Loodlijn uitzetten

ArtHarg

Post veel
9 jan 2009
1.810
1
Den Haag
www.artharg.nl
We moeten allemaal weleens een loodrechte lijn uitzetten zonder dat we een rechte kant hebben waartegen we een winkelhaak kunnen gebruiken. Dit is de methode die ik gebruik, misschien vinden meer mensen hem handig.

Zet eerst je referentielijn uit. Hier is dat de bovenste van de twee zwarte lijnen die zijn gemaakt met een sumitsubo (japanse slaglijn). Stel je passer in op ongeveer de helft van de breedte van de plank. Lopen de zijkanten niet evenwijdig, neem dan de helft van de smalste zijde. De passer verstel je niet tot je klaar bent!
Loodlijn 1.jpg

Kies het punt waar je de loodlijn wilt opzetten en trek van daaruit een kwartcirkel. Je hebt niet de hele kwartcirkel nodig, maar dit is wel zo makkelijk.
Loodlijn 2.jpg

Waar de kwartcirkel de referentielijn kruist zet je je passerpunt en je trekt een cirkelboogje dat de kwartcirkel kruist. Ik trek de boog door tot het referentiepunt om dat straks makkelijker te kunnen vinden.
Loodlijn 3.jpg

Zet je passerpunt in het snijpunt van de kwartcirkel en de cirkelboog en teken een tweede cirkelboogje. Dat moet ergens ongeveer "boven" je referentiepunt liggen.
Loodlijn 4.jpg

Pak nu een lineaal en trek een lijn van het einde van de kwartcirkel en door het kruispunt van de kwartcirkel en de eerste cirkelboog.
Loodlijn 5.jpg

En dan vervolgens een lijn door het snijpunt van die lijn en de tweede cirkelboog en door het referentiepunt. Dat is je loodlijn.
Loodlijn 6.jpg

Deze methode is vooral handig als je geen ruimte hebt voor cirkelbogen aan weerszijden van de plek waar je de loodlijn nodig hebt. Als je daar wel de ruimte voor hebt is die methode nauwkeuriger omdat je niet twee keer een lijn met een lineaal door twee punten hoeft te trekken. Ik zou zeggen: probeer het eens! Na twee keer heb je de slag wel te pakken.
 

mathieu

Oud hout
5 jul 2010
4.485
954
Riemst
Inderdaad, maar ik heb het geleerd bij de metsers. En die gebruiken 60/80/100! Toevallig had ik het gisteren er nog over met mijn neefje. Hij had net de stelling van Pythagoras gehad in school. En na even doorvragen kwam hij ook spontaan met 3/4/5.
 

bjorn

Post veel
14 aug 2009
754
3
Twente
Leuke post, goed uitgelegd. Ik ben wel benieuwd waarvoor je een ruwe plank haaks wilt afkorten?
Doet me denken aan de paardenstal die ik als leerjongen moest helpen bekleden met ruwe schaaldelen. Zeg dat de planken allemaal 120 cm lang moesten worden, m'n leermeester had een geschaafde vuren plank op 120 gezaagd, op het ruwe deel leggen en verdelen en langs de haaksgezaagde, geschaafde plank aftekenen. Op zich simpel, maar zou ik toen zelf niet zo snel op gekomen zijn denk ik
 

ArtHarg

Post veel
9 jan 2009
1.810
1
Den Haag
www.artharg.nl
Het is niet om haaks af te zagen maar om een lijn parallel aan de eerste te kunnen slaan. Ik teken aan twee uiteinden een loodlijn, zet met een passer op beide dezelfde afstand uit en sla daartussen de tweede lijn. Voordeel is dat je niet hoeft te meten en dus ook geen meetfouten kunt maken.

Je zou ook met een story stick (is daar een Nederlandse term voor?) kunnen werken. Maar ik ben nu brede panelen uit schaaldelen aan het samenstellen, dus ik wil de maximale breedte uit elk schaaldeel halen. Ik ken mezelf, met zoveel merktekens op een story stick pak ik vroeg of laat de verkeerde en heb ik een prachtig taps toelopende plank :)
 

houtenklaas

Post veel
17 jan 2011
1.192
3
Ouderkerk aan den IJssel
Ik ken mezelf, met zoveel merktekens op een story stick pak ik vroeg of laat de verkeerde en heb ik een prachtig taps toelopende plank :)

Ik ken zo ook geen nederlandse term. Misschien 'maatstok'?

Op mijn storysticks staat alleen hun lengte. Voor iedere gebruikte lengte heb/maak ik een aparte storystick. Als ik merktekens op die dingen zou zetten voor verschillende lengtes kan ik net zo goed een duimstok gebruiken ;)
 

houtenklaas

Post veel
17 jan 2011
1.192
3
Ouderkerk aan den IJssel
Begrijp ik het goed dat jij de loodlijnen gebruikt om een parallelle lijn met je eerste slaglijn af te meten?
Kunnen de loodlijnen dan niet een stukje van het plankeinde af getekend worden? Dat maakt het tekenen van de loodlijnen een stuk eenvoudiger, maar geeft op een (lange) plank geen verlies van nauwkeurigheid. Misschien wordt die (on)nauwkeurigheid wel gecompenseerd doordat je minder snijpunten hoeft te gebruiken/tekenen.

Ik kende jouw methode nog niet, dank voor de heldere uitleg!
 

bjorn

Post veel
14 aug 2009
754
3
Twente
Voor parallelle lijnen kun je toch ook gewoon de passer op de plankbreedte afstellen en met je parallelle lijn op de buitenkant van het stukje getekende cirkel gaan zitten?
 

ArtHarg

Post veel
9 jan 2009
1.810
1
Den Haag
www.artharg.nl
@houtenklaas: je moet de slaglijn aan een kant vastprikken. Als de loodlijn te ver uit de kant staat kan ik dat inprikpunt niet goed meer bepalen. Daarom zit ik met de loodlijn het liefst zo dicht mogelijk bij de rand.

@bjorn en damien: het hangt er vanaf of je zaagkant haaks is op je referentielijn. Is hij dat, dan ben je snel klaar, inderdaad met jullie methode. Is hij dat niet, zoals bij mij -die is ongeveer haaks op de middellijn- dan moet je de bovenkant van de boog bepalen. Da's lastig omdat die boog zowat vlak loopt.

Aan de andere kant: dit is nog ruw zaagwerk. Als je een of twee millimeter scheef zit dan haal je dat er bij het haaksen nog wel uit. Maar goed, deze methode kost zó weinig extra moeite...
 

bjorn

Post veel
14 aug 2009
754
3
Twente
Ook al zit er een 45 graden kopse kant aan de plank, dat maakt voor een evenwijdige lijn niet uit. Gewoon de buitenkant van de boog aan houden, altijd goed.
Jouw methode is ook goed, alleen omslachtiger.
 

ArtHarg

Post veel
9 jan 2009
1.810
1
Den Haag
www.artharg.nl
Het ligt eraan: de top van de boog moet wel binnen de plank vallen. Bij 45 graden naar binnen toe moet je dus ver genoeg uit de kant beginnen. Maar dat moet je met mijn methode natuurlijk ook. Welbeschouwd bepaal je met mijn methode waar de top van de boog ligt. De loodlijn krijg je er gratis bij ;-)
 

bjorn

Post veel
14 aug 2009
754
3
Twente
Klopt, als je bij de punt van een 45 gradenhoek met de duimstok de maat wilt aftekenen heb je ook geen hout om de streep op te zetten:)
 

Huib

Actieve deelnemer
11 nov 2012
707
8
Gouda
Ook al zit er een 45 graden kopse kant aan de plank, dat maakt voor een evenwijdige lijn niet uit. Gewoon de buitenkant van de boog aan houden, altijd goed.
Jouw methode is ook goed, alleen omslachtiger.

Wat bedoel je precies met gewoon de buitenkant van de boog aanhouden?

Was ook op zoek naar een makkelijke manier om ruwe schaaldelen van larix evenwijdig te zagen. Wellicht voor doorgewinterde houtbewerkers een makkie maar na het bekijken van onderstaand filmpje :eek:

 

ArtHarg

Post veel
9 jan 2009
1.810
1
Den Haag
www.artharg.nl
Teken vanaf je eerste lijn twee cirkels (zelfde maat). Boven en onder de lijn kan je nu precies één lijn trekken die de cirkels nét raakt. Die moet je hebben, die zijn evenwijdig aan de eerste lijn.
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.