Schaven - Ruw hout vlak maken - Welke schaven zijn het belangrijkst?

city17

Actieve deelnemer
15 apr 2018
298
18
Groningen
Hallo, ik ben sinds kort ook bezig met houtbewerking/meubels maken, en waar ik eerst vooral met vurenhout werkte ben ik nu mijn eerste dingen uit ruwe eikenplanken aan het maken. Ik merk dat het een stuk meer werk is om dit met de hand goed recht en glad te krijgen, dus ik vroeg me af of iemand nog tips had om hoe dit het beste aan te pakken.

Op het moment gebruik ik alleen een goed scherpe Stanley #4. In principe werkt dit wel, maar het kost vrij veel moeite. Welke schaaf/schaven zou ik het beste kunnen aanschaffen om het makkelijker/efficienter te maken? Een scrub plane? 5 of 5 1/2 ? Jointer / #7?

Misschien dat iemand hier wat advies heeft?

Groet,
Rob
 

LeonvB

Post veel
23 nov 2014
867
183
Met alleen een andere beitel voor de 4 kom je al een eind. Koop bijvoorbeeld een Hock beitel voor het gladschaven, en rond de huidige af om het ruwe werk te doen. Of je gebruikt een 5 ervoor, ook met rond geslepen beitel. Na het ruwe werk vind ik een 5 1/2 wel lekker werken, en als het over grote lengte heel vlak moet zijn kun je daarna nog een 7 of 8 gebruiken. Het afwerken doe je weer met de 4, maar dan met de vlak geslepen beitel.
 

city17

Actieve deelnemer
15 apr 2018
298
18
Groningen
Dank voor het advies Leon. Zal eens kijken naar een betaalbare 5 of 5 1/2 op marktplaats. Naar ik begrijp zijn de beitels tussen 4 en 5 inwisselbaar. Zijn die Hock beitels ook in Nederland te krijgen? Kan ze alleen bij bijv. Dictum vinden. Hoe groot is het verschil met de standaard/originele Stanley beitels?
 

GH1

Post veel
8 aug 2017
1.181
214
Breda en omstreken
Het werk gaat gewoon blijven.... vooral het toenemen van je vaardgheden gaat ervoor zorgen dat het sneller en makkelijker gaat.

Tenminste als je schaaf een beetje fatsoenlijk is. Maar met 1 goed afgestelde en geslepen schaaf is in principe alles te doen.....maar een extra beitel zoals een Hock is nooit weg. Dan kun je starten met het grove werk en tegen de tijd dat je fijner gaat afwerken kun je een scherpe nieuwe beitel gebruiken, kun je ook doorwerken ipv elke keer te slijpen.

Een hele serie modellen om van ruw naar afgewerkt te komen is echt niet nodig. Het maakt het allemaa net wat efficiënter, maar gewoon starten met 1 goede schaaf. Jezelf voorhouden dat het met een nieuwe aanschaf beter zal gaan is meestal een illusie als je al wat fatsoenlijks gebruikt.
 
Laatst bewerkt:

Gerben 18

Nieuw lid
30 mrt 2016
9
0
Brabant
Met een houten voorloper of een No 5 kom je al een heel eind. De Hock beitels zijn ook hier te verkrijgen: https://www.dictum.com/en/search?sSearch=hock . Een ouderwetse Nooitgedagt schaafbeitel voldoet net zo goed als een Hock beitel en die zijn een stuk goedkoper. Er zijn vele wegen naar Rome, en iedereen heeft net zoals bij het slijpen van zijn gereedschap een voorkeur voor het een of ander. Voor hetzelfde geld zou ik zelf in plaats van een No 5 met een extra beitel een houten voorloper en een houten blokschaaf kopen. Slijp de beitel van de voorloper rond en maak van de blokschaaf een schaaf om mee te zoeten, zo hoef je niet steeds de beitels om te wisselen wanneer je aan het werk bent. De reischaaf heb je eigenlijk alleen nodig als je echt langere planken vlak wil krijgen.

Hier nog een aantal tips voor bewerken van eikenhout met de hand:

- Zorg dat je beitels zo scherp zijn als dat je ze kan krijgen en slijp al ze wanneer je lichtjes voelt dat de snede bot begint te raken
- Probeer je planken van te voren al zoveel mogelijk op dikte in te kopen of te verzagen
- Maak je spaanafname niet al te groot
- Smeer de zool vaak in met iets van kaarsvet om de boel te smeren

Gedroogd eiken is nogal taai spul om met de hand te bewerken. De schaven hebben de neiging over het hout heen te schaatsen als de beitel niet scherp genoeg meer is.
 

city17

Actieve deelnemer
15 apr 2018
298
18
Groningen
Dank voor de tips allen. Een ronde beitel lijkt me in ieder geval een goed idee, maar ik heb geen slijptol dus zelf maken zoals in het filmpje van Paul Sellers is wat lastig. Kan je die ook ergens al in die vorm kopen? (Anders zal ik eens kijken of ik ergens een slijptol kan gebruiken).

Goede suggestie van de houten schaven, Gerben. Die zijn inderdaad wat goedkoper, maar ik heb er geen ervaring mee. Hoe kan ik zien of ze nog goed zijn? Op marktplaats staan redelijk wat Nooitgedagt schaven, doen die het meestal nog goed? Op ebay Duitsland staan ook wat betaalbare Ulmia/ECE houten schaven, zou dat veel kwaliteitsverschil zijn?
 

Wim Kluck

Oud hout
28 feb 2010
10.582
2.502
Gaanderen
Ulmia was vroeger een zeer exclusief merk dat top gereedschap maakte. Volgens mij is er een keer een doorstart geweest hoe de kwaliteit van hun huidige gereedschap is weet ik niet uit eigen ervaring maar als europees merk kom je er niet met rotzooi.
 

Gerben 18

Nieuw lid
30 mrt 2016
9
0
Brabant
Dank voor de tips allen. Een ronde beitel lijkt me in ieder geval een goed idee, maar ik heb geen slijptol dus zelf maken zoals in het filmpje van Paul Sellers is wat lastig. Kan je die ook ergens al in die vorm kopen? (Anders zal ik eens kijken of ik ergens een slijptol kan gebruiken).

Goede suggestie van de houten schaven, Gerben. Die zijn inderdaad wat goedkoper, maar ik heb er geen ervaring mee. Hoe kan ik zien of ze nog goed zijn? Op marktplaats staan redelijk wat Nooitgedagt schaven, doen die het meestal nog goed? Op ebay Duitsland staan ook wat betaalbare Ulmia/ECE houten schaven, zou dat veel kwaliteitsverschil zijn?

Heb zelf geen Ulmia/ECE schaven al worden ze positief aangeschreven: https://www.theenglishwoodworker.com/ece-hand-plane-review/ . Zolang de schaven vrij zijn van olm, de beitels nog genoeg bruikbaar gehard ijzer hebben zijn ze nog te gebruiken. Een pluspunt als de mond van de zoetschaaf nog redelijk nauw is maar dat hoeft niet (http://www.woodcentral.com/articles/test/articles_935.shtml). Slijptol is inderdaad helemaal niet nodig desnoods een Norton Crystolon of schuurpapiertje voor 't grovere werk. Het grote voordeel van houten schaven vind ik zelf dat ze een stuk lichter zijn en daardoor goed laten aanvoelen hoe je schaaft.
 

city17

Actieve deelnemer
15 apr 2018
298
18
Groningen
Ben net even bezig geweest met een beitel van een oude rommelmarktschaaf en het werkte inderdaad perfect met wat schuurpapier. Eens kijken hoe hij werkt als ik hem straks goed geslepen heb.

De houten schaven die je gebruikt, Gerben, zijn die dan van Nooitgedagt?
 

LeonvB

Post veel
23 nov 2014
867
183
Dank voor het advies Leon. Zal eens kijken naar een betaalbare 5 of 5 1/2 op marktplaats. Naar ik begrijp zijn de beitels tussen 4 en 5 inwisselbaar. Zijn die Hock beitels ook in Nederland te krijgen? Kan ze alleen bij bijv. Dictum vinden. Hoe groot is het verschil met de standaard/originele Stanley beitels?
Dat verschil kan klein of groot zijn, het is afhankelijk van de beitel in je Stanley. De beitel in mijn S5 is prima, bijna net zo goed als de Hocks. Maar die in mijn nieuwe 5 is prut. De andere beitels zitten daar tussenin. Sommige zijn goed, sommige zijn maar zozo. Met name trouwens Nooitgedagt vond ik tegenvallen. Goed scherp te krijgen, maar de standtijd valt tegen. Maar daar heb ik maar 1 schaafbeitel en een paar gewone beitels van, dus mijn statistieken zijn daarvan niet zo heel erg betrouwbaar.
 

Pat81

Nieuw lid
18 feb 2018
13
0
Utrecht
hoi city,

Ik kan me absoluut nog geen ervaren bewerker noemen maar ik heb vorige week een setje quangsheng schaven aangeschaft (blok/62/4) en ik ben aangenaam verrast wat er met handgereedschap bereikt kan worden in een beperkte tijd.

een vergelijking maken m.b.t. hoe het werkt t.o.v. een opgeknapte stanley kan ik niet, maar ik heb er tot op heden geen spijt van dat ik deze uitgave heb gedaan en gewoon snel aan de gang kon gaan na minimaal werk aan de beitel/keerbeitel.

De 4 heb ik zo fijn mogelijk afgesteld en de 62 zit ik nog mee te spelen (extra beitel besteld om te proberen daar een scrub van te maken) de blokschaaf staat op het moment alleen nog maar mooi te wezen, maar zal vast zijn nut nog wel vinden.

Als je voor 1 extra schaaf gaat is mij de 62 aangeraden gezien het gemak en veelzijdigheid (dit ben ik zelf echter nog aan het uitvinden)

p.s. het is de set van Dick, deze vind ik er erg netjes uitzien en prettig aanvoelen. Vandaag wel nog even langs Baptist geweest om uit de net aangekomen voorraad Peaktool nog een 7 te halen omdat ik binnenkort aan de wat langere lengtes (200-250cm) ga beginnen, ook de lijn van hun ziet er erg netjes uit en voelt prettig aan.

mvg

pat
 

koenta

Actieve deelnemer
15 apr 2016
68
0
Ik heb onlangs de 62 van Axminster gekocht, zeer fijne schaaf. ik gebruik hem voor van alles, kantjes breken, vlakken met de draad mee, haaks vlakken.
En een klein blokschaafje van Stanley, na wat vlak en slijpwerk ook een heel fijn ding voor het geld
 

Igor

Actieve deelnemer
Ik vind de 5 1/2 véél fijner voor dit werk dan de 5.. De 5 1/2 is zwaarder en hierdoor schiet hij beter door als hij eenmaal in beweging is.. Dat voordeel merk je vooral ook als je met een shooting board (futselplank) werkt.
 

city17

Actieve deelnemer
15 apr 2018
298
18
Groningen
Update: Heb naar aanleiding van dit topic op marktplaats een Nooitgedagt blokschaaf gekocht, werkt echt perfect voor het grovere werk. Gaat ietsje sneller, maar vooral met enorm veel minder kracht/energie, dus veel langer vol te houden.

Ik weet niet of dat nou komt doordat ik toevallig een heb gevonden met een goede beitel, die is ook een stuk dikker dan die van mijn Stanley #4, of dat het een andere oorzaak heeft. In principe werkt die van de Stanley ook goed, kan ik enorm dun mee schaven, maar bij het eikenhout heeft die toch veel meer moeite.
 

city17

Actieve deelnemer
15 apr 2018
298
18
Groningen
Ja, dat deed ik al, dat helpt wel iets, maar het is meer dat de Stanley vaker vast lijkt te komen zitten, moeizamer door het hout snijdt, vooral als het wat grover wordt.
 

Wim56

Actieve deelnemer
12 jun 2016
430
45
Zevenaar
Ik heb ooit eens beschreven hoe de ouderen onder ons, hout vlak, van scheluwte, haaks en op dikte en breedte hebben leren schaven, zoals timmerlieden (zoals ik) en meubelmakers dat vroeger leerde op de LTS of ambachtschool. Deze techniek moet je eigen maken. Dan ben je een heel eind.
Blijf niet te lang zoeken naar goede schaven en slijpen, maar maak deze techniek ook eigen.

https://www.woodworking.nl/showthre...met-de-hand-vlak-haaks-en-op-dikte-te-schaven

Succes,
Wim
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.