Bevel up of down, schaafhoek, ...

Charel09

Post veel
10 sep 2014
1.632
693
Antwerpen
Er is en er wordt nog steeds veel geschreven over de voor- en nadelen van bevel-up of bevel-down schaven. En het blijft verwarrend vind ik. Ik heb al langer gezocht naar een min of meer theoretische beschouwing van wat er juist gebeurd bij het schaven en het belang van de hoek (oa zacht- versus hardhout). Maar tot nu toe zonder veel succes.
Weet iemand een goed artikel of boek over dit onderwerp ?

Carl
 

Caspar Labarre

Actieve deelnemer
4 okt 2008
677
0
Gewoon een oude Stanley kopen, je hebt een keerbeitel nodig voor het schaven met de nerf mee. Vergeet die "bevel up". Deze was enkel voor kopshout bedoelt zodat er een hele lage aanvalshoek gehanteerd kan worden zonder dat de vrijloophoek in het gedrang komt door de hoek van de vouw die variabel is door slijpgedrag. Bij een gewone schaaf bepaald de hoek van de vouw de vrijloophoek en die moet minimaal 10 graden zijn. Hetgeen bij een bedding van 45 graden ruimte geeft voor een vouw tot 35 graden.
 
Laatst bewerkt:

GH1

Post veel
8 aug 2017
1.181
214
Breda en omstreken
Een minuut met google levert je alle informatie op..... zoals: https://www.popularwoodworking.com/...rences-between-bevel-up-and-bevel-down-planes

of voor wat langer maar dan in een video: https://m.youtube.com/watch?v=VGQOKcZe9TM

Belangrijkste verschil is de hoek die de beitel maakt met het hout, en dan zijn er wat verschillen in de ergonomie en hoe je dingen kan instellen. Maar met beide typen kan je uiteindelijk (verschillende beitels of kikkers) hetzelfde resultaat bereiken. Zoals ik iemand zo mooi hoorde zeggen.... the wood doesn’t care.

Persoonlijke voorkeur is uiteindelijk best belangrijk. Maar dat bevel-up alleen voor kopshout zou zijn is natuurlijk niet waar....
 
Laatst bewerkt:

Charel09

Post veel
10 sep 2014
1.632
693
Antwerpen
laat me me wat beter uitdrukken : ik zoek naar de achtergrond van al deze "huis-tuin en keuken" wijsheden. Waarom schaaft een low angle (bv 37) bevel-up beter dan een andere hoek. Ik zoek naar een boek waar de theorie wordt beschreven.
 

Charel09

Post veel
10 sep 2014
1.632
693
Antwerpen
image.jpg
zit op de bank, vers kopje koffie en lees The Perfect Edge, wat een heerlijke zondag. En straks de kelder in om nog iets moois te maken.
 

tvdpid

Nieuw lid
9 jan 2018
22
0
Ik heb voor de muziekinstrumentenbouwschool eens een werkje gemaakt over het slijpen van beitels, schaafmessen etc... o.b.v. het hoger vermelde boek "the perfect edge" en als je dat in detail bekijkt dan lijkt mijn conclusie te zijn dat bevel down het eenvoudigweg mogelijk maakt om een keerbeitel te kunnen voorzien en dat bevel up in wezen niets toevoegt aan de schaafbaarheid van kopshout want de vrijloophoek en spaanhoek zijn quasi dezelfde tussen low angle messen en de andere ...
M.a.w. moet je met een goed geslepen en afgestelde voorloper even goed kopshout kunnen schaven als met een kopshoutschaaf en in praktijk blijkt dat ook. Alleen ligt een kopshoutschaafje misschien gewoon wat lekkerder in de hand om kopshout te schaven.

Groet,
Tom
 

mrt-6

Nieuw lid
5 mrt 2018
11
1
lijkt mijn conclusie te zijn dat bevel down het eenvoudigweg mogelijk maakt om een keerbeitel te kunnen voorzien en dat bevel up in wezen niets toevoegt aan de schaafbaarheid van kopshout want de vrijloophoek en spaanhoek zijn quasi dezelfde tussen low angle messen en de andere ...
M.a.w. moet je met een goed geslepen en afgestelde voorloper even goed kopshout kunnen schaven als met een kopshoutschaaf en in praktijk blijkt dat ook. Alleen ligt een kopshoutschaafje misschien gewoon wat lekkerder in de hand om kopshout te schaven.

Groet,
Tom

Er worden nu verschillende dingen door elkaar gehaald waar het om gaat is een gewenste krul en een zo glad mogelijk opervlakte te krijgen door te schaven.

Dat er een arsenaal aan verschillende soorten en maten schaven op de markt zijn is volgens mij meer gebeurt door de bedrijven die schaven maken een zo groot mogelijke winst te derven. Deze bedrijven zijn ook aan het down scalen naar misschien 5 of 6 verschillende types en geen 50 types zoals vroeger,bv 4 verschillende types router schaven, 6 verschillende types ploeg schaven, of een serie bank schaven van 1 tot 8 enz.

Oke bevel up schaaf oftewel de stanley 9½-60½ zijn daad werkelijk en alleen ontworpen om kops hout mee te schaven zowel zacht maar zeer zeker hard hout en met namen ontworpen voor de zeer harden houtsoorten.
De 60½ is meer een allrounder met een 35mm breed mes en een koek van 13,5 graad waar je buiten kops hout ook andere schaaf klussen daar mee kunt doen.
de 9½ heeft een 40 mm breed mes en een hoek van 21 graden.

Dus met bevel down schaven (lees wat casper probeert uit te drukken en ook terecht is) kun je natuurlijk een stuk grenen of wat voor zacht hout dan ook de kopse kant schaven, en met een welk type bevel down schaaf dan ook.
Maar probeer jij maar met een stanley 6 (of zoals jij operden een "voorloper") kops iep hout of als hard en zeer moeilijk beschreven hout soorten de kop te schaven, zal niet gaan of een absolute slecht resultaat.
 

GH1

Post veel
8 aug 2017
1.181
214
Breda en omstreken
Het toedichten van een specifiek gebruik aan een schaaf is nogal overdreven. Uiteindelijk draait het gewoon om de hoek waarmee de beitel het hout raakt en wat andere relevante dingen als het formaat van de zool die bepalen wat een optimaal gebruik van een schaaf is in combinatie met het hout wat je bewerkt.

Er is geen schaaf die alleen kopshout of langshout schaaft, alles hangt af van het hout en de instellingen....
 

BossyRangs

Post veel
30 nov 2015
1.496
344
Torhout, België
Maar probeer jij maar met een stanley 6 (of zoals jij operden een "voorloper") kops iep hout of als hard en zeer moeilijk beschreven hout soorten de kop te schaven, zal niet gaan of een absolute slecht resultaat.

Daar ben ik het niet mee eens. Ik schaaf altijd kops hout met een gewone Stanley nr.4 zonder problemen. Iep heb ik nog niet in mijn handen gehad, maar eik is geen probleem. Ik slijp wel nog eens bij voor ik eraan begin.
 

mrt-6

Nieuw lid
5 mrt 2018
11
1
Daar ben ik het niet mee eens. Ik schaaf altijd kops hout met een gewone Stanley nr.4 zonder problemen. Iep heb ik nog niet in mijn handen gehad, maar eik is geen probleem. Ik slijp wel nog eens bij voor ik eraan begin.


Ik verwachte wel een commentaar gelijk aan dat van jou maar, er staat ook:

Dus met bevel down schaven kun je natuurlijk een stuk grenen of wat voor zacht hout dan ook de kopse kant schaven, en met een welk type bevel down schaaf dan ook

MAAR kops iep hout of als hard en zeer moeilijk beschreven hout soorten de kop te schaven, zal niet gaan of een absolute slecht resultaat.!!!!!!


 
Laatst bewerkt:

mrt-6

Nieuw lid
5 mrt 2018
11
1
Het toedichten van een specifiek gebruik aan een schaaf is nogal overdreven. Uiteindelijk draait het gewoon om de hoek waarmee de beitel het hout raakt en wat andere relevante dingen als het formaat van de zool die bepalen wat een optimaal gebruik van een schaaf is in combinatie met het hout wat je bewerkt.

Er is geen schaaf die alleen kopshout of langshout schaaft, alles hangt af van het hout en de instellingen....

ik zou zeggen probeer het eens dan kom je wel terug op je boven vermelde.
inderdaad gaat het om de hoek die de beitel op het hout raakt vandaar ook een low angle plane wat niks anders is als een meer snijdende (scherende mes beweging) dan een schrapende zoals een high angle plane als een NR4

En de zool is voor de mond afstelbaar naar het mes wat de snijbeweging groter of kleiner maakt gericht om omhoog staande vezels af te scheren(schaven).
 
Laatst bewerkt:

GH1

Post veel
8 aug 2017
1.181
214
Breda en omstreken
Geschreven vanuit het perspectief dat alles vaste waarden zijn.... en dus onzin. Met beide typen schaven is door verandering van de kikker of de beitelhoek nagenoeg hetzelfde te bereiken.
 
Laatst bewerkt:

klaas0639

Post veel
4 okt 2012
2.322
191
Gem. Winsum (Groningen)
Op dit forum heeft een aantal leden - rond 2014 meen ik - uitvoerig gediscussieerd over het schaven van moeilijk hout (kruisdradig, kops e.d.). Met name de bijdragen van onze forumleden Seek ( Kees vd Heiden) en Caspar Labarre probeerden daarin zin en onzin te scheiden. Seek deed dat met wetenschappelijk verantwoorde praktijkproeven en Caspar met zijn welhaast ongeëvenaarde praktijkervaring en zijn liefde voor het handwerk. Zij hebben de functie van keerbeitel, beitelhoek, schaafbek en de relatie ertussen onderzocht. Seek heeft bovendien een paar zeer lezenswaardige publicaties over dit onderwerp geschreven.


Mijn advies: Zoek op dit forum op bijv. ""keerbeitel"" en deze twee namen. Het kost even tijd om je er doorheen te werken maar je leert er waarschijnlijk meer dan van populaire door gereedschapsfabrikanten gesteunde schrijvers en uitgevers. (Paul Sellers is daar m.i.een positieve uitzondering op) .
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.