Gezocht, niet schadelijke olie voor keukengereedschap

Definieer schadelijk, en sterker nog, definieer wat je verstaat onder 'afgeven'. Als chemicus is mijn standpunt dat vrijwel elke reactieve afwerking geen schadelijke stoffen meer in relevante hoeveelheden afgeeft als die afwerking eenmaal helemaal uitgehard is. En dat standpunt wordt grosso modo ook gedeeld door overheidsinstanties die daar over gaan. Dat er dan toch maar zo weinig food-safe finishes zijn komt voornamelijk omdat vrijwel geen aanbieder de investering over heeft voor de certificering van een product voor een vrijwel niet bestaande markt. De paar food-safe finishes die er zijn zijn OF halfhardende, niet-gekatalyseerde spijsoliën (walnootolie, sojaolie), of geraffineerde minerale olie (paraffine). Beide typen olie zijn slechte afwerkingen omdat ze weinig watervast zijn, niet (minerale olie) of slecht polymeriseren en dus geen duurzame afwerking genereren, en regelmatig vervangen moeten worden. Hoogglans kun je met dit soort producten al helemaal niet bereiken. Dan ben je bij bijvoorbeeld een slakom beter af door de afwerking te laten bestaan uit de sla- of olijfolie en azijn die er bij regelmatig gebruik vanzelf in trekt - ook dat levert echter geen hoogglans op.

Wil je een duurzame afwerking, en zeker eentje die een hoogglans finish geeft, dan zul je moeten gaan experimenteren met afwerkingen die officieel niet voor voedseltoepassingen bedoeld zijn. Gekookte lijnolie, 'Danish oil', lakken, epoxyharsen. Voor al dit soort afwerkingen geldt dat de vloeibare producten schadelijke stoffen bevatten, zoals oplosmiddelen, harders, weekmakers, epoxymonomeren. Oplosmiddelen verdampen (uiteindelijk), harders worden veelal een integraal onderdeel van de uitgeharde hars, epoxymonomeren reageren tot een polymeer, en weekmakers - ja die blijven vaak lang, maar in heel laag niveau, uit een hars 'lekken'. Verder zijn sommige harsen (lakken) meer dan andere gevoelig voor langzame afbraak over hun levensduur.

Een gekookte lijnolie (meestal lijnolie met harders) is waarschijnlijk de minst 'schadelijke' maar ook minst duurzame oplossing - ook afhankelijk van het gebruikte oplosmiddel. Bij lakken moet je vooral naar eventueel aanwezige weekmakers en lange-termijn gedrag van de hars kijken, en bij epoxy geldt dat je voornamelijk naar weekmakers zou moeten kijken - en naar de allergene eigenschappen van de ongereageerde monomeren - dat is alleen relevant voor de verwerking. Wel geldt dat hoe beter de finish, hoe meer je hoogglans kunt verwachten, maar ook hoe meer het er als een plestik laagje bovenop het hout uit ziet.

Voor een slabak zou ik gewoon een flesje walnotenolie of druivenpitolie bij de A. Heijn kopen. Voor een drinkbeker uit hout die vloeistof moet kunnen bevatten, een epoxyhars. Of zoals een Finse kuksa, maar dan moet je een berkenburl zoeken en die weken in zout water voorbehandelen - en dan nog is ie niet echt vochtdicht, maar wel bestand tegen gebruik als zodanig.

kijk eens bij Ron van Zaltbommel http://www.rons.biz/
die kan je ook een goed advies geven.

groet
Jan