Natuurlijk polymeriseren watergedragen verven - en die van 20 jaar geleden deden dat ook al ;-) Feit is echter dat de chemie van een watergedragen vernis (Intermezzo: een lak is een product dat droogt door het verdampen van het oplosmiddel, zoals schellak of celluloselak, een vernis is een product dat uithardt door polymerisatie, vrijwel alles wat wij 'lak' noemen is dus eigenlijk een vernis. Maar dit geheel terzijde ;-) ) volstrekt anders is dan die van een oplosmiddelgedragen vernis. Om de simpele reden dat de solids van een vernis, hoe je het ook wendt of keert, niet in water oplossen. Je moet ze dus in dat water dispergeren, er (meestal) een emulsie van maken (vandaar dat die typen verf vaak ook als 'latex' worden aangeduid - de struktuur heeft wel wat weg van latex, het boomsap waar natuurrubber van gemaakt wordt). Zo'n emulsie bestaat uit bolletjes verfsolid, die met emulgatoren en oploshulpen (het is niet voor niks dat die watergedragen verven naar ammoniak ruiken) zwevend gehouden worden in het water. Bij verdampen van het water moeten die bolletjes kontakt met elkaar gaan maken en vervolgens onder invloed van zuurstof en drogers (het basisprincipe van drogen van een watergedragen vernis is redelijk vergelijkbaar met dat van een 'gewone' vernis) uitharden. Door deze 'struktuur' in het basismateriaal, de aanwezigheid van oplosmiddelhulpen en emulgatoren, en nog zo een paar factoren, leidt dit onvermijdelijk tot hele andere eigenschappen in de uitgeharde polymeercoating dan bij een oplosmiddelgedragen vernis. Mijn ervaring - en met mij die van andere gebruikers, maar ook onderzoekers, laten nog steeds zien dat de duurzaamheid van watergedragen strijkvernissen voor buitentoepassingen en andere toepassingen waar contact met water regel is minder is dan van oplosmiddelgedragen vernissen.
Een lijnolieverf is feitelijk niets anders dan een lijnolievernis met een pigment. Een lijnolievernis is een verkoking van lijnolie, drogers, en harsen (van plantaardige oorsprong), bij voorkeur een hars die meedoet aan het polymerisatieproces van de lijnolie (autooxidatieve crosslinking van meervoudig onverzadigde vetzuurketens van de olie). Veel 'moderne' vernissen (men noemt dat vaak synthetisch, maar feitelijk zijn de meeste moderne vernissen hooguit 'half-synthetisch' - een alkydhars bijvoorbeeld is kort door de bocht een chemisch gemodificeerde lijnolie of tungolie) werken op hetzelfde principe, en zijn feitelijk ook gebaseerd op lijnolie of tungolie, maar krijgen door chemische modificatie veel betere mechanische en chemische eigenschappen dan een traditionele lijnolieverf of -vernis. Ik zou persoonlijk dan ook geen reden zien om lijnolieverf te gebruiken, tenzij uit nostalgische, traditionele, of grondstofduurzaamheidsmotieven, wat op zich allemaal volstrekt valide motieven kunnen zijn. Kwalitatief echter zijn goede moderne vernissen gewoon beter.