Handzaag slijpen

coko

Post veel
6 apr 2008
1.138
3
Nederweert
Ik heb een oude Preston kapzaag op de kop getikt. Op zich doet ie het prima. De zaag laat een mooie rechte zaagsnede achter, maar omdat enkele tanden behoorlijk zijn gesleten is de zaag wat langzaam.

Ik heb op het www info gezocht en gevonden over het slijpen van handzagen, maar ik ben bang dat ik het verknoei.

Weet iemand een adres waar ik deze zaag kan laten slijpen?
Of zijn er in Nederland ook workshops over het slijpen van zagen (en beitels, mijn beitelslijp techniek moet ook veel beter kunnen :oops: ). Dat zou natuurlijk helemaal ideaal zijn.
 

hemski

Actieve deelnemer
31 mrt 2008
281
2
Je zou de dvd van Tom Law kunnen kopen in Arnhem. De beste man verteld je precies hoe je het moet doen.
 

tuoh

Oud hout
Bij handzagen worden de tanden gevijld met een driehoekige vijl, daar is niks moeilijk aan, het vraagt enkel enige oefening om de vijl steeds onder de zelfde hoek te houden.

Bij botte zagen worden de tanden eerst gevlakt met een blokvijl, dit is met een platte zoetvijl in de lengte van de zaag over de tanden gaan tot deze een mooie rechte lijn vormen, hierbij worden de hogere tanden een stukje afgevijld tot alle tanden geraakt worden.

Indien nodig worden nu eerst de zaagtanden met een zaagzettang beurtelings links en rechts getrokken dit om klemmen van de zaag tegen te gaan.

Als laatste bewerking komt het scherpen van de tanden, dit gebeurt met een passende driehoekige vijl waarmee elke tand tot een scherp puntje word gevijld, voor fineer - en kapzagen gebeurt dit vijlen van alle tanden langs één zijde van de zaag.( De tandborst maakt een hoek van 90° met de lengteas van de zaag)

Bij de grotere schulpzagen word er eerst langs de ene zijde van de zaag de tanden gevijld, maar steeds één tand verspringen, daarna word de zaag gedraaid en vijlt men langs de andere kant de resterende tanden.( de tandborst maakt hier en hoek van 60° met de lengteas van de zaag.)

Pfft, dit alles zitten typen duurt langer dan een zaag vijlen.

Mvg,

André
 

coko

Post veel
6 apr 2008
1.138
3
Nederweert
Tuoh, dank voor de uitgebreide info!

Jouw manier van slijpen ben ik ook op het www tegen gekomen.
Anderen zeggen dat je eerst de zetting eruit moet halen alvorens te vlakken en te slijpen.
Wat ik heb gelezen wordt voor het vlakken meestal een basterd vijl gebruikt omdat dit sneller werkt en aangezien de tand toch in een punt wordt geslepen is de grovere afwerkerking geen issue.

Voordat ik zelf aan de slag ga heb ik nog enkele vragen.

De driehoekige vijl, moet die enkel of dubbel gekapt zijn?
En welke maat vijl heb je nodig voor een 13 tpi zaag?
Niet onbelangrijk, hoe zorg je dat je de juiste hoek van slijpen behoud?
Ik heb filmpjes gezien en gelezen over "rake aligment jigs" maar ik snap nog steeds niet hoe die dingen helpen om de juiste hoek te handhaven.


@ Hemski, die DVD lijkt mij zeer leerzaam, het probleem bij mij is dat zo'n dvd juist meer vragen opleverd. Waarom doe je het zo? Zijn er nog andere manieren? Ik heb gelezen dat...
Tijdens een workshop kan ik die vragen stellen. Ook kan de diegene die de workshop geeft mij wijzen op mijn fouten.
Op de site van FWW staat ook zo'n mooi stukje, een hobbyist (net als ik) gaat op bezoek bij de dovetail doctor.
Wij maakte dezelfde fouten, ik heb er iig van geleerd.
 

tuoh

Oud hout
@coko, zaagvijlen zijn dubbelgekapt, voor de juiste maat neem je best de kapzaag mee naar de winkel daar kan je passen. Voor fineer- en kapzagen heb je driehoekige vijlen met scherpe hoeken nodig, kies voor een zo groot mogelijk passend exemplaar.( is makkelijker vast te houden)

Voor het blokvijlen kan je inderdaad ook gebruik maken van een bastaard vijl, maar je zal ondervinden dat door de grove kapping van deze vijlen je geen vloeiende beweging kan maken, het gaat meer met horten en stoten, de kapping blijft haperen aan de hogere tanden.Ook is de afname van materiaal veel agressiever met als gevolg nadien meer werk om de tanden scherp te vijlen.

Fineer- en kapzagen zijn gemakkelijk te scherpen omdat de vijl horizontaal gehouden word en in een hoek van 90° op de lengteas van de zaag, de kanteling van de vijl word bepaald door de tandvorm, deze heb je van zodra je de vijl tussen twee tanden in legt.
Voor dit werk heb je geen jigs nodig, enkel enige oefening.
Gewoon proberen is de boodschap, begin met één vijlstreek per tand er zorg voor dragend dat de borst van de eerste tand en de rug van de tweede tand gelijkmatig gevijld worden.

De eerste vijlbeurten zullen traag verlopen omdat je per tand de stand van de vijl gaat controleren, maar na enige tijd kan je dit werkje met de ogen toe. Even een kapzaag vijlen kost me nog geen vijf minuten werk, je hoeft ook niet bij elke vijlbeurt de tanden te zetten, dit gebeurt enkel als je ondervind dat het zaagblad begint te klemmen in de zaagsnede.

Bij het zetten van de tanden deze NOOIT terug rechten, wanneer je dit eerst doet en daarna de tanden opnieuw gaat zetten is de kans heel groot dat tanden gewoon afbreken.
Zeker bij oudere zagen kan dit gebeuren omdat het vroeger gebruikte staal meestal harder was dan tegenwoordig.
Als je de kans krijgt moet je maar eens vergelijken met twee zagen van hetzelfde merk maar van verschillende produktiejaren.Bv: een Sandvikzaag van begin jaren zestig, met een hedendaagse Sandvikzaag, maar wel één zonder geharde tanden.

Mijn beste schulpzaag is een oude Sanvikzaag van veertig jaar oud, deze heeft een uitzonderlijk stijf en hard zaagblad, deze kwaliteit vind je tegenwoordig niet meer in de winkel.

Mvg,

André
 

houtmannetje

Actieve deelnemer
27 mrt 2008
270
0
houtmannetje.nl
tijdens mijn oplijding moest de zaag elke dag gezet en gevijld worden, tegenwoordig breng ik ze naar de slijper, hier is de zetting altijd goed en je kunt aangeven of je je zaag voor schulpen of afkorten gaat gebruikenkost ongeveer 4 euro waar ik het laat doen, daar ga ik niet zelf voor aan de gang
 

tuoh

Oud hout
@ houtmannetje, laten slijpen gaat natuurlijk ook, maar persoonlijk vind ik dat het onderhoud inclusief het slijpen van handgereedschap deel uitmaakt van het " vakmanschap" van houtbewerkers.

Ik heb al meermaals meegemaakt dat zogenaamde vakmannen niet eens in staat zijn om een houtbeitel op een deftige manier te slijpen en af te wetten, laat staan om een schaafbeitel haaks te slijpen. Eentje heb ik zijn houtbeitel zien slijpen op een slijptol met afbraamschijf erop en uit de losse pols, het resultaat was er dan ook naar, afwetten!! nog nooit van gehoord meneer, moet je nadien eens gaan zien naar het afgeleverde werk, ik was beschaamd in zijn plaats.

Ik vind het dan ook een jammerlijke evolutie dat hier niet meer aandacht aan besteed word, het is een verschraling van het vak.

Tijd en kostprijs zijn tegenwoordig kostbaarder dan ooit, maar de vijf minuutjes werk om daarna met een versgeslepen zaag of beitel aan het werk te gaan zijn zo terug verdiend door de kwaliteit van het geleverde werk, en de snellere uitvoering ervan.

Ps: heb bij een vorige werkgever zelfs de zaaglinten van de boomzaagmachine met de hand gevijld en gezet, een monnikenwerk, maar de standtijd was aanmerklijk langer en de zaagsnelheid hoger dan bij geslepen exemplaren. hiermee werd voornamelijk Populier, Eik en Beuk gezaagd. ( de zaagtanden werden niet opgelast met stelliet, en waren dus te vijlen)

Mvg,

André
 

houtmannetje

Actieve deelnemer
27 mrt 2008
270
0
houtmannetje.nl
hmm je hebt wel gelijk maar de zagen die ik gebruik zijn met geharde tanden deze kun je met je handvijl en zettang niet meer echt scherp krijgen, een profesioneel slijper kan dat dan weer wel
die kan zelfs de tanden opnieuw harden

ik werk overigens voornamelijk met elektrisch gereedschap, handwerk allemaal leuk en aardig
maar dat kost meer tijd en die is nu net zo duur en willen de mensen niet betalen (uitzonderingen daar gelaten)

mijn beitels slijp ik overigens wel zelf dit moet ook vaker gebeuren dan het slijpen en zetten van een zaag

een kleine toevoeging

het zetten van je tanden doe je na het vijlen indien nodig zeker als je eerst je zaag eerst hebt geblokvijld
 

coko

Post veel
6 apr 2008
1.138
3
Nederweert
Tuoh, bedankt voor je heldere en uitgebreide uitleg!
De "rake alignment jig" waarover ik vragen had wordt gebruikt voor een dovetail zaag en niet voor een kapzaag.
Ondertussen heb ik een driehoek vijl gekocht, wordt trouwens verkocht onder de naam zaagvijl. Taps toelopende vijlen werden werden wel driehoekige vijlen genoemd.
De grootte zou niets uit hoeven te maken aangezien elke hoek van de vijl 60 graden is en de hoek van de rug en tand (of hoe heet dat in nl) ook 60 graden is.

Maar goed, vandaag geprobeerd de zaag te slijpen. Het resultaat is dat de zaag een stuk sneller zaagt en dat de zaagsnede een stuk minder mooi is.
Kan dit komen door bramen van het slijpen ? En hoe los ik dit op?
 

coko

Post veel
6 apr 2008
1.138
3
Nederweert
@ Houtmannetje, ik snap je redenatie. Maar ik verdien geen geld aan houtbewerken. Het kost mij alleen maar geld.
Ik vind het gewoon leuker om met handgereedschappen te werken.
In alle rust te zagen, schaven, beitelen, het is ontspanning voor mij.
En ook vaak frustatie omdat het gereedschap/hout niet doet wat ik wil en ik met mijn beperkte kennis geen oplossing weet. Maar daar zijn fora zoals deze geweldig voor.

Maar ik dank god op mijn blote knieen voor machinale houtbewerking, ik kan niet zonder mijn tafelzaag. Een vlak/vandiktebank en lintzaag moeten nog komen.
 

houtmannetje

Actieve deelnemer
27 mrt 2008
270
0
houtmannetje.nl
coko zei:
Tuoh, bedankt voor je heldere en uitgebreide uitleg!
De "rake alignment jig" waarover ik vragen had wordt gebruikt voor een dovetail zaag en niet voor een kapzaag.
Ondertussen heb ik een driehoek vijl gekocht, wordt trouwens verkocht onder de naam zaagvijl. Taps toelopende vijlen werden werden wel driehoekige vijlen genoemd.
De grootte zou niets uit hoeven te maken aangezien elke hoek van de vijl 60 graden is en de hoek van de rug en tand (of hoe heet dat in nl) ook 60 graden is.

Maar goed, vandaag geprobeerd de zaag te slijpen. Het resultaat is dat de zaag een stuk sneller zaagt en dat de zaagsnede een stuk minder mooi is.
Kan dit komen door bramen van het slijpen ? En hoe los ik dit op?

als je tanden niet regelmatig gezet zijn of je tanden niet regelmatig gevijld zijn krijg je geen mooie zaagsnede
zaagvijlen is een secuur werkje wat je niet zomaar 123 onder de knie hebt,, gewoon opnieuw beginnen en kijken of je het beter hebt gedaan,,, oefening baart kunst
 

tuoh

Oud hout
@ coko, wat is er mis met de zaagsnede? als het zagen sneller gaat heb je al één doel bereikt.

Het is misschien een contradictie maar een botte handzaag geeft vaak een beter zaagbeeld, maar het duurt wel een eeuwigheid voor je een plankje gezaagd hebt.

Ik zou de tandhoek van de kapzaag eens controleren, vermoedelijk is door het herhaaldelijk vijlen de tandhoek min of meer gekanteld naar voor, ( de tanden staan op stoot) vergelijkbaar met een schulpzaag, dit zaagt agressiever maar geeft een ruwer oppervlak.
Je moet maar eens vergelijken met een nieuwe kapzaag, hier zal je zien dat de tanden rechter staan.

Bij één van mijn kapzagen heb ik bewust de tandhoek meer op stoot gevijld, dit zaagt veel sneller maar je moet meer kracht gebruiken en de zaagsnede is meer gesplinterd, deze zaag gebruik ik meestal voor ruw werk.

Door de zaag enkele malen te vijlen en per zaagbeurt de hoek iets aan te passen is dit probleem op te lossen.

Mvg,


André
 

Caspar Labarre

Actieve deelnemer
4 okt 2008
677
0
nieuwe tanden vijlen

Ik maak zelf uitsluitend gebruik van zelf gemaakte en geslepen zagen die ik totaal kan controleren en scherp houden. Mijn ervaring is dat een goed geslepen zaag maanden mee gaat voor je hem weeer moet slijpen. Als ik slijp zorg ik voor goed strijklicht, strijk de tanden met een middel grove vijl die haaks in een blok hout zit. Dit geeft verschillende facetjes op de bovenkant van de tanden die de verschillende hoogte gelijk maken. Nu controleer ik de zetting. belangerijkste voor het slijpen van zagen:

Vijl om beurten, steeds een overslaande de facetjes ( lichtpuntjes ) van de tanden af. draai de zaag om en doe de andere serie tanden. Je hebt nu min braampjes gevormt achter elke andere tand. dit maakt de zaag scherp.

lintzaag sleep ik voor ik een goede slijper had gevonden ook zelf. het slijpen is absoluut niet te veel werk, maar de zetting veranderen wel. Mijn slijper vijlt de zagen in een machine tot minimale zetting voor me. het opfrissen van een3,5 meter lang lint duurt bij mij max 20 min.

hout een slijpsteen tegen tanden van de lopende zaag aan om de tanden gelijk te strijken ( zacht aaien) dan vijl je op de zeflde manier de facetjes weg.

nieuwe tanden in een zaag vijlen doe ik altijd als ik een zaag maak ( trekzaag van oude toffel zaagjes) ik gebruik hier een haaks geharde gelijder voor die niets meer is dan een 90 hoekje en een goed licht. maak je geen zorgen als de tanden kleine vershcillen in hoogte hebben, dat los je op bij het slijpen.

Ik pas verschillende vertandingen toe voor zagen. 3o graden vouw voor borstlijnen 15 graden voor staarten in warig hout recht voor met de nerf mee zonder zetting voor schaafjes of voor het zagen van dikke zaagsneden voor losse veren etc. je kunt de aanvalshoek stijler maken om sneller te zagen. of rechter voor been of heel hard hout.

succes...
 

timmerman

Actieve deelnemer
17 mei 2008
32
0
hmm je hebt wel gelijk maar de zagen die ik gebruik zijn met geharde tanden deze kun je met je handvijl en zettang niet meer echt scherp krijgen, een profesioneel slijper kan dat dan weer wel
die kan zelfs de tanden opnieuw harden

houtmannetje
waar laat je je hardpoint zagen slijpen? ik heb het gevraagd aan leitz in Waddinxveen maar die doen het niet, en om ieder jaar een nieuwe zaag te kopen van € 40,- vind ik een beetje te veel van het goede
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.