Paneel verlijmen. Planken om en om?

Seek

Oud hout
10 mei 2009
2.679
4
Keer op keer lees ik hier op het forum dat bij het verlijmen van een paneel, de planken om en om met de hartzijde naar boven of naar onderen moeten liggen. Daar heb ik zo mijn twijfels over.

Dosse planken gaan zowiezo krom trekken, afhankelijk van het weer. De keuze is dus of je een lange flauwe boog in je paneel wilt hebben of allemaal korte boogjes om en om. Ik zelf zou eerder voor het eerste kiezen. Je gebruikt zo'n paneel meestal in een constructie. Een zijwand van een kast met zwaluwstaarten bijv. Of een tafelblad met stevige regels er onder. Een lange flauwe boog is makkelijker plat te houden door de constructie dan al die korte boogjes (terwijl de radius gelijk blijft he!). Bij de lange boog heeft de rechthoudende kracht van de constructie een veel langere arm.

Persoonlijk kijk ik liever naar, hoe ziet het paneel er uit? Krijg je in het lijnenspel van de houtnerf een mooie compositie? En omdat ik graag met handschaven werk, is de richting van de nerf in elke plank in dezelfde gunstige richting voor het schaven?

Bij planken die losliggen, zoals losse kastplanken, is om en om wel een slimme truc natuurlijk.

Graag meningen en discussie :)
 

borre

Actieve deelnemer
14 jun 2008
538
63
munstergeleen (Lb)
Ik denk zelf ook dat het geen 'gouden regel' is die altijd toegepast moet worden. Kromtrekken van verlijmde panelen is van meer zaken afhankelijk dan nerfrichting.
Als je een paneel lijmt van dikke smalle beuken stroken hoef je zeker niet moeilijk te doen over nerfrichting, terwijl een paneel van dunne, goedkope snelgegroeide grenen bouwmarktplanken gegarandeerd krom gaan staan wat je ook doet.
Bij de betere en kompakte houtsoorten is mijn prioriteit ook het mooiste en passende patroon. Als de nerfrichting dan toevallig om en om is, is dat mooi meegenomen, maar geen must.

Gr Ed
 

mathieu

Oud hout
5 jul 2010
4.494
960
Riemst
En omdat ik graag met handschaven werk, is de richting van de nerf in elke plank in dezelfde gunstige richting voor het schaven?
Als je de tweede plank twee keer draait (om zijn lengte en om zijn breedte) zit de draadrichting van de twee stukken toch terug in dezelfde richting? De richting van de tekening in de plank zit dan wel omgekeerd.
Van onderlinge planken die bol gaan staan in een paneel heb ik nooit last, of het moet echt minderwaardig hout zijn.
 
Laatst bewerkt:

Seek

Oud hout
10 mei 2009
2.679
4
Dat is me een beetje te complex om zo uit mijn hoofd te zien hoe het ronddraaien gevolgen heeft voor de schaafrichting. Ik kijk gewoon naar de plank hoe hij er bij ligt. Maar op zich is dit wel een tip om te onthouden.

In Spannagel wordt veel geschreven over het maken van verlijmde panelen. Een paar tips uit dat boek die ik heb onthouden:
- Nooit dosse aan kwartiers lijmen. De meeste brede planken hebben wel een verloop van dosse naar meer kwartiers hout. Uit mezelf zou ik dit al nooit tegen elkaar lijmen, gewoon omdat het er lelijk uitziet. Maar het heeft ook een technisch bezwaar omdat dosse hout heel anders werkt dan kwartiers. Omdat Spannagel veel met fineer werkte is dit erg belangrijk voor hem om lelijke randen onder het fineer te vermijden.
- om dezelfde reden nooit kernhout aan spint lijmen. ook dit geeft in de loop der tijd spanningen in de plaat en richels bij de lijmnaad.
 

mathieu

Oud hout
5 jul 2010
4.494
960
Riemst
Ik ben nu kersen paneeltjes aan het lijmen om een gereedschapskist te maken. Op ieder stuk heb ik een pijl getekend met de (vermoedelijke) draadrichting. Als de eerste plank bijvoorbeeld met de pijl boven naar rechts ligt, dan moet de tweede met de pijl onder naar links. En zo volgen.

De draadrichting bepalen is wel niet altijd eenvoudig. Bij eik is het duidelijk te zien aan de sapkanaaltjes. Bij zachte houtsoorten zoals kersen voel je de opstaande vezels als je met de hand over het hout strijkt. Tegen de draad in voel je dan meer weerstand als met draad mee.
 

kodama

Actieve deelnemer
Seek slaagt de nagel op de kop. Om en om verlijmen vind ik achterhaald. De nerf en draadrichting is zeker de beslissende factor in mijn eigen werk. We gaan zelfs nog verder en proberen de 'vorm van de nerf' te paren. Daarmee wil ik zeggen dat je bijvoorbeeld bij kwartierse planken de zijde van de plank niet recht schaaft maar deze ongeveer de vorm van de nerf van de aansluitnde plank geeft. Deze gebruik je dan als mal om de parende zijde te maken. Als deze dan verlijmd worden lijkt dit één brede plank en kan je bijna onmogelijk zien waar de naad zit.
Als je brede planken hebt waarbij je schrik hebt dat ze zullen werken kan je het hart center er van tussen zagen en deze dan weer paren. Dit resulteerd in een brede stabiele plank waarbij de nerf mooi doorloopt.
Ideaal is het altijd de buitenzijde van de plank die zichtbaar is. De buitenkant van de boom dus bij dosse planken.
Om en om verlijmen geeft enkel potentiele moeilijkheden bij het afwerken met de schaaf.
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.