat sneller dan je lief is:(.

Fons
 

Bart vv

Actieve deelnemer
25 mei 2015
172
0
Herzele
Welkom,
mooi project heb je daar, inderdaad spijtig dat je het niet eerder hebt leren kennen.
Je kan hier heel wat van opsteken bv een tip zoals die van Athanor ( ikzelf heb hier heel wat van geleerd en nog steeds trouwens)
ik wens je alvast veel succes bij eventueel nog komende projecten.

Mvg Bart
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.