Aangaande de Carnauba was. Ik veronderstel dat je bedoeld dat de was hierdoor niet uithard?
Ja. Althans de carnaubawas zal niet meedoen in het hardingsproces van de tung- of lijnolie. Je krijgt dus een lijnolie- of tunghars (het gepolymeriseerde resultaat van de harding van de olie) waar de carnaubawas als toevoeging inzit, net als plastics met toevoegingen, zoals weekmakers. Of de carnaubawas echt als weekmaker werkt, of anderszins de hars beïnvloedt weet ik niet, ik heb het zelf nog nooit geprobeerd. Gezien het feit dat sommige bekende weekmakers niet veel kleiner (moleculair gezien dan) zijn dan de componenten van carnaubawas, en gezien het feit dat de carnaubawasmoleculen iig een stuk kleiner zijn dan de harspolymeren ga ik er van uit dat 'weekmaken' zeker een deel van de resultaten zal zijn, maar het is zeker niet uitgesloten dat een tungoliehars met carnaubawas (ook) gewenste eigenschappen vertoont. Zoals gezegd, ik heb het niet geprobeerd, en jij wel, dus ik zal jouw ervaringen niet tegenspreken.
Ik moet bekennen dat ik van chemie niet veel kaas heb gegeten, maar mijn redenering is als volgt. Vergeet niet dat er terpentijn wordt gebruikt om beide producten op te lossen en te verdunnen. Misschien binden ze wel?? Als pure tungolie uithard blijft deze elastisch, dat kan je duidelijk merken bijvoorbeeld aan de rand van de fles waar je hem uithaalt, carnauba was daarentegen word erg hard.
Terpentijn doet wel mee in de uitharding, iig bij lijnolie, en naar ik aanneem ook bij tungolie. Dan nog ga ik er van uit dat de carnaubawas chemisch gezien niks doet.
Siccatief is bij tungolie trouwens overbodig.
Dat weet ik zo niet, dat zal denk ik ook afhankelijk zijn van de toepassing en gewenste eigenschappen. Voor zover ik me kan herinneren zijn er tungolieproducten die wel degelijk siccatief bevatten. Net zoals er lijnolieproducten zijn die geen siccatief bevatten. Wel is bekend dat tungolie van zichzelf sneller polymeriseert dan lijnolie.
Ik kan deze stelling niet bewijzen op een wetenschappelijke basis maar in het huis van mijn vader heb ik de trap met mijn tungolie was mengsel afgewerkt en de vloer met tungolie zonder de carnauba was. Op twee jaar tijd was er een zeer duidelijk verschil in slijtage te merken en hebben we besloten om de vloer op dezelfde wijze te behandelen met een beter resultaat tot gevolg.
Da's op zich een interessante observatie. Het kan natuurlijk verschillende oorzaken hebben. Misschien slijt bij een tung/carnaubamengsel de tunghars sneller weg, waardoor er een 'pure' carnaubalaag overblijft. Of vindt er tijdens het uitharden een 'scheiding' van de hars en de carnaubawas plaats, zodat je een laagje carnaubawas 'over' de hars krijgt. Of krijgt een tungoliehars/carnaubawas afwerking inderdaad een duurzamer eigenschap die een normale tungoliehars niet heeft. Maar kennelijk heeft het voor bepaalde toepassingen zin om een tungolie/carnaubawas mengsel te maken.
Vaak gebruik ik nog wat citrusolie maar max. 10% en vermits ook dit verdund gebruik dan 10% minder terpentijn. Dit geeft ook een iets aangenamere geur bij de verwerking.
Ik maak mijn lijnolieproduct ook met een mengsel van citrusolie en terpentijnolie - ook voor de geur. Ik vind ze allebei lekker ruiken overigens. Fucntioneel is er volgens mij geen verschil. Wel denk ik dat, zeker als je grote hoeveelheden nodig hebt (industriele productie) dat citrusolie goedkoper is dan terpentijn - citrusolie is een 'afvalproduct' van de citrusvruchtenindustrie. Milieukundig zijn er volgens mij geen verschillen. En qua toxicologie voor de gebruiker maakt het ook niet uit of je citrusolie, terpentijn of peut gebruikt. Oplosmiddelen zijn altijd slecht - in grote hoeveelheden en bij continue blootstelling. Incidentele blootstelling kan niet of nauwelijks kwaad.
Als je dan ook nog een schimmel en insectenwerend effect wil bekomen kan je er ook boorzuur aan toevoegen. Dit heb ik nog maar één keer geprobeerd bij een restauratie voor een buitentoepassing waar schimmel een probleem was. Het boorzuur lost echter moeilijk op en mijn ervaringen hiermee in combinatie met olie zijn erg beperkt.
Boorzuur is niet echt heel fijn of heel effectief - het werkt wel. Als het zo moeilijk verwerken is zou ik echter toch naar andere, modernere schimmelwerende toevoegingen gaan kijken - tenzij je perse geen 'echte' bestrijdingsmiddelen wilt gebruiken.
Ik ben altijd bereid mijn ideeën aan te passen maar blijf tot hiertoe toch nog overtuigd van mijn toepassing. Het zou wel een goed experiment zijn om een proef opstelling te maken en verschillende ooien en technieken te testen op verschillende houtsoorten. De ultieme afwerking blijft toch het glanzende oppervlak van een vlijmscherpe handschaaf.
Zoals gezegd, jij spreekt uit ervaring, ik alleen maar uit theorie. Als jouw ervaring is dat een tungolie/carnaubawas mengsel betere eigenschappen heeft dan tungolie alleen, dan zal ik dat zeker niet tegenspreken. Een test lijkt me, op termijn, best leuk.
Henk
