Even om dit een leerzame thread te maken, een korte uitleg over de oliestenen. Voor ik er aan begon was het ook allemaal abacadabra voor me.
Oliestenen zijn een stuk harder dan waterstenen, Ze hollen veel minder snel uit, hoeven veel minder vaak gevlakt te worden en met hele smalle beitels of gutsen oid sta je geen groeven in de steen te slijpen. Ze zijn wel trager dan Japanse waterstenen. Ze zijn op zijn best in combinatie met simpele staalsoorten zoals O1, het antieke Cast Steel, de beitels van Nooitgedagt, E.A. Berg en zo. A2 wordt al een stuk minder, om over zoiets onmogelijks als D2 of HSS maar te zwijgen.
Er zijn kunstmatige stenen. De bekendste zijn de Norton stenen. Ik ken vooral de India fijn en een carborundum steen. De India stenen zijn van aluminium Oxide, de Carborundum stenen van Silicium Oxide. Die laatste vind ik een stuk minder hard, en hij slijt ook sneller, begint grof wordt later fijner, maar ze zijn erg goedkoop.
India heb je dus in grof, medium en fijn. Fijn is nog steeds niet heel erg fijn, zeker niet vergeleken met die Japanse waterstenen tot 13000 grit. Maar je kan er best een redelijk scherpe beitel mee maken. Het voordeel van Norton stenen is dat ze al voorgevuld zijn met parafine. Daardoor zijn ze niet heel dorstig. Ik heb wel eens een steen gehad daar kon je emmers olie in blijven gieten! Geen idee waar het bleef. Maar die Norton valt wel mee.
Om fijner te kunnen slijpen kijken we naar de natuurlijke stenen, vooral die uit Arkansas. Er zijn nog wel meer groeves op de wereld maar die zijn veel minder bekend. De Arkansas stenen zijn van novaculite. Ze zijn echt hard. Olie zuigt er niet in, dus je hoeft maar heel weinig te gebruiken. Deze heb je in verschillende variaties.
- Soft Arkansas. Dit is de grofste en wat zachter. Eigenlijk geen heel fijne steen, slijpt niet heel snel maar holt wel sneller uit.
- Hard Arkansas, of hard black Arkansas, deze is al een stuk harder en fijner, goede wetsteen.
- Translucent Arkansas en de Surgical Black Arkansas. Deze zijn vergelijkbaar op de kleur na. De Surgical Black ken ik niet, maar schijnt echt pikzwart te zijn. De translucent is heel licht beige/wit en als je er een lamp achterhoud zie je dat hij doorschijnend is. Dit zijn dure stenen, super kwaliteit, slijpen heel langzaam maar polijsten heel fijn. Mijn steen voelt ook heel glad aan, net of er geen slijpstof inzit, maar hij doet het toch wel.
Een beetje een buitenbeentje is de Washita. Die zit kwa slijpvermogen een beetje op soft/hard Arkansas niveau, maar werkt op de een of ander manier prettiger. Dit was vaak de favoriet van de ambachtelijke timmerman. De mijn is gesloten, dus ze zijn niet meer nieuw te koop, maar heel vaak op de tweedehands markt te vinden. Norton heeft de mijn in eigendom maar doet er dus niks mee.
De Arkansas stenen worden nog wel gedolven, er zit nog zat in de grond, het probleem is meer dat de vraag niet heel groot is, dus het aanbod is ook beperkt. Dictum heeft iets in de aanbieding. De Norton Arkansas stenen kan je ook wel hier en daar vinden. Ik heb er ook wel eens op marktplaats eentje gevonden. Dan's Whetstones schijnt de meest betrouwbare mijn te zijn, heb ik me laten vertellen.
Dus een mooi setje, wat ik heb is een India fijn, een Washita (gekocht bij Ducotools) en een Translucent Arkansas. je kan ook die translucent Arkansas skippen. Of ipv een Washita voor een hard black kiezen. Aan de grove kant mis ik eigenlijk iets, wat ik compenseer met een bankslijpmachine. Een grove diamantplaat zou een aanvulling kunnen zijn, of een van die grovere India stenen.
Deze stenen zijn vaak wat smaller en korter dan de Japanse waterstenen die minstens 6 cm breed zijn. Ze zijn dan ook minder geschikt voor gebruik in combinatie met een slijphulp. Als je grotere wilt hebben wordt het snel heel erg duur. Het voordeel van een smallere steen is dat je makkelijker de hele breedte gebruikt waardoor hij niet hol wordt in de breedte wat niet handig is.
Bij het slijpen wordt dus een scheutje olie gebruikt om de metaaldeeltjes weg te laten drijven. na gebruik een papiertje erover en klaar. Een dunne mineraalolie is geschikt. Er bestaan speciale hoonolie's. maar die zijn weer relatief duur. Ik gebruik Johnsen en Johnsen babyolie, voordeel is dat die goedkoop is en dat er geen vies parfumluchtje aan toegevoegd is. Maar ik zag hem nu niet meer in de supermarkt staan. Iemand een idee waar ik simpele dunne mineraalolie kan vinden? Voor weinig?