Project: Eiken tafel - massief, robuust, mordern

SereN

Actieve deelnemer
26 nov 2014
493
1
Aarschot
Bij deze zal ik men huidige project ook maar eens delen.

Ik ben sinds september begonnen met het basisjaar schrijnwerkerij in avondonderwijs, en na het overlopen van enkele basisverbindingen en vertrouwd te raken met de toestellen, is het nu tijd voor een eigen project.

Ik heb gekozen voor een eettafel uit eik. Hieronder een tekeningtje van het concept, is nog niet definitief. (regels meer naar buiten brengen, oa.)

Tafel.jpg

Opbouw is eenvoudig:
- 4 poten van +-140x140mm
- Een blad van 2400x1050x40mm
- Regels van 80x40mm

Ik ben begonnen met men hout te kiezen door enkele houthandels af te lopen. Uiteindelijk ben ik niet voor de goedkoopste (per m³) gegaan, maar voor de partij die het beste bij mijn project paste (qua afmetingen).
Uiteindelijk heb ik ongeveer 16 balken gekocht van twee duim dik met een lengte van 2500mm. De breedte varieerde van 13cm tot 21cm, met de meeste rond de 16~17cm .

20150319_180136.jpg

Daaruit heb ik dan eerst 4 balken gekozen voor de poten.
De vereisten hierbij waren:
- een breedte van minstens 15~16cm (omdat ik poten wil van ongeveer 14cm dik)
- zo recht mogelijk (wederom, om zoveel mogelijk dikte over te kunnen houden)

De poten worden dus elk opgebouwd uit één balk van 2500mm lang die ik in drie gelijke stukken zaag en ga verlijmen tot één vierkante poot van ongeveer 140x140mm.
Ik heb rondgevraagd bij de houthandels naar eiken balken van 150x150mm, maar niemand had die droog liggen (voor meubelbouw, wel natte voor carporten, tuinhuizen, etc. te maken).
Aangezien de drie stukken van elke poot dus van één en dezelfde balk komen (=kleur en tekening), hoop ik dat het uiteindelijk niet gaat opvallen dat het verlijmde poten zijn ipv massieve.

20150319_210244.jpg

Die stukken heb ik dan eerst vlak en haaks geschaafd, en daarna 'van dikte' gemaakt met als doel zoveel mogelijk dikte te behouden. Daarna per poot bepaald welke secties de mooiste tekeningen hadden voor de buitenkanten, en goed gekeken naar de oriëntatie van de ringen natuurlijk. (buitenste balken met het 'hart' naar buiten --> balken hebben neiging harder naar binnen te trekken ipv naar buiten, hetgeen spleten tot gevolg zou hebben.)
Elke poot koud verlijmd met D2 houtlijm en ongeveer anderhalf uur ingespannen.

20150430_195757.jpg 20150430_195808.jpg 20150430_195825.jpg

De opspanbank die we beschikbaar hebben is voorzien op smallere werkstukken, dus heb ik buiten de drie voorziene pneumatische cylinders ook nog vier klemijzers gebruikt voor de andere kant.

Ziezo, hier zit ik ondertussen ongeveer. Ik heb de poten elk alweer vlak en haaks geschaafd over twee zijden. Volgende week ga ik de twee andere zijden van dikte maken, en dan ga ik zien waar ik uitkom. Eventueel kunnen/mogen het rechthoekige poten worden (16cm x 14cm bv, moest dat kunnen), maar de vier poten moeten wel identiek zijn natuurlijk.

Ik heb ook al de balken gekozen die voor de regels gaan dienen. Aangezien die maar 80mm breed hoeven te zijn kunnen dit dus de kromste en smalste van de hoop zijn, of degene met toch een portie spint aan, die niet bruikbaar zijn voor het blad. Die zal ik volgende week aftekenen en eventueel al (enkele) poten en regels van hun gat en pen voorzien met de langgatboor en pennenbank.

Wordt vervolgd.

edit: er staat al een fout in de topic titel, die mag verbeterd worden.
 
Laatst bewerkt:

SereN

Actieve deelnemer
26 nov 2014
493
1
Aarschot
Gistern nog verder gedaan:

Poten Vandikte gemaakt. uiteindelijke afmetingen: 156x136mm
20150507_190549_res.jpg

Keuze gemaakt welke zijdes aan de buitenkanten gaan komen:
20150507_204136_res.jpg

Paartekens aangebracht:
20150507_204253_res.jpg

Uiteinden en gaten afgetekend:
20150507_212355_res.jpg

Gaten boren:
20150507_215528_res.jpg20150507_220155_res.jpg

Zie zo, de poten zijn (voorlopig) klaar:
20150507_221737_res.jpg


Volgende stap: Regels maken en voorzien van pennen.
 

SereN

Actieve deelnemer
26 nov 2014
493
1
Aarschot
MarcelG: bedankt.

RichardvE: dat denk ik ook, en heb ik al gevoeld tijdens het rondzeulen met die balken.

Poten: 4x 0.136m x 0.156m x 0.73m x 710kg/m³ = 44kg
Blad: 1x 0.040m x 1.050m x 2.400m x 710kg/m³ = 71,5kg
Regels: 3x 0.080m x 0.04m x 2.20m x 710kg/m³ = 15kg

--> Een slordige 130kg
 

SereN

Actieve deelnemer
26 nov 2014
493
1
Aarschot
Nog eens kunnen verder werken: de regels

De zij en kopse regels (80x40mm) worden uitgevoerd met pennen van 16mm dik, 55mm breed en 60mm lang. De pennen staan asymetrisch op de regel: 20mm van bovenkant poten, 5mm van onderzijde regel (20 + 55 + 5 = 80mm)
De tussenregels gaan we bevestigen met Domino's (®Festool), omwille van de beperkte diepte van de regels (40mm), en ook gewoon om die machine eens te kunnen gebruiken :)

De hiervoor gekozen balken zijn de slechtste van de hoop: krom, spinthout, ...

Eerst zagen we ze ruw (=overmaat) met de zaagtafel, en daarna haaksschaven en van dikte maken.
20150508_220249 - res.jpg

Daarna gaan we de pennen trekken, beginnende met de machine in te stellen, en met proefstukken de juiste instelling te bepalen. Aangezien de regels naar achter liggen t.o.v de zijkant van het blad, en ze dus nergens 'vlak' mee moeten liggen maakt deze instelling niet zoveel uit. Het enige dat nu belangrijk is de juiste dimensionering van de pen dikte, zodat een goede passing (niet te los, niet te stroef) wordt bekomen. Hier hanteren we: pen met de hand (=niet met de hamer) in gat kunnen duwen mits wat heen&weer bewegen, en wanneer regel wordt opgehoffen mag die niet uit het gat vallen.

20150521_201210 - res.jpg 20150521_201158 - res.jpg

Initieel maken we aan elke regel 1 pen, daarna plaatsen we per type regel een aanslag tegen de schoudering van de eerste pen, die we gebruiken bij de 2de regel van dat type. Zo ben je zeker dat beide regels even lang zijn.

20150521_201224 - res.jpg

Op de foto zie je me een fout maken, de aanslag staat tegen het einde van de pen ipv de schoudering, dat heeft uiteraard geen nut (of dat pennen nu iets langer/korter zijn maakt niets uit, het is de zichtbare regel die van belang is). Gelukkig had ik het op tijd gezien, en kon nog corrigeren.

20150521_200830 - res.jpg 20150521_200837 - res.jpg

Zo, de pennen zijn getrokken. Nu moeten ze nog gevormd worden om in de gaten te passen. Eerst aftekenen, en dan met de handzaag uitzagen:

20150521_213243 - res.jpg 20150521_212908 - res.jpg 20150521_212926 - res.jpg 20150521_215706 - res.jpg

Je ziet al beschadigingen aan de regels in de buurt van de pennen: Dit komt door het niet meer al te fris zijn van de messen op de pennenbank. Deze zijdes orienteren we dus maar aan de achter/bovenkant van de regel, zodat die uit het zicht liggen.

Nu rest nog alleen het afronden van de pennen en ze passen met hun respectievelijke gaten.


Volgende stappen:
Tussenregels plaatsen met Domino's.
Gaten boren voor de wervels.
Balken voor het blad schaven, van dikte maken (overmaat), volgorde/orientatie uitkiezen en 'voegen'.
 
Laatst bewerkt:

SereN

Actieve deelnemer
26 nov 2014
493
1
Aarschot
Het blad:

Eerst de balken van eventueel spint ontdoen, schaven en van dikte maken. Hierbij heb ik eerst elke balk geschaafd en van dikte gemaakt 'voor 80%', maw:er kunnen/mogen hier en daar nog wat ongeschaafde stukken tussen zitten, en we proberen zoveel mogelijk dikte over te houden (dus niet naar de uiteindelijke dikte maken!). Wanneer alle balken zo gedaan zijn, heb ik gekeken naar de kleinste maat, en alle balken naar deze maat gebracht (=nog steeds niet de uiteindelijke maat!).
Je probeert initieel zoveel mogelijk dikte over te houden, want we gaan nog een paar keer mogen schaven/vandikte maken, dus je hebt wel wat extra millimeters nodig.

Hierna heb ik men balken gesorteerd, zoals ik wil dat het blad wordt samengesteld. Hierbij kijk je naar de breedte van de planken, de kleur, de tekening, noesten, etc... Maar natuurlijk ook naar de oriëntatie van de groeiringen. Die wissel je liefst zoveel mogelijk af, om het kromtrekken van het blad te minimaliseren/verdelen.

Eens de volgorde is gekend heb ik het blad van 1.050mm breed opgedeeld in drie stukken van ieder ongeveer 350mm breed, zodat elk stuk nog door de vandiktebank kan. Deze stukken worden eerst koud verlijmd, en daarna door de vandikte bank gehaald om weer te vlakken (tijdens verlijmen kunnen de balken wat van elkaar schuiven). Hierna worden de drie stukken met lamello's/domino's aan mekaar gezet en verlijmd. Hierbij heb je dan geen/weinig verschil meer, en bekom je een vlak blad.

Vooraleer te verlijmen worden de zijdes van de balken die naast mekaar liggen nog 'gevoegd'. De balken zijn uiteraard haaks geschaafd, maar om eventuele afwijkingen in de haaksheid van de aanslag van de schaafmachine op te vangen gaan we als volgt tewerk:
De te verlijmen zijdes van twee balken die tegen mekaar liggen worden nog eens door de schaafbank gehaald, de ene balk met het merkteken naar de aanslag, de andere balk met het merkteken naar jou toe. Hiermee verzeker je dat beide zijden parallel zijn ten opzichte van mekaar, of ze nu helemaal haaks zijn of niet. in feite maak je van je balken gelijkbenige trapeziums.

Zo, nu kunnen we lijmen:
20150528_203048 - res.jpg20150528_203943 - res.jpg20150528_203952 - res.jpg20150528_215513 - res.jpg


Tijdens het drogen heb ik ook nog de gaten voor de wervels afgetekend:

20150528_221244 - res.jpg

Vier wervels op de kopse regels, 5 wervels op de langsregels.
 

Hunto

Post veel
21 jan 2014
823
27
Drenthe
Absoluut leuk project! Toch een klein vraagje: zijn jullie meteen aan de machinale houtbewerking gegaan?
 

SereN

Actieve deelnemer
26 nov 2014
493
1
Aarschot
Absoluut leuk project! Toch een klein vraagje: zijn jullie meteen aan de machinale houtbewerking gegaan?

Ja en nee.
We zijn begonnen met oefeningen met handgereedschap: recht zagen, schuin zagen, doorlopende groef uitbeitelen, vierkant uitbeitelen, driehoek uitbeitelen, ...
Daarna zijn een heel aantal verbindingen gepasseerd, van puur manueel de halfhoutverbinding en zwaluwstaart verbinding tot penverbindingen met de pennenbank en langgatboor, sponningen op de freestafel, ...
We maakten wel van in het begin steeds onze werkstukken 'ready for use' met de machines: afkortzaag, zaagtafel, schaafbank, vandikte bank, ... in het begin onder korte supervisie, gaandeweg meer en meer zelfstandig.
 

SereN

Actieve deelnemer
26 nov 2014
493
1
Aarschot
Theo, bedankt.
Je hebt er inderdaad heel wat (dure/grote) machinerie voor nodig...

Ik ben me wat aan het informeren over Festool en Bessey materiaal, en daar lijk je een eind mee weg te komen.
Qua massief materiaal blijkt schaven/schureneen probleem te blijven. Volgens onze docent zijn die goedkope(re) bankjes niet echt een optie.
Wat betreft plaatmateriaal blijft die kantafwerking voor kopzorgen zorgen...

Het inschrijfgeld voor een jaar lang 1 dag per week toegang tot die professionele(re) machines valt dan opeens zeer goedmee...
 

SereN

Actieve deelnemer
26 nov 2014
493
1
Aarschot
Gisteren nog eens eventjes verder gedaan.

Gaten (sleuven) boren voor de wervels waarmee het blad gaat bevestigd worden:

20150601_184502 - res.jpg20150601_191112 - res.jpg

Verder de pennen gevormd naar hun gat:

20150601_202516 - res.jpg20150601_195641 - res.jpg20150601_195630 - res.jpg

Komende donderdag is de laatste dag vóór het zomerverlof waarop ik aanwezig kan zijn (omwille van een reeds lang geplande vakantie), en dus gebruik kan maken van het machinepark. Het zal kantje/boordje worden om alle 'grote' bewerkingen klaar te krijgen die nodig zijn om de rest thuis te kunnen afwerken...

Wat staat er zo nog op het programma:
- poten op maat zagen
- poten en regels verlijmen en opspannen
- tafelblad secties (3) van dikte maken
- tafelblad secties voegen en voorzien van Domino's
- tafelblad secties verlijmen en opspannen
- tafelblad op maat zagen

Voor thuis:
- wervels maken en plaatsen
- kanten breken/afschuinen/afronden
- schuren
- behandelen met ... (?)

Ik heb me intussen een Festool TS55, OF1010 en Rotex 150 aangeschaft, dus hoop het daar mee klaar te krijgen.
 

SereN

Actieve deelnemer
26 nov 2014
493
1
Aarschot
Ja, terug van vakantie!

De laatste donderdag voor vertrek nog het volgende gedaan:

Poten op maat gezaagd:
20150604_183520 - res.jpg 20150604_184017 - res.jpg

Kopregels aan poten verlijmd:
20150604_184227 - res.jpg 20150604_211853 - res.jpg

Blad secties voorzien van Domino's:
20150604_211902 - res.jpg 20150604_213942 - res.jpg

Uiteindelijk is het hier bij gebleven. Het was nogal druk, en was er geen tijd meer om de langsregels aan de poten te verlijmen, en om het blad te verlijmen.

Ik kwam dus thuis met dit bouwpakketje:
20150605_054512 - res.jpg

Gelukkig kon ik 2 lange klemijzers, en 4 kortere klemijzers lenen, om de boel toch nog thuis te kunnen afwerken.
 
A

Athanor

Guest
Veelbelovend tussenresultaat! Nu thuis nog even doorpakken en dan wordt het een solide geheel als ik het zo inschat:)


Fons
 

SereN

Actieve deelnemer
26 nov 2014
493
1
Aarschot
Het weekend voor vertrek maar vlug door gedaan (moest de klemijzers terugbrengen).

Eerst de langsregels en tussenregels verlijmd:
20150606_174027 - res.jpg

Droogpassen: (rommel = vertrekken op vakantie met baby...)
20150607_092307 - res.jpg 20150607_092346 - res.jpg 20150607_092408 - res.jpg

En verlijmen:
20150607_095233 - res.jpg 20150607_095245 - res.jpg 20150607_095305 - res.jpg 20150607_144121 - res.jpg

Blad verlijmen:
20150607_163143 - res.jpg

Ziezo, blad (los) op de poten:
20150607_220438 - res.jpg 20150607_220453 - res.jpg

Wat er nu nog rest:
- Blad aan kopse kanten op maat zagen (TS55, welk zaagblad? Standaard W48?)
- Wervels maken (om blad aan regels te bevestigen)
- Alles opschuren (RO150, welke korrelgroottes? hoekjes met de hand? RO90 of DTS400 nodig?)
- Behandelen, natuurlijke kleur zo goed mogelijk behouden (met olie? welke? Hier wordt vooral Woca verkocht)
 

SereN

Actieve deelnemer
26 nov 2014
493
1
Aarschot
Om even door te gaan over welk zaagblad te gebruiken voor het (kops) afkorten van het tafelblad:

Ik heb de volgende zaagbladen tot mijn beschikking (allen zo goed als nieuw):


  • 1 x Festool 491952 HW fijngetand zaagblad 48 Tanden - Wisseltand 160 x 20 x 48T (Voor schone, splintervrije dwarssnedes in massief hout en geplastificeerd of gefineerd plaatmateriaal)

  • 1 x CMT 296.160.56H zaagblad 56 Tanden - Daktand negatief voor Non-Ferro/Trespa/Alu 160 x 20 x 56T (Aluminium en Trespa)
  • 1 x CMT 292.160.56H zaagblad 56 Tanden - Wisseltand 160 x 20 x 56T (Afkorten (hard)hout, MDF en spaanplaat)
  • 1 x CMT 292.160.40H zaagblad 40 Tanden - Wisseltand 160 x 20 x 40T (Afkorten Melamine, Formica en spaanplaat)
  • 1 x CMT 291.160.24H zaagblad 24 Tanden - Wisseltand 160 x 20 x 24T (afkorten schulpen voor hard en zacht hout)
Zal die CMT 292.160.56H een mooier zaagbeeld hebben dan de Festool 491952 aangezien die 56 tanden heeft ipv 48? (de logica zegt van wel)

Aangezien deze kopse kanten van mijn tafel in het zicht blijven wil ik dus zeker geen brandsporen.
Wat met het toerental? Hoog - laag - gemiddeld?
Ik begin sowieso als test met er eens een dun schelletje af te nemen.
 
A

Athanor

Guest
Ik denk het gewone 56 tands blad gebruiken, niet de daktandvorm. Zorgen dat het blad scherp en schoon is zonder harsresten of aangekoekte hout residuen. En dan zorgen dat je en een keer kunt doorzagen, niet hoeft te stoppen voor afzuigslangen enkabels verleggen.

Fons

P.S. De klemijzers noemt men in de meubelmakerij sergeant of ook wel serre-joint:)
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.