stoel met gebogen zitting

ErnstKuhne

Actieve deelnemer
19 nov 2011
302
184
Deventer
www.ernstkuhne.nl
In het kader van de vakopleiding Meubelmaker aan het HMC ben ik met een stoel bezig waarin ik het houtbuigen onder de knie probeer te krijgen.
Hierbij mijn vorderingen tot nu toe.
Het ontwerp is van Joost en Ernst Kühne, de uitvoering door Ernst.
Het ontwerp:
overview.jpg
Gelamineerde, gebogen zitting, gezaagde vormstukken die de delen verbinden en taps toelopende, ronde, gedraaide pootjes.
De zitting bestaat uit 3 extreem gebogen planken, die identiek zijn, maar ook nog eens enkele graden tov elkaar zijn gedraaid.

De moedermal:
Met een zelfgemaakt freespasser voor de grote curves en een freesje van 15 mm freesde ik de contouren van de stoel uit een plaat:
P1010660.jpg
Veel aandacht voor de overgangen in de curve, die precies aan moeten sluiten!
P1010664.jpg
de totale curve, precies op de breedte die de dikte van de te buigen zitting wordt (15mm, opgebouwd uit 5 lagen van 3 mm dikte) , zodat ik de binnen- en de buitencurves voor de mal precies goed heb.
P1010665.jpg
Deze moedermal zaag ik later doormidden, zodat ik een ondermal en een contramal heb, die ik 9 keer kan kopiëren zodat ik een echt dikke (162mm dik) drukmal heb om straks de te lijmen vorm in te persen.
Met twee proefmallen heb ik ook een uitprobeerstoel gemaakt waarmee ik het zitcomfort kon beoordelen: Door stroken buigplex in de gleuven te schuiven ontstond een proefstoel. De zit wordt heel bijzonder en erg dwingend door de flinke curve: de één zit er prima in, de ander veel minder.
P1010681.jpg
Dit was overigens de tweede proefstoel, omdat een eerdere curve veel te scherp bleek te zijn.

Het ruwe hout
Ondertussen naar Loenen gereden om daar bij Hard-en-zachthout een mooie plaat Essen te halen, uit het hart van de boom zodat ik daar aan weerzijden van het hard kwartiers hout uit kan halen.
Een plaat van 390cmx50mmx500mm, doormidden gehaald om in te auto te passen.
P1010685.jpg
Met de (oude Elu) handcirkelzaag het hart er uit gezaagd en afgekort naar handzame maten om later te kunnen vlakken en strijken en uiteindelijk 3 mm dikke plankjes van 155mm breedt en 115cm lang van te kunnen zagen.
P1010688.jpg
Op school op de Harwi 130 schulpzaag het hout verzaagd naar dunne plankjes, tweezijdig gezaagd omdat een hoogte van 155 mm zelfs voor dat apparaat een zee te hoog is.
Steeds 4 mm dik plankje van de dikke balk afzagen, het overgebleven stuk weer vlakken en weer 4mm dik plankje zagen.
Daarna alle gezaagde plankjes op de vandiktebank van 4 mm naar 3 mm terugschaven.
Dit leidt tot heel veel dunne plankjes, heel veel zaagsel en schaafsel en heel veel plankjes met defecten (noesten, zwakke plekken door warrige draad etc) die afgekeurd worden, maar nog genoeg om te buigen.
P1010705.jpg

De mal
Van de moedermal heb ik met de decoupeerzaag (grof) en daarna de kopieerfrees op de bovenfrees 8 exacte kopieën gemaakt die ik zorgvulldig op elkaar lijm tot twee blokken (boven- en ondermal) van 162mm dik.
P1010706.jpg
Hier het resultaat: een loodzware maar perfect strakke mal met de curve er netjes in.
Hier nog zonder de extra gaten voor lijmklemmen die ik er nog met een 38mm speedboor in zal boren. Alleen het grote gat in het midden heb ik meteen meeegefreesd, hierin komen een aantal lijmklemmmen bij elkaar.
P1010708.jpg

Het lijmen
vijf lagen hout ingeklemd en van lijm voorzien:
We legden de mallen plat op de werkbank,
plaatsten de eerste laag hout er al losjes in, en voorzagen de overige 4 plankjes éénzijdig van lijm (met een verfroller) , die we één voor één dan snel steeds in de mal erbij tegen de andere plankjes drukten, zodat een pak van vijf plankjes en vier lijmlagen ontstond.

Met vereende krachten hebben we 5 lagen essenhout van 3mm dik in de mallen geperst. Het eerste stuk met handkracht (twee mannnen aan weerszijden druken de mallen een stuk tegen elkaar en een derde fixeerde met een lijmklem bovenin de mal) en daarna steeds met lijmklemmen in de daarvoor aangebrachte gaten verder klemmen. de hele tijd lag de mal nog op zijn kant.
Toen de mal eenmaal behoorlijk gesloten was, de mal op zijn onderkant gezet en ook de andere zijde (die daarvóór op de werkbank lag) van lijmklemmen voorzien.
P1010734.jpg
Zoveel lijmklemmen heb je echt nodig, je kunt met minder klemmen gewoon onvoldoende druk zetten.

Van het lijmen en aandrukken heb ik helaas geen foto's ik was een beetje druk (en gestresst mag je wel weten)........
De lijm kwam er aardig uit, getuige deze foto.
Ik gebruikte Rakol d 300 lijm die volgens de school, ondanks het feit dat het een witte PVAC lijm is, toch heel geschikt is voor gebogen lijmwerk.
P1010738.jpg

Na 4 uur drogen de mal gelost: grote opluchting bij de zeer welkome hulp van medecursisten en leraar op de foto, toen de springback (terugbuigen) heel beperkt bleek te zijn.
P1010743.jpg

Het eerste resultaat: een eerste mooie curve in essenhout, hier tijdens het drogen nog even tussen 2 klosjes ingeklemd om "kruip" tijdens het drogen te voorkomen.
P1010748.jpg
Inmiddels staat een tweede curve al ingeklemd en te drogen. volgende week de derde en dan samenbouwen.

Conclusie
Tot zover mijn eerste verslag, volgende week meer.
Tot nu toe geleerd:
1) frezen van een mal met de juiste dikte duimfrees leidt tot een mooie regelmatige boven- en ondermal.
2) Zo'n grote mal doet zijn werk behoorlijk goed: geeft stabiliteit om goed aan te kunnen drukken maar laat tijdens het inklemmen geen enkele correctie meer toe, extra druk op een specifieke plek is haast niet te doen, daarvoor is de mal te solide en onvervormbaar.
Misschien moet je hem naderhand in segmenten opzagen: eerst de bovenkant van de vorm aandrukken, dan de zijkanten en dan pas de uiteinden?
Ik had nu moeite om voldoende lijmdruk te krijgen op de plek waar de scherpee curve uit het midden, overgaat in de flauwere curve aan de beide zijkanten.
3) Een kwartiertje droog voorbuigen van het hout in de mal (zonder lijm) maakt het lijm opbrengen vervelender (je moet allemaal gebogen planken gaan inlijmen), maar het persen gaat eenvoudiger: zonder voorbuigen begonnen de lagen heel erg te verschuiven tov elkaar.
4) zorg voor voldoende hulp want in je eentje redt je het niet bij het aanpersen.
 
Laatst bewerkt:

Nerflander

Actieve deelnemer
5 feb 2011
291
6
Steenwijk
Interessant verslag van boeiende techniek.
Het zal een flink geworstel zijn geweest met dat weerbarstige essen, maar het resultaat als de lijm droog is, is bijzonder sterk.
Leuk om op de foto's wat bekend terrein te zien, een paar jaar geleden heb ik er mijn vakdiploma Meubelmaken gehaald.

Nog een belangstellende vraag: Heb je overwogen om de persing te doen onder de vacuumpers? Of wilde je de uitdaging aangaan met middelen waar je thuis ook over kunt beschikken? Benieuwd naar de afwegingen.

Bedankt voor de leuke fotosessie.
 

ErnstKuhne

Actieve deelnemer
19 nov 2011
302
184
Deventer
www.ernstkuhne.nl
vacuumpers

Vacuumpers heb ik niet overwogen, heb ik ook geen ervaring mee.
Ik weet ook niet of je deze vorm efficient daarmee kunt persen: ruim een meter groot, 25 cm hoogteverschil en 5 lagen hout, kan dat daarmee?

Ik had het met deze mal en de hydraulische fineerpers (die hele grote) willen persen, dan had ik de bovenkant van de mal ook recht gehouden.
maar de geopende mal past er absoluut niet tussen in de hoogte.
Later bedacht ik nog dat ik een opsluitbank of kozijnenpers zou kunnen gebruiken, maar toen had ik de mal al geschikt gemaakt voor lijmklemmen.
Ik weet ook niet of je daarmee en slag van 25 cm kunt maken.
Nu dus nog even met handkracht maar ik sta zeker open voor suggesties om het te vereenvoudigen.


Interessant verslag van boeiende techniek.
Het zal een flink geworstel zijn geweest met dat weerbarstige essen, maar het resultaat als de lijm droog is, is bijzonder sterk.
Leuk om op de foto's wat bekend terrein te zien, een paar jaar geleden heb ik er mijn vakdiploma Meubelmaken gehaald.

Nog een belangstellende vraag: Heb je overwogen om de persing te doen onder de vacuumpers? Of wilde je de uitdaging aangaan met middelen waar je thuis ook over kunt beschikken? Benieuwd naar de afwegingen.

Bedankt voor de leuke fotosessie.
 

Hunto

Post veel
21 jan 2014
823
27
Drenthe
Leuk verslag van de realisatie van een mooi ontwerp!
Succes met het vervolg en houd ons op de hoogte.
 

SunRayes

Oud hout
11 sep 2011
2.755
145
Rotterdam
Mooi verslag! En zeer leerzaam om te volgen.
En al een mooi resultaat met die eerste poging!
Heel gaaf!

Groeten, Raymond
 

ErnstKuhne

Actieve deelnemer
19 nov 2011
302
184
Deventer
www.ernstkuhne.nl
Vervolg afgelopen donderdag op het HMC in Rotterdam:
de eerste 2 curves zijn uit de mallen en lijken sprekend op elkaar:
P1010771.jpg
Nu de randen nog bijwerken want het fineer is toch wel wat gaan drijven P1010775.jpg
Met een kops hout schaafje is de lijm en de ongelijkheid snel weg en verdwijnen bijna de 5 laagjes tot een massieve plank.
P1010781.jpg
en als de derde curve ook gelijmd is, zal ik de curves inkorten naar de juiste maat.
Aan het eind van de dag is ook de derde curve uit de mal.
Hierbij de hele familie curves, met de beide mallen en de maker erbij.
P1010789.jpgP1010792.jpg
Volgende week afwerken en de delen gaan verbinden, blijft een spannend project.
 

Toxiq

Oud hout
28 aug 2013
5.801
7
Flevoland
Ik zit op het puntje van mijn stoel, erg mooi project !
Met name naar de verbindingen ben ik zeer benieuwd, dus een flinke stapel mooie foto's wordt zeer gewaardeerd
 

jaap

Moderator
9 mrt 2008
5.045
1.674
Terkaple
www.woodworking.nl
Wat een reuze interessant project Ernst. Hoe dik zijn de stroken die je gebruikt?
Zo'n #60 blokschaaf is misschien wel mijn meest gebruikte schaafje, een soort wonderolie ;).

jaap
 

sirjacobsd

Oud hout
27 feb 2014
2.794
41
Boeiende werkzaamheden.
Heel herkenbaar voor mij wat u hier in beeld brengt.
Verlijmingen op mallen om dergelijke vormen te bekomen doe ik ook regelmatig met mijn leerlingen.
Ik blijf het zeker volgen.
In ieder geval, ben je zeer goed bezig en nog veel succes toegewenst met de komende stappen.
 

MasaveHout

Post veel
3 feb 2013
1.636
204
47
zwolle
www.masave.nl
He Ernst,

Tof dat je dit uitgebreid documenteert. Er zijn vele mensen die ook dergelijke projecten willen opstarten, op deze manier kunnen ze even "spieken" bij jouw werkzaamheden. Wat ik tevens erg mooi vind om te zien is de progressie die je maakt door de tijd heen. Hoog tijd voor een bak koffie om weer eens bij te praten.
 

ErnstKuhne

Actieve deelnemer
19 nov 2011
302
184
Deventer
www.ernstkuhne.nl
Bedankt voor de reacties, ook suggesties zijn altijd welkom, daarvoor post ik dit project ook, naast trots op het werk.
Jaap: de lagen van het hout zijn 3 mm dik en 155mm breed (terwijl ik uiteindelijk 150mm breedte nodig heb).
Toen ik 5 lagen op elkaar drukte met de hand, kwam ik met de schuifmaat op 15,3 mm en ik dacht dat ik dan met persen wel naar de gefreesde 15mm zou komen.
Ik twijfel nog of dat echt gelukt is, ik heb het idee dat ik toch ook wat voor de lijmlagen mee had moeten rekenen... iemand ervaring?
Ik heb het eindresultaat nog niet nagemeten, ga ik donderdag doen.
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.